Ταλιμπάν: Η εκπληκτική ταχύτητα που κατέκτησαν την Καμπούλ - Χρειάστηκαν μόνο τέσσερις μήνες από την ανακοίνωση της αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων.
Μόλις τέσσερις μήνες αφότου ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι θα αποσύρει τις δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών από το Αφγανιστάν, και σχεδόν 20 χρόνια από την εκδίωξή των Ταλιμπάν από το ΝΑΤΟ, οι αντάρτες κατάφεραν να επικρατήσουν, κατακτώντας την Καμπούλ.
Ωστόσο, λίγοι περίμεναν ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε τόσο γρήγορα. Οι αντάρτες κατάφεραν να κατακτήσουν την μία πόλη μετά την άλλη, σε εκπληκτικά σύντομο χρονικό διάστημα, μέχρι που στις 15 Αυγούστου κατέλαβαν και την πρωτεύουσα της χώρας.
Παρακάτω το χρονοδιάγραμμα της επέλασης των Ταλιμπάν στην Καμπούλ από τις 14 Απριλίου που ο Μπάιντεν ανακοίνωσε την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, μέχρι τις 15 Αυγούστου που οι αντάρτες ανακατέλαβαν την εξουσία. Ακολουθεί το χρονικό της επέλασης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν
14 Απριλίου 2021 - Η ημέρα που ο Μπάιντεν ανακοινώνει ότι οι Αμερικανοί αποχωρούν από το Αφγανιστάν
«Ήρθε η ώρα να τερματιστεί ο πολυετής πόλεμος της Αμερικής», είπε σε ομιλία του στον Λευκό Οίκο, την ώρα που υπήρχαν στο Αφγανιστάν περίπου 2.500 αμερικανοί στρατιώτες.
Ο πόλεμος έχει κοστίσει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ τρισεκατομμύρια δολάρια ενώ έχουν πεθάνει περισσότεροι από 2.000 Αμερικανοί. Την ίδια στιγμή, 100.000 Αφγανοί άμαχοι έχουν τραυματιστεί ή σκοτωθεί από το 2009, απ’ όταν δηλαδή τα Ηνωμένα Έθνη άρχισαν να καταγράφουν συστηματικά τις απώλειες αμάχων.
Ο Μπάιντεν σχεδίασε μια απόσυρση πολλών μηνών που θα ξεκινούσε τον Μάιο και θα ολοκληρωνόταν μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου, στην επέτειο των δίδυμων πύργων. Στη συνέχεια, μετέφερε την προθεσμία στις 31 Αυγούστου.
Μάιος - Οι Ταλιμπάν ετοιμάζονται να κάνουν την κίνησή τους στο Αφγανιστάν
Καθώς τα αμερικανικά στρατεύματα σταδιακά αποσύρονταν, οι Ταλιμπάν κινητοποιούνται. Στις αρχές Μαΐου, είχαν ήδη δημιουργήσει δεκάδες προσωρινά σημεία ελέγχου καθώς και περισσότερα από 10 μόνιμα φυλάκια κατά μήκος των κεντρικών δρόμων της χώρας. Όλα έδειχναν ότι παρέμεναν ισχυροί, ακόμη και μετά από 20 χρόνια πολέμου, ενώ κατάφεραν να εξασφαλίσουν την εύνοια αρκετών των Αφγανών.
Μέχρι τα τέλη Μαΐου, οι αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές στους Ταλιμπάν μειώθηκαν. Οι αντάρτες εξαπέλυαν κύματα επιθέσεων σε ευάλωτες επαρχίες, συμπεριλαμβανομένων των Ζαμπούλ, Γκάζνι και Λογκάρ, παίρνοντας υπό τον έλεγχό τους μεγάλο μέρος της αγροτικής επικράτειας.
Ο πόλεμος μετατράπηκε σε χερσαία μάχη μεταξύ αφγανικών δυνάμεων και ανταρτών. Εκατοντάδες μαχητές των Ταλιμπάν συγκεντρώθηκαν στο Χελμάντ, μια επαρχία στο νότο της χώρας, και ξεκίνησαν επίθεση στην πρωτεύουσα Λάσκαρ Γκα την οποία τελικά κατέλαβαν σε λιγότερο από τρεις μήνες.
