Τέχνη κάνουμε για να αφηγηθούμε τον ανθρώπινο πόνο, όχι για να τον προκαλέσουμε
Μα πού πάνε όλα αυτά τα ρούχα;
O κύκλος ζωής των ρούχων και η δράση της Κοινωνικής Ντουλάπας Skip
Eίναι σατέν, κατακόκκινο και μακρύ. «Εντυπωσιακό», σκέφτεσαι με την πρώτη ματιά. Φαντάζεσαι ήδη ότι το φοράς στη βραδινή σου έξοδο στο νησί (είσαι από εκείνους άλλωστε που επιλέγουν διακοπές το Σεπτέμβρη και μπράβο σου) και το συνδυάζεις με την αγαπημένη σου stylish Raffia bag που αγόρασες πέρυσι. Πότε θα τα ξαναβάλεις; Καλή ερώτηση. Tα ρούχα είναι κομμάτια για μια ζωή και δεν αναβαθμίζουν απλώς το στιλ μας. Είναι καλό να αγοράζουμε όταν χρειαζόμαστε κάτι πραγματικά και να επιλέγουμε όσα είναι από πιο φυσικά υλικά, με σκοπό να μας συντροφέψουν για πολύ καιρό. «Πού και πώς φτιάχνονται όμως; Πώς φτάνουν σε εμάς; Πόση ενέργεια δαπανήθηκε για να κάνουν μια «στάση» στη ντουλάπα μας; Τι συμβαίνει όταν δεν θέλουμε να τα φοράμε άλλο»;. Αυτές είναι μερικές μόνο ερωτήσεις που μπορεί να έχεις σκεφτεί για τον κύκλο της ζωής των ρούχων.
Ο κύκλος ζωής των ρούχων
Η παγκόσμια κατανάλωση ρούχων έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, τροφοδοτούμενη κυρίως από τη βιομηχανία της «γρήγορης μόδας». Τόσο οι προσιτές τιμές στον καταναλωτή, όσο και η αντιγραφή ρούχων διάσημων σχεδιαστών και brands από fast fashion εταιρείες σε χαμηλό κόστος, συνέβαλαν στο να ψωνίζουν καθημερινά από γνωστές αλυσίδες εκατομμύρια καταναλωτές. Σίγουρα, θα έχουν πέσει στην αντίληψη σου βιβλία όπως το “To Die For: Is Fashion Wear Out the World” της Lucy Siegle και το “Fashionopolis: The Price of Fast Fashion and the Future of Clothes” αλλά και ντοκιμαντέρ όπως το Unravel “The True Cost” που μιλούν για τη παραγωγή και τη διαδρομή των ρούχων στις υπόλοιπες χώρες, τις ανήθικες πρακτικές στη διαδικασία παραγωγής και τις οικολογικές επιπτώσεις της παραγωγής τους στο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, από το 2000, η παγκόσμια παραγωγή έτοιμων ενδυμάτων διπλασιάστηκε ενώ ο μέσος καταναλωτής στη Δύση αγοράζει 60% περισσότερα ρούχα, σε σχέση με 15 χρόνια πριν.
Η παραγωγική δραστηριότητα ξεκινά, συνήθως, από εργοστάσια στο εξωτερικό και κυρίως στις μη ανεπτυγμένες χώρες που υπάρχει φθηνό εργατικό δυναμικό, όπως στην Ινδία και τη Δυτική Αφρική. Η βιομηχανία αποφεύγει με αυτόν τον τρόπο τους πιο υψηλούς μισθούς, ενώ οι εργαζόμενοι δουλεύουν υπεράριθμες ώρες σε άθλιες συνθήκες. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, μεταξύ αυτών συναντώνται και ανήλικα παιδιά, τα οποία είτε εργάζονται για ελάχιστα χρήματα είτε και για καθόλου, καταπατώντας έτσι πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα τους. Παράλληλα, τις τελευταίες δεκαετίες, οι μικροί παραγωγοί ειδών ένδυσης έχουν σταδιακά απομακρυνθεί από την αγορά εργασίας δίνοντας τη θέση τους στις μεγάλες αλυσίδες ρούχων.
