Απάτη στον τομέα του ΦΠΑ: Νέο εργαλείο για τις χώρες της ΕΕ στη δίωξη των εγκληματιών

Το νέο σύστημα θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν ταχέως και να επεξεργάζονται από κοινού δεδομένα σχετικά με τον ΦΠΑ, με αποτέλεσμα τον πιο έγκαιρο εντοπισμό ύποπτων δικτύων. Η δρομολόγηση του εργαλείου «Ανάλυση του Δικτύου Συναλλαγών» (TNA) έρχεται τη στιγμή που πρόσφατες έρευνες στα μέσα ενημέρωσης έφεραν ξανά στο φως το τεράστιο κόστος της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ για τα δημόσια οικονομικά, με εγκληματικές συμμορίες να αποκομίζουν κέρδη εις βάρος των έντιμων φορολογουμένων. Αποτελεί μέρος της διαρκούς προσπάθειας της Επιτροπής να δημιουργήσει ένα σύγχρονο και θωρακισμένο έναντι της απάτης σύστημα ΦΠΑ. 

Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε σχετικά: «Το έγκλημα της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα δημόσια οικονομικά μας σήμερα και η εξάλειψή του πρέπει να αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις της ΕΕ. Το νέο αυτό εργαλείο θα αυξήσει την ταχύτητα με την οποία οι αρχές μπορούν να αποκαλύπτουν μια παράνομη δραστηριότητα και να λαμβάνουν μέτρα. Ωστόσο, η πρόοδος αυτή δεν μειώνει την ανάγκη για βαθύτερη και ουσιαστικότερη μεταρρύθμιση του συστήματος ΦΠΑ της ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις σημαντικές εμπορικές συναλλαγές που πραγματοποιούνται διασυνοριακά στην ΕΕ.»

Η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ μπορεί να λάβει χώρα εν ριπή οφθαλμού, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο σημαντικό για τα κράτη μέλη να διαθέτουν μέσα που τους επιτρέπουν να ενεργούν όσο το δυνατόν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Η TNA, την οποία άρχισαν να χρησιμοποιούν σήμερα τα κράτη μέλη, θα παρέχει στις φορολογικές αρχές των κρατών μελών ταχεία και εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες για τις διασυνοριακές συναλλαγές, με αποτέλεσμα την ταχεία επέμβαση σε περίπτωση επισήμανσης ενδεχόμενης απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. 

Η TNA, η οποία αναπτύχθηκε με τη στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, θα επιτρέψει επίσης την πολύ στενότερη συνεργασία μεταξύ των εμπειρογνωμόνων του δικτύου της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης («Eurofisc») όσον αφορά την από κοινού ανάλυση των πληροφοριών, έτσι ώστε η αλυσιδωτή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ να μπορεί να εντοπίζεται και να ανακόπτεται όσο το δυνατόν ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Θα προωθήσει τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εφοριακών των κρατών μελών, επιτρέποντας στους υπαλλήλους του Eurofisc να διασταυρώνουν τις πληροφορίες με τα ποινικά μητρώα, τις βάσεις δεδομένων και τα στοιχεία που κατέχουν η Ευρωπόλ και η OLAF, η ενωσιακή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης, και να συντονίζουν τις διασυνοριακές έρευνες.

Κατά τη συνάντησή τους χθες και σήμερα, οι αρμόδιοι για την καταπολέμηση της απάτης υπάλληλοι των κρατών μελών που συμμετέχουν στην TNA συμφώνησαν σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του εν λόγω εργαλείου και τον τρόπο αξιοποίησης των συλλεγόμενων πληροφοριών.

Πλαίσιο
Το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενιαία αγορά της Ευρώπης. Αποτελεί μείζονα και αυξανόμενη πηγή εσόδων για τα κράτη μέλη της ΕΕ, η οποία απέφερε άνω του 1 τρισ. ευρώ το 2015, ποσό που αντιστοιχεί στο 7 % του ΑΕΠ της ΕΕ. Ένας από τους ιδίους πόρους της ΕΕ βασίζεται επίσης στον ΦΠΑ. Ως φόρος κατανάλωσης, είναι μία από τις περισσότερο φιλοαναπτυξιακές μορφές φορολόγησης.

Η Επιτροπή έχει ταχθεί σταθερά υπέρ της μεταρρύθμισης του συστήματος ΦΠΑ ώστε να το καταστήσει πιο ανθεκτικό έναντι της απάτης. Έχει σημειωθεί πρόοδος με τη συμφωνία επί νέων κανόνων σχετικά με τον ΦΠΑ για τις διαδικτυακές πωλήσεις και πιο αποδοτικών κανόνων για την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών. Ωστόσο, η πρόοδος ήταν αργή όσον αφορά τις προτάσεις της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός οριστικού χώρου ΦΠΑ στην ΕΕ, φιλικού προς τις επιχειρήσεις και περισσότερο θωρακισμένου έναντι της απάτης. Τον Οκτώβριο του 2017 προτάθηκε μια εκ βάθρων αναθεώρηση του ισχύοντος συστήματος (σύνδεσμος).