Ταξίδι στους Καλαρρύτες: Μια πρωτότυπη εικονική περιήγηση στην ορεινή διάβαση της Πίνδου - Το πέρασμα του Μπάρου - Το καλαρρύτικο πρόβατο Μπούτσκο
Οκτώβρης του 2022. Ο Πέτρος Μόκας φορτώνει το κοπάδι του από τον Μπάρο, για να ξεχειμωνιάσει στον κάμπο της Θεσσαλίας. Το σπάνιο πια Καλαρρύτικο πρόβατο που ονομάζεται Μπούτσκο αποτελεί για πολλούς το «διαμάντι» της ελληνικής κτηνοτροφίας. Εκτός από τη νοστιμιά του -σύμφωνα με έρευνες ελληνικών πανεπιστημίων- έχει δύο έως και τρεις φορές λιγότερη χοληστερόλη από άλλες φυλές με τις οποίες έχει συγκριθεί καθώς και προσφέρει γάλα πλούσιο σε ω3/ω6 λιπαρά οξέα.
Οι παλιοί προβατοτρόφοι υποστηρίζουν ότι το Καλαρρύτικο πρόβατο προήλθε από την διασταύρωση του Ορεινού Ηπειρώτικου με το πρόβατο της φυλής Comisana της Σικελίας, το οποίο είχε εισαχθεί στα μέσα του 18ου αιώνα από Συρρακιώτες εμπόρους με σκοπό την παραγωγή μαλλιού καλύτερης ποιότητας και περισσότερης ποσότητας σε σχέση αυτή του Βλάχικου προβάτου που εκτρέφανε μέχρι τότε.
Μπούτσκο: Το Καλλαρύτικο πρόβατο
Λέγεται ακόμη ότι στην περιοχή αυτή διατηρούσαν περίπου 120.000 πρόβατα, τα οποία τους καλοκαιρινούς μήνες έβοσκαν στους ορεινούς βοσκότοπους των Τζουμέρκων, ακόμη του Σμόλικα και των Αγράφων, ενώ τους χειμερινούς μήνες άλλα διέμεναν στις πεδιάδες της νότιας Ηπείρου και άλλα στις πλησιέστερες της Θεσσαλίας.
Και τι με κόφτει εμένα για το Μπούτσκο ή Μπούτσικο… πώς το λέτε;
Γιατί εξαφανίζεται σιγά - σιγά, το κοπάδι του Πέτρου μικραίνει και η ζήτηση από εστιατόρια με σκούφους Μισελέν δεν είναι απαραίτητο ότι θα δώσει τη λύση.
Και είναι τόσο διάσημο όσο το λέτε ή μας το πλασάρετε σαν τρέντηδες λόγω ονόματος και πρόβατο τύπου βίντατζ;
Κατ’ αρχάς με ενοχλούν τα γκρίκλις, αλλά ένιγουέι που λέμε και στο χωριό μου… Η Πανελλήνια Ένωση Εκτροφέων Αυτόχθονων Φυλών Αγροτικών Ζώων (ναι υπάρχει τέτοια ένωση και website…) αναφέρει:
«Το Καλαρρύτικο πρόβατο είναι λιτοδίαιτο, πολύ ανθεκτικό και προσαρμοσμένο στο ορεινό περιβάλλον με υψόμετρο 1.300 m και άνω. Έχει ενταχθεί στις προστατευόμενες υπό εξαφάνιση αυτόχθονες φυλές προβάτων και συγκεκριμένα στην κατηγορία των ευαίσθητων φυλών. Ο χρωματισμός του προβάτου αυτού είναι λευκός. Οι παρειές του προσώπου του φέρουν στο μεγαλύτερο μέρος τους, σε μεγάλη ομοιομορφία, βαθύ ερυθρό (κρασάτο) ή ξέθωρο χρωματισμό, όπως και τα αυτιά, το ακρορρίνιο και συχνά στις άκρες των ποδιών του. Το μέτωπο είναι συνήθως λευκό, όπως και το επιρρίνιο, που είναι ελαφρά κυρτό. Το κεφάλι είναι μέτριου έως μεγάλου μεγέθους. Τα αυτιά έχουν οριζόντια θέση με ελαφρά κλίση προς τα κάτω και είναι μέτριου έως μεγάλου μεγέθους. Οι κριοί φέρουν μεγάλα και ελικοειδή κέρατα, ενώ οι προβατίνες είναι ακέρατες...»
