Τα καλά γεγονότα του 2024

Το 2024 υπήρξε μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις, αλλά και μια χρονιά στην οποία ο κόσμος γνώρισε σημαντικά βήματα προόδου σε πολλούς τομείς. Από τις σημαντικές ιατρικές ανακαλύψεις που συμβάλλουν στην εξάλειψη χρόνιων ασθενειών, μέχρι τις νέες πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος, το έτος αυτό μας θύμισε ότι η ανθρωπότητα διατηρεί την ικανότητα να καινοτομεί και να δημιουργεί καλύτερες συνθήκες ζωής. Οι προσπάθειες για ίσες ευκαιρίες, δικαιοσύνη και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενισχύθηκαν, ενώ σε επίπεδο τεχνολογίας και επιστήμης ζήσαμε πρωτόγνωρες εξελίξεις, από τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μέχρι τη συνέχιση της εξερεύνησης του διαστήματος.

Στην ανασκόπηση για το 2024 που ακολουθεί, ξεχωρίζουν οι θετικές εξελίξεις του 2024, τα επιτεύγματα που μας θυμίζουν πως, ακόμη και μέσα σε ένα κλίμα γεμάτο δυσκολίες, η πρόοδος παραμένει εφικτή. Ας ρίξουμε λοιπόν μια αισιόδοξη ματιά σε όλα όσα καταφέραμε ως ανθρωπότητα μέσα στη χρονιά που πέρασε.

Οι καλές ειδήσεις του 2024

Υγεία

Πολλές χώρες καταπολέμησαν αποτελεσματικά μακροχρόνιες παθήσεις όπως η ελονοσία, η λέπρα, το τράχωμα, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας· εκατομμύρια άνθρωποι εμβολιάστηκαν.

Ένα φάρμακο για τον ιό του AIDS (HIV) ήταν μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του 2024
Σε μια δοκιμή στην Αφρική, το φάρμακο Lenacapavir μηδένισε τις λοιμώξεις από τον ιό HIV. Η φαρμακοβιομηχανία Gilead το προώθησε σε 120 χώρες με περιορισμένους πόρους και φαίνεται ότι με μία μόνο δόση ετησίως, το Lenacapavir αποτρέπει τη μόλυνση.

Εξαλείφθηκαν ασθένειες σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες
Η Ιορδανία έγινε η πρώτη χώρα που εξάλειψε τη λέπρα, το Τσαντ εξάλειψε την ασθένεια του ύπνου, η Γουινέα εξάλειψε τον μητρικό και νεογνικό τέτανο, η Μπελίζ, η Τζαμάικα, ο Άγιος Βικέντιος και οι Γρεναδίνες (Καραϊβική) εξάλειψαν τη μετάδοση του HIV και της σύφιλης από μητέρα σε παιδί, ενώ η Ινδία, το Βιετνάμ και το Πακιστάν εξάλειψαν το τράχωμα —την κύρια αιτία τύφλωσης από μόλυνση στον κόσμο— και η Βραζιλία και το Ανατολικό Τιμόρ εξάλειψαν την ελεφαντίαση.

Τα φάρμακα για την απώλεια βάρους αντιμετώπισαν την κρίση της παχυσαρκίας
Το Ozempic και το Wegovy έχουν βοηθήσει στη μείωση του ποσοστού παχύσαρκων ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες - με τα φαινόμενα κατάχρησής τους όμως να δημιουργούν ανησυχία. Η παχυσαρκία επηρεάζει πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως.

Οι θάνατοι από φυματίωση έφτασαν στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών
Η Αφρική κατέγραψε μείωση 42% στους θανάτους και μείωση 24% στα ποσοστά μόλυνσης από το 2015. Ο ΠΟΥ συνέστησε συνδυασμό τριών νέων χαπιών για την πολυανθεκτική φυματίωση τα οποία υπόσχονται ανάρρωση μέσα σε εννέα μήνες. Το τρέχον, συμβατικό σχήμα περιλαμβάνει καθημερινές ενέσεις επί 18 μήνες.

Μείωση της θνησιμότητας της ελονοσίας
Η Αίγυπτος, το Κάβο Βέρντε, οι Φιλιππίνες, το Μπαγκλαντές, η Γκάνα και το Λάος ανέφεραν μείωση 90% στη θνησιμότητα από ελονοσία τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Το 2024, 17 αφρικανικές χώρες άρχισαν εμβολιασμό κατά της ελονοσίας.

