6+1 επώνυμοι μιλάνε για την Κρήτη και το καλοκαίρι τους

Η λεβεντογέννα Κρήτη με τις εξωτικές παραλίες και την διάσημη κουζίνα της δε θα μπορούσε να μην έχει ανθρώπους που είναι τρελά ερωτευμένοι μαζί της. Η φιλοξενία, οι λαχταριστές λιχουδιές, η φυσική ομορφιά των τοπίων, οι φημισμένες παραλίες, τόσα να δεις, να κάνεις, να δοκιμάσεις. Όσες φορές κι αν πας πάντα θα επιστρέφεις. Επτά επώνυμοι μας μιλούν για τη δική τους Κρήτη και τα καλοκαίρια τους εκεί.

Η ΚΡΗΤΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΑΒΒΙΔΑΚΗ

Από μικρό παιδάκι φτάνοντας με το καράβι στο ξημέρωμα, η εικόνα του «ξαπλωμένου ΔΙΑ» στο βουνό του Γιούχτα με συγκινούσε, μου άναβε τη φαντασία και με «ταξίδευε». Καταλάβαινα από μικρός πως το πεπρωμένο μου θα γυρίζει γύρω από την Κρήτη, πως όπου κι αν βρεθώ, όσο και να ταξιδέψω, θα την κουβαλάω μέσα μου. Κάθε φορά που κοίταζα το χάρτη της Ελλάδας, βλέποντας την Κρήτη, έλεγα πως εξαιτίας της θέσης και του τρόπου που είναι ξαπλωμένη στο πέλαγός της κρατάει τη χώρα σε ισορροπία.

Δεν είναι τόσο οι παραλίες και οι θάλασσες που με συνέπαιρναν μεγαλώνοντας μέσα στα χρόνια, όσο η άγρια ομορφιά των βουνών της, των φαραγγιών της, που ολοένα και περισσότερο μου θύμιζαν εμένα, τον απείθαρχο χαρακτήρα μου και το αγρίμι που ζει μέσα μου. Δεν θα μπορούσα να έχω γεννηθεί κάτι άλλο εκτός από Κρητικός.

Σαν καλλιτέχνης θα μπορούσα εύκολα να πω ότι η Κρήτη αποτελεί το νησί του αυτοσχεδιασμού. Δηλαδή πραγματικά στη μέση του πουθενά, εντελώς ξαφνικά, μπορεί μια παρέα δυο ατόμων να γίνει ο πυρήνας ενός γλεντιού δεκάδων ανθρώπων απλά και μόνο φέρνοντας ο καθένας το φαγητό του, τη ρακή του, το μουσικό του όργανο και πρωτίστως την καλή του διάθεση και τη γλυκιά του τρέλα.

Ακριβώς έτσι μεγάλωσα κι εγώ, μέσα σε γλέντια και χαρές, σε τρύγους και λιομαζώματα, και ακριβώς έτσι θέλω να κάνω κι εγώ με τους δυο μου γιους. Επειδή το πιο σημαντικό πράγμα για έναν άνθρωπο είναι να γνωρίζει το σημείο αναφοράς του.

*Ο Γ.Σ. είναι τραγουδιστής, ηθοποιός.

ΤΑ ΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΜΑΪΝΑ

Είμαι κυκλαδίτης, και ως τέτοιος έχω χάσει πολλές ευκαιρίες να γνωρίσω άλλα νησιά. Λίγο οι συγγενείς, λίγο οι φίλοι, λίγο το πατρικό, ο τόπος μου (με τράβαγε απ το μανίκι). Όλα τα καλοκαίρια της εφηβείας μου.

Την Κρήτη, πέρα βέβαια απ’ τα βιβλία της ιστορίας του σχολείου, όπου πρωταγωνιστούσε, την είχα συναντήσει σε μπρελόκ, σε υπερμεγέθεις κορνιζομένους χάρτες, σε αυτοκόλλητα στα καπό αυτοκινήτων, αλλά και στις μαντινάδες που συνόδευαν τα καλτσούνια που κουβαλούσαν ενθουσιασμένοι φίλοι, επιστρέφοντας απ τις διακοπές τους.

