Ουκρανία: Οι Ρώσοι άρπαξαν τον θησαυρό των Σκυθών στην Κριμαία

Για λεηλασία του θησαυρού των Σκυθών σε μουσείο στην Κριμαία κατηγορούν οι Ουκρανοί τη Ρωσία. Ο θησαυρός των Σκυθών, αποτελούμενος από ανεκτίμητης αξίας πολιτιστικά αντικείμενα, βρισκόταν στη Μελιτόπολη και σύμφωνα με αξιωματούχο της πόλης έχει κάνει «φτερά», καθώς οι Ρώσοι τον μετέφεραν σε άγνωστη τοποθεσία.

Ειδικότερα, ο δήμαρχος της Μελιτόπολης, Ιβάν Φεντόροφ, ο οποίος είχε πέσει θύμα απαγωγής από τους Ρώσους τις πρώτες ημέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος, σε δηλώσεις του ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τα ρωσικά "Ορκ" μας άρπαξαν τον χρυσό των Σκυθών και δεν ξέρουμε που τον έχουν πάει».

Παρόμοια καταγγελία έχει γίνει και για τη Μαριούπολη, την πόλη μπροστά στην Αζοφική Θάλασσα, την οποία έχουν ισοπεδώσει οι Ρώσοι. Ειδικότερα, Ουκρανοί τοπικοί αξιωματούχοι καταγγέλουν ότι έχουν κλαπεί πίνακες και γλυπτά από το μουσείο της πόλης.

Ο θησαυρός των Σκυθών χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ. Ένα τμήμα του παραμένει στην Ολλανδία από το 2014. Είχε σταλεί από την Ουκρανία, προκειμένου να εκτεθεί σε μουσείο. Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς η Ρωσία προχώρησε στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας, με αποτέλεσμα τα ανεκτίμητης αξίας αρχαία αντικείμενα να μην επιστρέψουν ποτέ στην Ουκρανία.

Πώς ανακαλύφθηκε ο θησαυρός των Σκυθών στην Ουκρανία - Πού βρίσκεται μετά τη ρωσική εισβολή

Ο θησαυρός των Σκυθών είχε ανακαλυφθεί τυχαία από κάτοικο στη Μελιτόπολη μέσα σε σπήλαιο. Στη συλλογή αυτή περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων μια ελληνο-σκυθική χρυσή φαρέτρα στην οποία υπάρχει αναπαράσταση της ζωής του Αχιλλέα. Αρχαιολόγοι έχουν χαρακτηρίσει τη συγκεκριμένη φαρέτρα ως ένα από τα πλέον ανεκτίμητα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί στην Ουκρανία. 

Σε δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας «The New York Times, υπάρχουν δηλώσεις από την πρώην διευθύντρια του μουσείου στη Μελιτόπολη, Λέιλα Ιμπραχίμοβα, σύμφωνα με τις οποίες ο θησαυρός των Σκυθών είχε τοποθετηθεί σε κούτες από εργαζόμενους του μουσείου, τα οποία μεταφέρθηκαν σε περιοχή ελεγχόμενη από το Κίεβο. Τον Μάρτιο η Ιμπραχίμοβα αιχμαλωτίστηκε από τους Ρώσους και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερη.

Την περασμένη εβδομάδα η πρώην διευθύντρια πληροφορήθηκε από τον επιστάτη του μουσείου ότι οι Ρώσοι είχαν εντοπίσει τις κούτες με τον θησαυρό των Σκυθών με τη βοήθεια του -διορισμένου από τη Μόσχα- νέου διευθυντή, Γιεβγέν Χορλάτσεφ. Με τη συνοδεία Ρώσων στρατιωτών ο αρχαιολογικός θησαυρός μεταφέρθηκε σε άγνωστη τοποθεσία, όπου και παραμένει, σύμφωνα με τους Ουκρανούς. Νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο επιστάτης του μουσείου, ο οποίος έκανε την καταγγελία στην πρώην διευθύντρια, έπεσε θύμα απαγωγής από το σπίτι του στα τέλη Απριλίου και έκτοτε τα ίχνη του αγνοούνται.

Στο δημοσίευμα των «New York Times», το οποίο επικαλείται Ουκρανούς αξιωματούχους, επισημαίνεται ότι ο ρωσικός στρατός έχει αρπάξει από το μουσείο στη Μελιτόπολη:

• 198 χρυσά τεχνουργήματα,
• σπάνια όπλα,
• αργυρά νομίσματα και
• μετάλλια.

Τι ισχυρίζονται οι Ρώσοι για τον θησαυρό των Σκυθών στη Μελιτόπολη

Στον απόηχο των καταγγελιών που έκαναν οι Ουκρανοί για τον θησαυρό των Σκυθών και την τύχη του, ο διορισμένος από τη Μόσχα νέος διευθυντής του μουσείου της Μελιτόπολης, Γιεβγέν Χορλάτσεφ, παραχώρησε συνέντευξη στη ρωσική τηλεόραση.

Μεταξύ άλλων ισχυρίστηκε ότι τα τεχνουργήματα «είναι μεγάλης πολιτισμικής αξίας για ολόκληρη την πρώην ΕΣΣΔ».

Στη συνέχεια κατηγόρησε το προσωπικό του μουσείου ότι «δαπάνησε πολλή ενέργεια για να κρύψει τον θησαυρό». Δεν αποκάλυψε, όμως, πού βρίσκονται αυτήν τη στιγμή αυτά τα ανεκτίμητης αξίας αρχαιολογικά αντικείμενα.

