Τι προτείνει η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) για το δικαίωμα ψήφου τον ΑμεΑ στην Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της ΕΕ και τα κράτη μέλη να τροποποιήσουν επειγόντως την εκλογική Πράξη του 1976 κατά τρόπο που να εγγυάται πραγματικό δικαίωμα ψήφου στις ευρωεκλογές του 2024 σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες με αναπηρία.
Στη γνωμοδότησή της με θέμα «Η ανάγκη να κατοχυρωθούν πραγματικά τα δικαιώματα ψήφου των ατόμων με αναπηρία στις ευρωεκλογές», η οποία εγκρίθηκε στις 2 Δεκεμβρίου, η ΕΟΚΕ ζήτησε να αποσαφηνιστούν στο κείμενο της προαναφερθείσας Πράξης οι αρχές της οικουμενικότητας, της αμεσότητας και του απορρήτου των εκλογών.
Η αποσαφήνιση αυτή θα έθετε τέρμα στις διακρίσεις εις βάρος των ψηφοφόρων με αναπηρία που απορρέουν από τους κανόνες ή τις ρυθμίσεις που ισχύουν στα διάφορα κράτη μέλη και διαφέρουν σημαντικά από τη μια χώρα στην άλλη. Θα μπορούσε επίσης να άρει τα επί του παρόντος υφιστάμενα νομικά ή τεχνικά εμπόδια που στερούν εκατομμύρια πολίτες από τα δικαιώματα ψήφου τους.
«Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι εν λόγω διακρίσεις είναι απαράδεκτες και αντίκεινται στις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, στη Συνθήκη και σε βαρυσήμαντες διεθνείς νομικές πράξεις και πολιτικά κείμενα», δήλωσε ο εισηγητής της γνωμοδότησης Krzysztof Pater.
Η γνωμοδότηση εγκρίθηκε κατά την τελευταία σύνοδο ολομέλειας της ΕΟΚΕ, κατά την οποία τα ζητήματα των ατόμων με αναπηρία τέθηκαν στο προσκήνιο επ’ ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία 2020 που εορτάζεται παγκοσμίως στις 3 Δεκεμβρίου. Η γνωμοδότηση αποτελεί συνέχεια της ενημερωτικής έκθεσης της ΕΟΚΕ που καταρτίστηκε το 2019.
«Η παρούσα γνωμοδότηση αφορά πρωτίστως την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το αίτημά μας σχετίζεται με την αρχή των ίσων δικαιωμάτων για όλους. Πώς είναι δυνατόν, κατά τον 21ο αιώνα, εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες με αναπηρία να μην μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων να μην κάνουν σχεδόν τίποτα για να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Το ζήτημα αυτό είναι πρωταρχικής σημασίας για τη δημοκρατία στην ΕΕ», τόνισε ο κ. Pater.
Ο κ. Pater εξέφρασε την ελπίδα ότι τα άτομα με αναπηρία δεν θα έχουν την ίδια τύχη με τις Ευρωπαίες γυναίκες, οι οποίες είδαν να αίρεται ο τελευταίος περιορισμός των δικαιωμάτων ψήφου τους στη σημερινή ΕΕ μόλις το 1976, 70 χρόνια αφότου η Φινλανδία έγινε η πρώτη χώρα της Ευρώπης που δέχθηκε γυναίκες στα εκλογικά της κέντρα.
Η ΕΟΚΕ προειδοποίησε ότι, εάν δεν επέλθουν νομικές αλλαγές, ο αριθμός των πολιτών που στερούνται δυνητικά αυτό το δικαίωμα θα συνεχίσει να αυξάνεται σταθερά, καθώς το ποσοστό των ατόμων με κάποιου είδους αναπηρία αυξάνεται κατά ένα τοις εκατό ανά εξαετία κατά μέσο όρο λόγω της ταχείας γήρανσης του πληθυσμού της ΕΕ.
Το δικαίωμα του εκλέγειν στερούνται επίσης τα άτομα που δέχονται βραχυχρόνια περίθαλψη σε νοσοκομεία, στα άτομα που βρίσκονται σε διαδικασία αποθεραπείας ή αποκατάστασης κατ’ οίκον και στα άτομα που τίθενται σε απομόνωση λόγω επιδημιολογικών κινδύνων.
