Σπάνιες εικόνες από την πολύβουη οδό Σκουφά στο Κολωνάκι

Σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό βρέθηκαν οι περαστικοί που διέσχισαν νωρίς το πρωί, μια καθημερινή του περασμένου μήνα, την πολυσύχναστη και πολύβουη οδό Σκουφά στο Κολωνάκι. Μια ερημιά μεγαλύτερη και από την πρώτη περίοδο του σκληρού lockdown, καθώς ακόμα τα αυτοκίνητα και μηχανάκια είχαν χαθεί από το φόντο.

Αιτία δεν ήταν, ευτυχώς, η έξαρση κάποιας νέας μετάλλαξης του ιού της πανδημίας, αλλά οι εργασίες ασφαλτόστρωσης στην περιοχή του Κολωνακίου, οι οποίες βρίσκονταν σε εξέλιξη από τον Δήμο Αθηναίων. Είχε έρθει η ώρα της οδού Σκουφά, δίνοντάς μας μια μοναδική ευκαιρία να δούμε εικόνες που θα δεν ξαναδούμε για πολλά χρόνια. 

Πολυκατοικίες, κτίρια και μονοκατοικίες που κάποιες έχουν συμπληρώσει πάνω από έναν αιώνα ζωής, έδειχναν να έχουν φορέσει τα καλά τους, σε ένα περιβάλλον εκκωφαντικής ησυχίας καθώς δεν είχαν ξεκινήσει εργασίες τα μηχανήματα ασφαλτόστρωσης. Την ιστορία των κτιρίων της Σκουφά μπορεί κάποιος να την αναζητήσει σε πολλές και αξιόλογες αναφορές που έχουν γίνει από ιστορικούς, συγγραφείς, αρχιτέκτονες και πολεοδόμους.

Τις φωτογραφίες που βλέπετε διαλέξαμε να τις συνοδεύσουμε με ένα κείμενο από το βιβλίο του Αλέκου Λιδωρίκη «Περιηγήσεις και Ίχνη» (Εκδόσεις Παρουσία) με τίτλο «Οι γειτονιές αλλάζουν». Ένα κείμενο που γράφτηκε την περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης, το 2011, για την γειτονιά της οδού Σκουφά και μας γυρίζει πίσω στο χρόνο, όταν ήμουν μαθητής στο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών στη οδό Σκουφά. Περιγράφει σε μερικές γραμμές πώς άλλαξαν οι περισσότερες γειτονιές της πρωτεύουσας τα τελευταία χρόνια.

Μεταφέρουμε το κείμενο:

«Το καθαριστήριο που εξυπηρετούσε τη γειτονιά έκλεισε. Ένα μικρό χάρτινο σημείωμα στην πόρτα του γράφει: «Ευχαριστούμε για την υποστήριξή σας εδώ και 35 χρόνια». Ένα από τα δύο περίπτερα κατέβασε ρολά. «Δεν βρέθηκε ενοικιαστής», είπε κάποιος γείτονας. Ο μεσήλικας ράφτης που «ανανέωνε» παλιά ρούχα αποσύρθηκε και μετακόμισε στον τόπο καταγωγής του. Το μικρό κατάστημα με τα ψιλικά έκλεισε και αυτό – προσπάθησε να επιβιώσει αλλά ο ανταγωνισμός με τα μικρά σούπερ μάρκετ που ξεφυτρώνουν παντού το νίκησε. Οι δύο κυρίες που σε ένα ημιυπόγειο πωλούσαν διάφορες αντίκες και είχαν συντροφιά έναν άσπρο γάτο αποχωρούν. «Δεν υπάρχει πλέον πελατεία, έχουμε μελαγχολήσει».
Αυτή η τελευταία λέξη, μελαγχολία, πλανιέται στη συνοικία. Πολλά σημεία αναφοράς που τείνουν να εκλείψουν έδιναν ευκαιρία για σύντομες συζητήσεις, για τα νέα της γειτονιάς. «Το καλημέρα, καληνύχτα», «Έγινε καλά η μητέρα σου;», «Μπράβο για την κόρη σου που μπήκε στο Πανεπιστήμιο», «Πολύ λυπήθηκα που…».
Όλες αυτές οι απλές κουβέντες γίνονται όσο πάει και λιγότερες. Μαζί με την οικονομική κρίση, μαζί με τα κατεβασμένα ρολά και τις κλειστές πόρτες που μπροστά τους σωρεύονται στο πεζοδρόμιο γράμματα που δεν έχουν πια αποδέκτες, η γειτονιά χάνει και την καθημερινή της ζωντάνια. Ένας κύριος στην ίδια πολυκατοικία έλεγε: «Ξέρεις, ο γιος μου, χρόνια πριν όταν ήταν 7 χρονών και πήγαινε στο σχολείο της γειτονιάς, γύριζε μόνος του στο σπίτι. Δεν ανησυχούσαμε, σε όλη τη διαδρομή τον χαιρετούσαν, τον πρόσεχαν οι θυρωροί, οι καταστηματάρχες, οι περιπτερούχοι, οι νοικοκυρές. Η γειτονιά ήταν μια μεγάλη αγκαλιά γι’ αυτόν». Ο κύριος είχε τη σοφία των χρόνων. «Έτσι είναι, αγαπητέ, ο κόσμος αλλάζει και τα εγγόνια μας πια θα τα προσέχουν και θα τα παρακολουθούν τα έξυπνα κινητά και οι ταμπλέτες. Τα αποτυπώματα σβήνουν σιγά σιγά αλλά ανοίγεται η παγκόσμια ηλεκτρονική επικοινωνία. Μια άλλη εποχή, ένας διαφορετικός πλανητικός κόσμος!»

Μια εικονική πραγματικότητα, ένας κόσμος virtual reality θα προσέθετα!