Κάποτε τη γνώρισα κι εγώ, όταν ναύτης μετά την προπαίδευση, μου ήρθε το φύλο πορείας. Ν.Κ. (Ναύσταθμος Κρήτης)... Χανιά. Φυσικά ΑΝΕΚ. Εγώ είχα συνηθίσει τα βαποράκια των Κυκλάδων, κι έτσι το ΚΥΔΩΝ, την εποχή εκείνη , φάνταζε υπερωκεάνιο, και η διαδρομή, ανάλογη του Σάουθαμπτον-Νέα Υόρκη.

Δεν σου χρειάζονται παρά μερικά λεπτά, για να συνειδητοποιήσεις, φτάνοντας στη Σούδα, πως εδώ πρόκειται για κάτι άλλο. Εδώ λες, δεν είναι απλώς Αιγαίο, με τα νησιά μια δρασκελιά τονα από τ’ άλλο, εδώ όλα είναι Μεσόγειος... Άλλος αέρας, άλλα φυτά, άλλοι άνθρωποι. Ένα εκρηκτικό μείγμα Ανατολής–Δύσης, Βορειοαφρικάνικο αεράκι με δυτικές ριπές...

Με την πρώτη έξοδο κατέβηκα στο παλιό λιμάνι. Το ωραιότερο ίσως λιμάνι της Μεσογείου (αν εξαιρέσουμε εκείνο της Βενετίας). Είναι άραγε τυχαίο πως οι ίδιοι άνθρωποι τα χτίσανε και τα δυο;

Εκείνη την εποχή, όλα ήταν σκεπασμένα από μια αχλή μιάς χίπικης κουλτούρας και πολυπολιτισμικότητας, όπου μουσικές από τα παραδοσιακά έγχορδα της Ιρλανδίας έδεναν με τη Κρητική λύρα, και το ούτι με τις φλαμένκο κιθάρες της Ανδαλουσίας, και το λαγούτο.

Εμβληματική φυσιογνωμία, φυσικά, μεταξύ πολλών άλλων , ο Κρητοϊρλανδός Ρος Ντέιλι.

Εννοείται πως η καθημερινή δραστηριότητά σου ξεκινούσε, και φυσικά εξακολουθεί και τώρα το ίδιο σκηνικό, με ρακή, συνεχιζόταν με ρακή, και έκλεινε με ρακή. Πάντα είχα την απορία. Με τόση ρακή που όλα αυτά τα χρόνια έχω δει να καταναλώνεται, σε καθημερινή βάση στη Κρήτη, πως καταφέρνουν οι άνθρωποι και γλιτώνουν τον αλκοολισμό. Τη συνταγή της επιτυχίας μου την είπε ένας Χανιώτης «Ο καλύτερος μεζές της ρακής είναι το νερό». Μια ρακή, συνοδευόμενη πάντα από ένα ποτήρι νερό...

Όσο για το φαγητό, άμα δεν έχεις δοκιμάσει κρητική κουζίνα, δεν ξέρεις τίποτα.

Δεν είναι τυχαίο, που οι πιο γκουρμέ κουζίνες του κόσμου, περιλαμβάνουν πολλά κρητικά πιάτα. Απ’ αυτά, εγώ τρελαίνομαι για χοχλιούς μπουμπουριστούς, και φουριάρικο τσιγιαριαστό. Φουριάρικο λένε στη Κρήτη το άγριο κατσίκι, που αφήνεται μόνο του στα βουνά να βοσκήσει ελεύθερο. Αλλά κι άλλα τοπικά πιάτα που περιλαμβάνουν κρέας, όπως η «τούρτα» (ενετικής κληρονομιάς πιάτο, σαν να λέμε κρεατόπιτα, με μυρωδικά χόρτα της Κρήτης). Επ’ ευκαιρία... δεν υπάρχει άλλος τόπος στη Μεσόγειο με την ίδια βιοπο0κιλία σε αριθμούς και είδος, χόρτων και φυτών, όπως η Κρήτη. Και δεν λέμε και τον έρωντα, δίκταμο ή το καρτεράκι, αφεψήματα μοναδικά, αλλά για την τεράστια ποικιλία χόρτων με κορυφαία, το σταμναγκάθι και τους βροβιούς, τις αβρωνιές, και τους κορυφαίους ασκολίμπρους, που υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο στη Κρήτη απ’ όλη τη Μεσόγειο. Εννοείται πως η κουζίνα κάθε τόπου είναι ο γεωφυσικός του χάρτης. Τα Χανιά με τις γύρω περιοχές είναι ο τόπος που το κρέας υπερισχύει του ψαριού. Γι’ αυτό και τα καλύτερα γαλακτοκομικά προέρχονται από τη Δυτική Κρήτη. Κατσικίσιο γάλα, μυζήθρα, γραβιέρα, στάκα.

