Το success story του Μπουτάν στη διαχείρηση της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας - Το παράδειγμα της μικρής χώρας των Ιμαλαΐων
Η μικρή χώρα των Ιμαλαΐων, το Μπουτάν, που έχει πληθυσμό λιγότερο από ένα εκατομμύριο σημείωσε μεγάλη επιτυχία στην αντιμετώπιση του του κορωνοϊού: μόνο ένας θάνατος. Μέρος της επιτυχίας της οφείλεται στο ότι είναι κάπως κλειδωμένη μεταξύ Ινδίας και Θιβέτ· αλλά ένα μέρος οφείλεται στην άμεση αντίδραση, αποτέλεσμα του εθνικού μόττο του Μπουτάν: Το ζήτημα δεν είναι μόνο η προηγμένη τεχνολογία, αλλά πόσο γρήγορα ενεργούμε, πόσο στηρίζουμε τους γείτονές μας και πόσο πρόθυμοι είμαστε να κάνουμε θυσίες για το κοινό καλό.
Στην πρώτη υπόδειξη συναγερμού, το Μπουτάν ενήργησε γρήγορα και σταθερά. Το πρώτο του επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19 τον περασμένο Μάρτιο ήταν ένας Αμερικανός ταξιδιώτης· μέσα σε 6 ώρες και 18 λεπτά, 300 άτομα είχαν εντοπιστεί και τεθεί καραντίνα. Οι αρχές προμηθεύτηκαν μάσκες χωρίς κανένα δισταγμό ή καθυστέρηση, ενώ η χώρα τέθηκε σε πλήρες λοκντάουν πρώτα τον Αύγουστο και στη συνέχεια το Δεκέμβριο.
Το μόττο «ταχύτητα, στήριξη, θυσίες» εξηγεί επίσης γιατί το Μπουτάν είναι η χώρα με «αρνητικό απολογισμό άνθρακα», πράγμα που σημαίνει ότι παίρνει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα από όσο εκπέμπει. Αν μπορούσαν να κάνουν το ίδιο περισσότερες χώρες, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα αντιστρεφόταν.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Μπουτάν τραβάει τα βλέμματα. Είναι η πρώτη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας σε οικονομική ελευθερία, δηλαδή σε ευκολία της δημιουργίας επιχειρήσεων και σε κοινωνική ειρήνη. Αν και έχει χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα (ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα 3.400 δολάρια) έχει τη μικρότερη διαφθορά, παρότι σ’ αυτό το συναγωνίζεται η Σιγκαπούρη.
Τα πλούσια φυσικά χαρακτηριστικά του καθιστούν δυνατό ό,τι για τις περισσότερες χώρες είναι χαμένη υπόθεση: το σύνταγμά του προβλέπει ότι το 60% της συνολικής γης καλύπτεται από δάση, ενώ ένα εκτεταμένο δίκτυο ποταμών παρέχει άφθονη υδροηλεκτρική ενέργεια, μεγάλο μέρος της οποίας εξάγει στην Ινδία. Το 2015, στη διεθνή σύνοδο κορυφής του Παρισιού για το κλίμα, το Μπουτάν έδωσε την πιο φιλόδοξη υπόσχεση στον κόσμο: να απορροφά τρεις φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από όσο εκπέμπει. Ακούγεται εύκολο με τόσο μικρό πληθυσμό αλλά αν συγκριθεί με άλλες μικρές χώρες φαίνεται πως το Μπουτάν διαθέτει πιο ικανή και αξιόπιστη ηγεσία: τα μέλη του κοινοβουλίου χάρισαν ένα μηνιαίο μισθό στην απόκριση της πανδημίας και η κυβέρνηση παρείχε πόρους ώστε οι άνθρωποι «να κάνουν το σωστό». Στη διάρκεια της υποχρεωτικής καραντίνας τον Μάρτιο, παρείχε δωρεάν διαμονή και διατροφή σε ξενοδοχεία σε όποιον είχε εκτεθεί στον ιό, δημιουργώντας ταμείο βοήθειας με 19 εκατομμύρια δολάρια.
Οι δυτικοί παρατηρητές αποδίδουν την πολιτική του Μπουτάν στον βουδισμό τον οποίον ασπάζεται περίπου το 75% του πληθυσμού. Θεωρούν «βουδιστικό» το ότι οι γιατροί και οι αξιωματούχοι που ενδέχεται να είχαν εκτεθεί στο COVID-19 κοιμούνταν μόνοι τους, μακριά από τις οικογένειές τους. Ο Asaf Bitton, εκτελεστικός διευθυντής του κέντρου υγείας Ariadne Labs στη Βοστόνη, σχολιάζοντας την επιτυχία του μικρού και φτωχού Μπουτάν, λέει ότι η αμερικανική αποτυχία έναντι της πανδημίας δεν οφειλόταν τόσο στη συνωμοσιολογία και στη δυσπιστία για την επιστήμη, αλλά στο ότι οι Αμερικανοί δεν ήταν ενωμένοι. «Δεν υπήρχε κοινωνική συνοχή. Όταν λείπει η κοινωνική συνοχή δεν μπορείς να κάνεις οδυνηρές επιλογές για το συλλογικό καλό». Πράγμα που μάλλον μπόρεσε να κάνει το Μπουτάν.
