Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις που έφερε η αποκάλυψη του Έντουαρντ Σνόουντεν για το σύστημα κατασκοπείας Pegasus.
Ο Έντουαρντ Σνόουντεν αποκάλυψε την Κυριακή ότι μέσω του συστήματος παρακολούθησης Pegasus της ισραηλινής εταιρίας NSO, κυβερνήσεις και άλλοι πελάτες της εταιρείας παρακολουθούν πολιτικούς, επιχειρηματίες, δημοσιογράφους και άλλες προσωπικότητες.
Σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ο πρώην υπάλληλος των NSA και CIA που αποκάλυψε πολλά στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών στις ΗΠΑ και ακολούθως ζήτησε άσυλο στη Ρωσία, έκανε την «αποκάλυψη της χρονιάς» όπως την χαρακτήρισε.
Το ρεπορτάζ του «Pegasus project» που ανάρτησε, δημοσιεύθηκε ταυτόχρονα σε κάποια από τα πιο έγκυρα ΜΜΕ του κόσμου.
«Σταματήστε ό,τι κάνετε και διαβάστε αυτό» έγραψε ο 38χρονος Αμερικανός που έχει πλέον εξασφαλίσει μόνιμη άδεια παραμονής στη Ρωσία.
Η αντίδραση της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για το σκάνδαλο
Η αποκάλυψη της χρήσης του συστήματος παρακολούθησης Pegasus προκάλεσε σημαντικές αναταράξεις σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για το «σκάνδαλο Pegasus» και την κατασκοπία σε βάρος δημοσιογράφων, χαρακτηρίζοντάς το «εντελώς απαράδεκτο».
«Πρέπει να επιβεβαιωθεί, εάν είναι έτσι, είναι εντελώς απαράδεκτο και εναντίον κάθε είδους κανόνα που έχουμε στην ΕΕ» υπογράμμισε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν επισημαίνοντας ότι η ελευθεροτυπία αποτελεί πυρήνα των αξιών της ΕΕ.
Η παρακολούθηση της ανεξάρτητης δημοσιογράφου Μαρκέλα Τουράτι
Η Μαρκέλα Τουράτι φοβόταν για καιρό πως οι μεξικανικές αρχές την παρακολουθούσαν. Σήμερα, η ανεξάρτητη δημοσιογράφος είναι πια σχεδόν βέβαιη πως ήταν ανάμεσα στους στόχους του λογισμικού Pegasus. Όχι αναίτια.
Η κυρία Τουράτι, 47 ετών, ενημερώθηκε το Σάββατο ότι το όνομά της, όπως και εκείνα ακόμη 24 δημοσιογράφων που δουλεύουν στο Μεξικό, φιγουράρει στον κατάλογο με τους 15.000 τηλεφωνικούς αριθμούς που παρακολουθούνταν χάρη στο λογισμικό που δημιούργησε η ισραηλινή εταιρεία NSO και είχε αγοράσει η κυβέρνηση του πρώην προέδρου Ενρίκε Πένια Νέτο (2012-2018).
Πώς λειτουργεί το σύστημα κατασκοπείας Pegasus
Αφού εγκατασταθεί εν αγνοία του ή της κατόχου του σε οποιοδήποτε smartphone, το λογισμικό αυτό επιτρέπει την υποκλοπή μηνυμάτων, φωτογραφιών, επαφών, των κλήσεων, αλλά και την ενεργοποίηση του μικροφώνου από απόσταση.
Η έρευνα για το Pegasus Project
Έρευνα μεγάλης κλίμακας που ενισχύει τις υποψίες που βαραίνουν εδώ και πολύ καιρό αυτή την εταιρεία δημοσιεύθηκε την Κυριακή από consortium συνολικά 80 δημοσιογράφων που εργάζονται για 17 διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Η έρευνα βασίστηκε σε κατάλογο ο οποίος έχει περιέλθει στην κατοχή της συλλογικότητας Forbidden Stories και της μη κυβερνητικής οργάνωσης Διεθνής Αμνηστία και ο οποίος περιλαμβάνει, κατ’ αυτές, 50.000 τηλεφωνικούς αριθμούς που είχαν βάλει στο στόχαστρο πελάτες της NSO από το 2016 ώστε, δυνητικά, να τεθούν υπό παρακολούθηση.
Όπως η Μαρκέλα Τουράτι, συγγενείς και συνεργάτες του νυν μεξικανού προέδρου, του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, βρίσκονταν ανάμεσα στους στόχους.
Παρακολουθούνταν μεταξύ του 2016 και του 2017, αποκάλυψε χθες Δευτέρα το ένα από τα 17 ΜΜΕ του consortium.
Αν και η άδεια χρήσης του Pegasus στο Μεξικό έληξε το 2017, η Μαρκέλα είναι πεπεισμένη πως η παρακολούθησή της συνεχίστηκε με άλλα μέσα.