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΟΚΕ ΠΟΥ ΚΑΤΑΡΤΙΣΤΗΚΕ ΤΟ 2019 ΕΠΕΣΗΜΑΝΕ ΤΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΨΗΦΟΦΟΡΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
Η έκθεση της ΕΟΚΕ, η οποία καταρτίστηκε το 2019 από τον κ. Pater, απαριθμούσε λεπτομερώς τους περιορισμούς και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ψηφοφόροι με αναπηρία σε κάθε κράτος μέλος. Παρέθετε επίσης 200 παραδείγματα λύσεων που εφαρμόζονται σε κάθε χώρα.
Τα πορίσματα της έκθεσης, η οποία δημοσιεύθηκε δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές του 2019, επιβεβαιώθηκαν αργότερα από τις εκθέσεις των μέσων ενημέρωσης και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σχετικά με τις εκλογές.
Παρά κάποιες θετικές αλλαγές που επήλθαν στη γαλλική και τη γερμανική εθνική νομοθεσία μόλις πριν από τις ευρωεκλογές, διαπιστώθηκε ότι η εθνική νομοθεσία 14 χωρών εξακολουθούσε να αποκλείει περίπου 400 000 πολίτες από την ψηφοφορία λόγω προβλημάτων ψυχικής υγείας ή διανοητικής αναπηρίας. Τα δε άτομα με αναπηρία τα οποία αδυνατούν να ψηφίσουν λόγω οργανωτικών ή τεχνικών ρυθμίσεων που απορρέουν από τους εθνικούς κανόνες ανέρχονται σε εκατομμύρια.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με την έκθεση, σε οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ, όσοι δεν μπορούν να προσέλθουν αυτοπροσώπως στα εκλογικά κέντρα λόγω αναπηρίας ή ασθένειας δεν έχουν δυνατότητα εναλλακτικής μορφής ψηφοφορίας. Σε 18 κράτη μέλη, τα άτομα με προβλήματα όρασης δεν μπορούν να ψηφίσουν ανεξάρτητα και σε εννέα κράτη μέλη οι ψηφοφόροι πρέπει να γράψουν τον αριθμό ταυτοποίησης των υποψηφίων, το όνομά τους ή το όνομα του κόμματος που υποστηρίζουν στο ψηφοδέλτιο, πράγμα που αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για πολλούς εξ αυτών.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΟΚΕ
Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οι υφιστάμενες πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των Ευρωπαίων πολιτών με αναπηρία μπορούν να καταργηθούν γρήγορα με την τροποποίηση του εκλογικού νόμου κατά τρόπο ώστε να καθίσταται υποχρεωτική για τα κράτη μέλη της ΕΕ η εφαρμογή προτύπων που θα εγγυώνται ότι τα άτομα αυτά θα έχουν πραγματικό δικαίωμα εκλέγειν.
Για το σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ ζητεί την αποσαφήνιση της αρχής της καθολικής ψηφοφορίας που ορίζεται στην προαναφερθείσα εκλογική πράξη, με τη συμπερίληψη μιας δήλωσης σύμφωνα με την οποία κανένας πολίτης της ΕΕ δεν μπορεί να στερείται το δικαίωμα του εκλέγειν στις ευρωεκλογές λόγω αναπηρίας ή της κατάστασης της υγείας του βάσει της εθνικής νομοθεσίας.
Θα πρέπει επίσης να αποσαφηνιστούν οι αρχές της αμεσότητας και του απορρήτου των εκλογών που αναφέρονται στην εν λόγω Πράξη. Η ΕΟΚΕ προτείνει μια δέσμη έξι μέτρων που θα πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη της ΕΕ προκειμένου να διασφαλίσουν την τήρηση των αρχών αυτών για την παροχή δυνατότητας ψήφου σε όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία.
Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις θετικές εμπειρίες πολλών χωρών για την εφαρμογή των προτεινόμενων λύσεων.
«Εάν εφαρμοστούν όλοι αυτοί οι κανόνες, οι ευρωεκλογές του 2024 θα είναι πραγματικά οικουμενικές και προσβάσιμες σε όλους. Αυτός είναι ο στόχος μας, που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην Ευρώπη», κατέληξε ο κ. Pater.
4°
