Ύμνος στην Αθηναϊκή Ριβιέρα

Το συλλεκτικό coffee table book «Athens Riviera», που μόλις κυκλοφόρησε, είναι ένα βιβλίο εντυπωσιακού μεγέθους, με άψογη παραγωγή και ποιοτικό περιεχόμενο, αφιερωμένο στην ακτογραμμή της Αθήνας. Το έχει εκδώσει και επιμεληθεί η ίδια η Martine Assouline και το αφιερώνει στην Euphrosine Gorvitz Adossides, τη γιαγιά της που παντρεύτηκε στην Αθήνα, το 1920, προερχόμενη από τους Πριγκιπόννησους του Γαλατά.

Η Αθήνα είναι περισσότερο Δύση παρά Ανατολή, έχει αστικό πολιτισμό, διαχρονικά σύμβολα, εικόνες που την έκαναν να λάμψει, αρχαία ιστορία, μια στρατιά προσωπικοτήτων που μέσα από επιχειρήσεις, πολιτισμό, μουσική, τέχνη, μόδα και φαγητό έχτισαν τον μύθο της με φαντασία και τόλμη από τη μεταπολεμική περίοδο έως σήμερα. Κυρίως όμως έχει μια πλευρά άγνωστη που είναι το καλύτερα κρυμμένο μυστικό της, την παράκτια ζώνη της. 

Η Αθήνα του ’60 ήταν μία πόλη «ευχαριστημένη» με τον εαυτό της, αισιόδοξη, με σαφώς αστικό χαρακτήρα και έντονη προσωπικότητα, με ενδιαφέροντες δημόσιους χώρους και με τη δυνατότητα μιας υπέροχης απόδρασης από την αστική ζωή μέσα σε ένα μισάωρο. Η μοναδική πρωτεύουσα στην οποία απολαμβάνεις καλοκαιρινές διακοπές δίπλα από την Ακρόπολη και το μητροπολιτικό κέντρο. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε θέμα μεταπτυχιακών σπουδών Αρχιτεκτονικής για τους φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, μας ενημερώνει ο Χρύσανθος Πανάς. 

Η γαλλίδα συγγραφέας της έκδοσης Stephanie Reymann Artarit δηλώνει τη μεγάλη αγάπη της για την Αθήνα, που την έφερε να κατοικήσει με όλη της την οικογένεια και την 85χρονη μητέρα της στην πόλη και την υιοθέτησε, αφού πρώτα έζησε σε μεγαλουπόλεις ανά τον κόσμο. Για τη Stéphanie Artarit, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος, η Αθήνα αποπνέει μια αδιαμφισβήτητη αίσθηση ανθρωπιάς, μια φιλοσοφική θεώρηση στην τέχνη του να ζεις και να απολαμβάνεις τη στιγμή. Η ιστορική μητρόπολη, μοναδική στην Ευρώπη, ετερόκλητη και αεικίνητη, διατηρεί αυτό που άλλες πόλεις έχουν χάσει εδώ και καιρό, την ικανότητα να επικεντρωθείς στην ουσία της ζωής: απολαμβάνοντας ένα ποτήρι ελληνικό κρασί από το Galaxy του Hilton ή το roof garden της Μεγάλης Βρετανίας σε απόσταση αναπνοής από τον Παρθενώνα και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης δίπλα στον κήπο-όαση της Βασίλισσας Αμαλίας, μια ταινία σε ένα θερινό σινεμά με τα μεθυστικά αρώματα του γιασεμιού ή έναν καφέ ανάμεσα σε κυκλαδίτικα ειδώλια ή σε κειμήλια αιώνων στα μουσεία της.

Αγαπά το χάος του κέντρου όπου τίποτα δεν είναι δυνατό αλλά όλα συμβαίνουν, τον ήχο των τζιτζικιών στην ελληνική ταβέρνα, το ότι δεν είναι ποτέ ώρα για ύπνο το βράδυ όσο αργά κι αν δείχνει το ρολόι. Ενθουσιάζεται με τον μοναδικό χαρακτήρα των Ελλήνων και το πόσο φιλόξενοι είναι. Με το πώς θέτουν τη συλλογικότητα πάνω από την ατομικότητα. Η Αθήνα είναι η πόλη του πληθυντικού αριθμού και όχι του ενικού. Η ευτυχία των ανθρώπων την κάνει να ξεχνά ότι κατοικεί σε μια τσιμεντούπολη. Λατρεύει τα μικρά εκκλησάκια κτισμένα σε μέτρο ανθρώπινο που δεν έχουν την επιβλητικότητα μιας απρόσιτης Notre Dame. 

