Γιώργος Νταλάρας – Άλκηστις Πρωτοψάλτη: Δύο μεγάλες φωνές τραγουδούν στο Παλλάς

Ανεβαίνω τις μεγαλόπρεπες σκάλες του Παλλάς και ακούω ήδη όργανα να κουρδίζουν. Μπαίνω στην πλατεία, βλέπω όλη την ορχήστρα στη σκηνή, προβάρουν διάφορα κομμάτια, ένα ηλεκτρολόγος στέκεται μπροστά στο μικρόφωνο και επαναλαμβάνει: «Ένα! Ένα! Ένα!», ο ηχολήπτης Βαγγέλης Κουλούρης φτιάχνει τον ήχο και η Τώνια Δραγούνη μαζί με την Κατερίνα Σιδερίδου φροντίζουν για τις εικόνες που θα προβάλλονται στον τοίχο της σκηνής. Όλοι δουλεύουν με ένταση και ταχύτητα. Σε λίγο θα έρθουν οι τραγουδιστές για πρόβα και όλα πρέπει να είναι έτοιμα.

Κάθομαι στην πρώτη σειρά και, ενώ περιμένω, θυμάμαι πως πριν από 40 χρόνια, την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 1983, ήμουν στο Ολυμπιακό Στάδιο, μαζί με 80.000 θεατές στην μεγάλη συναυλία του Γιώργου Νταλάρα (η οποία επαναλήφθηκε την Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 1983 με άλλους 80.000 θεατές, ρεκόρ που δεν το έχει καταρρίψει κανείς ως τώρα) και τραγουδούσα το «Μη μου θυμώνεις μάτια μου» και όλα τα άλλα αριστουργήματα που έχει πει.

Την ίδια χρονιά άκουγα στο ραδιόφωνο την Άλκηστη, που ήδη είχε κάνει την «Έξοδο κινδύνου» και τους «Προσανατολισμούς» του Ελύτη, να τραγουδάει με τον δικό της μοναδικό τρόπο, πάλι το «Μη μου θυμώνεις μάτια μου», στην εκπομπή της Σοφίας Μιχαλίτση «Ζωντανές ηχογραφήσεις». Τα χρόνια πέρασαν και το βρίσκω συγκλονιστικό, 40 χρόνια από τότε, να βρίσκονται στην ίδια σκηνή και να τραγουδούν, μαζί πια, το ίδιο τραγούδι.

Εμφανίζεται ο Νταλάρας φορτωμένος ένα τεράστιο μπόγο, μια μεγάλη τσάντα, την κιθάρα του, ένα μπαγλαμά και ένα σωρό απαραίτητα όργανα της δουλειάς. Μοιάζει με φαντάρο που τον κάλεσαν σε επιστράτευση. Ακουμπάει με προσοχή τα όργανα, αγκαλιαζόμαστε, ξέρω πως με αγαπάει, μαζί με την Αννούλα με θεωρούν «οικογένεια», κάτι που το θεωρώ τιμητικό. Αλλά το πιο τιμητικό είναι ότι έχει τραγουδήσει συγκλονιστικά μερικά από τα τραγούδια μου. Είναι πάντα όμορφος, με αυτό το χαμόγελο που κρύβει τρυφερότητα και μαγκιά μαζί, αεικίνητος, ευγενικός και με ένα ιδιότυπο χιούμορ που όποιος το καταλάβει, το κατάλαβε. Με τους μουσικούς είναι φιλικός αλλά συγκεκριμένος: «Όχι παιδιά έτσι! Θα κλείσουμε όλοι μαζί, με ένα Μπρούουουμ! Πάμε πάλι! Από τι ξεκινάμε; Από La; Ωραία, από La» λέει και το σημειώνει με ένα μολυβάκι πάνω στους στίχους του τραγουδιού. Η φωνή του είναι ένα μυστήριο της φύσης, όσο περνούν τα χρόνια γίνεται καλύτερη. Σαν το παλιό, καλό κρασί.

H Άλκηστις είναι δίπλα του. Ντυμένη στα λευκά, τον παρακολουθεί με αυτά τα μάτια που, ενώ φαίνονται μελαγχολικά, την ίδια στιγμή αστράφτουν. Η κίνηση, το νεανικό σώμα και η μοναδική της φωνή βγάζουν έναν τέτοιο ενθουσιασμό, μια δύναμη σχεδόν εφηβική. Συνεργαστήκαμε το καλοκαίρι και κάναμε μαζί ένα τραγούδι το «Θα σ’το λέω». Την έζησα από κοντά, μου έβγαλε το λάδι, αλλά συγχρόνως την εκτίμησα γιατί το βασικό στοιχείο του χαρακτήρα της είναι η ντομπροσύνη. Ό,τι σου λέει, αυτό είναι! Και σου το επαναλαμβάνει πολλές φορές για να το εμπεδώσεις. Καλλιτεχνικά και φωνητικά έχει φτάσει πολύ ψηλά, είναι στην καλύτερη στιγμή της, γι’ αυτό έχουμε μεγάλη περιέργεια και περιμένουμε να δούμε πώς θα δέσει το ανήσυχο πνεύμα της Άλκηστη  με την ήρεμη δύναμη του Νταλάρα.