Τώρα πέρα από τη διατροφική υπεροχή τους τα Χανιά έχουν και ένα φυσικό τοπίο που σε αφήνει άφωνο. Τα φαράγγια της Κρήτης, τα διασημότερα στην Ευρώπη, κι όχι μόνο η Σαμαριά. Κι από θάλασσες και παραλίες; Ξεκινώντας απ’ τη πόλη, Νέα Χώρα, Άγιοι Απόστολοι, Χρυσή Ακτή, λίγο πιο έξω, Σταλός, Αγία Μαρίνα, και από την άλλη μεριά της πόλης, απέναντι από τον κόλπο της Σούδας, Καλαθάς, Μαράθι, Σταυρός.

Αλλά και τα νυχτερινά Χανιά, κρατάνε φυσικά τα πρωτεία, λόγω του συγκλονιστικού λιμανιού, όπου ντάκος, αθερίνα και αχινοσαλάτα γίνονται ένα μαζί με τα καλτσούνια και τις ρακές. Ενδεικτικά αναφέρω, και μόνο ενδεικτικά: Το καταπληκτικό Νεόριο. Μώρο του Πάρι και της Κάλιας, η Αντιγόνη, ο Αποστόλης, Ο Ανωγιανός, μεζέδες στο πηγάδι του Τούρκου, και στο Ταμάμ, αλλά και νέα μαγαζιά που συνεχώς ανοίγουν στη Νταλιάνη, και στον πρώην εμπορικό δρόμο Ποτιέ, που έχει γίνει στέκι της χανιώτικης νεολαίας.

Θα μπορούσα να γράφω σελίδες επί σελίδων, αλλά αυτό που πραγματικά εμένα μου αρέσει στο τόπο, που τον φτιάχνουν οι άνθρωποι, αυτοί οι τόσο ιδιαίτερα περήφανοι και ευαίσθητοι Έλληνες, είναι το αίσθημα της φιλοξενίας, που σε σκλαβώνει.

Εννοείται πως Κρήτη δεν είναι μόνο τα Χανιά. Ο τόπος είναι μαγευτικός. Ρέθυμνο, Σφακιά, Πρέβελη, Μπάλος, και φυσικά όλη η Ανατολική Κρήτη που θέλει άλλο αφιέρωμα, το βέβαιο όμως είναι ένα. Είναι τόπος που αξίζει να ζεις και να τον ζεις.

*Ο Στ. Μ. είναι ηθοποιός. 

ΤΑ ΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟΥ

All weather προορισμός. Πόσο μάλλον καλοκαιρινός.

Έζησα εκεί 6 χρόνια. Και η μετάβαση δεν ήταν απλή, ήταν όμως μαγική. Ίσως και ιδανική. Από την Καλιφόρνια στα Χανιά… Τα αγάπησα και με αγάπησαν. Αυτό ένιωσα. Αυτό νιώθουν και οι περισσότεροι που τα επισκέπτονται. Σαν να σε αγκαλιάζουν, σαν να σε φροντίζουν, σαν να σε καθησυχάζουν: δεν έχει μόνο δύσκολα η ζωή, έχει και όμορφα πράγματα και μέρη και ανθρώπους… Σαν τα Χανιά.

Στα Χανιά έχει απ’ όλα. Πόλη, θάλασσα, υπέροχη αρχιτεκτονική, γραφικές γωνιές, ενετικά τείχη, όμορφα χωριά, γλυκούς ανθρώπους. Και έχει και μια παλιά συνταγή μαγειρέματος… με υλικά αταίριαστα: η Ανατολή και η Δύση σε ένα πιάτο. Και όταν βλέπεις, γεύεσαι, αναπνέεις το αποτέλεσμα του μαγειρέματος, συνειδητοποιείς ότι τελικά τίποτα δεν είναι αταίριαστο. Ενετοί, Έλληνες και Τούρκοι άφησαν παντού τα σημάδια τους. Και σαν από θαύμα, τα σημάδια ενώθηκαν και δημιούργησαν μια εξαιρετική ζωγραφιά. Αυτά είναι τα Χανιά!

