Η υπόθεση Ο. Τζέι Σίμπσον και το «Έγκλημα του Αιώνα»

Η «υπόθεση Ο. Τζέι Σίμπσον» έχει αφήσει βαθύ αποτύπωμα στα δικαστικά και τηλεοπτικά χρονικά, έχει καταγραφεί και εξετασθεί από πολλές οπτικές, σε πολλές τηλεοπτικές σειρές (με πιο πρόσφατο το ντοκιμαντέρ στο Netflix). Για τον συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Τζέιμς Ελρόι, με την ευφυή και καυστική πένα, ήταν «Ένας αδέξιος φόνος που έγινε το Έγκλημα του Αιώνα… ένα γιγάντιο ρωσικό μυθιστόρημα, τοποθετημένο στο Λος Άντζελες – επειδή το Λος Άντζελες είναι το μέρος που πηγαίνεις, όταν θέλεις να είσαι κάποιος άλλος…»

Η ιστορία ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου 1994, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, όταν ένα σκυλάκι με ματωμένες πατούσες, αλλά όχι τραυματισμένο, κυκλοφορούσε σαν χαμένο στο Μπρέντγουντ, μια ακριβή περιοχή του Λος Άντζελες. Ένας κάτοικος της περιοχής που το αναγνώρισε και το οδήγησε στο σπίτι του, είδε την πόρτα της αυλής στο μικρό συγκρότημα διαμερισμάτων ανοιχτή. Δυο μαχαιρωμένα πτώματα κείτονταν κοντά στην είσοδο, ενός άντρα και μιας γυναίκας. Η γυναίκα ήταν η 35χρονη Νικόλ Μπράουν Σίμπσον, η πρώην σύζυγος του θρύλου του ράγκμπι και τηλεαστέρα Ο. Τζέι Σίμπσον. Ο άντρας θα αναγνωρισθεί αργότερα ως ο Ρόναλντ Γκόλντμαν, 25χρονος ηθοποιός που εργαζόταν ως σερβιτόρος.

Η αστυνομία βρίσκει σημαντικά στοιχεία: αποτυπώματα παπουτσιών, σταγόνες αίματος προς την είσοδο, μια μπλε τραγιάσκα κι ένα ματωμένο δερμάτινο γάντι. Στις 4.05 πμ στον τόπο του εγκλήματος βρίσκονται τέσσερις ντετέκτιβ των ανθρωποκτονιών. Στις 5 πμ οι ντετέκτιβ πηγαίνουν στο κτήμα του Σίμπσον, δυο μίλια μακριά, για να τον ενημερώσουν για τον θάνατο της πρώην συζύγου του, πριν μάθει την είδηση από τα ΜΜΕ. Χτυπούν το κουδούνι, αλλά επί 45 λεπτά δεν ανοίγει κανείς. Το λευκό «Μπρόνκο» που είναι παρκαρισμένο μπροστά τσεκάρουν ότι είναι του Σίμπσον. Επάνω στην πόρτα του οδηγού φαίνεται μια ματωμένη δαχτυλιά. Ένας από τους ντετέκτιβ, ο Μαρκ Φέρμαν, πηδάει στον κήπο για να ανοίξει στους άλλους – φοβούνται μήπως έχουν κι εδώ κάποιο έγκλημα ή κατάσταση ομηρίας. Μετά από 15 λεπτά ο Φέρμαν λέει ότι βρήκε κάτι ενδιαφέρον στον κήπο. Ένα γάντι όμοιο με εκείνο που βρέθηκε πριν 2 ώρες στον τόπο του εγκλήματος. Σταγόνες αίματος εντοπίζονται επίσης στο δρομάκι της εισόδου. Αποκλείουν το κτήμα με ταινία της αστυνομίας ως «σκηνή εγκλήματος».

Είναι λίγο πριν τις 6 πμ, όταν οι αστυνομικοί χτυπούν την πόρτα του ξενώνα στο κτήμα του Σίμπσον. Η 25χρονη κόρη του, από τον πρώτο γάμο του, ανοίγει και τους λέει ότι ο πατέρας της έφυγε το βράδυ με την νυχτερινή πτήση για Σικάγο. Του τηλεφωνούν στο ξενοδοχείο του στο Σικάγο και τον ενημερώνουν για τον θάνατο της Νικόλ. Ο Σίμπσον (παραδόξως δε ρωτάει πώς πέθανε) δηλώνει ότι θα γυρίσει στο Λος Άντζελες με την πρώτη πτήση.