Τα εμβόλια έσωσαν εκατομμύρια ζωές (ξανά)
Η Νιγηρία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που εμβολίασε τον πληθυσμό εναντίον της μηνιγγίτιδας. Η Ινδία επέκτεινε την υγειονομική κάλυψη σε εκατομμύρια ηλικιωμένους. Εκπληρώνοντας μια βασική προεκλογική υπόσχεση, τον Σεπτέμβριο του 2024 η ινδική κυβέρνηση επέκτεινε το εθνικό της σύστημα ιατρικής ασφάλισης, παρέχοντας σε πολίτες ηλικίας άνω των 70 ετών ετήσια κάλυψη περίπου 6.000 $ ανά οικογένεια. Η Ινδία παρέχει ήδη δωρεάν υπηρεσίες υγείας σε 500 εκατομμύρια άτομα με χαμηλό εισόδημα και το νέο σχέδιο αναμένεται να ωφελήσει επιπλέον 60 εκατομμύρια.

Μείωση της βρεφικής θνησιμότητας στη Νότια Ασία
Φέτος μάθαμε για μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες ανθρώπινης προόδου όλων των εποχών: μεταξύ 1990 και 2022, ο αριθμός των μικρών παιδιών στη Νότια Ασία που πεθαίνουν κάθε χρόνο μειώθηκε από πέντε εκατομμύρια σε 1,3 εκατομμύρια. Σε αυτές τις εννέα χώρες (Ινδία, Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Ιράν, Αφγανιστάν, Μπουτάν, Μαλδίβες, Νεπάλ και Σρι Λάνκα) η πιθανότητα να πεθάνει ένα παιδί πριν από την ηλικία των πέντε ετών έχει μειωθεί κατά 62% από το 2000.

Είμαστε σε καλό δρόμο για την εξάλειψη μιας μορφής καρκίνου
Η παγκόσμια προσπάθεια για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έλαβε τεράστια ώθηση τον Μάρτιο του 2024 όταν διεθνείς χρηματοδότες υποσχέθηκαν 600 εκατομμύρια δολάρια για την επέκταση της πρόσβασης στον εμβολιασμό, στον προσυμπτωματικό έλεγχο και στη θεραπεία.

Η θνησιμότητα από καρκίνο μειώθηκε σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες
Ο καρκίνος είναι η κύρια αιτία θανάτου στον Καναδά αλλά νέα έρευνα έδειξε ότι το ποσοστό θνησιμότητας έχει μειωθεί κατά περίπου 12% τα τελευταία δέκα χρόνια. Στις ΗΠΑ, το ποσοστό θνησιμότητας έχει μειωθεί κατά περίπου ένα τρίτο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, σώζοντας περίπου 4,1 εκατομμύρια ζωές, ενώ λιγότεροι μεσήλικες πεθαίνουν από καρκίνο στη Βρετανία από οποιοδήποτε άλλη χρονική στιγμή τα τελευταία 25 χρόνια. Στην Ευρώπη τα ποσοστά θνησιμότητας μειώθηκαν κατά 6,5% στους άνδρες και 4,3% στις γυναίκες μεταξύ 2018 και 2024, χάρη στην πρόοδο των θεραπευτικών σχημάτων, της τεχνολογίας και των χαμηλότερων ποσοστών καπνίσματος. Το 2024 φάνηκε πως μπορούμε να ελπίζουμε για καλύτερες θεραπείες του καρκίνου με ανοσοκύτταρα, με το εμβόλιο mRNA για το μελάνωμα και για τον καρκίνο του πνεύμονα. Για τον καρκίνο του πνεύμονα, ο οποίος σκοτώνει 1,8 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, εισήχθη το σκεύασμα Lorlatinib, που δείχνει «εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα» σε δοκιμές.

