Tina Turner 1939-2023: Μια ζωή simply the best

Νομίζω πως η πρώτη μου ανάμνηση από την Tina Turner είναι ένα στιγμιότυπο της από κάποια από τις δεκάδες glam εμφανίσεις της στις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν, με το χαρακτηριστικό μίνι λαμέ φόρεμα και τα εξίσου χαρακτηριστικά πόδια της να τραγουδάει τo «The Best» – το στιγμιότυπο που είχε επιλέξει να ενσωματώσει όποιος σχεδίασε τα τηλεοπτικά spots των συλλογών του Compact Disc Club στη διαφήμιση για τα «60 χρυσά classic hits» ή κάτι τέτοιο. Όταν μερικά χρόνια αργότερα, σε μια πρώιμη φάση πειραματισμού με τον cult κινηματογράφο έπεσα πάνω στο ίδιο πρόσωπο που με επίσης λαμέ φουτουριστική αμφίεση υποδυόταν την πιο συμπαθή «κακιά» στην ιστορία των μεταποκαλυπτικών ταινιών στο φιλμ «Mad Max: Beyond Thunderdrοme», για κάποιον λόγο περίεργο όσο και η ίδια η ταινία, δεν δυσκολεύτηκα καθόλου να συνδέσω τις δύο εκδοχές. Η ιστορία της Tina Turner βέβαια, όταν θα έμπαινα στη διαδικασία να τη μάθω, θα επιφύλασσε πολλές ακόμα μεταμορφώσεις με ισάριθμα μαθήματα ζωής, μουσικής και τέχνης.

Στα παρεξηγημένα λεξικά όπου συναντιούνται το pop και το rock προσπαθώντας να κάνουν τις δύο όψεις του νομίσματος να κοιταχτούν κατά πρόσωπο είναι λίγες οι αυθεντικές καταχωρίσεις, λίγα τα ονόματα που πραγματικά αξίζουν να γραφτούν στις σελίδες ως τα χαρακτηριστικά, αντιπροσωπευτικά παραδείγματα της ουσίας αυτού του δίπτυχου – και η Tina Turner είναι μία από αυτές.

Βασίλισσα του rock 'n' roll, Acid Queen, μια από τις καλύτερες φωνές όλων των εποχών ή απλώς simply the best η Tina Turner, της οποίας ο θάνατος ανακοινώθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου, πέρασε τα 83 της χρόνια σε αυτή τη γη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: τραγουδώντας, εμπνέοντας, δυναμώνοντας, μαθαίνοντας προχωρώντας. Η ζωή της, ένα μοναδικό κράμα από σκοτεινές και δύσκολες στιγμές μοναξιάς, εγκατάλειψης και ενδοοικογενειακής βίας που την ακολούθησε από τα παιδικά της χρόνια μέχρι το ζενίθ της καριέρας της και μαγικά καρέ θριάμβου και καλλιτεχνικής κυριαρχίας είναι ξετυλίγεται μέσα από τα ντοκιμαντέρ που έχουν γυριστεί για εκείνη, τις συνεντεύξεις της και τη βιογραφία της «I, Tina» σαν μια ταινία που αιχμαλωτίζει τον θεατή της, με τον τρόπο που μόνο οι ζωές των πραγματικών θρύλων μπορούν να το κάνουν.

Ένα κορίτσι που δεν ένιωσε ως παιδί -σύμφωνα με την ίδια- την αγάπη αλλά γνώρισε από νωρίς την επιτυχία, που έζησε τη βία και τον τρόμο από τον άνθρωπο που τη βοήθησε να διαβεί το κατώφλι του καλλιτεχνικού της μέλλοντος, μια γυναίκα που βρέθηκε από τα ψηλά στα χαμηλά και από εκεί ακόμα ψηλότερα, μια από τις σπουδαιότερες φωνές που πέρασαν από τη σύγχρονη μουσική που κατάφερε να μιλήσει σε πολύ κόσμο πιο πολύ με τη στάση της παρά με τα τραγούδια της, συνθλίβοντας κάθε λογής στερεότυπα  και ανοίγοντας νέους δρόμους για την ίδια και για πολλές ακόμα γυναίκες στη μουσική βιομηχανία και στην πραγματική ζωή.

Tina Turner: Ο γάμος με τον Ike Turner και οι πολλαπλές κακοποιήσεις

Μπορεί η Tina Turner να έγινε για όλον τον κόσμο η «βασίλισσα του rock 'n' roll» στις έγχρωμες δεκαετίες του 1980 και του 1990 όταν τα τεράστια hits της όπως το «What’s Love Got To Do With It», το «Private Dancer» και φυσικά το «The Best» τα θεμέλια ωστόσο του ινδάλματός της, τουλάχιστον καλλιτεχνικά μπήκαν και έδωσαν τους καλύτερους καρπούς τους τα χρόνια που το όνομά της ήταν απλώς το ήμισυ ενός από τα σπουδαιότερα acts που έβγαλε η χρυσή φουρνιά του rhythm 'n' blues στις αμέσως προηγούμενες δεκαετίες του 1960 και του 1970.