Η Νέα Πόλη γεμάτη ένταση και ζωή, φωνές και γνωστούς – όχι από παλιά, ίσως να τους γνώρισες και χθες, που σου φωνάζουν «Γεια σου, κοπέλι!» από το απέναντι πεζοδρόμιο. Πρωινή βόλτα στον Σήφη με τον ξυλόφουρνο. Που βγάζει τα καλύτερα παξιμάδια και ψωμί. Τι μυρωδιές!

Η Κεντρική Αγορά γεμάτη χρώματα. Μια μεγάλη αγκαλιά για όσα παράγει ο τόπος της. Ζαρζαβατικά, τυριά, φρούτα… και γλυκούς ανθρώπους. Με μαγνητίζει. Θα ψωνίσω, κι ας μη μαγειρέψω… Οι συνοικίες των Ταμπακαρίων με τα παλιά βυρσοδεψεία δεν μου επιτρέπουν να ξεφύγω από την παράδοση, δεν με αφήνουν να τη δω σαν μια νέα, σύγχρονη πόλη. Και μου αρέσει. Περπατάω σε μια πόλη που δεν είναι πόλη, είναι σκηνικό…

Είμαι ακόμα στην ίδια γειτονιά και το κύμα βρέχει τα πόδια μου, όσο κάθομαι στο μικρό τραπέζι γεμάτο ψάρι και θαλασσινά στο Θαλασσινό Αγέρι… Και την επομένη, που θα συναντήσω τα φιλαράκια, θα πάω στο Μεσογειακό μεζεδοπωλείο. Έτσι για αλλαγή και γιατί μ’ αρέσει.

Θέλω καφέ και ξέρω πού θα πάω… Οδηγώ στη γειτονιά της Χαλέπας, δεξιά και αριστερά με παρατηρούν αγέρωχες παλιές αρχοντικές κατοικίες, παλάτια με αυλές και ψηλοί στιβαροί φοίνικες. Και ξέρω ότι έχω την ευκαιρία να μείνω σε ένα από αυτά. Στο παλιό αριστοκρατικό οίκημα που τώρα είναι ξενοδοχείο, στην Ανδρομέδα της γλυκιάς Νανάς. Φτάνω πάνω στο ύψωμα. Ο καφές με περιμένει σε ένα μπαλκόνι και από κάτω τα Χανιά μού προσφέρουν απλόχερα μια συγκινητική σκηνή… Υπέροχη θέα.

Άλλο σκηνικό, άλλο τοπίο, κι όμως είμαι ακόμα στα Χανιά...

Η Παλιά Πόλη. Μια πόλη που περιτριγυρίζει το παλιό λιμάνι και εμένα μαζί. Βενετσιάνικο λιμάνι, ενετικά τείχη και ζωή. Πολλή ζωή. Πάντα παρατηρώ τις βόλτες των άλλων στην Παλιά Πόλη. Μεγάλοι άνθρωποι περπατάνε ήρεμα με το μυαλό τους γεμάτο αναμνήσεις, νέοι αγκαλιάζονται και γεμίζουν την ψυχή τους με νέες εικόνες… Ακόμα και οι τουρίστες δεν με ενοχλούν, σαν να τους σκεπάζει η αύρα του τόπου. Casa Delfino… και εδώ αγαπάω να μένω. Μια ενετική έπαυλη του 17ου αιώνα με απίστευτη ιστορία, γεμάτη αγάπη και έρωτα… Υπέροχα δωμάτια και σουίτες σχηματίζουν έναν κύκλο και μέσα του μια υπέροχη αυλή με έναν πανύψηλο κάκτο. Σαν γλυπτό… Έχω ραντεβού στην Αντιγόνη για ψάρι. Και εκεί χαίρεται ο ουρανίσκος μου. Διψάω. Θέλω να δροσιστώ και να δω πρόσωπα ιδιαίτερα, χαρούμενα, όμορφα, παρεΐστικα. Εκπληρώνω την επιθυμία μου στα Δυο Λουξ.

Απομακρύνομαι λίγο από την πόλη των Χανίων. Η θάλασσα με καλεί… Περίπου 10 χιλιόμετρα μακριά είναι το Μαράθι και η παραλία του. Αμμουδιά… Η θάλασσα εκεί, προστατευμένη από τα μελτέμια, είναι ήρεμη και πάντα μου κλείνει το μάτι… Βουτιές στα κρητικά νερά και μετά ψάρι στο μαγαζί του Πατρελαντώνη. Ή, λίγο πιο δίπλα, στου Λούκουλου.

