Το πρώτο Αστρασφαλιστήριο Ζωής στον κόσμο ήταν ελληνικό!

«Τίποτα πράγματι δεν εμποδίζει να φανταστεί κανείς, ότι ένας Έλληνας ασφαλιστής, παρωθημένος από μια παρόρμηση, θέλησε να ασφαλίσει εκείνους, που σε μια μακρυνή από την Ελλάδα χώρα, μετέβαλαν σε πραγματικότητα το όνειρο του Ίκαρου». (L’ARGUS, 1.8.1969)

ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΠΡΟΣΕΛΗΝΩΣΗΣ

Κλείνουν αύριο 50 χρόνια από τότε που το θρυλικό διαστημόπλοιο «Apollo 11» και οι τρεις αστροναύτες του, Neil Armstrong, Michael Collins και Edwin Aldrin, έφεραν εις πέρας την πιο φιλόδοξη διαστημική αποστολή: το ταξίδι στη Σελήνη και την επάνοδο στη Γη. Το πρωινό της 16ης Ιουλίου 1969, το διαστημόπλοιο «Apollo 11» ξεκίνησε από το Ακρωτήριο Kennedy για το μεγάλο ταξίδι. Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 20 Ιουλίου έφτασε στη ΝΑΣΑ η είδηση, ότι η σεληνάκατος «EAGLE» προσσεληνώθηκε. Οι τρεις αστροναύτες περπάτησαν στην επιφάνειά της. Η απρόσιτη και μυστηριώδης Σελήνη, που περιδεείς την ατένιζαν για αιώνες οι άνθρωποι, είχε κατακτηθεί. Το διαστημικό ταξίδι έληξε επιτυχώς με την επιστροφή του διαστημοπλοίου, στις 25 Ιουλίου.

Το θαυμαστό και υπερβατικό του εγχειρήματος, η περιέργεια και η αγωνία, μέθυσαν για σχεδόν δέκα μέρες τον κόσμο όλο. Το φανταστικό διαστημικό όχημα του Ιουλίου Βερν, που όδευε προς τη Σελήνη ήταν πλέον πραγματικότητα.

Η ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΑΣΤΡΑΣΦΑΛΙΣΤΗΡΙΟΥ

Την ίδια εκείνη μέρα που το «APOLLO 11» ξεκινούσε το τολμηρό του ταξίδι, γράφοντας το σημαντικότερο κεφάλαιο στην ιστορία της εξερεύνησης του Διαστήματος, είχε τεθεί από την Ελλάδα σε ισχύ το πρώτο αστρασφαλιστήριο ζωής στον κόσμο, που θα έγραφε το δικό του κεφάλαιο τόσο στην ιστορία της παρθενικής εκείνης προσσελήνωσης, όσο και στα παγκόσμια ασφαλιστικά χρονικά.

Το μεσημέρι της 16ης Ιουλίου 1969, στις 12.30 ώρα Ελλάδας, η «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ» και η «INTERAMERICAN», εταιρίες της «Οργάνωσης Ταμπουρά», ανακοίνωσαν σε ειδική συνέντευξη τύπου, ότι ασφάλισαν τις ζωές των Αμερικανών αστροναυτών, οι οποίοι θα εκτοξεύονταν  στο Διάστημα τρεις ώρες αργότερα, στις 3.30 ώρα Ελλάδας. 

Η ριψοκίνδυνη, καινοτόμα και αναμφίβολα εμπνευσμένη ιδέα, ήταν του αείμνηστου Αλέξανδρου Ταμπουρά, «πρύτανη» των ασφαλειών, ιδρυτή και συνιδρυτή πλήθους ασφαλιστικών εταιριών, όπως η «Ασπίς Πρόνοια», η «Interamerican», η «Οργάνωση Ταμπουρά» κ.α., προέδρου της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας για πολλά χρόνια, καθώς και ιδρυτή του «Ασφαλιστικού Ινστιτούτου Αθηνών».

Στη συνέντευξη Τύπου έλληνες και ξένοι δημοσιογράφοι, καθώς και αντιπρόσωποι των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων, πληροφορήθηκαν, ότι «κάποιος έπρεπε να τολμήσει το άνοιγμα των δρόμων προς τις διαστημικές ασφάλειες. Όπως όλες οι συνηθισμένες σημερινές ασφάλειες, άρχισαν κάποτε από μία και μοναδική περίπτωση, έτσι συνέβη και με το αστρασφαλιστήριο».

Την ίδια μέρα εστάλησαν ενημερωτικές επιστολές προς την Πρεσβεία των Η.Π.Α, τη Ν.Α.Σ.Α, τέλεξ στους Reuters και τέλος επιστολές προς τους αστροναύτες, υπογεγραμμένες από τον Αλέξανδρο Ταμπουρά: «Από την Ελλάδα και με τας πλέον θερμάς ευχάς, σάς αποστέλλεται το παρόν ασφαλιστήριον, ως μικρός φόρος τιμής διά το μεγαλειώδες και διά λογαριασμόν της Ανθρωπότητος κατόρθωμά σας. (...) Εις τον πολύπλοκον αυτόν τομέα οι ασφαλισταί κατανοούν πλήρως τον μοναδικόν και αποφασιστικόν ρόλον, τον οποίον καλούνται να διαδραματίσουν και είναι αποφασισμένοι να συνεισφέρουν ό,τι δύνανται καλύτερο».

Σε συνέντευξή του εκείνης της εποχής στην «Αεροδιαστημική Επιθεώρηση», ο  Αλέξανδρος Ταμπουράς εξηγούσε για την σκέψη του αστρασφαλιστηρίου: «Ήταν η ίδια σκέψη που οδήγησε τους ανθρώπους προς την κατάκτηση του Διαστήματος. Και μια και οι άνθρωποι έφθασαν εκεί, όχι βέβαια χωρίς κινδύνους, γνωστούς και αγνώστους, ήταν φυσικό ένας ασφαλιστής να ανοίξει στην ώρα του το δρόμο προς την κατεύθυνση της ασφαλίσεως των κινδύνων αυτών».