Ιούλιος - Ο κομβικός μήνας πριν από την επέλαση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν
2 Ιουλίου
Παρά τις εξελίξεις, η απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων συνεχίζεται. Στις 2 Ιουλίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι εγκατέλειψαν το Μπαγκράμ, το σημαντικότερο αεροδρόμιο της χώρας, 45 μίλια βόρεια της Καμπούλ. Η στρατιωτική βάση στο Μπαγκράμ, που στο απόγειο του πολέμου φιλοξενούσε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες των ΗΠΑ, παραδόθηκε στις αφγανικές δυνάμεις.
Ωστόσο, Αφγανοί αξιωματούχοι είπαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έφυγαν χωρίς να τους το πουν, κλείνοντας το ρεύμα και αναχωρώντας μέσα στη νύχτα. Το Πεντάγωνο, από τη μεριά του, δήλωσε ότι η αποχώρηση είχε συντονιστεί με υψηλού επιπέδου Αφγανούς αξιωματούχους.
8 Ιουλίου
Καθώς οι Ταλιμπάν συνέχιζαν να κερδίζουν έδαφος (και κοινό) και η ασφάλεια στο Αφγανιστάν άρχισε να διαλύεται, ο Μπάιντεν υπερασπίστηκε την απόφασή του να αποχωρήσει, λέγοντας ότι περίμενε ότι θα υπάρξουν προκλήσεις και ότι ήρθε η ώρα να τελειώσει ο πόλεμος.
«Δεν θα στείλω άλλη γενιά Αμερικανών στον πόλεμο», είπε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε ότι η προοπτική οι Ταλιμπάν να κατακτήσουν ολόκληρη τη χώρα, ήταν «πολύ απίθανη».
Στα τέλη Ιουλίου, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι πραγματοποίησαν αεροπορικές επιδρομές για να υποστηρίξουν τις αφγανικές δυνάμεις που προσπαθούν να νικήσουν τους Ταλιμπάν. Ορισμένες επιθέσεις στοχοποίησαν την Κανταχάρ, μία από τις μεγαλύτερες πόλεις του Αφγανιστάν και τη γενέτειρα των Ταλιμπάν. Την επόμενη μέρα, ο ανώτατος διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Καμπούλ, ο στρατηγός πεζοναύτες Kenneth Frank McKenzie, ανακοίνωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να συνεχίσουν την αεροπορική τους υποστήριξη καθώς οι Ταλιμπάν κερδίζουν έδαφος.
Αύγουστος - Η επέλαση των Ταλιμπάν και η αρχή του τέλους για την κυβέρνηση στο Αφγανιστάν
2 Αυγούστου
Ο Αφγανός πρόεδρος Ασράφ Γκανί, ενώ μίλησε στο κοινοβούλιο της χώρας, κατηγόρησε την «απότομη» αποχώρηση των ΗΠΑ για την επιδείνωση της ασφάλειας του Αφγανιστάν.
Στις αρχές Αυγούστου, οι Ταλιμπάν κατέκτησαν εδάφη που δεν είχαν καταλάβει εδώ και δύο δεκαετίες. Εξαπέλυσαν επιθέσεις σε δύο μεγάλες αφγανικές πόλεις, την Κανταχάρ και τη Χεράτ, ρίχνοντας ρουκέτες στα αεροδρόμια τους. Μέχρι τότε, επεκτείνονταν μόνο σε αγροτικές περιοχές. Πλέον, δοκίμαζαν τη δύναμή τους και σε πυκνοκατοικημένα οικονομικά κέντρα.
6 Αυγούστου
Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την πρώτη επαρχιακή πρωτεύουσα: το Ζαράντζ, της επαρχίας Νιμρούζ, στα σύνορα με το Ιράν. Η πόλη έπεσε αμαχητί, καθώς οι περισσότερες αφγανικές δυνάμεις εγκατέλειψαν την περιοχή.
7 Αυγούστου
Μια μέρα αργότερα, η ομάδα κατέλαβε μια ακόμη πρωτεύουσα: το Σέμπεργκαν στη βορειοδυτική επαρχία Τζαουζτζάν.
8 Αυγούστου
Την επόμενη μέρα, οι δυνάμεις των Ταλιμπάν κινήθηκαν μέσω άλλων τριών πόλεων στο βορρά: του Κουντούζ και στις επαρχίες Σαρ-ε-Πολ και Ταχάρ. Στο Κουντούζ, Ταλιμπάν κατέλαβαν μια φυλακή και απελευθέρωσαν τους αντάρτες, οι οποίοι προσχώρησαν στις τάξεις τους και βοήθησαν στην επίθεση. Εκατοντάδες Αφγανικά στρατεύματα κρύφτηκαν σε μια στρατιωτική βάση στην άκρη της πόλης, αλλά τελικά παραδόθηκαν τρεις ημέρες αργότερα.