Νωρίς το πρωί, αστυνομικοί της Σήμανσης συλλέγουν δείγμα από τα αίματα στο κτήμα και στις 2.10 μμ φτάνει ο Ο. Τζέι από Σικάγο. Συμφωνεί να πάει στα κεντρικά της αστυνομίας. Καταθέτει ότι τελευταία φορά είδε τη Νικόλ το προηγούμενο απόγευμα. Είχαν πάει μαζί στο ρεσιτάλ πιάνου της 9χρονης κόρης τους. Πήγε σπίτι του γύρω στις 7 και αργότερα πέταξε για Σικάγο με την πτήση των 11.45 μμ. Πριν φύγει, δέχεται να δώσει δείγμα αίματος. Στις 15 Ιουνίου πιστοποιείται ότι οι κηλίδες αίματος στον τόπο του εγκλήματος ανήκαν σε εκείνον. Επίσης, μίγμα αίματος των θυμάτων και δικό του ήταν στο γάντι που βρέθηκε στο κτήμα του. Τώρα είναι ο κύριος ύποπτος για τους φόνους.

Στις 17 Ιουνίου, στις 8.30 πμ, μια μέρα μετά την κηδεία της Νικόλ, η αστυνομία ενημερώνει τον Ρόμπερτ Σαπίρο, δικηγόρο του Σίμπσον, ότι εκδόθηκε ένταλμα για τη σύλληψη του πελάτη του. Ο Σαπίρο δηλώνει ότι ο Σίμπσον θα παραδοθεί στις 11 πμ, αλλά ο Ο. Τζέι δεν εμφανίζεται. Η αστυνομία στις 2 μμ ανακοινώνει από την τηλεόραση ότι ο Ο. Τζέι Σίμπσον είναι φυγάς.

Δυο ώρες μετά, ο Ρόμπερτ Καρντάσιαν, δικηγόρος και φίλος του Ο. Τζέι, διαβάζει σημείωμα αυτοκτονίας του Σίμπσον. Γύρω στις 6.35 μμ το λευκό «Μπρόνκο» του Σίμπσον κινείται βόρεια του Λος Άντζελες. Στο τιμόνι είναι ένας φίλος και πρώην συναθλητής του που λέει στην αστυνομία ότι στο πίσω κάθισμα βρίσκεται ο Σίμπσον με το πιστόλι στον κρόταφο.

Όλοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί διακόπτουν το πρόγραμμά τους –μέχρι και τον τελικό μπάσκετ- για να μεταδώσουν την καταδίωξη. Θεατές: 95 εκατομμύρια Αμερικανοί. Ελικόπτερα πετούν πάνω από το αμάξι, περιπολικά ακολουθούν, η αστυνομία του μιλάει στο τηλέφωνο, τον ακολουθούν δημοσιογράφοι, ενώ πλήθη μαζεύονται στις αερογέφυρες με πλακάτ συμπαράστασης.

Μετά από 60 μίλια καταδίωξης, ο Σίμπσον πηγαίνει στο κτήμα του και στις 8.53 μμ παραδίνεται. Μεταφέρεται στη φυλακή–σε ειδικό κελί επιτήρησης από φόβο μήπως αυτοκτονήσει.  

Ο επικεφαλής δικηγόρος Ρόμπερτ Σαπίρο συγκεντρώνει γύρω του μια ομάδα νομικών και ειδικών σε θέματα DNA, μια «dream team». Στην ομάδα θα προστεθεί αργότερα ο μαύρος δικηγόρος Τζόνι Κόκραν (που στο παρελθόν είχε υπερασπισθεί τον Μάικλ Τζάκσον). Ο κατηγορούμενος είναι άτομο που ο κόσμος παρακολουθούσε και αγαπούσε χρόνια, ένας «γείτονας» αγαπητός σε λευκούς, μαύρους, ισπανόφωνους.

Επικεφαλής της κατηγορούσας αρχής είναι η Μάρσα Κλαρκ. Στρατηγική της Κλαρκ είναι να εστιάσει στη βία που είχε υποστεί η Νικόλ τα πέντε τελευταία χρόνια του γάμου της με τον Σίμπσον και που οδήγησε ως τη δολοφονία της από εκείνον-έχουν δημοσιοποιηθεί από την αστυνομία οι κλήσεις της Νικόλ για βοήθεια. Στη φάση της επιλογής των ενόρκων, ο σύμβουλός της συστήνει να αποφύγει τους μαύρους ενόρκους (οι μαύρες συμπαθούν τον Σίμπσον πιο πολύ από όσο τη Νικόλ και είναι πρόσφατη η δίκη για τον ξυλοδαρμό του μαύρου Ρόντνι Κινγκ από λευκούς αστυνομικούς).