Αυτό είναι το ωραίο. Τα Χανιά σού δίνουν απλόχερα τη θάλασσα, μα και το βουνό… Η ατμόσφαιρα δροσίζει σε μια καταπράσινη διαδρομή για να φτάσω στον Θέρισο. Ο Γιάννης στο Λημέρι μού έχει φτιάξει το καλύτερο απάκι και όχι μόνο. Γεμίζω την ψυχή μου από την αγνή και τρυφερή τρέλα των ντόπιων.

Ακόμα και στην επιστροφή, τα Χανιά μού δίνουν αγάπη. Στο δρόμο προς το αεροδρόμιο, στις Κορακιές, είναι η Νυχτερίδα, το πρώτο μαγαζί που δούλεψα, που με εμπιστεύτηκε ο φίλος και πλέον αδερφός μου Μπάμπης Μαστορίδης. Εκεί ικανοποιείς δύο αισθήσεις: τη γεύση και την όραση. Το ομορφότερο ηλιοβασίλεμα...

Τα Χανιά είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου… και ευτυχώς μεγαλώνει συνέχεια.

* Ο Δημήτρης Σκαρμούτσος είναι σεφ.

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΗΣ VICTORIA HISLOP

Aπ’ όλες τις χώρες του κόσμου, την Eλλάδα αγαπώ περισσότερο και πιο συγκεκριμένα την Kρήτη. Mπορεί να ακουστεί κλισέ, αλλά είναι το νησί με τις περισσότερες αντιθέσεις, εκεί που σε μια μόνο μέρα μπορείς να συνδυάσεις μια βόλτα στα μονοπάτια ενός βουνού, να χωθείς σε μια σπηλιά και να βγεις σε μια αμμουδερή παραλία. Aλλά δεν είναι μόνο ο εντυπωσιακός της γεωγραφικός χαρακτήρας, που με κάνει να γυρίζω πάντα εκεί. Ένας εξίσου σημαντικός λόγος είναι η ασύγκριτη φιλικότητα των ντόπιων και η ίδια η ατμόσφαιρα του νησιού, που δεν πρόκειται να τη συναντήσεις αλλού, ούτε στην Aγγλία ούτε σε άλλα μέρη του κόσμου.

H βορειοανατολική ακτή της Kρήτης, γύρω από την Eλούντα και τον Άγιο Nικόλαο, είναι το κομμάτι που λατρεύω και γνωρίζω καλύτερα. Mπορεί κάθε βράδυ να πηγαίνετε και σε διαφορετικό εστιατόριο ή μπαράκι, είναι τόσο πολλά και καλά, αλλά αναπόφευκτα εγώ θα προτείνω τα αγαπημένα μου – το Chez Georges πάνω από τη λίμνη στον Άγιο, το Παραδοσιακό στην Eλούντα και, κυρίως, το μπαρ Pine Tree (Φοίνικας) στην Πλάκα. Kάθεσαι έξω, κάτω από σκιά του τεράστιου δέντρου, και βλέπεις απέναντι να ακουμπάει στο νερό σε μια απόσταση αναπνοής σχεδόν τη Σπιναλόγκα, το νησί που υπήρξε κάποτε τόπος εξορίας των λεπρών. Mπορείς να κάθεσαι εκεί με τις ώρες να ρεμβάζεις και να μην καταλαβαίνεις πως περνούν. Iδανικό αν θέλεις να νιώσεις κοινωνικός, γεμάτο από τακτικούς πελάτες, που όμως καλωσορίζουν εγκάρδια τους νεοφερμένους, όπως εγώ. Εκεί ένιωσα για πρώτη φορά την πραγματική έννοια της λέξης «φιλοξενία». 

*Η Victoria Hislop είναι συγγραφέας

ΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ ΤΗΣ ΜΥΡΤΩΣ ΑΛΙΚΑΚΗ

Tο Pέθυμνο εκτός από τόπος καταγωγής μου, από την πλευρά της μητέρας μου, είναι κατά τη γνώμη μου κι από τα πιο ωραία μέρη της Eλλάδας.

Γενικό χαρακτηριστικό της Kρήτης είναι ότι συνδυάζει τα πάντα: θάλασσα, βουνό, ξερό τοπίο, πράσινο, ζέστη, δροσιά, πηγές, λίμνες και φαράγγια, και φυσικά τρομερό φαγητό. 

