Αίγυπτος: Μια χώρα που έχει πολλά να γευτείς, να ακούσεις, να νιώσεις

Ιστορία χιλιάδων χρόνων σκεπάζει μια από τις μεγαλύτερες και πολύβουες πόλεις του κόσμου. Είκοσι τρία εκατομμύρια άνθρωποι ζουν και αναπνέουν καθημερινά κάτω από το ζεστό ουρανό και μαζί τους όλοι εκείνοι που έρχονται από διάφορες περιοχές της χώρας για τις δουλειές τους και μαζί με αυτούς και οι τουρίστες. 

Κυρίες και κύριοι, καλώς ήρθατε στο Κάιρο που έχει τα πάντα!Έχει την Γκίζα, τις Πυραμίδες, τη Σφίγγα, ένα μεγάλο αιγυπτιακό μουσείο που περιμένουμε να μας κόψει την ανάσα, έχει το Αλ χαλίλι, το καλύτερο παζάρι, το καλύτερο βαμβάκι, έχει πάπυρους διάσημους και μη, ένα καινούργιο σύγχρονο αεροδρόμιο, χίλιους επιβλητικούς μιναρέδες, ορθόδοξες εκκλησίες κοπτών, έχει να δεις και να περπατήσεις και να μάθεις. Κι από τον πύργο του Καΐρου στο Ζαμάλεκ θα έχεις την πιο συναρπαστική θέα της πολύμορφης και πολύβουης πόλης. Η ματιά σου θα φτάσει μέχρι τις πυραμίδες. Έχει εκατοντάδες ξεναγούς, έμπειρους και μη, που θα σου πουν ονόματα που θα ξεχάσεις και γεγονότα, θρύλους και γρίφους, και τις κατάρες και τις δεισιδαιμονίες που συνοδεύουν τις πυραμίδες και κάθε τάφο, και θα διηγηθούν την αρχαία ιστορία τους. Για τρεις μέρες κινείσαι στον δρόμο, ακολουθείς προγράμματα ξενάγησης εξαντλητικά για να μάθεις, να καταλάβεις. Η πόλη έχει να γευτείς, να ακούσεις, να νιώσεις, να γράψεις, να γεμίσεις σελίδες, και να γίνεις αιγυπτιολόγος σε λίγες μέρες!

Είναι όμως αυτή η καρδιά του Καΐρου; Ο παλμός του; Έχεις κάνει όλες τις ξεναγήσεις όπως πρέπει. Η αυστηρή συμβουλή όλων είναι να μην κάνεις τίποτα που δεν είναι καλά οργανωμένο από το ξενοδοχείο ή από το τουριστικό γραφείο. Είναι πολύ σωστή. 

Εάν όμως δεν το έκανες; Και αν καλούσες ένα Uber, πολύ ντρέντι αυτό τον καιρό στην πόλη, από την είσοδο του ξενοδοχείου; 

Ο προορισμός ήταν το μεγάλο μουσείο. Ξέρω, δεν έχει ανοίξει, δεν είναι ακόμη έτοιμο. Θα έβλεπα μόνο τη μεγάλη αίθουσα. Είναι μεγάλη η περιέργεια. Όλοι λένε ότι θα είναι συναρπαστικό. Και; Αγαπητοί, δεν έφτασα ποτέ. Έμεινα τρεις ώρες μέσα σε ένα αυτοκίνητο κάνοντας την καλύτερη απογευματινή βόλτα. Πώς άλλωστε θα νιώσεις μια πόλη εάν δεν μπλεχτείς στα πόδια της; 

Οι Αιγύπτιοι φίλοι που μας κάλεσαν σπίτι τους μας γέμισαν με γεύσεις, χρώματα κι αρώματα, άλλα γνώριμα κι άλλα ολοκληρωτικά άγνωστα. Τα άγνωστα ονόματά τους σε γεμίζουν περιέργεια molokheya, keshk, sharkaseya, koshary και τα γλυκά om aly, basbousa κι ο καφές από κάρδαμο και σαφράν στο τέλος για να χωνέψεις. Κι είναι η μαγεία κι η οικειότητα που δημιουργείται όταν μοιράζεσαι το φαΐ σου με κάποιον άλλον που σε φέρνει κοντά. Είναι οι μυρωδιές, το τσάι, το φαγητό, τα καρυκεύματα που, όταν λες Σουκράν, το νιώθεις με όλο σου το είναι. 

