Η νέα κοινωνική καμπάνια της The Newtons Laboratory, που θυμίζει σκοτεινό παραμύθι, μετουσιώνει τη θλιβερή καθημερινότητα της παιδικής κακοποίησης σε μια δυνατή ταινία ευαισθητοποίησης με την υπογραφή του ανθρώπου πίσω από τα blockbusters του Χόλιγουντ, Πάτρικ Τατόπουλος.
Περασμένα μεσάνυχτα αλλά το φως στο meeting room της The Newtons Laboratory ήταν ακόμα αναμμένο. Η ομάδα του δημιουργικού υπ’ ατμόν. Από διαφορετική time zone, δουλεύοντας σε συνεργασία με τον Ελληνογάλλο «μάστερ» των οπτικών εφέ Πάτρικ Τατόπουλος που ζει στο Λος Άντζελες, έκαναν το fine tuning της ταινίας, πριν ο μοντέρ κάνει το τελικό export. Εκείνο το βράδυ, ένα περιστατικό κακοποίησης παιδιού, από αυτά που όταν τ’ ακούς σου παγώνει το αίμα, έπαιζε πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων. «Το είδες;», «Απίστευτο!», «Φρίκαρα». Μέχρι να βγει στον αέρα η ταινία, έμελλε να ακολουθήσουν κι άλλα για να προστεθούν στον μακρύ κατάλογο -1 δις ήταν πέρσι τα παιδιά θύματα, σύμφωνα με στοιχεία του Σωματείου ΕΛΙΖΑ- της παιδικής κακοποίησης.
«Κάθε κοινωνική καμπάνια είναι για μας μια πρόκληση. Έχεις μπροστά σου ένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, μια πραγματικότητα με καταστάσεις που δε χωράει ο νους. Εκεί καλείσαι με ψυχραιμία και ενσυναίσθηση να παλέψεις με αντιλήψεις, να περάσεις ένα μήνυμα που δεν ενημερώνει απλώς αλλά ευαισθητοποιεί, κινητοποιεί, εμπνέει αλλαγή και τελικά ελπίζεις. Σου δείχνει τη σωστή κατεύθυνση.» λέει η Διευθύνουσα Σύμβουλος της The Newtons Laboratory, Κατερίνα Σάββα.
Όταν μεταφέρθηκε η ανάγκη της Piraeus για μια καμπάνια που στηρίζει και αναδεικνύει το πρόγραμμα επιμόρφωσης νηπιαγωγών «Αναγνωρίζω-Προστατεύω» του Σωματείου ΕΛΙΖΑ, η ομάδα που έχει μεγάλη εμπειρία στις κοινωνικές καμπάνιες αντιλήφθηκε αμέσως ότι το εγχείρημα «φέρει ένα ειδικό βάρος».
«Είναι πάντα στόχος μας στη Newtons να συμβαδίζουμε με τα κοινωνικά μηνύματα της εποχής. Το βάρος της ευθύνης μεγαλώνει όταν δημιουργούμε μια καμπάνια για το πρόγραμμα Equall της Πειραιώς. Γιατί εκεί συνειδητοποιείς ότι η επικοινωνία μπορεί να γίνει το μέσο για να ανοίξει δημόσιος διάλογος για ένα σημαντικό και ευαίσθητο θέμα.» λέει η Λουίζα Λιβάνη, Account Director στην The Newtons Laboratory.
Αμέσως ξεκίνησε η συνεργασία. Διαφορετικές ειδικότητες έκατσαν γύρω από το τραπέζι και προχώρησαν στο σχεδιασμό της στρατηγικής παράλληλα με το δημιουργικό brainstorming.
«Το ζήτημα είναι πολύ λεπτό, πρέπει να κρατήσεις τις ισορροπίες. Δεν χρειάζεται ούτε να κουνήσεις το δάχτυλο, αλλά ούτε να γίνεις ονειροπόλος. Επικεντρωθήκαμε σ’ αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλύτερα: να παίρνουμε αυτό που χρειάζεται να επικοινωνήσει ο πελάτης και να το φέρουμε στην ποπ κουλτούρα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο» λέει ο Γιώργος Τσόκανος, Creative Director στη The Newtons Laboratory. Στόχος τους, συνεχίζει ο ίδιος, ήταν «μέσα από ένα παραμυθένιο “μάτι”, από ένα όνειρο, να πούμε μια ιστορία για τα παιδιά που κουβαλούν αυτό το βάρος της παραμέλησης και της κακοποίησης στην καθημερινότητά τους». Εστίασαν «στη συμπεριφορά που μπορεί να εμφανίζουν τα νήπια. Στις ενδείξεις που η νηπιαγωγός, ως η πρώτη ειδικός που έρχεται σε επαφή μαζί τους, έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει και να αναγνωρίσει.».
