Τοίχοι που ονειρεύονται: μια ταινία για το ξενοδοχείο Chelsea στη Νέα Υόρκη

Το καινούργιο ντοκιμαντέρ για το διάσημο ξενοδοχείο Chelsea της Νέας Υόρκης, που έχει τίτλο «Dreaming Walls: Inside the Chelsea Hotel», δεν αφηγείται τη μακρά ιστορία δόξας και παρακμής, ούτε τη θρυλική συμβολή του Chelsea στην ποπ κουλτούρα. Επικεντρώνεται στην περίοδο όπου το ξενοδοχείο έκλεισε για να ανακαινιστεί —το 2011— αλλά μερικοί ένοικοι παρέμειναν στα σκονισμένα, μισογκρεμισμένα δωμάτια. Οι δύο Βελγίδες σκηνοθέτριες, η Amélie van Elmbt και η Maya Duverdier, εστίασαν σ’ αυτούς τους παράξενους ανθρώπους, τους ηλικιωμένους μποέμ που δεν είχαν πού αλλού να πάνε, καθώς και στους εργάτες στη ριζική ανακαίνιση που έμοιαζαν με φαντάσματα στους διαδρόμους. Με λίγα λόγια, το ντοκιμαντέρ δεν ασχολείται με τους διάσημους ενοίκους του Chelsea, όπως η Joni Mitchell, η Patti Smith ή ο Bob Dylan, αλλά με τους άσημους που περνούσαν τις τελευταίες μέρες τους στο ξενοδοχείο, είτε επειδή ήταν πολύ ηλικιωμένοι, είτε επειδή οι τιμές του Chelsea θα γίνονταν σύντομα απλησίαστες λόγω της ανακαίνισης. Οι πρωταγωνιστές αυτού του ντοκιμαντέρ είναι επίδοξοι καλλιτέχνες στο τέλος της ζωής τους. Μια καλλιτέχνιδα που εμφανίζεται στο «Dreaming Walls» είναι η Bettina Grossman (πέθανε το 2021), η οποία είχε τόσους ζωγραφικούς πίνακες στο δωμάτιό της ώστε δεν χωρούσε και κοιμόταν στον διάδρομο. Ένα άλλο πρόσωπο που απαθανάτισαν οι σκηνοθέτριες ήταν η Merle Lister, μια χορογράφος που εγκαταστάθηκε στον έβδομο όροφο το 1981: ήταν από τους τελευταίους φτωχοκαλλιτέχνες της Νέας Υόρκης, από εκείνους που κάποτε έδιναν χρώμα στην πόλη και που τώρα έχουν γίνει σαν εκθέματα ζωολογικού κήπου.

Η Amélie van Elmbt και η Maya Duverdier γύριζαν το «Dreaming Walls» για δύο χρόνια προσπαθώντας μέσα από τις μαρτυρίες των έσχατων αυτών μόνιμων ενοίκων να φωτίσουν την ιστορία του, μια ιστορία τέχνης, διασημότητας, σεξ και εγκλήματος. Από το Chelsea πέρασαν συγγραφείς όπως ο Arthur C. Clarke, ο Allen Ginsberg και ο Dylan Thomas, σκηνοθέτες όπως ο Stanley Kubrick, ζωγράφοι όπως ο Willem de Kooning, ηθοποιοί όπως η Jane Fonda, ροκ σταρ όπως η Janis Joplin, ο Jimi Hendrix, ο Bob Marley, ο Mick Jagger και ο Chet Baker· πανκ όπως η Nancy Spungen και ο Sid Vicious. Το hotspot των διασημοτήτων απέκτησε σκοτεινή φήμη: ο Dylan Thomas πέθανε στo δωμάτιό του, έχοντας καυχηθεί εκείνη την ημέρα ότι κατέβασε 18 ουίσκι. Η Nancy Spungen, τότε 20 ετών, βρέθηκε στο δάπεδο του μπάνιου με ένα μαχαίρι στο κορμί της: είχε πεθάνει στα χέρια του Sid Vicious.

Το ξενοδοχείο δεν δέχεται πλέον μόνιμους κατοίκους: ακολουθεί την πορεία της Νέας Υόρκης για υψηλή πελατεία και τιμές για υπερπλούσιους. Στο «Dreaming Walls: Inside the Chelsea Hotel», οι διευθυντές φωτογραφίας Joachim Philippe και Virginie Surdej, αναδεικνύουν τις ρωγμές και τη φθορά του παλιού κτιρίου που σύντομα θα επιδιορθωθεί, με τρόπο που θυμίζει το ντοκιμαντέρ της Chantal Ackerman «Hotel Monterey» (1973). Υπάρχει αναμφισβήτητα κάποια ομορφιά σε αυτή τη φθορά, μια αισθητική κατάλληλη να αποτυπωθεί σε φιλμ. Αλλά η πραγματικότητα του να ζεις μέσα σε αυτή τη φθορά είναι άλλη ιστορία και έχει πολλαπλές αναγνώσεις: το Chelsea, προτού μετατραπεί σε ένα ακόμη boutique ξενοδοχείο, έρασε από μια σειρά φάσεις· σημείο συνάντησης wannabes καλλιτεχνών, στη συνέχεια στέκι νεόπλουτων που ήθελαν να δοκιμάσουν έναν τρόπο ζωής έξω από τα καθιερωμένα, έπειτα μέρος του γενικότερου πολεοδομικού και αρχιτεκτονικού εξευγενισμού της Νέας Υόρκης.

To Chelsea Hotel βρίσκεται στην 23η οδό δρόμο της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με τον μύθο, εδώ ο Jack Kerouac πληκτρολόγησε πυρετωδώς το «On the Road» και ο Miloš Forman έγραψε το σενάριο του «One Flew Over the Cuckoo's Nest». Στη δεκαετία του 1960, ήταν σύμβολο της αντικουλτούρας: εξού και το underground έργο ’’Chelsea Girls’’ του Andy Warhol και του Paul Morrissey. Μετά από μια σύντομη ερωτική συνάντηση με την Janis Joplin, ο Leonard Cohen έγραψε το δεύτερο τραγούδι του για το κτίριο, το «Chelsea Hotel #2», που ξεκινούσε με τους αξέχαστους στίχους: «I remember you well in the Chelsea Hotel / You were talking so brave and so sweet /Giving me head on the unmade bed». Για το βιβλίο της «Sex» το 1992, η Madonna φωτογραφήθηκε στο δωμάτιο 822: σε πολλούς οι πόζες της Madonna ανάμεσα στους dreaming walls φαίνονταν σαν εκμετάλλευση μιας βαθύτερης ροκ παράδοσης.