Η υπεράσπιση προβάλλει το θέμα της φυλής, σε μια πόλη ταλαιπωρημένη πολύ από θέματα ρατσισμού (μόλις δυο χρόνια είχαν περάσει από τις ταραχές μετά την αθώωση των αστυνομικών που ξυλοκόπησαν τον Ρόντνι Κινγκ). Όσοι είχαν αρνητική εμπειρία από την αστυνομία –κυρίως μαύροι- είναι καχύποπτοι για τις μεθόδους που ακολουθεί. Η Κλαρκ πιστεύει ότι οι κατήγοροι θα εστιάσουν στην κακοποίηση της Νικόλ.

Τελικά, όταν στις 24 Ιανουαρίου 1995 αρχίζει η δίκη, υπάρχουν 8 μαύρες ένορκοι. Μια κάμερα μέσα στην αίθουσα δίνει υλικό στα τρία μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα.

Η υπεράσπιση καλεί και εξετάζει επιστήμονες και ανθρώπους της Σήμανσης. Δείχνει όλα τα λάθη που έγιναν στη συλλογή δειγμάτων αίματος κλπ και στη διαχείριση των πειστηρίων από τον τόπο του εγκλήματος. Σπέρνει αμφιβολίες στους ενόρκους για την «επιστημονικότητα» της αστυνομικής έρευνας. Οι ένορκοι επίσης δεν έχουν τις ίδιες πληροφορίες που έχουν οι τηλεθεατές. Έχουν δει τις φωτογραφίες της κακοποιημένης Νικόλ από τον Σίμπσον, αλλά δεν γνωρίζουν τον φόβο για τη ζωή της που κατέγραφε στο ημερολόγιό της. Ο δικαστής δεν είχε κάνει δεκτό το ημερολόγιο στη δίκη.

Ο ντετέκτιβ που βρήκε το ματωμένο γάντι στο κτήμα του Σίμπσον είχε κάνει στο παρελθόν ρατσιστικά σχόλια, που κατέγραψε μια σεναριογράφος. Όταν αυτά τα στοιχεία παρουσιάζονται στο δικαστήριο, ο Φέρμαν δεν έχει πια καμιά αξιοπιστία για τους μαύρους ενόρκους. Βατερλό για τους κατηγόρους είναι η δοκιμή των δερμάτινων γαντιών από τον Σίμπσον. Τα γάντια είναι φανερό ότι δεν χωράνε στα χέρια του.

Μετά την 8μηνη δίκη και την εξέταση 150 μαρτύρων, οι ένορκοι αποσύρονται. Σε 4 ώρες έχουν βγάλει ετυμηγορία, η οποία ανακοινώνεται στις 3 Οκτωβρίου 1995: Ο Ο. Τζέι Σίμπσον δεν είναι ένοχος για τις δολοφονίες της Νικόλ Μπράουν και του Ρόναλντ Γκόλντμαν. Οι ενθουσιώδεις ζητωκραυγές των 100 ατόμων που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το δικαστήριο ακούγονται σχεδόν μέσα στην αίθουσα. Οι μαύροι πανηγυρίζουν. Οι λευκοί είναι σκεπτικοί ή απογοητευμένοι. Την ανάγνωση της ετυμηγορίας παρακολουθούν 150.000.000 τηλεθεατές.

Το κείμενο του Ελρόι για την υπόθεση γράφτηκε πριν την ετυμηγορία, αλλά είναι ένα διαφωτιστικό ψυχογράφημα… «Η σχέση της Νικόλ με τον Ο. Τζέι ήταν απατηλή και δόλια από την αρχή… Ο Σίμπσον πήρε μια καυτή ξανθιά που πενήντα χρόνια ποπ κουλτούρας του είχαν μάθει να γουστάρει… Η Νικόλ πήρε έναν πλούσιο, όμορφο, διάσημο άντρα με παιδικά χαρακτηριστικά που πίστευε ότι μπορούσε να ελέγξει… Και οι δυο αγόρασαν εισιτήριο για το Χόλιγουντ…»