Η ανθρωπότητα απαλλάσσεται από το κάπνισμα
150 χώρες μειώνουν τη χρήση καπνού: φέτος υπάρχουν 19 εκατομμύρια λιγότεροι καπνιστές από ό,τι πριν από μόλις δύο χρόνια. Το κάπνισμα μειώνεται ιδιαίτερα γρήγορα στην Αφρική, η οποία βρίσκεται σε καλό δρόμο για μείωση κατά 30% έως το 2025 (από το 2010). Επίσης, φέτος η Ινδονησία αύξησε την ηλικία καπνίσματος στα 21 και το Ηνωμένο Βασίλειο προχώρησε με σχέδια για να γίνει χώρα «χωρίς καπνό». Η Βραζιλία αποποινικοποίησε τη μαριχουάνα, η Γερμανία έγινε η ένατη χώρα που νομιμοποίησε τη χρήση της για ψυχαγωγικούς σκοπούς και η Ουκρανία και το Μαλάουι τη νομιμοποίησαν για βιομηχανικές και φαρμακευτικές χρήσεις.

Επιτυχίες και σε άλλες ασθένειες
Η ιατρική προόδευσε και στην αντιμετώπιση της ηπατίτιδας Β, του διαβήτη τύπου 1, της πολιομυελίτιδας.

Φύση και περιβάλλον

Η φύση βρήκε τρόπους να ευδοκιμήσει σε απροσδόκητα μέρη -από την αυθόρμητη αναγέννηση των δασών στις ζώνες καταστροφής της Ουκρανίας έως το μεγαλύτερο έργο πρασίνου της ερήμου στον κόσμο στην Κίνα- απόδειξη της αξιοσημείωτης ικανότητας του ζωντανού μας κόσμου να ανακάμπτει.

Η ΕΕ ψήφισε νόμο για την αποκατάσταση της φύσης
Σύμφωνα με τον νέο νόμο που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2024,  τα 27 κράτη μέλη υποχρεούνται να αποκαταστήσουν τουλάχιστον το 20% της ξηράς και της θάλασσας έως το 2030 και τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα έως το 2050.

Η αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο μειώθηκε στο ήμισυ μέσα σε δύο χρόνια
Στη Βραζιλία τα ποσοστά αποψίλωσης των τροπικών δασών έχουν μειωθεί περίπου στο μισό τα τελευταία δύο χρόνια. Στην Κολομβία, η αποψίλωση μειώθηκε κατά 36%, ενώ η Βολιβία δημιούργησε τέσσερις νέες προστατευόμενες περιοχές.

Κάποια βήματα για τους ωκεανούς και τα ποτάμια
Αν και κινούμαστε πολύ αργά στην κατεύθυνση της προστασίας των υδάτων σημειώθηκαν κάποια βήματα στην Κίνα, στην Αυστραλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Αζόρες. Η Ισπανία και το Ισραήλ ανακοίνωσαν τα πρώτα τους εθνικά θαλάσσια πάρκα, ενώ η Ιρλανδία , το Πουέρτο Ρίκο και το Περού κατάφεραν να διαφυλάξουν ορισμένα hotspots ποικιλομορφίας. Οι προσπάθειες για την πάταξη της παράνομης και άναρχης αλιείας απέδωσαν, καθώς ο αριθμός των ψαριών στη λίστα υπεραλίευσης των ΗΠΑ έφτασε στο ιστορικό χαμηλό και τα ποσοστά θνησιμότητας από την αλιεία στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα έφτασαν επίσης σε χαμηλότερα επίπεδα ρεκόρ. Επίσης, παρατηρήθηκε αύξηση του πληθυσμού των φαλαινών στα ύδατα της Ισλανδίας και στον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό: ο αριθμός τους ανήλθε στα επίπεδα προ της φαλαινοθηρίας. Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν την επιστροφή της πτερυγοφάλαινας στη θάλασσα της Σκωτίας, ενώ γαλάζιες φάλαινες εντοπίστηκαν στις Σεϋχέλλες για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες.

Τα αποθέματα ιχθύων στον ποταμό Γάγγη αυξήθηκαν κατά 25,6% χάρη στη δεκαετή απαγόρευση αλιείας. Πολλά ποτάμια στη Βόρεια Αμερική, όπως ο Κλάμαθ στον Καναδά, ανέκαμψαν και από φέτος προστατεύονται από τα απόβλητα και ειδικότερα από τη βιομηχανική μόλυνση.

Προστέθηκαν βιόσφαιρες στον παγκόσμιο κατάλογο
Η Μογγολία, η Αλάσκα, η Φλόριντα, η Ισπανία, το Μεξικό, η Χιλή, διέσωσαν μεγάλους υγροτόπους. Το Μπουτάν επέκτεινε το δίκτυο των προστατευόμενων περιοχών του. Μέσα στη χρονιά η Αυστραλία δημιούργησε οκτώ νέα εθνικά πάρκα στα οποία άρχισαν να αναβιώνουν πάνω από 30 ειδών απειλούμενης χλωρίδας και πανίδας.

