Η Έφη Στεφοπούλου γράφει για την Κάμαλα Χάρις: τι έχει κάνει η νέα αντιπροέδρος σε δημόσια διοίκηση, περιβάλλον, ισότητα και την προστασία των μη προνομιούχων.
«Μπορεί να είσαι η πρώτη που θα πετύχει πολλά σπουδαία πράγματα. Εκείνο που έχει σημασία είναι να κάνεις ό,τι μπορείς ώστε να μην είσαι και η τελευταία». Αυτά τα λόγια της μητέρας της θυμήθηκε η Κάμαλα Χάρις την ημέρα της ορκωμοσίας της. Η αντιπρόεδρος συγκεντρώνει στο πρόσωπό της μερικά χαρακτηριστικά, από εκείνα που δεν τελούν σε αφθονία στα ανώτατα αξιώματα. Είναι γυναίκα, ινδο-τζαμαϊκανής καταγωγής, κόρη μεταναστών. Η πορεία της στο δημόσιο βίο δείχνει ότι προσπαθεί να ανοίγει δρόμους, όχι μόνο για να περάσει η ίδια, αλλά και για να ακολουθήσουν πολλοί άλλοι νέοι, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και κοινωνικό-οικονομική προέλευση.
Εστιάζουμε σήμερα σε τρεις βασικούς πυλώνες της προεκλογικής της πλατφόρμας, που δεν ήταν απλά λόγια, ωραίες μπροσούρες και υποσχέσεις. Ήταν πεδία πολιτικής στα οποία είχε ήδη αφήσει το στίγμα της ως δημόσια κατήγορος στην Καλιφόρνια, ως γερουσιαστής, ως δημόσια λειτουργός εν τέλει. Η δημόσια διοίκηση, η κλιματική αλλαγή, η ισότητα και η προστασία των καταναλωτών, αποτέλεσαν πολιτικές στις οποίες η νέα αντιπρόεδρος των ΗΠΑ έχει ήδη πετύχει σημαντικά επιτεύγματα.
Δημόσια Διοίκηση
Η Κάμαλα Χάρις, κατάφερε να δώσει θετικό περιεχόμενο στις δέκα πιο τρομαχτικές λέξεις των αγγλικών, σύμφωνα με τη γνωστή ρήση του Ρόναλντ Ρίγκαν «I'm from the government and I'm here to help». Ενώ για τον Ρίγκαν η οποιαδήποτε κυβερνητική παρέμβαση έμοιαζε τρομακτική, η Κάμαλα Χάρις πιστεύει στην ύπαρξη νόμων που προστατεύουν πολίτες και καταναλωτές από την δεσπόζουσα θέση μεγάλων εταιριών. Πολιτεύεται στην Καλιφόρνια, όπου ισχύουν μερικοί από τους πιο αυστηρούς νόμους για την προστασία των καταναλωτών, ενώ ταυτόχρονα, η πολιτεία αυτή είναι η έδρα των εταιριών που πρωτοπορούν σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας. Η ίδια ισχυρίζεται, ότι η Καλιφόρνια είναι ένα λαμπρό παράδειγμα ότι οι νόμοι δεν αποτελούν τροχοπέδη της καινοτομίας. Οι κακοί νόμοι βλάπτουν – οι σωστοί νόμοι ενισχύουν την πρόοδο, την επιχειρηματικότητα, την ανάπτυξη.
Η Κάμαλα Χάρις έχει μακρά ιστορία υποστήριξης των εργαζομένων στο δημόσιο στις ΗΠΑ. Ως γερουσιαστής είχε υποστηρίξει τον νόμο για το δικαίωμα στο συνδικαλίζεσθαι των δημοσίων υπαλλήλων. Στήριξε επίσης τον νόμο που παρείχε στους πολιτειακούς δημοσίους υπαλλήλους παρεμφερή δικαιώματα συλλογικώνδιαπραγματεύσεων, με αυτά που έχουν οι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι. Η αντιπρόεδρος υποστηρίζει ότι πρώτα πρέπει να δοθεί στους υπαλλήλους η δυνατότητα να συνδικαλιστούν κι έπειτα, ενωμένοι, να προχωρήσουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις. Η Κάμαλα Χάρις εναντιώθηκε, επίσης, στην έκδοση εκτελεστικών διαταγμάτων από τον Τραμπ που διευκόλυναν την απόλυση δημοσίων υπαλλήλων.