Ο ανοιξιάτικος καιρός του Καΐρου έδωσε τη θέση του στο καλοκαίρι. Είναι αδύνατο να μη σκεφτείς την Αγκάθα Κρίστι όταν φτάνεις στο Ασουάν. Άλλωστε το ξενοδοχείο που έμενε και το δωμάτιο που έγραψε το βιβλίο της «Έγκλημα στο Νείλο» είναι μερικές από τις πληροφορίες που δίνουν οι ξεναγοί. Δεν είναι τίποτα τυχαίο. Είναι η αλλαγή θερμοκρασίας, είσαι στο καλοκαίρι κι έχω αφήσει πίσω τον χειμώνα με πτήση μιας ώρας. Θα δεις το φράγμα του Ασουάν, το μεγάλο άγαλμα της φιλίας ανάμεσα στη Ρωσία και την Αίγυπτο και τη λίμνη Νάσερ. 

Η βόλτα με τις φελούκες για τον ναό ήταν ευχάριστη, ο καπετάνιος γραφικός, αλλά η ιστορία του καλύτερη. Όταν φτιάχτηκε το φράγμα, ο τόπος πλημμύρισε. Οι ναοί καλύφτηκαν από νερό. Τι έκαναν; Με τη βοήθεια των Ρώσων κόπηκαν σε χιλιάδες κομμάτια και συναρμολογήθηκαν ξανά στη στεριά. Μάρτυρες τα νούμερα που υπάρχουν πάνω σε κάθε κομμάτια και οι ραφές ένωσης.

Ο Νείλος ο ζωοδότης. Περισσότερα από χίλια πεντακόσια ποταμόπλοια ανεβοκατεβαίνουν το ποτάμι με χαμηλές ταχύτητες για να μη χάσεις λεπτό από το όνειρο αυτό. Σε κάθε στάση του ταξιδιού με το που κατεβαίνεις είναι σαν να πέφτει ένα σινιάλο και πάνω σου έρχονται χαμογελαστοί τύποι που θέλουν να σου πουλήσουν ό,τι μπορούν για λίγα δολάρια. Η κελεμπία είναι μεγάλος πρωταγωνιστής, καθώς κι ο εξοπλισμός για τον χορό της κοιλιάς, επιβάλλεται να έχεις κοιλιά και κυρίως πλαδαρή για να μπορέσεις να χορέψεις. Η ζωή είναι τροχός, αγαπητοί, κι όλοι μπορούν να στρέψουν τη λάμψη πάνω τους. 

Γυναίκες είδαμε λίγες. Όλα τα πόστα, από ξεναγούς, καπετάνιους, αστυνομικούς, μάγειρες, σερβιτόρους, καθαριστές, κηπουρούς, είναι κατειλημμένα από άντρες. 

Η πόλη είχε τόσα πολλά ορυχεία χρυσού, που η εξόρυξη του πολύτιμου μετάλλου συνεχίστηκε στην ελληνιστική, ρωμαϊκή και αραβική περίοδο. Ο ναός το Κομ Ομπο είναι αφιερωμένος σε δυο θεούς πράγμα ασυνήθιστο. Για εμένα που είμαι γιατρός, ήταν μια αποκάλυψη, μιας και πίσω από τον ναό που έχει αφιερωθεί σε δυο διαφορετικούς θεούς βρισκόταν ένα μεγάλο νοσοκομείο. Με εφτά διαφορετικές αίθουσες. Τα χειρουργικά εργαλεία δεν έχουν μεγάλες διαφορές από τα σημερινά, και πάνω στις ογκώδεις κολόνες του ναού ιερογλυφικά αναλύουν τον τοκετό στην καρέκλα της γέννησης. Οι αρχαίες Αιγύπτιες γεννούσαν σε καρέκλες, ήταν ευκολότερο, ο τρόπος ακολουθούσε την ανατομία του κορμιού και η επούλωση ήταν εύκολη και γρήγορη. Ο θεός και πατέρας της Ιατρικής χαρίζει στον βασιλιά το πρώτο στηθοσκόπιο. 

Το Λούξορ είναι η αρχαία πόλη Θήβες. Ήταν η μεγάλη πρωτεύουσα της άνω Αιγύπτου (νότιας), ήταν η πόλη του θεού Αμούν Ρα, όλα για αυτόν έγιναν εδώ. Είναι το μεγαλύτερο υπαίθριο μουσείο του κόσμου. Ο Νείλος τη χωρίζει σε δυο όχθες και είναι αδύνατο να πεις ποια όχθη προτιμάς και ποια σε συναρπάζει πιο πολύ. Βάρκες διασχίζουν καθημερινά τις δυο όχθες του ποταμού φέρνοντας επισκέπτες από κάθε πιθανή μεριά της γης να δουν μέρη που κόβουν την ανάσα. Οι Ισπανοί είναι στην πρώτη θέση επισκεψιμότητας, ενώ λόγω του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της διακυβέρνησης της χώρας από τους Πτολεμαίους, ο χαιρετισμός προς τους Έλληνες είναι: «Καλώς ήρθες σπίτι σου». 