Η μόδα, ωστόσο, έχει σημαντικές επιπτώσεις και στο περιβάλλον αφού δεν υπάρχει πρόνοια για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Κάθε στάδιο κατασκευής νέων ρούχων προϋποθέτει μεγάλη εισροή φυσικών πόρων και ενέργειας ενώ, παράλληλα, παράγει ρύπους και αέρια. Τα υλικά κακής ποιότητας, η απελευθέρωση φυτοφαρμάκων κατά την καλλιέργεια φυσικών ινών, η ρύπανση εδάφους, αέρα και νερού κατά την παραγωγή και τη μεταφορά, η χρήση νερού και ενέργειας για πλύσιμο και στέγνωμα των ρούχων, αλλά και οι εκπομπές ρύπων από τα απόβλητα της παραγωγικής διαδικασίας, επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Ο αντίκτυπος στο περιβάλλον έχει νούμερο. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η βιομηχανία της ένδυσης ευθύνεται για σχεδόν το 10% των συνολικών εκπομπών άνθρακα με 80 δισεκατομμύρια είδη ένδυσης να κατασκευάζονται ετησίως. Η κλωστοϋφαντουργία ευθύνεται επίσης, για το 20% της ρύπανσης των υδάτων ενώ η διαδικασία βαφής υφαντικών ινών θεωρείται η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης του νερού στον κόσμο, διότι το νερό που απομένει μετά συχνά απορρίπτεται σε ποτάμια και άλλες πηγές πόσιμου νερού.
Σε αυτή τη διαδικασία χρησιμοποιούνται ετησίως 43 εκατομμύρια τόνοι διαφόρων χημικών ουσιών. Για παράδειγμα, υπολογίζεται πως χρειάζονται 10.000 λίτρα νερού για να παραχθεί ένα κιλό βαμβάκι ή περίπου 3.000 λίτρα νερού για ένα βαμβακερό πουκάμισο.
Όσον αφορά το στάδιο του πλυσίματος των ρούχων απελευθερώνεται στον ωκεανό 500.000 τόνοι μικροϊνών ετησίως, ποσότητα που ισοδυναμεί με 50 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια. Τέλος, η πρόβλεψη της Σύμβασης – Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, αναφέρει ότι οι εκπομπές μόνο από την κατασκευή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, αναμένεται να εκτοξευθούν κατά 60% μέχρι το 2030.
Μα πού πάνε όλα αυτά τα ρούχα;
Οι καταναλωτές σήμερα αγοράζουν όλο και περισσότερα ρούχα ενώ καταλήγουν να φορούν όλο και λιγότερα από τα αγορασμένα, τα οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα οδηγούνται στη χωματερή (ποιος δεν θυμάται το βουνό ύψους 20 μέτρων από σκουπίδια κοντά στην πρωτεύουσα της Γκάνας;). Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, το 85% των χρησιμοποιημένων υφασμάτων καταλήγουν σε χωματερές ενώ πρόσφατες έρευνες και αναφορές τονίζουν ότι η βιομηχανία της ένδυσης έχει γίνει μια από τις μεγαλύτερες πηγές ρύπανσης στον πλανήτη. Το 90% των υφαντικών ινών από ρούχα και ενδύματα αποτεφρώνονται ή αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Για την ακρίβεια, πάνω από 2.000 ρούχα πετιούνται στα σκουπίδια, κάθε δευτερόλεπτο.
Η Κοινωνική Ντουλάπα Skip είναι η λύση
Μια λύση για τη μείωση της ρύπανσης και την αντιμετώπιση του φαινομένου της «γρήγορης μόδας» είναι, αυτό που λέμε, «υπεύθυνη μόδα». Τελευταία, αυξάνεται η χρήση ρούχων και ειδών ένδυσης από βιώσιμα υλικά, φιλικά προς το περιβάλλον. Οι μεγάλες μάρκες χρησιμοποιούν πιο συχνά ανακυκλωμένα υλικά ή οργανικές ίνες στα προιόντα τους, ενώ η επιλογή των μεταχειρισμένων ρούχων (second hand) έχει γίνει συνειδητή επιλογή των Ευρωπαίων καταναλωτών. Σύμφωνα με την έκθεση μεταπώλησης του thredUP, μέχρι το 2024 το 10% της παγκόσμιας αγοράς ενδυμάτων αναμένεται να αποτελείται από μεταχειρισμένα ενδύματα.
Το σημαντικό όμως είναι να επιλέγουμε μια δεύτερη ζωή για τα ρούχα μας και η Κοινωνική Ντουλάπα Skip, με βάση την κυκλική οικονομία, εδώ και ένα χρόνο φροντίζει σημαντικά για την επαναξιοποίηση τους. Το Skip, με ενέργειες φιλικές προς το περιβάλλον, γιορτάζει για όλα τα ρούχα που βρήκαν δεύτερη ζωή, συμβάλλοντας δραστικά στη μείωση του όγκου της «γρήγορης μόδας» και μας προσκαλεί να συνεχίσουμε το ταξίδι του.