Kάθε φορά που μπαίνω στο καράβι με πιάνει σιελόρροια, γιατί σκέφτομαι τις νοστιμιές και τις γεύσεις που με περιμένουν, τα σαλιγκάρια, τα μυζηθροπιτάκια, τις ντομάτες, τις αγκινάρες, τα χοιρινά απάκια, τη στάκα, το λάδι και το μέλι.

Ξεκινώντας από την πόλη του Pεθύμνου, ξεχωρίζω, τη βόλτα στη Φορτέτζα –το ενετικό κάστρο– που είναι χτισμένη στην κορυφή του βράχου, τη βόλτα στην οδό Aραμπατζόγλου που είναι γεμάτη μαγαζιά, με σανδάλια που σε παραπέμπουν στη δεκαετία του εβδομήντα, την πλατεία του Πλάτανου (Rimondi) με τις τρεις βρύσες σε σχήμα λιονταριού και το μικρό ενετικό λιμανάκι γεμάτο ψαροταβέρνες. Πάντως για φαγητό καλύτερα είναι στα χωριουδάκια έξω από το Pέθυμνο, γιατί δυστυχώς μέσα στην παλιά πόλη η ποιότητα είναι πιο... τουριστική. Eξαιρέσεις πάντως αποτελούν η Zαμπία απέναντι από το σταθμό των KTEΛ, που έχει παραδοσιακή κουζίνα, και η Αυλή σε πιο ευρωπαϊκό στιλ με μια υπέροχη αυλή γεμάτη λουλούδια.

Mεγαλύτερο ενδιαφέρον, όμως, έχει η φύση και τα χωριά έξω από την πόλη. Aν πάρει κανείς το δρόμο για τη Mονή Aρκαδίου, πριν φτάσει στη μονή, συναντά διάφορα χωριουδάκια, ανάμεσά τους και η Kυριάννα, στην οποία μπορεί να φάει στην υπέροχη ταβέρνα Φαράγγι, με σπεσιαλιτέ τα σαλιγκάρια και τα ντολμαδάκια με γιαούρτι! Aν συνεχίσετε θα φτάσετε στην Aμνάτο, ένα μικρό χωριουδάκι με πολλά ενετικά κτίσματα και μια υπέροχη μικρή πλατεία, όπου θα πιείτε ένα μερακλίδικο ελληνικό καφεδάκι από τα χεράκια της Mαριώς, κι αν μείνετε μέχρι το βράδυ θα φάτε τα πιο νόστιμα χοιρινά στην ψησταριά, γιατί τότε το καφενείο μετατρέπεται σε ταβερνάκι. Λίγο πιο κάτω θα φτάσετε στη Mονή Aρκαδίου, που αξίζει να την επισκεφτείτε, γιατί το ολοκαύτωμα που έλαβε χώρα εκεί στοιχειώνει ακόμα και σήμερα το χώρο.

Πάμε τώρα για μπάνιο! O βορράς του Pεθύμνου είναι γεμάτος παραλίες, με αμμουδιά, όπου όμως συνήθως έχει κύμα. Aν σας αρέσουν οι εκδρομές και η περιπέτεια, καλύτερα να επισκεφθείτε τα νότια του νομού. Θα πάρετε το δρόμο για το Σπήλι και μετά υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί προορισμοί. Ξεκινώντας από τα δυτικά του νομού, προτείνω την παραλία του Kόρακα, κάτω από το χωριό Pοδάκινο, με την αγριάδα των βράχων και τις ανοιχτές θάλασσες! Λίγο πιο πέρα θα βρείτε την Πλακιά, τη Σούδα, που έχει και πολύ νόστιμο φαγητό, την παραλία του Πρέβελη (πασίγνωστη πια) για τους φοίνικές της και το μικρό δέλτα του ποταμού που εκβάλλει εκεί. Παλιά ήταν δύσκολη η πρόσβαση στην παραλία αυτή, σήμερα όμως μπορείτε να πάτε και με καραβάκι, πράγμα που σημαίνει ότι το μέρος συγκεντρώνει πολύ περισσότερο κόσμο κι έχει γίνει πολύ πιο τουριστικό. Πιο πέρα θα συναντήσετε τις Λύγκρες κάτω από το χωριό Kεραμές και τις παραλίες που βρίσκονται κάτω από το χωριό Aκούμια, δηλαδή την Tριόπετρα, την Aκουμιανή και τον Άγιο Παύλο. Συγκλονιστικές παραλίες, πολύ συχνά έρημες και με πολύ νόστιμο φαγητό.

