Cleon Peterson: Ο Τραμπ μας έχει διχάσει, δημιουργεί μίσος

Μαύρες, γκρι και κόκκινες φιγούρες, λες και έχουν ξεπηδήσει από αρχαίους ελληνικούς αμφορείς, μάχονται για εξουσία και ισχύ. Χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να το επιτύχουν, τις «γυμνές» τους γροθιές, μαχαίρια και λεπίδες, αυτόματα όπλα και την προπαγάνδα. Η βία, σωματική, ψυχολογική, πολιτισμική ή ιδεολογική, βρίσκεται διάσπαρτη στους πίνακες και τις τοιχογραφίες του Cleon Peterson, ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους καλλιτέχνες της εποχής μας. Ο Peterson δεν φιλτράρει τα πράγματα, τα δείχνει όπως είναι. Ωμά, βίαια, ρεαλιστικά. Άλλωστε δεν βρήκε τίποτα έτοιμο, κι ο ίδιος έπρεπε πάντοτε να παλεύει με τους δικούς του προσωπικούς «δαίμονες».

Με τη νέα του έκθεση με τίτλο «Hysteria» να ανοίγει στα μέσα Νοεμβρίου στο (σπίτι του) Λος Άντζελες, ο σπουδαίος καλλιτέχνης ποτέ δεν σιώπησε και δεν έκρυψε την αντίθεσή του με τη διακυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ. Λίγες μέρες πριν τις κρίσιμες αμερικανικές εκλογές, ο Cleon Peterson μίλησε αποκλειστικά στην ATHENS VOICE.

Γιατί οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου είναι σημαντικές για τις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο;

Αν κερδίσει ο Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να αποσταθεροποιούν τον πλανήτη μέσα από εγκληματικές συμμαχίες, ιδιοτελείς τακτικές στην οικονομία, χαζούς πολιτικούς θεατρινισμούς σαν ένα άλλο reality show. Δεν θα μπορούμε να δουλέψουμε όλοι μαζί για το κοινό καλό και για κοινούς στόχους. Δεν θα καταφέρουμε να καταπολεμήσουμε τον κορωνοϊό και να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις για την κλιματική αλλαγή. Απλά, τέσσερα ακόμα άθλια χρόνια καταστροφής. Στην Αμερική βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι, στο χείλος του να χάσουμε τη δημοκρατία μας. Ο Τραμπ μας έχει διχάσει, δημιουργεί μίσος και εξτρεμισμό, κατέστρεψε τους θεσμούς, διέφθειρε τη δικαιοσύνη. Έφτιαξε ένα είδος διεφθαρμένου κράτους προς ίδιον όφελος και προς όφελος των δικών του, και τιμωρεί την αντιπολίτευση.

Τι αφήνει πίσω της η διακυβέρνησή του τα τελευταία τέσσερα χρόνια; Πώς βλέπετε το πώς διαχειρίστηκε την κρίση του κορωνοϊού;

Έχουμε να διαχειριστούμε ένα χάος. Ένα δημόσιο που εξαιτίας πολιτικών διαφωνιών και ψεμάτων δεν μπορεί να συμφωνήσει ούτε σε μία κοινή αλήθεια, οικογένειες που δεν μιλάνε μεταξύ τους και μάσκες που έχουν γίνει σύμβολα πολιτικών σχέσεων και διακρίσεων. Ίσως ακουστεί ιδεαλιστικό ή αφελές, αλλά πριν τον Τραμπ υπήρχε μια γενική ιδέα πως οι άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας θα έπρεπε να λένε την αλήθεια και να πράττουν για τα συμφέροντα του λαού. Αν οι πολιτικοί ξεπερνούσαν αυτή τη γραμμή, θα έπρεπε να λογοδοτήσουν μέσα από ένα σύστημα ελέγχων και ισορροπιών αλλά και στα media, στο πιο απεχθές σενάριο. Το «τραμπικό» σύμπαν είναι κάτι που εμείς οι Αμερικανοί δεν έχουμε βιώσει ξανά στο παρελθόν. Η ιδέα της αλήθειας, της ηθικής, το κοινωνικό συμβόλαιο έδωσαν τη θέση τους σε μια κουλτούρα γεμάτη ψέματα, εκδίκηση, αδικία, κομπίνες. Η πίστη που είχαμε στο σύστημα έχει πια αντικατασταθεί από αμφιβολία και κυνισμό. Και η αμφιβολία και ο κυνισμός δεν μπορούν να είναι τα θεμέλια μιας δυνατής κοινωνίας. Έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε, να εμπιστευτούμε ξανά ο ένας τον άλλο και να χτίσουμε από την αρχή.