Εντυπωσιάζεται που οι Έλληνες πηγαίνουν εκεί να δουν τον Θεό που τα κατοικεί, όπως θα έκαναν με έναν συγγενή τους. Τη συγκινεί το ηλιοβασίλεμα στο Σούνιο που στο μάρμαρο ο Λόρδος Μπάιρον χάραξε το όνομά του και το να τελειώνει τη μέρα της με ένα κοκτέιλ στο Island, το μέρος της αθηναϊκής διασκέδασης του 20ού αιώνα, από όπου έχουν περάσει η Λάιζα Μινέλι, ο Τόμι Χιλφίνγκερ, ο Μπρους Ουίλις, ο Ίθαν Χοκ, ο Αλβέρτος του Μονακό, η Μέριλ Στριπ. Την εκπλήσσει που η μάζα των τουριστών ρίχνουν μια ματιά στον Παρθενώνα και τρέχουν όσο πιο γρήγορα γίνεται στον Πειραιά για να πάρουν το πλοίο προς τα νησιά.

Ο Χρύσανθος Πανάς συμφωνεί μαζί της και συμπληρώνει: «Χάνουν πραγματικά πράττοντας σαν περαστικοί την πεμπτουσία του ταξιδιού τους, τον κοσμοπολίτικο αέρα της και την πολύτιμη Ριβιέρα της, όπου θα μπορούσαν να απολαύσουν ένα είδος ελληνικού dolce vita. Ο Θουκυδίδης γεννήθηκε στον Άλιμο. Στην πλαζ του Αστέρα Βουλιαγμένης υπήρχε ναός του Απόλλωνα, που σημαίνει έμφαση στην ειδική ενέργεια αλλά και το φως της περιοχής. Ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο είναι αφιερωμένος στον Θεό που δεν κατάφερε να γίνει ο προστάτης της πόλης, αλλά σηματοδοτεί το νοτιότερο άκρο της. Γεγονότα που σέβονται τα μνημεία, όπως η εκδήλωση μόδας για φιλανθρωπικό σκοπό της Μαίρης Κατράντζου, προβάλλουν την ιδιαιτερότητα της Ριβιέρας και βοηθούν την εικόνα της. Με το βιβλίο της Assouline ελπίζω να κινήσουμε την περιέργεια να ανακαλύψουν την ψυχή της πόλης και τη διαδικασία αφομοίωσης νέων πραγμάτων».

Τα 600 εκτάρια από το εγκαταλειμμένο αεροδρόμιο του Ελληνικού αναμένεται να γίνουν το νέο κέντρο τουρισμού υψηλού επιπέδου, ένα μεγάλο πάρκο χώρος πρασίνου όσο το Hyde park με μαρίνες, εμπορικά κέντρα και διασκέδαση. Σχεδιασμένο από τη διάσημη αρχιτεκτονική εταιρεία Foster and Partners θα μεταμορφώσει την παράκτια ζώνη της Αθήνας και θα της δώσει υπεραξία. Η παραλιακή λεωφόρος θα «βυθιστεί» ώστε να υπάρχει εύκολα πρόσβαση των πεζών στη θάλασσα. Ευγενής πόθος και η αναδάσωση του Υμηττού, background  κατά μήκος της παραλιακής διαδρομής.

Οι οργανωμένες παραλίες από Φάληρο έως Βουλιαγμένη από το 1960, σαν μια άλλη Καλιφόρνια, ήταν ο παράδεισος της νεολαίας για κολύμπι, ποτό και χορό. Τότε ήταν που τραγουδούσαν οι αδερφές Μπρόγιερ το «Βαθιά γαλάζια κύματα» στα μπάγκαλος του Αστέρα, που στις καμπάνες γύριζε την «Αναζήτηση» με απαστράπτουσα χλιδή η Έλενα Ναθαναήλ, φιλοσοφούσε τη συζυγική αγάπη η εκπάγλου καλλονής Κορίνα Τσοπέη στη Βίλα Βαλσαμάκη, ενώ η Αλίκη ντυνόταν νύφη στο Καβούρι και η Βασιλειάδου με το σομπρέρο της γινόταν η Θεία απ’ το Σικάγο στην Βάρκιζα.

Πολλοί επώνυμοι επισκέπτες και αυτόχθονες έγιναν το μελάνι που γράφτηκε η ιστορία της Αθηναϊκής Ριβιέρας. Τον Μάιο του 1962 μια εμπνευσμένη διοίκηση έθεσε τον θεμέλιο λίθο του Ανατολικού αεροδρομίου, σχεδιασμένου από τον διάσημο αρχιτέκτονα Έερο Σάαρινεν. 60 χρόνια μετά ξαναπατάμε play εξελίσσοντας το ξεχασμένο όραμα εκείνης της εποχής. Να αρχίσουμε οι Έλληνες να ονειρευόμαστε πάλι! Ο Νίκος Κούρκουλος στο σέλιλοϊντ από το «Ένα γελαστό απόγεμα» θα μας θυμίζει το αγαπημένο μας Ελληνικό σε ένα συγκλονιστικό φινάλε, που πραγματοποιείται 40 χρόνια μετά, όχι απλά για να συμβολίσει αλλά για να γίνει το μέλλον.  

Κεντρική φωτογραφία: © Marina Vernicos