Τα δάση στην Ουκρανία ευδοκίμησαν μετά την καταστροφή
Μετά την καταστροφή του φράγματος στον υδροηλεκτρικό σταθμό Kakhovka πέρυσι, οι ειδικοί προέβλεπαν ότι ο πυθμένας της δεξαμενής θα μετατρεπόταν σε έρημο. Το αντίθετο συνέβη. Ο ποταμός Δνείπερος επανέλαβε τα αρχικά μοτίβα ροής του, οι οξύρρυγχοι επέστρεψαν στις παλιές περιοχές αναπαραγωγής και περίπου το 40% της γης καλύπτεται τώρα με ιτιές ύψους τεσσάρων μέτρων που ήταν εγγενείς στην περιοχή προτού δημιουργηθεί η δεξαμενή.

Μια σειρά νομικά μέτρα για τη φύση
Η Κολομβία, η Παπούα Νέα Γουινέα (Ωκεανία) και το Πακιστάν θέσπισαν νέα νομοθεσία για την προστασία της βιοποικιλότητας. Προπάντων, τέθηκαν περιορισμοί στα πλαστικά μιας χρήσης: η Ευρωπαϊκή Ένωση κήρυξε τον πόλεμο στις πλαστικές συσκευασίες, στις σακούλες και στα καλαμάκια. Ακόμα και η Amazon αναγκάστηκε να αντικαταστήσει τα πλαστικά περιτυλίγματα με χάρτινα.

Συζητήθηκαν πολύ τα δικαιώματα των ζώων
Το 2024 σηματοδότησε το τέλος ορισμένων από τις πιο σκληρές και πιο διαρκείς πρακτικές του κόσμου: η Ρουμανία έγινε η 22η ευρωπαϊκή χώρα που απαγόρευσε τη γούνα, η Κολομβία κατάργησε τις ταυρομαχίες, η Χιλή έγινε η 3η χώρα της Νότιας Αμερικής που κατάργησε τις δοκιμές καλλυντικών σε ζώα και 11 πολιτείες της Αμερικής έχουν πλέον απαγορεύσει την πρακτική μεταφοράς πουλερικών σε κλουβιά. Η Νότια Κορέα κατέστησε παράνομη την κατανάλωση κρέατος σκύλου. Η Νότια Αφρική πήρε την ιστορική απόφαση να καταργήσει σταδιακά την εκτροφή λιονταριών και ρινόκερων σε αιχμαλωσία.

Ελήφθησαν οικολογικά μέτρα για τις πόλεις
Το Κιγκάλι της Ρουάντα έγινε η πιο καθαρή πόλη της Αφρικής χάρη στις προσπάθειες της κοινότητας και τις κυβερνητικές πολιτικές, ενώ μια μαζική επιχείρηση καθαρισμού στο Τσενάι της Ινδίας -μιας πόλης με πληθυσμό που ξεπερνά τα 10 εκατομμύρια κατοίκους- αφαίρεσε 250 τόνους απορριμμάτων από πάρκα σε μία μόνο μέρα. Στην Ιταλία, το Τορίνο συνέχισε την εξέλιξή του από «μηχανοκίνητη πόλη» σε πόλη  ποδηλασίας, το Μεντεγίν της Κολομβίας μείωσε τις θερμοκρασίες κατά 2°C μέσα σε τρία χρόνια φυτεύοντας δέντρα, το Βερολίνο, η Νέα Υόρκη, το Παρίσι ενθάρρυναν εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς.

Ο άνθρακας έγινε (σχεδόν) παρελθόν
Πολλές χώρες ζουν τις τελευταίες μέρες του κάρβουνου. Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ δεν φαίνεται να καταλαβαίνει τις βλαβερές συνέπειες της χρήσης άνθρακα, ακόμα και στις ΗΠΑ, το 2024, επενδύθηκαν 272 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη καθαρής ενέργειας, καθαρών οχημάτων, ηλεκτροκίνησης, πράσινων κτιρίων και τεχνολογίας διαχείρισης άνθρακα. Η χώρα προσέθεσε 86% περισσότερη δυναμικότητα καθαρής ενέργειας τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2024 από ό,τι τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023, και τώρα έχουν εγκατασταθεί 294 GW καθαρής ισχύος, αρκετά για να τροφοδοτήσουν 72 εκατομμύρια σπίτια. Η ηλιακή παραγωγή διπλασιάζεται κάθε τρία χρόνια, ενώ οι θέσεις εργασίας καθαρής ενέργειας αυξάνονται με διπλάσιο ρυθμό από τον συνολικό ρυθμό αύξησης των θέσεων εργασίας.

