Κορωνοϊός-Aνταπόκριση από το Λονδίνο: Η δημοσιογράφος Άννα Δάλλα γράφει όσα έχει ζήσει την τελευταία εβδομάδα στην βρετανική πρωτεύουσα.
Όταν πριν από 8 σχεδόν χρόνια, στις 8 Μαΐου του 2012 ο σύζυγός μου έφυγε για το Λονδίνο γιατί είχε βρει μία πολύ καλή και κυρίως ενδιαφέρουσα δουλειά, εγώ διερρήγνυα τα ιμάτιά μου ότι δεν το κουνάω από τον Νέο Κόσμο. Όταν ενάμιση χρόνο αργότερα –στις 10 Νοεμβρίου του 2013- έφτασα στο καινούργιο σπίτι μας στο βόρειο Λονδίνο, είχα για σωσίβιο τις φράσεις δύο ανθρώπων. Ένας φίλος μας ψυχίατρος, προσπαθώντας να κατευνάσει την αρρωστοφοβία μου και την έλλειψη εμπιστοσύνης που είχα στο NHS (το Βρετανικό ΕΣΥ) μου είπε: «Καλά βρε Άννα αν χρειαστεί παίρνεις τα παιδιά, μπαίνεις σε ένα αεροπλάνο και φτάνεις στην Αθήνα. 3,5 ώρες δρόμος είναι.» Ο άλλος, προσπαθώντας να κατευνάσει τον φόβο μου ότι θα βρίσκομαι μακριά από τους αγαπημένους μου, είπε: «Κυρία Δάλλα, πηγαίνετε στο Λονδίνο και να έρχεστε στην Ελλάδα για διακοπές. Κάθε φορά που θα κλείνουν τα σχολεία θα παίρνετε τα παιδιά, θα μπαίνετε σε ένα αεροπλάνο και θα φτάνετε στην Αθήνα. 3,5 ώρες δρόμος είναι.»
Είμαι στο Λονδίνο 6,5 χρόνια. Είμαι δημοσιογράφος. Δουλεύω από το σπίτι. 3 Απριλίου θα ερχόμουν στην Ελλάδα για διακοπές για το Πάσχα. Πριν 15 μέρες, ένα πρωί που πήρα τον μπαμπά μου τηλέφωνο τον πέτυχα να πίνει καφέ στην παραλία. Του είπα: «Για σας τους συνταξιούχους είναι η ζωή. Μπαμπά σε ένα μήνα θα πίνουμε μαζί καφέ στην παραλία.» Στο σαλόνι μου έχω εδώ και καιρό έτοιμη μία βαλίτσα γεμάτη δώρα για τους δικούς μου στην Ελλάδα.
Κατάλαβα ότι κάτι δεν θα πήγαινε καλά όταν η φίλη μου η Κατρίνα, μία Βρετανίδα, Ιρλανδικής καταγωγής, μου είπε ότι άρχισαν να υπάρχουν ελλείψεις στα χαρτιά υγείας και όταν η Μαρία, μία γειτόνισσά μου, Βρεττανή, Κυπριακής καταγωγής μου έδειξε με περηφάνια φωτογραφίες με τεράστιες ποσότητες τροφίμων και καθαριστικών στο κινητό της. Τα είχε αγοράσει για τη δύσκολη στιγμή είπε. Άρχισα να αυξάνω τις ποσότητες των πραγμάτων που αγόραζα κάθε φορά που πήγαινα στο σούπερ μάρκετ και είπα στον Φοίβο –τον σύζυγό μου- να πάρει παρακεταμόλη και αντισηπτικό τζελ από το φαρμακείο. Δεν βρήκε παρά μόνο ένα.
Τη Δευτέρα 9 Μαρτίου ξεκίνησε ο Φοίβος να δουλεύει από το σπίτι. Πόσο μπορεί να φάει ένας άνθρωπος; Κατέλαβε το δωμάτιο του μικρού μας γιου. Για αντάλλαγμα του αγόρασε ένα παιχνίδι από το Άμαζον. Στο υπόλοιπο Λονδίνο δεν είχε αλλάξει σχεδόν τίποτε.