«Θεωρώ ότι σχεδόν όλοι οι δημοσιογράφοι στο Μεξικό ξέρουν και συναισθάνονται ότι υποβάλλονται σε κάποιο είδος παρακολούθησης, καθώς το Μεξικό είναι ανάμεσα στις πιο επικίνδυνες χώρες για να ασκεί κανείς το επάγγελμά μας», είπε χθες η ερευνήτρια στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Την περίοδο που πίστευε πως την κατασκόπευαν, ερευνούσε μαζί με άλλους δύο συναδέλφους της την υπόθεση της γιγάντιας βραζιλιάνικης κατασκευαστικής εταιρείας Οντεμπρέχτ, που έχει παραδεχθεί πως μοίραζε δωροδοκίες σε πολιτικούς απ’ άκρου σ’ άκρο της Λατινικής Αμερικής για να εξασφαλίζει κρατικές συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένου του Μεξικού.
«Κόσμος μου έγραψε για να μου πει ‘δες, δεν ήσουν τρελή, δεν ήσουν παρανοϊκή, αυτό που έλεγες αποδείχθηκε’», αφηγείται η κυρία Τουράτι, όχι χωρίς συγκίνηση.
NEW: Pegasus software made by Israeli firm NSO Group was used to spy on the daughter of Rwandan dissident Paul Rusesabagina, whose actions inspired the film Hotel Rwanda.
— Organized Crime and Corruption Reporting Project (@OCCRP) July 19, 2021
«Πλέον δεν κατασκοπεύεται κανένας» είπε ο Πρόεδρος του Μεξικού
Ο κ. Λόπες Ομπραδόρ, στην εξουσία από το 2018, περιορίστηκε απλά να διαβεβαιώσει χθες Δευτέρα πως η κυβέρνησή του δεν κατασκοπεύει δημοσιογράφους.
«Πλέον δεν κατασκοπεύεται κανένας, οι ελευθερίες είναι εγγυημένες», είπε ο κεντροαριστερός πρόεδρος.
Παράλληλα, δεσμεύθηκε ότι θα εξιχνιαστεί η υπόθεση του δημοσιογράφου Ολεγάριο Αγκιλέρα, ο οποίος εξαφανίστηκε πριν από 17 χρόνια στην πολιτεία Γκερέρο, υπό ως ακόμη και σήμερα σκοτεινές συνθήκες.
Μαζί με μια ομάδα δημοσιογράφων, η Μαρκέλα Τουράτι έχει γίνει γνωστή επειδή έφτιαξε χάρτη με τις τοποθεσίες μυστικών ομαδικών τάφων και έκανε έρευνα για τις σφαγές μεταναστών και την εξαφάνιση των 43 φοιτητών στην Αγιοτσινάπα το 2014, υπόθεση που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή.
Πάνω από εκατό δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί στο Μεξικό από το 2000
Συγγενείς των θυμάτων στην Αγιοτσινάπα και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν επίσης στόχοι των παρακολουθήσεων, σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ανάμεσά τους οι εφημερίδες Washington Post, Guardian και Le Monde.
«Συμμετείχα πολύ ενεργά στη δημιουργία δικτύου προστασίας των δημοσιογράφων», δηλώνει η κυρία Τουράτι.
Πάνω από εκατό δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί στο Μεξικό από το 2000, ανάμεσά τους ο Σεσίλιο Πινέδα τον Μάρτιο του 2017 στην πολιτεία Γκερέρο. Στο τηλέφωνό του ήταν επίσης εγκατεστημένο εν αγνοία του το Pegasus.
H απάντηση της ισραηλινής NSO
Μετά τη δημοσίευση της έρευνας, η NSO διαβεβαίωσε ότι το λογισμικό της έχει δημιουργηθεί για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της παιδεραστίας, του οργανωμένου εγκλήματος και ότι δεν ελέγχει πώς το χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις-πελάτες της.
Συγγενείς του Χαβιέρ Βαλδές, του συνεργάτη του Γαλλικού Πρακτορείου ο οποίος δολοφονήθηκε τον Μάιο του 2017 στην Κουλιακάν (βορειοδυτικά), επίσης παρακολουθούνταν.
«Πολιτική κατασκοπεία»
Οι υποκλοπές προσώπων του στενού περιβάλλοντος του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ είχαν γίνει όταν ακόμη ήταν ηγέτης της αντιπολίτευσης στον πρόεδρο Πένια Νιέτο του κυβερνώντος τότε Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος (PRI), σύμφωνα με τον ιστότοπο Aristegui Noticias.
Ανάμεσα στα πρόσωπα που παρακολουθούνταν ήταν η σύζυγος του κ. Λόπες Ομπραδόρ, η Μπεατρίς Γκουτιέρες, τα παιδιά του, οι αδελφοί και οι αδελφές του, ακόμη και ο καρδιολόγος του βετεράνου πολιτικού της μεξικανικής αριστεράς, που είχε χειρουργηθεί έπειτα από έμφραγμα που είχε υποστεί.
Η νυν δήμαρχος της πόλης του Μεξικού, η Κλαούδια Σέινμπαουμ, νυν υπουργοί και άλλοι νυν αξιωματούχοι τελούσαν επίσης υπό παρακολούθηση.
11°