Στη συνέχεια, οι μαχητές κατέλαβαν τις πρωτεύουσες των επαρχιών Μπαντακσάν στα βόρεια, Φαρά στα δυτικά και Μπαγκλάν, περίπου 160 μίλια από την Καμπούλ.
Στις 10 Αυγούστου, ο Πρόεδρος Μπάιντεν, εν μέσω του χάους, επιτάχυνε την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων λέγοντας στον Τύπο: «Δεν μετανιώνω για την απόφασή μου».
Εν τω μεταξύ, αξιωματούχοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που είχαν προειδοποιήσει αρχικά ότι η Καμπούλ θα μπορούσε να πέσει μέσα σε έξι έως δώδεκα μήνες μετά την αναχώρηση των ΗΠΑ, δήλωσαν ότι η πρωτεύουσα θα μπορούσε να πέσει μέσα σε ένα μήνα. Τελικά, η Καμπούλ θα έπεφτε σε λιγότερο από μία εβδομάδα.
Η πτώση της Καμπούλ άρχισε να μοιάζει αναπόφευκτη στις 13 Αυγούστου, αφού οι Ταλιμπάν κατέλαβαν τις δύο μεγαλύτερες -μετά την Καμπούλ- πόλεις του Αφγανιστάν, την Κανταχάρ και τη Χεράτ, καθώς και την πόλη Λάσκαρ Γκα στα νοτιοδυτικά.
Καθώς η κατάσταση εξελισσόταν, η κυβέρνηση των ΗΠΑ στις 12 Αυγούστου ανακοίνωσε ότι θα στείλει περίπου 3.000 αμερικανικά στρατεύματα για να βοηθήσουν στην απομάκρυνση διπλωματών, πολιτών και Αφγανών που βοήθησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Άλλες διεθνείς πρεσβείες είχαν επίσης σχεδιάσει να αφήσουν τις πρεσβείες τους και να απομακρύνουν διπλωμάτες και πολίτες.
14 Αυγούστου
Η κυβέρνηση Μπάιντεν εξουσιοδότησε περισσότερα στρατεύματα να βοηθήσουν στις προσπάθειες εκκένωσης, ανεβάζοντας τον αριθμό σε περίπου 5.000. Την ίδια στιγμή, οι Ταλιμπάν έφταναν στα περίχωρα της Καμπούλ, την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν και έδρα της αφγανικής κυβέρνησης.
Ενώ οι αντάρτες καταλαμβάνουν όλο και περισσότερες επαρχίες και πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα, ο Γκανί εμφανίζεται σε δημόσια ομιλία, λέγοντας στο έθνος του Αφγανιστάν ότι «γνωρίζει την κατάσταση της χώρας», η οποία «κινδυνεύει».
15 Αυγούστου
Την επόμενη μέρα, οι δυνάμεις των Ταλιμπάν εισήλθαν στην Καμπούλ και ο Γκανί εγκατέλειψε τη χώρα, σηματοδοτώντας την κατάρρευση της κυβέρνησης. Εννέα μέρες μετά την κατάληψη της πρώτης επαρχιακής πρωτεύουσας της, οι αντάρτες φάνηκε πως έχουν πάρει τον έλεγχο σχεδόν ολόκληρου του έθνους.
«Ο πρόεδρος αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος για τις Ηνωμένες Πολιτείες, να βγει από τη μέση ενός εμφυλίου πολέμου στο Αφγανιστάν και να βεβαιωθεί ότι εξετάζουμε τα συμφέροντά μας σε όλο τον κόσμο», είπε στο ABC News.
Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι το προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας στην οχυρωμένη Πράσινη Ζώνη μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο της Καμπούλ για λόγους ασφαλείας. Μέχρι το βράδυ, οι Ταλιμπάν βρίσκονταν μέσα στο προεδρικό μέγαρο, κάθισαν πίσω από το γραφείο του Γκάνι και ετοιμάστηκαν για διαπραγματεύσεις.
Κι ενώ τα βλέμματα ολόκληρου του κόσμου ήταν στραμμένα στην Καμπούλ, ένα μέλος των Ταλιμπάν κατέβασε τη σημαία του Αφγανιστάν που κρεμόταν στους τοίχους του προεδρικού μεγάρου.
Πληροφορίες από Washington Post, Ney York Times, Reuters, AP
9°