Από το πρώτο εκείνο βράδυ που άκουσε τους Kings of Rhythm η Anna – Mae ακόμα Tina Turner, εντυπωσιασμένη από τη μουσική τους και από το ταλέντο του Ike Turner, έβαλε σκοπό να βρεθεί στη σκηνή μαζί τους, πράγμα που κατάφερε ένα βράδυ του 1957. Η ερμηνεία της στο «You Know I Love You» του Β.Β. King φαίνεται ότι της έδωσε το εισιτήριο για μια θέση στη μπάντα του Ike Turner. Μπορεί η προσωπική τους σχέση που ξεκίνησε από μια κοινή στενή φιλία μεταξύ συνεργατών που εμπνέονται ο ένας που τον άλλον, εξελίχθηκε σε ερωτική και συζυγική και κατέληξε τοξική με επανειλημμένα περιστατικά κακοποίησης σε βάρος της Turner, να έριξε βαριές σκιές σε μεγάλες επιτυχίες, αποτελώντας μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ζωής της, η δημιουργική τους σχέση ωστόσο διασώζεται μέσα από τα αριστουργήματα της κοινής καλλιτεχνικής τους περιόδου. Το brand name «Ike & Tina Turner» έχτισε τον μύθο του μέσα από τις κορυφές των αμερικανικών charts και τις πρωτιές στον σκληρό ανταγωνισμό της r’n’b εκείνης της περιόδου, μέσα από μια αλληλουχία αδαμάντινων hit singles, από το πρώιμο πλην απίστευτου βάθους «A Fool In Love» μέχρι το σαρωτικό cover του «Proud Mary» των Creedence Clearwater Revival, αγγίζοντας κορυφές όπως αυτή της συνεργασίας με τον Phil Spector στο αριστουργηματικό «River Deep – Mountain High» του 1966, το album «The Hunter» στο οποίο η blues πλευρά της Turner έλαμψε ανεπανάληπτα, ιδίως με την ερμηνεία της στο cover του ομώνυμου τραγουδιού του Albert King και το opening act για τους Rolling Stones στην αμερικανική περιοδεία τους του 1969.

Σε όλη αυτή την ξέφρενη πορεία καλλιτεχνικής επιτυχίας που στο απόγειό της μετριόταν με τα εκατομμύρια κόπιες από τα σινγκλάκια των Ike & Tina Turner που πουλούσαν σαν ζεστό ψωμί σε όλη την Αμερική, τις εμφανίσεις του ντουέτου στα δημοφιλέστερα τηλεοπτικά shows της εποχής και τους  αστέρες που φρόντιζαν να εξασφαλίσουν ένα εισιτήριο για τις συναυλίες τους η Tina Turner υπήρξε πάντοτε αυτόφωτη, μια αληθινή βασίλισσα της «μαύρης μουσικής» με όλα τα φόντα να τη φέρει, μερικά χρόνια αργότερα, λουσμένη στα στρας και στα φώτα των 80s στα λευκά pre – millennium σαλόνια, περίπου όπως το είχε κάνει κάποιες δεκαετίες πριν ένας άλλος βασιλιάς, ο Elvis Presley.

Tina Turner: Το διαζύγιο με τον Ike Turner, η κατάρρευση και η αναγέννηση

Μπορεί πίσω από τα ρεκόρ πωλήσεων δίσκων της δεκαετίας του 1980 και του 1990 να μην μπορεί εύκολα να διαγνώσει κανείς το τέλμα που γνώρισε η καριέρα της Tina Turner ακριβώς πριν την εκτόξευσή της αλλά αυτό είναι ένα καταγεγραμμένο γεγονός. Το 1976 η Tina Turner φτάνει στα όρια της κακοποιητικής σχέσης με τον Ike Turner -ο οποίος μεταξύ άλλων είχε βυθιστεί στην κατάχρηση κοκαΐνης- και αποφασίζει να φύγει, ξαφνικά και χωρίς κανένα σχέδιο, μετά από έναν τσακωμό τους στο Ντάλας, όπου βρίσκονταν για προγραμματισμένη εμφάνιση. Με μόνο μερικά σεντς και μια κάρτα βενζίνης στην τσέπη διανυκτερεύει σε ένα μοτέλ. To διαζύγιο θα την αφήσει χωρίς τίποτα μιας και o Ike Turner κράτησε τη μερίδα του λέοντος αν όχι όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα δικαιώματα από τα τραγούδια αλλά της χάρισε, όπως λέει η ίδια στο ντοκιμαντέρ «Tina» του ΗΒΟ, την ελευθερία της. Το δικαίωμα να ανήκει στον εαυτό της, να είναι η Tina Turner και όχι η Tina του Ike Turner.

Σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, με παιδιά, χρέη,  λογαριασμούς και αγωγές από τις ακυρωμένες εμφανίσεις του ντουέτου να συσσωρεύονται εναντίον της η Tina Turner βιοπορίζεται για τα επόμενα χρόνια με χαμηλών κλάσεων εμφανίσεις σε καζίνο, ξενοδοχεία και τηλεοπτικές εκπομπές όπως το «The Sonny & Cher Show». Θεωρείται ξεπερασμένη, κάτι από τα παλιά, ένα «act νοσταλγίας». Μέχρι που ο David Bowie σώζει την καριέρα της σύμφωνα με τον δικό της αστικό μύθο και η συνεργασία της με την Capitol αποδίδει εκπληκτικούς καρπούς. Το cover της στο «Let’s Stay Together» του Al Green την προσγειώνει ξανά στις κορυφές των chart, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά το αλάθητο ένστικτο και ταλέντο της στις δημιουργικές διασκευές και ανάβοντας το πράσινο φως για ένα studio album. Το album αυτό θα είναι το πενταπλά πλατινένιο στις ΗΠΑ «Private Dancer» και το 1984 η χρονιά της αναγέννησης της Tina Turner ως πραγματικής super star. And the rest is history.