Όσο για την κρίση του covid-19, μας είπε ψέματα, υπήρξε καταστροφική κακοδιαχείριση στα πάντα και άρνηση ανάληψης οποιασδήποτε ευθύνης. Στον πυρήνα όλων αυτών βρίσκεται η απέχθειά του Τραμπ για τη διακυβέρνηση, την επιστήμη και τους ειδικούς. Κατά ειρωνεία της τύχης εκλέχθηκε για να δώσει λύσεις σε όλα αυτά. Και από μια άποψη, κατάφερε να μείνει πιστός στις υποσχέσεις του και να διαλύσει το σύστημα. Κατέστρεψε την οικονομία και μέσα από την αμέλεια και την ανικανότητά του συνέβαλε στον θάνατο περισσότερων από 220 χιλιάδων ανθρώπων.

Πώς είναι η ζωή εν μέσω πανδημίας; Άλλαξαν πολλά πράγματα στην καθημερινότητα και στην οπτική σας για τον κόσμο;

Δεν μπορώ να ξεπεράσω το συναίσθημα πως όλα μας τα πολιτισμικά άγχη έχουν ενισχυθεί από μικρές οθόνες και τα media έχουν γίνει τα μοναδικά μας παράθυρα για τον έξω κόσμο. Οι διαφορές μας και οι ανησυχίες μας έχουν θεριέψει και έχουν πολλαπλασιαστεί εξαιτίας της μοναξιάς, των social media και της πολιτικής προπαγάνδας. Με όλα αυτά που συνέβησαν, οι τελευταίοι επτά μήνες ήταν μια καλή ευκαιρία να περάσω κάποιο χρόνο στο σπίτι με τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου – στιγμές που είμαι σίγουρος πως θα θυμόμαστε σαν καλές. Μου λείπει να βλέπω φίλους και την οικογένειά μου και να κάνω απλά πράγματα. Ωστόσο τα πάντα  είναι στον αέρα, ρευστά.

Πώς ορίζετε τη βία; Βλέπουμε στους πίνακές σας πολλές φιγούρες να βιαιοπραγούν, να μαχαιρώνουν και να χτυπάνε η μία τον άλλη. Τι συμβολίζουν αυτοί οι χαρακτήρες και οι πράξεις τους;

Η δουλειά μου πάντα είναι μία αντανάκλαση του πώς βλέπω και βιώνω τον κόσμο. Η βία μπορεί να είναι σωματική, ψυχολογική, πολιτισμική ή ιδεολογική. Τα πάντα γίνονται για δύναμη και έλεγχο, αυτοί που έχουν και αυτοί που δεν έχουν. Η βία μπορεί να καθορίσει την ιστορία, το παρόν και το μέλλον, μπορεί να ενώσει ανθρώπους αλλά και να τους συντρίψει. Είναι έμφυτο μέρος μας. Μοιάζει σαν κάτι δυνατό και με ισχύ, αλλά είναι επίσης ένα είδος αδυναμίας που συνήθως τροφοδοτείται από τους φόβους και την απελπισία μας.

Πάντα σας ενδιέφερε και σας παρακινούσε η πολιτική; Είναι σημαντικό οι καλλιτέχνες σήμερα να έχουν δυνατή φωνή;

Σε μια φάση της ζωής μου που ήμουν νεότερος υπήρξα εθισμένος στα ναρκωτικά, είχα καταλήξει στον δρόμο και στη φυλακή. Δεν ήμουν κομμάτι της κοινωνίας, με άφησαν πίσω, με πέταξαν. Αφού βγήκα από τη φυλακή όμως και καθάρισα, συνειδητοποίησα πόσο τυχερός ήμουν που είχα να ζήσω δύο ζωές σε μία. Εξαιτίας αυτής της εμπειρίας ήξερα μέσα μου τη διαφορά μεταξύ του σωστού και του λάθους και ένιωθα συμπόνια για ανθρώπους που βρέθηκαν ανήμποροι και αδύναμοι. Πάντα έφτιαχνα έργα και τα έργα που άρεσαν ήταν αυτά που μιλούσαν τη γλώσσα της αλήθειας. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την τέχνη για διάφορους σκοπούς, αλλά πάντοτε εκτιμούσα τα έργα που θέτουν ερωτήματα, λένε ιστορίες και με έκαναν να βλέπω τον κόσμο με άλλα μάτια. Σήμερα νιώθω κάποιο καθήκον και μια παρόρμηση να αναγνωρίσω τα στραβά στον κόσμο μας. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να έρθουμε αντιμέτωποι με τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού μας και να έχουμε επίγνωση των δυνατοτήτων μας.