Την Τετάρτη 11 Μαρτίου ανησυχούσα πολύ για τους δικούς μου στην Ελλάδα. Ακόμα ανησυχώ. Η αδερφή μου τους έπεισε όλους να μείνουν σπίτι. Τους τρόμαξε όσο μπορούσε. Σκέφτηκα να πάρω τα παιδιά, να μπούμε σε ένα αεροπλάνο και να πάμε στην Αθήνα. Μου φάνηκε όμως ανεύθυνο. Πήγα στο κολυμβητήριο για το μάθημα άκουα αερόμπικ –νομίζω ήξερα ότι θα ήταν η τελευταία φορά για καιρό- παρακάλεσα στις Κυπραίες κυρίες που συναντάω στο μάθημα να μην πηγαίνουν στην εκκλησία και να μην κοινωνάνε. Τους είπα ότι ο Θεός συγχωρεί. Μου χαμογέλασαν ευγενικά.
Την Πέμπτη 12 Μαρτίου έστειλα μέιλ στον διευθυντή του Αγγλικού σχολείου –είμαι πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων- και του είπα ότι πιστεύω ότι το σχολείο πρέπει να κλείσει. Μου είπε ότι αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί και έστειλε σε όλους τους γονείς ένα μέιλ που έλεγε ότι παρακολουθούν την κατάσταση και ότι όποιος έχει συμπτώματα να μην φέρει το παιδί του στο σχολείο.
Την Παρασκευή 13 Μαρτίου αφήνοντας τα παιδιά στο σχολείο, συνάντησα τις Αγγλίδες φίλες μου, γέλασαν και μου είπαν ότι είμαι για άλλη μία φορά υπερβολική Ελληνίδα. Η φίλη μου η Σάρα, που είναι ακτινοθεραπεύτρια στο NHS, μου φώναξε φεύγοντας: «Άννα είναι σαν να τραβάς το χειρόφρενο στην ανηφόρα. Όταν το ξανακατεβάσεις το αυτοκίνητο και πάλι θα κυλήσει.» Προς στιγμήν θύμωσα. Μετά της έστειλα μήνυμα: «Όσο όμως το χειρόφρενο είναι πάνω απομακρύνεις τους ευπαθείς από πίσω από το αυτοκίνητο και φέρνεις ενισχύσεις.» Οι Άγγλοι θεώρησαν ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊό όπως το Blitz, με κουράγιο και κυρίως αξιοπρέπεια.
Στο Λονδίνο όμως δεν ζουν όμως μόνο Άγγλοι. Και οι «νεοφερμένοι» όπως εμείς, που βλέπαμε τι συνέβαινε στις χώρες μας, ανησυχούσαμε. Προσπαθήσαμε να αλλάξουμε λίγο τις ρουτίνες μας, να δουλεύουμε πιο πολύ από το σπίτι, να κόψουμε τις συναθροίσεις και τις κοινωνικές επαφές, να πλένουμε πιο πολύ τα χέρια μας, να βρούμε και κανένα μπουκάλι απολυμαντικό. Αυτό το τελευταίο στάθηκε αδύνατον… Οι περισσότερες Ελληνίδες φίλες μου σταμάτησαν τα παιδιά τους από το αγγλικό σχολείο.
Την Παρασκευή 13 Μαρτίου η φίλη μου η Μαίρη, ογκολόγος σε δημόσιο νοσοκομείο, μας είπε ότι 60χρονη ασθενής τους με καρκίνο του πνεύμονα πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από την εισαγωγή της στο νοσοκομείο από τον κοροναϊό. Το βράδυ κάναμε σύσκεψη στο ελληνικό παροικιακό σχολείο, που πάνε τα παιδιά μου. Η πρότασή μας ήταν να κλείσει για να δώσουμε ένα στίγμα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα ότι η κατάσταση είναι σοβαρή. Στη διάρκεια της σύσκεψης ένας μπαμπάς Κυπριακής καταγωγής, γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αγγλία, μας είπε ότι εδώ είναι Αγγλία και αν δεν μας αρέσει να γυρίσουμε πίσω στη χώρα μας.