Αν χρειάζεστε και άλλες -περισσότερες- ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, εδώ είμαστε!
Όσον αφορά δε τη διασημότητα… υπάρχει διαθέσιμο ντοκιμαντέρ της Cosmote στην πλατφόρμα της, με πρωταγωνιστή τον Πέτρο Μόκα και φυσικά δική του σελίδα -του Μπούτσκου παρακαλώ- στο Facebook.
Πού θα βρω εγώ ο πρωτευσιάνος κι αμάθητος το Μπούτσικο, κυρ Γιάννη μου;
Η ορεινή διάβαση του Μπάρου είναι γνωστή εδώ και αιώνες. Την χρησιμοποιούσαν οι έμποροι-αγωγιάτες μιας και ενώνει την Ήπειρο με την Θεσσαλία, αλλά και οι κτηνοτρόφοι, αφού τα αλπικά λιβάδια πάνω από τους Καλαρρύτες εκτρέφουν μερικές από τις εκλεκτές ράτσες προβάτων όπως το Μπούτσκο.
Ο δρόμος συνδέει τους Καλαρρύτες και το Ματσούκι της Ηπείρου, με την Ανθούσα και το Χαλίκι που διοικητικά ανήκουν στη Θεσσαλία, ενώ κατά τη διάσχιση-καιρού επιτρέποντος μπορείτε να θαυμάσετε τις κορυφές Περιστέρι (2.294 μ.) και Κακαρδίτσα (2.429 μ.)
Η διαδρομή που άλλοτε ήταν από τις πιο ονομαστές για αυτοκίνητα 4x4, ασφαλτοστρώθηκε το 2014 και πλέον ο αυχένας του Μπάρου, θεωρείται το πέρασμα με το μεγαλύτερο υψόμετρο στην Ελλάδα… στα 1.900 μέτρα παρακαλώ! Φυσικά δεν θα πρέπει να περιμένετε να δείτε ανοικτό τον δρόμο τη χειμερινή περίοδο. Θα περιμένετε να λιώσουν τα χιόνια! Τώρα που μιλάμε είναι μια χαρά… αλλά ποτέ δεν ξέρεις εκεί ψηλά τι σε περιμένει.
Ποιος είναι αυτός που μιλάει και γράφει τις σοφίες του; Να σας συστηθώ: Ονομάζομαι Γιάννης Ντρενογιάννης και φέτος πάτησα τα 60. Λέω πως είμαι δημοσιογράφος στο επάγγελμα και έχω δημοσιεύσει δεκάδες ταξιδιωτικούς οδηγούς για την Ελλάδα, πολλά βιβλία με ωραίες φωτογραφίες και κείμενα και μερικές χιλιάδες ταξιδιωτικά άρθρα… σχεδόν σε όλα τα έντυπα της Ελλάδας. Περίμενα πολύ καιρό (με είχαν στη συντήρηση!) για να βρω έναν νέο τρόπο να ταξιδεύεις και να «νιώθεις» πλάι -πλάι με την αληθινή εμπειρία των τόπων χωρίς απαραίτητα να είσαι εκεί. Παλιότερα χρειαζόμασταν κείμενα, σχέδια, εικόνες και βίντεο. Τώρα το παιχνίδι έχει αλλάξει. Τα θέλουμε όλα αυτά μαζί και μερικά παραπάνω, όλα σε ένα σύνδεσμο-link. E! Μου φαίνεται πως το πίτυχα!
12°