Μέσα από την πρωτοβουλία της Κοινωνικής Ντουλάπας Skip και σε συνεργασία με τον οργανισμό Fabric Republic, κάλεσε τον κόσμο να συμμετέχει στον σκοπό της, με στόχο να ανακυκλώσει πάνω από 10 τόνους ρούχα σε 1 χρόνο στους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης που έχουν στηθεί σε 5 κεντρικά σημεία της Αθήνας. Ποιος δεν έχει κάνει άλλωστε μια στάση για να θαυμάσει τις πολύχρωμες ντουλάπες στους Δήμους Αλίμου, Κηφισιάς-Νέας Ερυθραίας και Ζωγράφου, στο The Ellinikon Experience Park, καθώς και στο Ολυμπιακό Κέντρο Αθηνών (ΟΑΚΑ) και να συμμετέχει στο εγχείρημα τους;
Το πιο σημαντικό είναι όμως ότι οι Κοινωνικές Ντουλάπες Skip, αγκαλιάστηκαν πολύ γρήγορα από το κοινό, με αποτέλεσμα να ξεπεραστούν οι στόχοι που τέθηκαν. Μέχρι σήμερα, έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 17 τόνοι ρούχων ενώ έχουν επωφεληθεί με ρουχισμό πάνω από 30.000 συνάνθρωποι και 95 φορείς. Όταν δωρίζει κάποιος ρούχα συμβάλλει ώστε οι συνάνθρωποι του να έχουν κατάλληλο και αξιοπρεπή ρουχισμό, ενισχύοντας έτσι και την αυτοπεποίθησή τους και την κοινωνικοποίηση τους.
Ταυτόχρονα, η Κοινωνική Ντουλάπα Skip μέσα από την δράση της συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος λόγω της μειωμένης εκπομπής CO2 για παραγωγή νέων ρούχων. Στο πέρασμα του ενός έτους ο πλανήτης μας «γλύτωσε» από 890 τόνους CO2 χάρη στην πολύτιμη βοήθεια τους.
Ποια είναι η διαδικασία της Κοινωνικής Ντουλάπας Skip
Τα ρούχα που συλλέγονται από τις Κοινωνικές Ντουλάπες πλένονται με απορρυπαντικά Skip και η Fabric Republic τα διαθέτει, καθαρά και ξεδιαλεγμένα, σε συνανθρώπους που τα έχουν ανάγκη. Πολύ απλά κάθε ντουλάπα οποιουδήποτε σπιτιού μετατρέπεται σε Κοινωνική Ντουλάπα και μας κάνει συμμέτοχους στη μεγάλη αυτή αλυσίδα προσφοράς στον άνθρωπο και τον πλανήτη.
Κι επειδή τα μηνύματα του κόσμου για επιπρόσθετες Κοινωνικές Ντουλάπες ήταν πολλά, σύντομα θα μπορεί κανείς να βρει 5 νέες Κοινωνικές Ντουλάπες Skip στο χαρακτηριστικό σχήμα t-shirt σχεδιασμένες/φιλοτεχνημένες από street artists, εντός κι εκτός Αττικής. H ιδανική λύση εξακολουθεί να είναι το να είσαι «in fashion» και ταυτόχρονα υπεύθυνος προς το περιβάλλον. Xρόνια πολλά Κοινωνική Ντουλάπα Skip.
Δειτε περισσοτερα
Η έκθεσή της Terra Cognita είναι ένα προσκύνημα σε άγνωστους τόπους
Η θρυλική Blondie ξεκίνησε πρόσφατα μία συνεργασία με τη μάρκα ένδυσης Wildfang, η οποία εστιάζει στη δημιουργία ενδυμάτων χωρίς φύλο και με δυναμικό, ασυμβίβαστο ύφος
Μιλήσαμε με τον φωτογράφο για την τέχνη της φωτογραφίας, τα ασπρόμαυρα και έγχρωμα καρέ και τον ρόλο της τεχνολογίας
Τα κοσμήματα με τα γράμματα και την περίτεχνη τέχνη της Charlotte Chesnais
Aγόρια ντυμένα γυναίκες, με εξαιρετικό μπρίο και αριστοτεχνική θηλυκότητα, προσέφεραν ένα εκρηκτικό show