Το 2018, κατά τη διάρκεια μιας κοινοβουλευτικής ακρόασης με τον Jeff Pon, που ήταν τότε διευθυντής διαχείρισης προσωπικού του Δημοσίου, αντιτάχθηκε σθεναρά στα σχέδια του Τραμπ να ενσωματώσει την ομοσπονδιακή υπηρεσία διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού στις διοικητικές υπηρεσίες του Λευκού Οίκου. Υποστήριξε ότι πρέπει με κάθε τρόπο να διασφαλιστεί ο διαχωρισμός της διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού του Αμερικανικού δημοσίου με από την οποιαδήποτε κομματική επιρροή. Κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται παρά μόνο αν υπάρχει απόσταση μεταξύ της πολιτικής και διοικητικής ηγεσίας, γεγονός που υπονομεύονταν με την πρόταση του Τραμπ να θέσει «κάτω από τις φτερούγες του» την υπηρεσία που διοικεί όλο το ομοσπονδιακό ανθρώπινο δυναμικό του Αμερικανικού Δημοσίου.
Η νέα αντιπρόεδρος παραμένει, ταυτόχρονα, αυστηρή σε θέματα λογοδοσίας και διαφάνειας. Εισηγήθηκε νομοθεσία για την αστυνομία, σύμφωνα με την οποία οι αστυνομικοί θα υποχρεώνονταν να φορούν κάμερες που θα κατέγραφαν κάθε περιστατικό. Θα έπρεπε, επίσης, να εκπαιδευτούν σε ήπιες τεχνικές αποκλιμάκωσης της έντασης ώστε να μην καταφεύγουν σε πυροβολισμούς, παρά μόνο ως έσχατη λύση, όταν κάτι τέτοιο είναι απολύτως απαραίτητο για την προστασία ανθρώπινων ζωών. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 2014, η Κάμαλα Χάρις είχε εξοργίσει τους αστυνομικούς όταν ως εισαγγελέας είχε αρνηθεί να εισηγηθεί τη θανατική ποινή για το μέλος μιας συμμορίας που είχε πυροβολήσει αστυνομικό.
Αλλά και πιο πρόσφατα, στην πανδημία, η Κάμαλα Χάρις υπέγραψε μια επιστολή προς τον Τραμπ, ζητώντας του να μεριμνήσει ώστε να εφαρμοστεί στο μέγιστο δυνατό η τηλε-εργασία στο Δημόσιο. Τον Μάιο ζήτησε να πάρουν επίδομα βαρέων και ανθυγιεινών οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή της πανδημίας. Τον Ιούνιο εισηγήθηκε νομοθεσία για την προστασία των υπαλλήλων που καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς και κατασπατάλησης των κονδυλίων αρωγής για τον κορωνοϊό. Όσοι εργάζονται στη διαχείριση αυτών των κονδυλίων, είχε πει, έχουν την υποχρέωση να καταγγέλλουν παραβατικές συμπεριφορές που πέφτουν στην αντίληψή τους και πρέπει το κράτος να τους προστατεύει όταν το κάνουν.
Περιβάλλον
Έντονη δράση έχει αναπτύξει και σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. «Η κλιματική αλλαγή είναι μια υπαρξιακή απειλή και η αναστροφή της απαιτεί γενναιότητα. Απαιτεί πρώτ’ από όλα, να σταματήσει η ηγεσία των Ρεπουμπλικάνων να αρνείται την επιστήμη και να παραδεχτεί ότι η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα και πραγματική» είχε πει η Χάρις. Υποστήριξε τη «Νέα πράσινη Συμφωνία» που περιγράφει πως πρέπει να αναμορφωθεί η Αμερικανική οικονομία ώστε να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή Η συμφωνία αυτή ήταν σύμφωνα με κάποιους ρεπουμπλικάνους ένα σοσιαλιστικό μανιφέστο – δεν το έλεγαν για κομπλιμέντο. Όταν οι ΗΠΑ ήταν σε διαπραγματεύσεις για να συνάψουν εμπορική συμφωνία με τη Βραζιλία, η Κάμαλα Χάρις παρενέβη ζητώντας να σταματήσει η διαπραγμάτευση, αν ο Μπολσονάρο δεν υπέγραφε ρήτρες προστασίας του Αμαζονίου. Μαζί με την έτερη διάσημη των Δημοκρατικών, την Alexandria Ocasio-Cortez, εισηγήθηκαν ένα νομοσχέδιο για να ερευνηθεί κατά πόσο επηρεάζονται δυσανάλογα αρνητικά, οι οικονομικά ασθενέστεροι, από την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Κατά τη διάρκεια των προκριματικών εκλογών των Δημοκρατικών, η Κάμαλα Χάρις υποστήριξε μερικές εξαιρετικά προοδευτικές, ακόμα και για τους ίδιους τους Δημοκρατικούς, προτάσεις που αφορούσαν τις γυναίκες. Μια από αυτές είναι η άποψη ότι οι αμβλώσεις πρέπει να χρηματοδοτούνται από το κράτος, γιατί έτσι θα σωθούν πολλές ζωές γυναικών που ανήκουν στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα. Πρότεινε επίσης την δυνατότητα παροχής εξάμηνης άδειας σε όλους τους εργαζόμενους για λόγους οικογενειακούς (πχ. τεκνοθεσία), ιατρικούς, ακόμα και για λόγους ενδο-οικογενειακής βίας.