Το Σάββατο 14 Μαρτίου, η Σόνια, η Νίκα, η Άντρη, η Μαίρη, η Έμμα, η Λένα, η Έλενα, η Γεωργία, η Ντόρα, η Ελένη, η Ηλέκτρα κι εγώ δεν στείλαμε τα παιδιά μας στο ελληνικό σχολείο.
Την Κυριακή 15 Μαρτίου τα σούπερ μάρκετ δεν είχαν λεμόνια, κρέας, κοτόπουλο, σάλτσες ντομάτα, μακαρόνια… Ούτε και μουστάρδα… Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν είχαν μουστάρδα. Πράγματι. Πήγαμε μία βόλτα στο πάρκο με τους φίλους μας. Κρατούσαμε αποστάσεις και καθαρίζαμε τα χέρια μας. Η φίλη μου ανησυχεί γιατί ο σύζυγός της έχει άσθμα. Η ίδια ζητάει να δουλέψει από το σπίτι αλλά της το αρνούνται.
Τη Δευτέρα 16 Μαρτίου ήδη τα σχολεία είχαν απουσίες, οι δρόμοι και το μετρό ήταν πιο άδεια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι δούλευαν από το σπίτι. Την ίδια μέρα η φίλη μου η Πηνελόπη που μένει στο νότιο Λονδίνο μόνη της, ανέβασε πυρετό. Πήρε τηλέφωνο στο 111 (το νούμερο για τα έκτακτα περιστατικά) και της είπαν να κάτσει σπίτι εφόσον δεν είναι πολύ άσχημα.
Την Τρίτη 17 Μαρτίου δεν ήθελα να στείλω τα παιδιά σχολείο… Δεν ξέρω γιατί αλλά τα έστειλα. Μπορεί να είμαι και εγώ λίγο Αγγλίδα όπως λέει για τον εαυτό του ο μικρός μου γιος. Ρώτησα τον διευθυντή τι θα γίνει και μου είπε ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι και ότι αν δεν αισθανόμουν ασφαλής να τα πάρω από το σχολείο. Στο φαρμακείο περίμενα ουρά και μου είπαν ότι δικαιούμουν μόνο δύο κουτάκια παρακεταμόλη. Πήγα στο πολύ μεγάλο σούπερ μάρκετ της περιοχής μας. Το πάρκινγκ ήταν γεμάτο. Ήταν σαν Χριστούγεννα. Μόνο που οι πελάτες ψώνιζαν χωρίς να κοιτάνε καμία λίστα. Από άδεια ράφια…Είχε και πολλούς ηλικιωμένους, ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, σε αμαξίδια, με μαγκούρες… Και τότε πήρα την απόφασή μου. Θα μείνουμε σπίτι για αυτούς. Όταν το ανακοίνωσα στο σχολείο, οι δασκάλες –που μας έβαζαν να πληρώσουμε πρόστιμο κάθε φορά που λείπαμε χωρίς «άδεια»- μου είπαν «ευχαριστώ». Έγραψα για την απόφασή μας στα γκρουπ με τις μαμάδες του σχολείου. Οι περισσότερες δεν απάντησαν καν. Το βράδυ στα γκρουπ των κατοίκων της περιοχής μας στο facebook, πολλοί προσφέρθηκαν να βοηθήσουν όσους ηλικιωμένους δυσκολεύονταν με τα ψώνια τους.
Την Τετάρτη 18 Μαρτίου μας ειδοποίησαν από το σχολείο ότι μας έχουν φτιάξει πακέτα για μάθηση εξ’ αποστάσεως για τα παιδιά και νωρίς το απόγευμα κυκλοφόρησε η φήμη ότι θα κλείσουν τα σχολεία, ίσως και μέχρι τον Σεπτέμβριο, ότι θα ακυρωθούν όλες οι εξετάσεις και ότι θα έρθει ο στρατός για να επιβάλει λοκ ντάουν στην πόλη. Πήγα στο σούπερ μάρκετ, δεν έβρισκα να παρκάρω, είχε πάρα πολύ κόσμο και έλειπαν πολλά είδη από τα ράφια. Ντράπηκα που αγόρασα τόσα πολλά πράγματα… Η φίλη μου η Πηνελόπη δεν έχει πυρετό.