Βιοτικό επίπεδο

Ανάμεσα στις πολλές ιστορίες φρίκης πολέμου και στερήσεων, αναδύεται το σημαντικότερο δεδομένο: σε πολλές χώρες του κόσμου το βιοτικό επίπεδο βελτιώθηκε.

Εκατομμύρια περισσότερα παιδιά μαθαίνουν γράμματα και τρέφονται καλύτερα
Ο αριθμός των παιδιών και των εφήβων που δεν πηγαίνουν σχολείο μειώνεται σχεδόν κάθε χρόνο. Παρά τις οπισθοδρομήσεις των τζιχαντιστών, στις αναπτυσσόμενες χώρες γράφτηκαν φέτος στο σχολείο περισσότερα κορίτσια από όσα γράφονταν τα περασμένα χρόνια. Πάνω από 200 εκατομμύρια παιδιά απέκτησαν πρόσβαση σε βελτιωμένες υπηρεσίες νερού, αποχέτευσης και υγιεινής στο σχολείο. 104 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κένυα και η Ινδονησία, έχουν ενταχθεί σε μια παγκόσμια οργάνωση για την προώθηση των σχολικών γευμάτων. Αν και η παγκόσμια φτώχεια δεν έχει υποχωρήσει, η Βραζιλία ανέφερε μείωση της ακραίας φτώχειας κατά 40% σε μόλις ένα χρόνο, οι κοινωνικές πολιτικές του Μεξικού έχουν βγάλει 9,5 εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια από το 2018, η Καμπότζη έχει βγάλει σχεδόν το ήμισυ του φτωχού πληθυσμού της από τη φτώχεια μέσα σε έξι χρόνια· οι Φιλιππίνες ανακοίνωσαν μείωση της ακραίας φτώχειας κατά 17% το 2021 και αναμένουν 10% μέχρι το επόμενο έτος. Επίσης, φέτος βελτιώθηκε η ποιότητα του αέρα και αυξήθηκε η πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο Διαδίκτυο.

Τα αρνητικά συναισθήματα μειώθηκαν για πρώτη φορά σε μια δεκαετία
Η ετήσια έρευνα της Gallup με 146.000 ανθρώπους σε 142 χώρες αποκάλυψε ότι τα αρνητικά συναισθήματα μειώθηκαν για πρώτη φορά σε μια δεκαετία. Οι ευτυχέστερες ομάδες φαίνεται να είναι οι νέοι της Λατινικής Αμερικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Πολλές χώρες προσπάθησαν να φορολογήσουν τους υπερπλούσιους
Το περασμένο έτος σηματοδότησε μια κομβική στιγμή στην παγκόσμια ώθηση για φορολογική δικαιοσύνη, με σημαντικά βήματα προς την αναμόρφωση του διεθνούς φορολογικού συστήματος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν ανέκτησε 172 εκατομμύρια δολάρια από 21.000 πλούσιους φορολογούμενους που δεν είχαν υποβάλει δηλώσεις από το 2017.

Η εγκληματικότητα μειώθηκε
Στις ΗΠΑ το βίαιο έγκλημα μειώθηκε. Παρόμοια τάση παρατηρήθηκε στο Μεξικό, στη Βραζιλία και στις Φιλιππίνες.

Ανθρώπινα Δικαιώματα

Σε μια χρονιά που οι λαϊκιστές και οι αυταρχικοί ηγέτες κυριαρχούσαν στον κύκλο των ειδήσεων, υπήρξαν αρκετά φωτεινά σημεία. Η δημοκρατία αποδείχθηκε εκπληκτικά ανθεκτική κατά τη διάρκεια μιας χρονιάς με ρεκόρ εκλογών, με την Ταϊλάνδη και την Ελλάδα να σημειώνουν ιστορικές νίκες για τις LGBTQ+ κοινότητές τους, ενώ τα δικαιώματα αναπαραγωγής επεκτάθηκαν παγκοσμίως με τη Γαλλία να πρωτοστατεί.