Ποιοι ήταν οι Σκύθες - Η αυτοκρατορία που δημιούργησαν

Οι Σκύθες ήταν νομαδικός λαός, που μετανάστευσε από το σημερινό Ιράν στη νότια Ρωσία και Ουκρανία γύρω στο 800 π.Χ. 

Με το όνομα Σκύθες αναφέρονται από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς ένα σύνολο νομαδικών φυλών που έρχονταν σε επαφή μαζί τους και ζούσαν στην Κεντρική Ασία και στα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Οι Σκύθες θεωρούνται ο λαός καταγωγής των θρυλικών Αμαζόνων.

Με κέντρο την Κριμαία δημιούργησαν μια πανίσχυρη αυτοκρατορία. Επιδέξιοι τοξότες και ικανότατοι ιππείς οι Σκύθες δημιούργησαν ένα βασίλειο που εκτείνονταν από το κάτω μέρος του Δνείπερου μέχρι την Κριμαία. Η πρωτεύουσά τους, η Σκυθική Νεάπολη, βρίσκονταν στα προάστια της σημερινής Συμφερούπολης.

Τα σκυθικά αντικείμενα που έμειναν «ορφανά» στην Ολλανδία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας

Έπειτα από την ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, Ουκρανοί και Ρώσοι διεκδίκησαν την «πατρότητα» των τμημάτων του θησαυρού των Σκυθών, τα οποία βρίσκονταν σε μουσεία στην Ολλανδία, έχοντας σταλεί από το Κίεβο προκειμένου να παρουσιαστούν σε εκθέσεις.

Τον Οκτώβριο του 2021 δικαστήριο στην Ολλανδία απεφάνθη ότι τα σκυθικά τεχνουργήματα ανήκουν de facto στην Ουκρανία. Ωστόσο, λόγω της κατάστασης στην Κριμαία, η οποία παρέμενε υπό ρωσικό έλεγχο, τα ανεκτίμητης αξίας αντικείμενα παρέμειναν στην Ολλανδία μέχρι νεοτέρας.

Πόλεμος στην Ουκρανία - Οι καταστροφές σε μουσεία - Τι αναφέρει η UNESCO

Σύμφωνα με την Unesco, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχουν προκληθεί καταστροφές σε τουλάχιστον 110 χώροι πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Ανάμεσα σε αυτά είναι:

• 49 χώροι λατρείας,
• 10 μουσεία,
• 22 ιστορικά κτίρια,
• 11 κτίρια αφιερωμένα σε πολιτιστικές δραστηριότητες,
• 13 μνημεία και 6 βιβλιοθήκες.

Μεταξύ των μουσείων που υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής είναι:

1. Το Ivankiv Museum στην περιοχή του Κιέβου,
2. το Regional Art Museum στο Τσερνίχιβ και
3. η Κρατική Όπερα στο Χάρκοβο.

Τόσο το Τσερνίχιβ, βόρεια από το Κίεβο, όσο και το Χάρκοβο στην Ανατολική Ουκρανία έχουν δεχτεί σφοδρούς βομβαρδισμούς από το ρωσικό πυροβολικό, ωστόσο παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο.

Ανακοίνωση Μενδώνη για τη λεηλασία του θησαυρού των Σκυθών στη Μελιτόπολη της Κριμαίας

Για τις λεηλασίες στον θησαυρό των Σκυθών εξέδωσε ανακοίνωση η Λίνα Μενδώνη, υπουργός Πολιτισμού.

«Είναι πραγματικά οδυνηρό να παρακολουθούμε, εκτός από τις δραματικές ώρες που ζουν οι πολίτες της Ουκρανίας εξαιτίας της ρωσικής εισβολής, την αποτρόπαια λεηλασία των τεχνουργημάτων των Σκυθών από το Μουσείο της Μελιτόπολης.

» Είναι λυπηρό ότι η βαρβαρότητα του πολέμου εκδηλώνεται με επιθέσεις στα μουσεία και σε ό,τι εκφράζει το ανθρώπινο πνεύμα και τον πολιτισμό. Ομως δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία αντιμετωπίζει με αυτόν τον τρόπο τα έργα τέχνης.

» Επί δεκαετίες, έπειτα από την πτώση του ναζιστικού καθεστώτος, ο θησαυρός του Πριάμου από τις ανασκαφές του Σλίμαν μεταφέρθηκε στη Ρωσία για να αποκαλυφθεί πολλά χρόνια αργότερα, το 1993, στο μουσείο Πούσκιν.

» Καταδικάζουμε απερίφραστα αυτές τις ενέργειες. Ηδη, στο τελευταίο Συμβούλιο των Υπουργών Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο Λουξεμβούργο, ζητήσαμε μέτρα για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουκρανίας, συγκεκριμένα:

• Τη δημιουργία Red List για την αποτροπή της παράνομης διακίνησής τους,
• τη δημιουργία πλατφόρμας για τη συλλογή πληροφοριών για λεηλασίες και κλοπές πολιτιστικών αγαθών, καθώς και
• την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη λήψη ad hoc νομικών και θεσμικών μέτρων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουκρανίας.

» Η λήψη των μέτρων αυτών είναι πλέον εκτός από αναγκαία και επείγουσα» αναφέρει η Λίνα Μενδώνη για τις λεηλασίες στον θησαυρό των Σκυθών.

Ακολουθήστε την Athens Voice στο Google News κι ενημερωθείτε πρώτοι για όλες τις ειδήσεις