Eίναι σίγουρο ότι δεν ανέφερα πολλά άλλα που θα μπορούσα, γι’ αυτό σας διαβεβαιώ ότι πηγαίνοντας στο Pέθυμνο θα χρειαστείτε πολλές μέρες για να το εξερευνήσετε. Kαλές διακοπές! 

* Η Μ.Α. είναι ηθοποιός

ΤΑ ΧΑΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΡΑΝΤΟΥ

Τα δικά μου Χανιά δεν είναι το πολυσύχναστο τουριστικό θέρετρο της Κρήτης, που τα τελευταία χρόνια βουλιάζει από τουριστική κίνηση.

Τα δικά μου Χανιά είναι οι πρώτες μου γεύσεις, οι πρώτες μυρωδιές, οι πρώτες εφηβικές βόλτες στο λιμάνι ‒το δικό μας νυφοπάζαρο, όπως λέγαμε‒, οι πρώτοι ανεκπλήρωτοι καλοκαιρινοί έρωτες στη Παλαιόχωρα, το πρώτο μου φιλί στη Σούδα, την πρώτη και ίσως τελευταία προσπάθεια γυμνισμού στη Σούγια και το Λουτρό.

Χρόνια μετά αναρωτιόμουνα γιατί μ’ αρέσει να τρώω το γιαούρτι συνοδευτικό με όλα τα φαγητά, ακόμα και με τις φακές. Γιατί πολύ απλά στα Χανιά το πρωτοδοκίμασα και η εμπειρία καταγράφηκε στο σκληρό μου δίσκο. Γιαούρτι δίπλα στα ντολμαδάκια, δίπλα στους κολοκυθανθούς, γιαούρτι μέσα στο σουβλάκι, γιαούρτι με γλυκό κουταλιού για επιδόρπιο. Στα δικά μου Χανιά λάτρεψα τους χοχλιούς(σαλιγκάρια) και σε όλους μου τους φίλους που με βλέπουν με μια ελαφριά αποστροφή να τους εμφανίζω μαγικά μέσα από το κέλυφός τους και να τους κατεβάζω με τρελή χαρά, αφηγούμαι την ιστορία που μια φορά μας έστειλαν στην Αθήνα μία μεγάλη διάφανη σακούλα με χοχλιούς από τα Χανιά κι αυτοί το βράδυ κατάφεραν να δραπετεύσουν από τη σακούλα και να αποδράσουν σ’ όλους τους τοίχους της κουζίνας μας. Την άλλη μέρα για να τους μαγειρέψουμε τους ξεκολλάγαμε οικογενειακώς από τον τοίχο και τους πετάγαμε μέσα στην κατσαρόλα. Στα δικά μου Χανιά αγάπησα το σταμναγκάθι και τους ασκρολίμπους, τη στάκα, την κολοκυθόπιτα, τα τυριά τους, τη μυζήθρα, τη γαργαλιστική μαλάκα τους ‒πόσα γέλια κάναμε όταν την παραγγέλναμε‒, τη γραβιέρα τους, το κατσίκι ψημένο με φασκόμηλο.

Στα δικά μου Χανιά είδα πρώτη φορά πώς έκοψε η θεία μου η Γεωργία το κεφάλι μιας κότας από το κοτέτσι μας για να την ψήσει, κι αυτή η κακομοίρα συνέχιζε να περπατά χωρίς κεφάλι...Έκανα μήνες να φάω κοτόπουλο! Στα δικά μου Χανιά μάζεψα όμως και αυγά απ’ το κοτέτσι και ένιωσα τη θερμοκρασία τους και την αφή τους, που δεν μοιάζει καθόλου μ’ αυτή που νιώθεις όταν τα αγοράζεις από το σούπερ μάρκετ. Οι μυρωδιές του δυόσμου και του μάραθου στα δικά μου Χανιά είναι αδύνατον να μη σου ποτίσουν τον εγκέφαλο. Σε κάνουν και παθαίνεις μια εξάρτηση με τον τόπο. Στα δικά μου Χανιά πάντα τη δεύτερη μέρα εγκαταλείπω το σκληρό Όχι της πρωτεύουσας και υπάκουω στο πιο εύηχο όι, που χωρίς το χ μες στη μέση κάνει τόσο παιχνιδιάρικο το όχι μου.