«Σκεφτήκαμε πως αυτά τα παιδιά, ζουν μονίμως με την παρουσία της κακοποίησης, ακόμα και τις στιγμές που αυτή απουσιάζει. Είναι σαν να τα ακολουθεί ένα πλάσμα. Φανταστήκαμε τον κατάδικο που σέρνει απ’ το πόδι του τη σιδερένια μπάλα» συμπληρώνει ο Αντρέας Δημήτρουλας, Group Creative Director της καμπάνιας. Όταν μετά τη σύλληψη της ιδέας κατέληξαν στο τελικό σενάριο, το ενδιαφέρον τους εστιάστηκε στα σύμβολα και κυρίως στην ταυτότητα του πλάσματος που θα συμβόλιζε την κακοποίηση. Συμφώνησαν ότι αυτό το πλάσμα θα ήταν κάτι «άυλο και απροσδιόριστο». «Χωρίς να το βλέπεις» λέει ο Αντρέας, «να μπορείς να αντιληφθείς τα σημάδια που αφήνει πάνω στο παιδί».
Η συνεργασία με τον Πάτρικ Τατόπουλος
Τότε, κατά τη διάρκεια της αναζήτησης του καλλιτέχνη που θα μπορούσε να δώσει υπόσταση σ’ αυτή την ιδέα, έπεσε στο τραπέζι το όνομα του Ελληνογάλλου σκηνοθέτη, σκηνογράφου και σχεδιαστή οπτικών εφέ, Πάτρικ Τατόπουλος. Λάτρης και δημιουργός φανταστικών κόσμων, με 40 χρόνια εμπειρίας στη βιομηχανία του Χόλιγουντ, έχει σχεδιάσει σκηνικά, props και πλάσματα πολλών μπλόκμπάστερ, από το «Dracula» του Φράνσις Φορντ Κόπολα και το «Independence Day» μέχρι το «Underworld» και το «Van Helsing». Eνώ, την υπογραφή του φέρει το «μπάτμομπίλ» αλλά και διάσημα τέρατα όπως το Γκοτζίλα. Η ομάδα έχοντας μελετήσει τη δουλειά του, θεώρησε ότι «καταλαβαίνει καλύτερα από όλους τις πιο σκοτεινές μορφές». Από το πρώτο meeting, στο οποίο η The Newtons Laboratory του παρουσίασε το concept, ο Πάτρικ ενθουσιάστηκε. «Ήταν ένα πολύ δυνατό concept. Αν από την πλευρά μου μπορώ να κάνω κάτι να βοηθήσω, τουλάχιστον να είμαι κομμάτι της λύσης, αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για μένα να συστηθώ στον κόσμο. Nα τους δείξω πόσο μεγάλη σημασία έχει για μένα αυτό το ζήτημα». Από την πρώτη στιγμή ένιωσε «ότι το κοριτσάκι πρέπει να σέρνει κάτι, όχι απαραίτητα βαρύ αλλά κάτι που να είναι μόνιμα προσκολλημένο σ’ αυτήν, να την καλύπτει, να την επισκιάζει. Σαν ένα σκοτεινό σύννεφο. Μου άρεσε η ιδέα να μην είναι αποκρουστικό. Ήθελα να αποπνέει μια παιδικότητα, αλλά ταυτόχρονα να μη σ’ αφήνει να ανασάνεις». Ξεκίνησε να φτιάχνει σκαριφήματα και να πειραματίζεται. Aκολούθησαν ζυμώσεις και ντιμπέιτ, μέχρι να καταλήξουν στη τελική μορφή του σύννεφου που βλέπουμε σήμερα στην ταινία. Στα γυρίσματα βέβαια, τον ρόλο του animation, έπαιξαν αυτοσχέδιες χάρτινες φιγούρες.
«Σε τέτοιου τύπου τεχνικά γυρίσματα, καλείσαι να φανταστείς κατά τη διάρκεια της κινηματογράφησης πως θα είναι η ταινία στο δεύτερο στάδιο, όταν θα μπει το animation. Δεν είναι εύκολο.» εξηγεί ο Αντρέας. «Ήταν ένα δύσκολο γύρισμα. Έπρεπε να είμαστε πολύ προσεκτικοί στη λεπτομέρεια, να αποδοθεί σωστά η ατμόσφαιρα, να μην θίξουμε κατά λάθος κάποιο ζήτημα που δεν πρέπει». Η νεαρή πρωταγωνίστρια τα έκανε όλα πιο εύκολα. «Ήμασταν τυχεροί που είχαμε μια νεαρή επαγγελματία, μια καταπληκτική ηθοποιό για την ηλικία της. Της έδινα ένα μικρό στοιχείο και εκείνη το έπιανε με τη μία» θυμάται ο Πάτρικ.