Πρότεινε επίσης, οι μεγάλες εταιρείες να λαμβάνουν πιστοποίηση για την ίση αμοιβή ανδρών και γυναικών για την ίδια εργασία, ώστε να μειωθεί το χάσμα αμοιβών που είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα. Στις ΗΠΑ οι άνδρες αμείβονται κατά 18,2% περισσότερο από τις γυναίκες που κάνουν την ίδια δουλειά [1]. Επιπλέον, όταν ήταν γενική εισαγγελέας στην Καλιφόρνια, μια πολιτεία με πολλές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της δικτυακής σεξουαλικής παρενόχλησης, πιέζοντας τις εταιρίες αυτές να καταστήσουν τις πλατφόρμες τους ασφαλέστερες και να διευκολύνουν την δίωξη τέτοιων εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο.
Την περίοδο που ο Τραμπ χώριζε τα παιδιά των μεταναστών από τους γονείς τους στα σύνορα, η Κάμαλα Χάρις ήταν από τις πιο επιφανείς προσωπικότητες της πολιτικής ζωής που συμμετείχαν σε δράσεις ενάντια σε αυτή την πρακτική. Υποστήριξε σθεναρά ότι οι χώροι που κρατούνταν οι μετανάστες έπρεπε να ελέγχονται από ανεξάρτητους φορείς και εκπαιδευμένο προσωπικό (πχ. πολύγλωσσοι κοινωνικοί λειτουργοί) ώστε να διασφαλίζονται ανθρώπινες συνθήκες. Στήριξε την παύση της πρακτικής του διαχωρισμού των παιδιών από τους γονείς τους και την άμεση απαγόρευση της κράτησης των γυναικών μεταναστών που ήταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης.
Τέλος, το 2008 με την μεγάλη στεγαστική κρίση, εξασφάλισε ως γενική εισαγγελέας της Καλιφόρνια, διακανονισμό ύψους 25 δις. δολαρίων, μεταξύ των δανειοληπτών και των εταιριών ενυπόθηκων δανείων, φροντίζοντας με αυτό τον τρόπο να μην χάσουν τα σπίτια τους χιλιάδες κάτοικοι της Καλιφόρνιας.
Με αυτό το ιστορικό ενεργούς δράσης, η Κάμαλα Χάρις δικαίως παίρνει τον τίτλο μιας άξιας δημόσιας λειτουργού που δρα με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Οι αποφάσεις της και η μέχρι σήμερα στάση της, μπορεί να της έχουν δημιουργήσει πολλούς εχθρούς. Έχουν, όμως σίγουρα δημιουργήσει και πολλές προσδοκίες. Προσδοκίες ότι θα ακολουθήσει τη μητρική συμβουλή και οι δρόμοι που ανοίγει δεν θα αφορούν μόνο την ίδια, αλλά όλους τους άξιους ανθρώπους που πιστεύουν στις ίσες ευκαιρίες και την αξιοκρατία. Ευχόμαστε να μην τις διαψεύσει.
[1] Στοιχεία ΟΟΣΑ, 2017
*Η Έφη Στεφοπούλου είναι Απόφοιτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Γραμματέας του τομέα Δημόσιας Διοίκησης στο Κίνημα Αλλαγής