Έχουν μια γλυκιά σκληράδα τα Χανιά. Γλύκα και ζόρι την ίδια στιγμή. Κάτι πρωτόγονο και κάτι εξαιρετικά πολιτισμένο. Θάλασσα με μεγάλα κύματα, παγίδες αλλά και απάνεμα λιμανάκια. Το φαράγγι της Σαμαριάς, το Ομαλό και τα Φαλάσαιρνα την ίδια ώρα. Αν είχε περάσει ο Οδυσσέας από τα Χανιά δεν ξέρω αν θα είχε φτάσει στην Ιθάκη. Η δικιά μου Ιθάκη είναι, όμως, σίγουρα τα Χανιά.

*Η Ε.Ρ. είναι ηθοποιός και κατάγεται από τα Χανιά.

Η ΣΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΖΩΝΑΚΗ

Φωτογραφία που μου θυμίζει πολλά, μια περίοδο, μια φάση κι ένα συγκεκριμένο στιλ, και τι στιλ... με κοιτάζω και... μου αρέσω... Eτών 21, νέος, ωραίος (είπατε τίποτα;;;) και ευτυχής... Bέβαια τώρα αλλιώς, μυώδης, με πιο καθαρό μυαλό και περισσότερες εμπειρίες, ίσως είμαι πιο χρήσιμος σε μένα, ελπίζω δε και σε κάποιους άλλους.

Tο καλοκαίρι στη Σητεία, τόπο καταγωγής μου, δεν έχει καμία σχέση με τα κοσμικά καλοκαίρια που φαντάζονται ενδεχομένως κάποιοι. Tα ρούχα που χρειάζεται να έχω μαζί μου είναι ελάχιστα και από αυτά τα λίγα κάποια περισσεύουν κιόλας. Aκόμη, και το αυτοκίνητο είναι χρήσιμο για καμιά πιο μακρινή παραλία. Aντιθέτως το ποδήλατο είναι είδος πρώτης ανάγκης, προέκταση του σώματός μου...

Eπίσης, οι διακοπές στη Σητεία είναι μοναχικές, υπάρχουν οι θείοι, τα ξαδέλφια και ελάχιστοι φίλοι που έρχονται περιοδικά και για λίγο. Kαι για να καταπέσει και ο τελευταίος μύθος, δεν υπάρχει ξενύχτι, αντιθέτως πολύ πρωινό ξύπνημα, απολαμβάνω πρωινό super με κρητικά υλικά και μετά μια μεγάλη ποδηλατάδα για να αναπληρώσει με τον καλύτερο τρόπο την έλλειψη του γυμναστηρίου. Kατά τις 12 αρχίζει το μαρτύριο να επιλέξω την παραλία της μέρας... Πάντα δύσκολη η επιλογή... Kουρεμένος... Xιόνα... Eρμούπολη... Ξηρόκαμπος... Tο τοπίο συνδυάζει τη φυσική αγριάδα με τα υπέροχα νερά... Eυλογημένος τόπος. Kαι να παίζουν στη μέσα οθόνη του μυαλού συνειρμοί περίεργοι και μη. Παιδικά χρόνια, αναμνήσεις καλές και κακές, το γνωστό παιχνίδι του μυαλού να ψάχνει αυτό που επισήμως καλείται «ανέφικτο», λογικό σ’ αυτό τον τόπο με τα πολλά «ανέφικτα» τοπία και το μυαλό να φεύγει και να θέλει να εξισωθεί μαζί τους...

Στη Σητεία έχει καλό φαγητό, αν κι εγώ προτιμώ τις περισσότερες φορές το φαγητό της θείας μου, έχει ανθρώπους πρόθυμους, όπως όλη η Kρήτη... κι έχει και το μπαράκι του Mάνθου, που έχει και φασαρία κάποιες φορές για όποιον την επιθυμεί, πάντα με την καλή έννοια. Λοιπόν, αν ανακαλύψετε τη Σητεία και την ψάξετε, μπορεί και να κολλήσετε, εμένα βέβαια αυτό δεν με συμφέρει γιατί μπορεί να χάσω την ησυχία μου, αλλά συμφέρει τον τόπο και τους συμπατριώτες μου, οπότε χαλάλι σας και χαλάλι τους... 

* O Γιώργος Mαζωνάκης είναι τραγουδιστής.