«Ήταν προαποφασισμένη αυτή η συνύπαρξη;» τον ρωτάω σε ένα διάλειμμα της πρόβας. «Κοίταξε, με την Άλκηστη έχουμε τραγουδήσει μαζί από παλιά. Είναι ένα ιδιαίτερο πλάσμα, ένα κορίτσι που το έβλεπα και θαύμαζα την αντοχή του, μου άρεσε που ήταν αθλήτρια, τρέχαμε μαζί στο Στάδιο, ήταν φιλαράκι από τότε. Και στην ουσία, αυτή η φιλία δεν σταμάτησε ποτέ. Κάθε καλοκαίρι ζούμε μαζί στην Σύρο, έχουμε την βάρκα μας, τρέχουμε δεξιά και αριστερά, πηγαίνουμε στα νησιά, μπορεί να μας δεις σε μια παραλία να μαζεύουμε μπουκάλια...»

«Τελικά η Σύρος μας ενώνει!» λέει η Άλκηστις που παρακολουθεί τη συζήτηση χαμογελαστή. «Η Σύρος και η θάλασσα!» Τη ρωτάω γιατί διάλεξαν αυτή τη χρονιά για να συνεργαστούν μουσικά. «Γιατί τα άστρα ήταν στη σωστή θέση, γιατί έφτασε η ώρα να το κάνουμε, γιατί εξαφανίστηκαν εμπόδια που υπήρχαν στο παρελθόν. Αλλά νομίζω ότι περισσότερο απ’ όλα, η εποχή μάς οδήγησε να το κάνουμε. Η μουσική είναι ένα όπλο, αντίδρασης, διαμαρτυρίας αλλά κυρίως αγάπης. Χρειαζόμαστε την ελπίδα. Πρέπει να σταθούμε όρθιοι και δυνατοί απέναντι στους συνανθρώπους μας, όπως μπορεί ο καθένας. Είμαστε μια κοινωνία αλληλεγγύης και μας ενδιαφέρει πάρα πολύ το μέλλον αυτού του τόπου!»

«Αυτή η περίοδος που περνάμε είναι μια σκούρα περίοδος, σχεδόν δυστοπική» λέει ο Νταλάρας. «Ο κόσμος γύρω μας καταρρέει. Όλες οι αξίες που είχαμε παλιά, όλες οι φιλοδοξίες να ενώσουμε τον κόσμο, έχουν χαθεί και υπάρχει διάχυτη μια τρομοκρατία και ένας φόβος. Εμείς λοιπόν, είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε αυτά που αγαπάμε. Κι αυτά είναι τα τραγούδια μας». «Και τι θα μπορούσαν να κάνουν τα τραγούδια σε μια τέτοια άγρια εποχή;» «Αυτό που έκαναν πάντα! Το τραγούδι είναι παυσίλυπο, θυμηθείτε τις σκληρές εποχές που ο Θεοδωράκης ξεσήκωνε τους απλούς ανθρώπους με ποιητές όπως ο Ρίτσος, ο Ελύτης, ο Λειβαδίτης. Κάνουμε ότι μπορούμε για να είμαστε συνεπείς με τον κόσμο, που μας τιμά με την εμπιστοσύνη και την αγάπη του όλα αυτά τα χρόνια».

 «Το διάλειμμα τελείωσε, κάτσε αν θέλεις να ακούσεις την πρόβα», μου λέει η Άλκηστις και ανεβαίνει στη σκηνή μαζί με τον Νταλάρα. Και από εδώ και πέρα σταματάω να περιγράφω, γιατί το τραγούδι νιώθεται και τραγουδιέται, δεν περιγράφεται. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως, όταν τελείωσε η πρόβα και βγήκα από το Παλλάς,  ένιωσα μετά από καιρό πως είχε γίνει «το δάκρυ μου χαρά και ο καημός μου του γιαλού μαργαριτάρι» που λέει και ο ποιητής...

*Ακούστε εδώ τα Podcast «Μυθικά Πρόσωπα» του Γιώργου Παυριανού