Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022

Ζούμε σε μια εποχή που οι νέοι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έχουν πληγεί βαριά από τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19. Η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή των δραστηριοτήτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και άλλων μαθησιακών δραστηριοτήτων, την απώλεια θέσεων απασχόλησης και ευκαιριών σταδιοδρομίας, την κοινωνική απομόνωση και την εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Οι νέοι εργαζόμενοι υποφέρουν πιο πολύ από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, η οποία έχει ενισχύσει και άλλες υπάρχουσες αρνητικές τάσεις, όπως τους χαμηλούς μισθούς, τη στασιμότητα της αγοράς εργασίας και το διογκούμενο φοιτητικό χρέος.

Οι νέοι αυτήν την περίοδο αισθάνονται ιδιαίτερα απομονωμένοι με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δυσαρέσκεια τους απέναντι στις προηγούμενες γενιές αλλά και απέναντι στο πολιτικό σύστημα, την πολιτική εξουσία και γενικότερα σε όλους τους θεσμούς, ενώ ταυτόχρονα δηλώνουν υψηλό πολιτικό ενδιαφέρον. 

Μέσα σε αυτό το δύσκολο αλλά και επικίνδυνο, θα τολμούσα να πω, περιβάλλον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ανακηρύξει το 2022 ως Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας.

Θα μου πείτε θα αλλάξει κάτι άμεσα εξαιτίας αυτού; Προφανώς και όχι. Αλλά θα επιχειρηθεί, από πλευράς τουλάχιστον, του πολιτικού συστήματος να πέσει φως στα προβλήματα της νεολαίας, θα επιχειρηθεί να έρθει η νεολαία ξανά στο προσκήνιο. Να συμμετάσχει ξανά στα πολιτικά δρώμενα, να εκφρασθεί και να συνδιαμορφώσει το μέλλον της.

Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα η προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να πει ο καθένας και η καθεμία από εμάς. Για όποιον/α παρακολουθεί όμως τις ευρωπαϊκές πολιτικές νεολαίας θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει κάτι καινοτόμο  στην προσπάθεια αυτή που λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο, που κορυφαία think tanks και παγκόσμιες έρευνες έχουν αρχίσει να μιλούν για ριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας. Και μην ξεχνάμε ότι η νεολαία λειτουργεί πάντα ως καταλύτης ανανέωσης και μετασχηματισμού της κοινωνίας και της πολιτικής.

Αν θέλουμε το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας να είναι πραγματικά αποτελεσματικό, ιδιαίτερα στην χώρα μας, που ο πληθυσμός συνεχώς γηράσκει και το brain drain στις νεώτερες ηλικίες παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα, θα πρέπει να συζητήσουμε out of the box και να δούμε κάποιες βασικές προϋποθέσεις για να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε μια ολιστική πολιτική για τους νέους μας ταυτόχρονα με τις παρεμβάσεις που κάνει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Να αναγνωρίσουμε ότι η νέα γενιά σήμερα αποτελεί μια ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα η οποία χρήζει ιδιαίτερης κρατικής προστασίας, με τον αρμόδιο κρατικό φορέα να συντονίζει και να επιβλέπει τις επιμέρους πολιτικές καθώς οι πολιτικές για τη νέα γενιά είναι οριζόντιες πολιτικές. Επομένως απαιτείται μεγαλύτερη συνοχή σε όλες τις πολιτικές που αφορούν τους νέους. Έχοντας όμως πάντα υπόψιν μας ότι στην εποχή της υπερδιαφοροποίησης, υπάρχουν πολλές νεολαίες, με διαφορετικά προβλήματα και ανάγκες, ποικίλες στάσεις και αξίες. 

Να αναγνωρισθεί επίσημα σε όλα τα κράτη-μέλη ο Σύμβουλος Νεολαίας. Στα περισσότερα από τα μισά έχει αναγνωρισθεί και έπαιξε σπουδαίο ιδιαίτερα την περίοδο της καραντίνας αλλά και αυτόν τον καιρό στην εκστρατεία του εμβολιασμού. Στην χώρα μας δυστυχώς δεν έχει ακόμη αναγνωρισθεί.

Να προχωρήσουμε στην επαναλειτουργία των Τοπικών Συμβουλίων Νέων (ΤΟ.ΣΥ.Ν.) ενός πρωτοποριακού θεσμού που θεσμοθετήθηκε με το Νόμο 3443/2006 (προφανώς ο νόμος χρειάζεται αλλαγές και προσαρμογές στη νέα πραγματικότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και του τρόπου συμμετοχής των νέων). Τα ΤΟ.ΣΥ.Ν έδιναν στους νέους την δυνατότητα συμμετοχής στις αποφάσεις που τους αφορούν. Τα ΤΟ.ΣΥ.Ν ήταν η πιο ολοκληρωμένη παρέμβαση που επιχείρησε μεθοδικά να δώσει στους νέους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη δημόσια ζωή. Αποτελούσε το έναυσμα μιας νέας πολιτικής που φέρνει τους νέους στο προσκήνιο της κοινωνίας, δίνοντας τους τη δυνατότητα εκπροσώπησης μέσα από δομή συμμετοχής.

Να δώσουμε ρόλο και λόγο στη νέα γενιά της πατρίδας μας στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης. Οι νέοι σήμερα απομακρύνονται από τους ευρωπαϊκούς  θεσμούς και η Ευρώπη εμφανίζεται συχνά σαν κάτι απόμακρο που δεν το καταλαβαίνουν και επομένως το απορρίπτουν. Εάν όμως θέλουμε να διαμορφώσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση κατ᾽ εικόνα τους, οι νέοι πρέπει να μπορούν να διαμορφώσουν το μέλλον της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Ένωσή πρέπει να διαθέτει ψυχή και όραμα που θα τους συγκινούν. Όπως αναρωτιόταν ο Ζακ Ντελόρ: «Πώς θα οικοδομηθεί η Ευρώπη εάν οι νέοι δεν την βλέπουν ως συλλογικό έργο και ως κάτι που αντιπροσωπεύει το δικό τους μέλλον;»

Το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας μόλις ξεκίνησε. Θα έχουμε πολλά να συζητήσουμε, να κάνουμε και να προτείνουμε για την ανάδειξη και στήριξη των νέων ανθρώπων μας που στερήθηκαν τόσα πολλά τα χρόνια της πανδημίας αλλά συνάμα αφιέρωσαν τόσα στις μεγαλύτερες γενιές.