Η αντιμετώπιση της βίας κατά των παιδιών
Οι εκστρατείες κατά των γάμων παιδιών και της βίας με βάση το φύλο πέτυχαν νίκες στην Αφρική και στην Ασία. Οι καταγγελίες της κακοποίησης ανηλίκων μπήκαν στην καθημερινότητα πολλών χωρών, όπως εξάλλου εκείνες της κακοποίησης γυναικών. Πέντε χώρες δεσμεύτηκαν να τερματίσουν τη σωματική τιμωρία σε όλα τα περιβάλλοντα, άλλες δύο υποσχέθηκαν να τερματίσουν τη σωματική τιμωρία στα σχολεία και άλλες 12, συμπεριλαμβανομένων του Μπαγκλαντές και της Νιγηρίας, αποδέχθηκαν συστάσεις νωρίτερα μέσα στο έτος για τον τερματισμό της σωματικής τιμωρίας των παιδιών σε όλα τα περιβάλλοντα. Συνολικά, το 2024 περισσότερες από 100 χώρες ανέλαβαν κάποιου είδους δέσμευση για τον τερματισμό της βίας κατά των παιδιών. Μετά από 17 χρόνια εκστρατείας από ομάδες υπεράσπισης και οκτώ αποτυχημένες νομοθετικές προσπάθειες, η Κολομβία τελικά απαγόρευσε τους γάμους παιδιών. Η Σιέρα Λεόνε εισήγαγε νομοθεσία που καθιστά υπόλογους ακόμη και τους μάρτυρες παιδικών γάμων, ενώ η Ζάμπια αύξησε την ελάχιστη ηλικία γάμου στα 18 - ένα μεγάλο βήμα για μια χώρα με 1,7 εκατομμύρια ανήλικες νύφες. Η Ταϊλάνδη ανέφερε ότι μείωσε κατά το ήμισυ την εφηβική εγκυμοσύνη την τελευταία δεκαετία, η Ολλανδία έγινε το 17ο κράτος της ΕΕ που χαρακτήρισε το μη συναινετικό σεξ ως βιασμό, η Κροατία εισήγαγε τις σκληρότερες ποινές για τη γυναικοκτονία και ο κόσμος πήρε συλλογικό αναστεναγμό ανακούφισης όταν οι νομοθέτες στην Γκάμπια απέρριψαν ένα νομοσχέδιο που θα ανέτρεπε την υπάρχουσα απαγόρευση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Τα εκλογικά αποτελέσματα δεν ήταν ανησυχητικά για τη δημοκρατία
Οι Ινδοί ψηφοφόροι απέρριψαν τον αυταρχισμό, οι δημοκρατικοί θεσμοί της Νότιας Κορέας έκαναν το ίδιο, το Μπαγκλαντές υποσχέθηκε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές μετά από μια «λαϊκή νίκη», ενώ στη Σενεγάλη, στη Σρι Λάνκα και στην Μποτσουάνα έγιναν ειρηνικές μεταβιβάσεις εξουσίας μετά από δεκαετίες μονοκομματικής διακυβέρνησης.

Η γενιά Ζ δεν είναι καταδικασμένη
Η δημοφιλής άποψη είναι ότι η γενιά των ανθρώπων που γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012 θα ζήσει πιο ζοφερή, φτωχότερη ζωή από τους μεγαλύτερους διαψεύστηκε. Τα τέσσερα πέμπτα των ατόμων ηλικίας 12 έως 27 ετών στον κόσμο ζουν σε αναδυόμενες οικονομίες και είναι πιο πλούσιοι, πιο υγιείς, πιο μορφωμένοι, καλύτερα ενημερωμένοι και πιο συνδεδεμένοι με τον κόσμο από ό,τι ήταν οι γονείς τους. Παραλλήλως, στον ανεπτυγμένο κόσμο, οι πολιτικοί αρχίζουν επιτέλους να κάνουν κάτι για την κατάρα των smartphones και των social media: τουλάχιστον 19 πολιτείες των ΗΠΑ ψήφισαν νόμους που απαγορεύουν ή περιορίζουν τη χρήση τηλεφώνων από τους μαθητές στα σχολεία, η Αυστραλία έγινε η πρώτη χώρα φέτος που απαγόρευσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών και το επόμενο έτος η Γαλλία θα γίνει η πρώτη χώρα να απαγορεύσει τα τηλέφωνα στο σχολείο για παιδιά κάτω των 15 ετών σε όλη την επικράτεια.