«Όταν πήραμε το πρώτο μοντάζ, αρχίσαμε να δοκιμάζουμε διαφορετικά κομμάτια για να βρούμε τη μουσική που θα ντύσει την ταινία. Τίποτα δεν μας ταίριαζε. Και κάποια στιγμή ακούστηκε αυτή η πρόταση- να μπει το τραγούδι του Νικ Κέιβ. Και ξέραμε από την πρώτη φορά που το ακούσαμε, ότι αυτό είναι το σωστό.» λέει ο Γιώργος. « Σκεφτήκαμε πως αν βάλουμε μικρά παιδιά να τραγουδούν το κομμάτι το αποτέλεσμα θα είναι ακόμα πιο δυνατό, γιατί θα είναι σαν τα παιδιά να απελευθερώνονται μέσα από αυτό. Έτσι προχωρήσαμε στην ηχογράφηση από μια παιδική χορωδία. Αυτή ήταν μια από τις πιο όμορφες στιγμές της διαδικασίας» συμπληρώνει ο Αντρέας.
Η επιτυχία της καμπάνιας «Αναγνωρίζω - Προστατεύω»
«Σίγουρα αυτό που κάναμε δεν είναι διαφημιστικό» λένε και οι τρεις. «Κάθε κοινωνική καμπάνια κουβαλάει ένα ειδικό βάρος. Δεν πουλάμε μια οδοντόκρεμα» τονίζει ο Αντρέας. Αν έπρεπε να τη δει ένα κοινό, θα διάλεγαν τους νηπιαγωγούς. Όπως λέει ο Γιώργος «Είναι πραγματικά το κλειδί της απελευθέρωσης αυτών των παιδιών. Είναι ο β’ ρόλος που καταλήγει να είναι πιο σημαντικός. Βλέπουμε στην ταινία την αλυσίδα που κρατάει πίσω το κοριτσάκι, όταν πάει να παίξει με τα άλλα παιδιά. Τη ζωγραφιά που γίνεται μουτζούρα. Είναι μερικά από τα σημάδια που καλύτερα από όλους μπορεί να αποκωδικοποιήσει η νηπιαγωγός, η οποία στο τέλος γίνεται και το κλειδί για την απελευθέρωσή του παιδιού». Ο Αντρέας τονίζει τη διπλή λειτουργία της ταινίας: «Έχει μια μεταφορική έννοια, όμως ταυτόχρονα είναι και ρεαλιστική. Αυτά τα παιδιά είναι σαν να ζουν στη δική τους φυλακή. Αυτό που ζητάμε από τους νηπιαγωγούς είναι να τα ξεκλειδώσουν αυτά τα παιδιά ώστε να αρχίσουν να μιλάνε».
Από την ημέρα που η ταινία κυκλοφόρησε, τόσο η The Newtons Labaratory όσο και οι πελάτες, δε σταμάτησαν να λαμβάνουν θετικά σχόλια και μηνύματα για την ταινία. «Τα πάντα είναι μετρήσιμα. Μπορείς να δεις τα views, μπορείς να δεις τις αντιδράσεις» λέει ο Γιώργος. «Η ανταμοιβή όμως έρχεται και σε ανθρώπινο επίπεδο, όταν λες σε κάποιον δικό σου έλα να δεις κάτι και του δίνεις το κινητό, να στο γυρίζει μετά από λίγο δακρυσμένος. Αν καταφέραμε να κινήσουμε κάτι στην ψυχή κάποιου για να δει την παιδική κακοποίηση διαφορετικά, αυτό είναι μέρος της επιτυχίας». Για τον Αντρέα, η επιτυχία φαίνεται με δύο τρόπους «Ο ένας είναι η ανταπόκριση του κόσμου, τα όμορφα σχόλια που σου κάνουν. Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα όμως φαίνεται μακροπρόθεσμα, όταν βλέπεις ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει». «Είναι από αυτές τις δουλειές που με κάνουν να αισθάνομαι περήφανος. Αισθάνομαι ότι προσφέρω, ότι κάνω κάτι παραπάνω» λέει κλείνοντας. «Είναι παρακινητικό» συμπληρώνει ο Γιώργος, «να νιώθεις ότι αποτελείς κομμάτι της μεγάλης προσπάθειας για αλλαγή. Δεν μπορεί ωστόσο να συγκριθεί ο ρόλος μιας διαφημιστικής και το πόσο συμβάλλει στην αλλαγή, με τον ρόλο που παίζουν αυτοί που έχουν την τύχη των παιδιών στα χέρια τους. Και αυτοί είναι οι νηπιαγωγοί». Στο τέλος της ταινίας, η νηπιαγωγός απελευθερώνει το παιδί, αλλά το σύννεφο πετάει στον ουρανό και συναντάει κι άλλα όμοιά του. «Δεν εξαφανίζεται αλλά συναντάει κι άλλα στον ουρανό» αναφέρει ο σκηνοθέτης εξηγώντας την πρόθεσή του. «Ήθελα να δείξω ότι αυτό που είδαμε ήταν μόνο ένα περιστατικό. Υπάρχουν πολλά σαν κι αυτό. Πρέπει να είμαστε ενήμεροι ότι υπάρχουν κι άλλα…»
21°