Στη δυτική όχθη βρίσκεται η κοιλάδα των βασιλέων, η νεκρόπολη των Θηβών, το πιο διάσημο νεκροταφείο της ανθρώπινης ιστορίας. Εκατοντάδες χρόνια, χιλιάδες σκλάβοι έσκαβαν τα σπλάχνα των βουνών φτιάχνοντας σήραγγες και δωμάτια, ζωγραφίζοντας τοίχους, υμνώντας τη ζωή που θα έρθει για να μπουν σε σαρκοφάγους τα φασκιωμένα με χρυσά φυλαχτά εναπομείναντα κορμιά. Οι τάφοι βασιλιάδων, ευγενών, στρατηγών, οι εμβληματικές μορφές της αρχαίας Αιγύπτου είναι εδώ, όπως κι ο ταπεινός τάφος, του πιο διάσημου αγοριού, του βασιλιά Τουτ, ή Τουταγχαμών, εδώ είναι. Πέθανε νέος κι απρόσμενα, του έδωσαν τάφο που προοριζόταν για κάποιον άλλο, ο οποίος έμεινε άθικτος για χιλιάδες χρόνια μέχρι που ο Χάουαρντ Κάρτερ, τον Νοέμβριο του 1922, τον ανακάλυψε. Περισσότεροι από εκατό εβδομήντα Φαραώ έχουν κυβερνήσει. Ο Τουταγχαμών είναι ο πιο διάσημος βασιλιάς, η χρυσή νεκρική μάσκα του λεπτή σαν δέρμα φιδιού συναρπάζει όπου κι αν έχει εκτεθεί. Το εισιτήριο που βγάζεις σου δίνει το δικαίωμα επίσκεψης τριών τάφων, εάν θέλεις να μπεις στου Τουταγχαμών βγάλε έξτρα εισιτήριο από την αρχή, αλλιώς θα αναγκαστείς να μπεις ξανά στην ουρά. 

Ο ναός της Χατσεπσούτ, της μοναδικής γυναίκας που κυβέρνησε για δεκαοχτώ χρόνια ως Φαραώ, είναι χτισμένος σε τρία επίπεδα κι έχει ύψος που ξεπερνά τα τριάντα μέτρα. Ο ναός είναι μεταγενέστερος, μόνο το πρώτο επίπεδο είναι το αποτέλεσμα ανασκαφής. 

Στην απέναντι όχθη, μέσα στη νέα του Λούξορ πόλη, δεσπόζουν μεγαλοπρεπείς ναοί. Ο ναός του Καρνάκ ίσως είναι ο μεγαλύτερος θρησκευτικός και λατρευτικός τόπος όλου του αρχαίου κόσμου. Στη δημιουργία του συμπλέγματος των ναών αφιερωμένων στον Amun Ra συνέβαλαν τριάντα Φαραώ. Ένας τεράστιος οβελίσκος, προσφορά στον ναό της Χατσεπσούτ, ένα ογκώδες μνημείο με ιερογλυφικά δεσπόζει στον χώρο. Από εδώ ξεκίνησε το ταξίδι όλων αυτών των γιγάντιων οβελίσκων από γρανίτη που κοσμούν μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η Κωνσταντινούπολη, η Ρώμη, η Κατάνια, η Φλωρεντία, το Λονδίνο, το Παρίσι έχουν αιγυπτιακούς οβελίσκους. Η βραδινή ξενάγηση, μιας ώρας, στον ναό θα μείνει αλησμόνητη.

Οι μεταφυσικών διαστάσεων ναοί του Καρνάκ και του Λούξορ ενώνονται με έναν μεγαλοπρεπή δρόμο. Είναι η λεωφόρος των Σφιγγών, μήκους 2,7 χλμ. Είναι ο δρόμος των θεών. Όλοι οι βασιλιάδες επένδυσαν στη δημιουργία του φτιάχνοντας μεγάλα αγάλματα. 1300 πέτρινες Σφίγγες καθώς και κεφάλια από κριάρια, λιοντάρια κι άλλες μυθικές μορφές σε κοιτούν καθώς περπατάς! Η ανασκαφή για την ανάδειξη του δρόμου διήρκησε δεκαετίες ολόκληρες. Άνοιξε σχετικά πρόσφατα και είναι κάτι που θα θυμάσαι. 

Η νέα πόλη ζει χάρη στην παλιά ένδοξη πόλη των Θηβών. Η βόλτα το βράδυ στην Κορνίς είναι ωραία. Χαζεύεις τα πολλά ποταμόπλοια που έχουν δέσει για να περάσουν το βράδυ, νέα παιδιά που τρέχουν χαρούμενα με τα πατίνια, τις φελούκες που διασχίζουν νωχελικά το ποτάμι, κι ένα γλυκό χάδι απ’ το ζεστό βραδινό αεράκι. Τι άλλο να ζητήσει κανείς;