Την Πέμπτη 19 Μαρτίου το Λονδίνο ζει σε πολλές διαφορετικές ταχύτητες. Τα μεγάλα μαγαζιά, μουσεία, θέατρα κλπ. κλείνουν ένα ένα. Έξω από τα σούπερ μάρκετ υπάρχουν τεράστιες ουρές και μέσα δεν βρίσκεις τίποτε (ούτε γάλα, ούτε αυγά, ούτε κρέας, ούτε κοτόπουλο, ούτε ψάρια, ούτε σαπούνι…). Κάποια σούπερ μάρκετ κλείνουν γιατί είναι άδεια και θα ξανανοίξουν το επόμενο πρωί. Τα σχολεία έκλεισαν. Οι εξετάσεις αναβλήθηκαν. Το Marks and Spencer στέλνει στους πελάτες του βίντεο με οδηγίες για το ποια τρόφιμα και πως καταψύχονται. Τα φαρμακεία δεν έχουν πια παρακεταμόλη. Το City είναι άδειο. Οι yummy mummies πίνουν τον καφέ τους με τα μωρά τους δίπλα τους στα καρότσια αλλά νομίζω αυτήν την εβδομάδα δεν πήγαν να φτιάξουν τα νύχια τους. Δύο καλοβαλμένα ηλικιωμένα ζευγάρια απολαμβάνουν το γεύμα τους σε κάποιο εστιατόριο και νομίζω με κοιτάνε υποτιμητικά που κουβαλάω τόσα ψώνια. Άγνωστοι συζητάνε μεταξύ τους στους δρόμους για το πώς γίνεται να εξαφανίστηκαν όλα τα αυγά της πόλης. Κρατάνε άραγε δύο μέτρα απόσταση; Τα μικρομάγαζα στις γειτονιές παραμένουν ανοιχτά. Στους διαδρόμους τους, στοιβαγμένα πακέτα αλεύρι, ζάχαρη, ζυμαρικά, ξηροί καρποί, που εξαφανίζονται πριν προλάβω να τα ακουμπήσω. Έχουν και μουστάρδα…
Στο Λονδίνο νομίζω ότι δεν θα κερδηθεί η μάχη. Γύρω μου έχουν πυκνώσει οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει. Η κυρία που τριγυρνάει στη γειτονιά και μιλάει στον εαυτό της στα ιταλικά, ο νεαρός με το απλανές βλέμμα και τα ακουστικά στα αυτιά, οι κυρίες με τα λευκά μαλλιά, που με αυστηρή βρετανική προφορά εκφράζουν την αποδοκιμασία τους για όσους δεν σέβονται την ουρά ή τις προσπερνάνε βιαστικά, οι άστεγοι, που ζητάνε ψιλά για να κοιμηθούν κάπου το βράδυ, οι διάφοροι μετανάστες που αγχώνονται για το μεροκάματο, βλέποντας τις δουλειές τους να κινδυνεύουν αν δεν έχουν ήδη χαθεί…
Γυρίζω στο σπίτι τόσο κουρασμένη… Το μόνο που σκέφτομαι είναι το καλοκαίρι και τα μπάνια. Τα μαγιό που έχω αγοράσει για τις ανιψιές μου και τις κόρες των φιλενάδων μου και τα έχω κρύψει στη βαλίτσα με τα δώρα. Σκέφτομαι ότι όταν φτιάξουν τα πράγματα θα πάρω τα παιδιά, θα μπούμε σε ένα αεροπλάνο και θα κατέβω στην Αθήνα. 3,5 ώρες δρόμος είναι άλλωστε.
16°