Επιστήμη και Τεχνολογία

Φέτος, εκτοξεύσαμε έναν πύραυλο σε μέγεθος ουρανοξύστη και η τεχνητή νοημοσύνη έφερε επανάσταση σε πολλά επιστημονικά πεδία από τη βιολογία έως την πυρηνική φυσική.

Η εξερεύνηση του διαστήματος έφτασε σε καινούργιες κορυφές
Η NASA ξεκίνησε ένα ταξίδι 2,9 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων προς τον Δία για να ερευνήσει ένα φεγγάρι που μπορεί να έχει συνθήκες ζωής. Οι Κινέζοι εξερεύνησαν τη μακρινή πλευρά της σελήνης.

Τα ρομπότ μπήκαν στο εργατικό δυναμικό
Τα ανθρωποειδή ρομπότ άρχισαν να εργάζονται σε εργοστάσια όπως η Mercedes-Benz και η BMW. τα έφεραν στη διαδικασία κατασκευής αυτοκινήτων. Γενικά, το 2024, η Τεχνητή Νοημοσύνη εκλαϊκεύτηκε και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως στον εντοπισμό ασθενειών, στην εξερεύνηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, των νευρολογικών διαταραχών και του γονιδιώματος. Ιάπωνες βιολόγοι έφτασαν πιο κοντά στη δημιουργία ανθρώπινου σπέρματος και ωαρίων in vitro και το νέο σύστημα της Google DeepMind σχεδίασε νέες πρωτεΐνες. Οι βιοεπιστήμονες που θέλουν να επαναφέρουν την εξαφανισμένη τίγρη της Τασμανίας ανακατασκεύασαν το 99,9% του γονιδιώματός της, με βάση δείγματα RNA από ένα διατηρημένο κεφάλι 110 ετών. Μια εταιρεία βιοτεχνολογίας που ελπίζει να αναστήσει το μαμούθ δημιούργησε επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα για τον πλησιέστερο ζωντανό συγγενή της, τους ασιατικούς ελέφαντες, και μπορεί τώρα να προσπαθήσει να δημιουργήσει ελέφαντες με χαρακτηριστικά μαμούθ. Και μια startup άρχισε να φυτεύει καστανιές που είχαν επιστρέψει από τη λειτουργική εξαφάνιση στην πολιτεία της Νέας Υόρκης ως μέρος μιας ώθησης οικολογικής αποκατάστασης.

Το Chatgtp μπήκε στα σπίτια
Όπως η σύνδεση με το Διαδίκτυο άλλαξε τη ζωή μας από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, το 2024 άλλαξε τη ζωή μας το ChatGPT μπαίνοντας στον κάθε Η/Υ. Αυτό το προηγμένο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που έχει σχεδιαστεί για να κατανοεί και να παράγει ανθρώπινη γλώσσα αναμένεται να φέρει αλλαγές που δεν φανταζόμασταν. Βασίζεται στη γλωσσική μοντελοποίηση GPT (Generative Pre-trained Transformer) και είναι εκπαιδευμένο με τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να απαντά σε ερωτήσεις, να λύνει προβλήματα, να δημιουργεί περιεχόμενο και να παρέχει πληροφορίες σε διάφορα θέματα.

Αν και το 2024 είχαμε μεγάλο μερίδιο από καταστροφές -σεισμός στην Ιαπωνία, πυρκαγιές στην Ελλάδα, τυφώνες στις Φιλιππίνες, πλημμύρες στην Κεντρική Ευρώπη- θα θυμόμαστε αυτή τη χρονιά για τις μεγάλες επιτυχίες των δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ+, για την τεράστια πρόοδο της ΤΝ και για μερικά ενδιαφέροντα πολιτιστικά γεγονότα όπως ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού ή η ταινία «Poor Things» του Γιώργου Λάνθιμου. Αν και πράγματι, το ότι καταγράφτηκε ως η θερμότερη χρονιά της βιομηχανικής εποχής προκαλεί σοβαρή ανησυχία, φαίνεται ότι υπάρχουν αντίρροπες δυνάμεις που ίσως αναστρέψουν τις καταστροφικές τάσεις.