Όταν ένας από τον αριθμό των θανάτων είναι ο δικός σου

Από τους 87 θανάτους που ανακοινώθηκαν στις 25 Νοεμβρίου, ένας έχει ονοματεπώνυμο που το γνωρίζεις. Γιατί απλά είναι ο δικός σου άνθρωπος. Είναι ο πατέρας σου που λίγες μέρες πριν ήταν στη λίστα με τα νέα κρούσματα.

Είναι ένας αριθμός. Κι όμως για κάποιους αυτός ο αριθμός είναι η οικογένειά τους. Είναι ο πικρός αποχαιρετισμός που πρέπει να γίνει από μακριά. Ο κορωνοϊός επιβάλλει νέα έθιμα και νέους τρόπους ακόμη και στο πένθος. Απαγορεύει την εγγύτητα, την παρηγοριά των οικείων. Επιβάλλει μόνο την απόσταση. Και καθώς ο θάνατος επιβάλλει μια μη αναστρέψιμη απόσταση, όλα γίνονται ακόμη πιο τραγικά, πιο μοναχικά και πιο δυσβάσταχτα.

Ο πατέρας μου μπήκε μόνος του σε ένα ασθενοφόρο αποχαιρετώντας εν γνώσει του σύντροφο και δύο παιδιά. Μας αποχαιρέτησε γνωρίζοντας ήδη την κατάληξη ενός φονικού ιού. Μπήκε σε ένα νοσοκομείο σε συνθήκες πολέμου, μόνος με άλλους. Δίπλα του πέθανε κάποιος. Μας το είπε. Μετά ο γιατρός μάς ανακοίνωσε τον δικό του θάνατο. Αναμενόμενο. Όμως καθόλου πιστευτό. Πήρε λίγες μέρες για να μπούμε κι εμείς στη μακάβρια λίστα. Όπου η μία από τις 87 είναι η απώλεια που τη γνωρίζουμε καλά. Είχαμε εξοικειωθεί τόσους μήνες να ακούμε για θανάτους. Τώρα το νούμερο είχε και δικό μας ονοματεπώνυμο απλά. Και η εξοικείωση δεν είναι δυνατή.

Η κηδεία και όλες οι σχετικές τιμές δεν επιτρέπονται πάρα μόνο σε κλειστό κύκλο. Όμως εδώ αρχίζει η αντίφαση καθώς ο κύκλος δεν μπορεί να είναι κλειστός. Ένας από τους τρεις από την τετραμελή μας οικογένεια που μείναμε πίσω, είναι ακόμη ένα κρούσμα. Η σύντροφός του για 45 χρόνια είναι καταδικασμένη σε καραντίνα. Ο θάνατος τούς χώρισε με απόλυτο τρόπο και δεν τους άφησε ούτε μια χαραμάδα για έναν τελευταίο αποχαιρετισμό. Μένουμε δύο, τα δύο του παιδιά. Δεν μπορούμε ούτε καν να αγκαλιάσουμε, ούτε να αγκαλιαστούμε. Δεν μπορούμε καν να δούμε τη μητέρα μας. Χρειάζεται να μάθουμε να πενθούμε αλλιώς. Κι αυτό το αλλιώς είναι πιο παγερό από τον θάνατο. Και οι άνθρωποι έχουμε στήσει τελετουργικά και παραδόσεις για να μην πενθούμε μόνοι. Δεν είναι θέμα πίστης και θρησκευτικότητας. Είναι αυτή η ανάγκη για κοινωνική συμμετοχή στον θάνατο.

Όταν ένα νούμερο από όσα ανακοινώνονται είναι δικό σου, τότε όλα μοιάζουν μάταια. Πόση αξία έχει να μη φοράς μάσκα, να είσαι αρνητής, να αποφεύγεις την αλήθεια για χάρη ψευδών ειδήσεων; Θα μπορούσε να έχει, αν πιστεύεις ότι εσύ δε θα έχεις ποτέ κάτι κοινό με αυτά τα νούμερα. Όμως αυτά τα νούμερα έχουν ανθρώπους που σήμερα πενθούμε. Που ξέρουμε τι θα πει ο αριθμός «87 νέοι νεκροί για σήμερα, 25 Νοεμβρίου».