Το αστρασφαλιστήριο (astropolicy) - λέξη που καταχωρήθηκε τότε για πρώτη φορά στα λεξικά του ασφαλιστικού κόσμου – εισηγήθηκε πρωτοποριακά την κάλυψη και την ασφάλιση των ταξιδιωτών του Διαστήματος, έναντι γνωστών και άγνωστων κινδύνων. Πρώτη φορά συντάχθηκε στα ασφαλιστικά χρονικά ένα κείμενο που θύμιζε περισσότερο σενάριο επιστημονικής φαντασίας παρά ασφάλεια ζωής.

ΑΣΦΑΛΙΖΟΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Το ασφαλιζόμενο κεφάλαιο ήταν 30,000 δολάρια. Στον κάθε αστροναύτη αναλογούσαν 10,000 $ (300.000 δρχ.), ποσό που συνιστούσε τότε τον μέσο όρο του κατά κεφαλήν ασφαλιζόμενου κεφαλαίου στις ΗΠΑ.

ΑΣΦΑΛΙΖΟΜΕΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Το αστρασφαλιστήριο προέβλεπε και κάλυπτε τους εξής κινδύνους: α) Τον θάνατο, β) την εξαφάνιση στο Διάστημα, γ) την καθολική μόνιμη ανικανότητα. Τα παραπάνω θα μπορούσαν να προκληθούν από «επίθεση εξωγήινων όντων ή ανθρώπων στο Διάστημα, από ενσυνείδητη ή ασυνείδητη αυτοκτονία ή απόπειρα προς αυτοκτονία τελεσθείσης εν υπευθύνω ή ανευθύνω διανοητική κατάσταση, και τέλος από πόλεμο, που θα διεξαγόταν είτε στη Γη είτε στο Διάστημα».

ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΗ ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΕΣ

Ιδιαίτερη εντύπωση έκαναν όμως οι προβλεπόμενες - πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις - που δεν θα καλύπτονταν από το αστρασφαλιστήριο. Οι εξαιρέσεις αυτές θύμισαν σε γερμανό ασφαλιστή, «περιστατικά περιγραφόμενα σε μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, αλλά που κατά το πλείστον δεν είναι δυνατόν να χαρακτηρισθούν ως μη ρεαλιστικαί». Ποιές ήταν αυτές: α) Η περίπτωση κατά την οποία οι αστροναύτες συναντούσαν συνθήκες, που θα τους επέτρεπαν την επιβίωσή τους στο Διάστημα, και θα αρνούνταν για οποιοδήποτε λόγο να επιστρέψουν στη Γη, ενεργώντας εν πλήρει συνειδήσει και αντιθέτως προς τις οδηγίες της ΝΑΣΑ, β) Η περίπτωση της απαγωγής των ασφαλισμένων από εξωγήινα όντα και η αποδεδειγμένη διαφύλαξή τους στη ζωή, εκτός Γης για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών ετών, και γ) η απαγωγή των ασφαλισμένων αστροναυτών από ανθρώπους και η αποδεδειγμένη κράτησή τους στη ζωή, είτε στη Γη είτε εκτός αυτής, για τουλάχιστον τρία χρόνια.

Η διάρκεια της ασφάλισης άρχιζε από την στιγμή της επιβίβασης στο διαστημόπλοιο, μέχρι τη στιγμή της ολοκλήρωσης της καραντίνας μετά την επάνοδό τους στη Γη. Δικαιούχοι της αποζημίωσης, σε περίπτωση θανάτου και εξαφάνισης στο Διάστημα, ήταν οι γυναίκες και τα παιδιά των αστροναυτών, ενώ στην περίπτωση καθολικής μόνιμης ανικανότητας, οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι. Το ποσοστό των ασφαλίστρων ήταν 1.7% πάνω στο ασφαλιζόμενο κεφάλαιο, γεγονός πρωτοφανές και ριψοκίνδυνο, αφού οι ασφαλιστές εκτίμησαν το περιθώριο της ασφάλειας σε ποσοστό μεγαλύτερο από 98.3%. Οι ασφαλιζόμενοι κίνδυνοι του αστρασφαληστηρίου, αντασφαλίσθηκαν, από εταιρίες της «Οργάνωσης Ταμπουρά». Το κείμενο του αστρασφαλιστηρίου συντεταγμένο και τυπωμένο στα Ελληνικά και στα αγγλικά, περιλάμβανε ειδικούς όρους, που ρύθμιζαν τα θέματα της «αλλαγής δικαιούχων, της εκχώρησης των αξιώσεων, του τρόπου πληρωμής αποζημιώσεων, της παραγραφής και της αρμοδιότητας των Δικαστηρίων».

Τρία πρωτότυπα δίγλωσσα αστρασφαλιστήρια, επιδόθηκαν στις οικογένειες των αστροναυτών, από τον ειδικό απεσταλμένο συνεργάτη - γνωστό δημοσιογράφο Φρέντυ Γερμανό - που κάλυψε δημοσιογραφικά για την Ελλάδα την όλη επιχείρηση.

Το αστρασφαλιστήριο υπέγραφαν ο Αλέξανδρος Ταμπουράς, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ», και ο Δημήτρης Κοντομηνάς, Γενικός Διευθυντής της «INTERAMERICAN ΕΠΕ».

Η ΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΡΑΣΦΑΛΙΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Η σύλληψη και η εκτέλεση της ευρηματικής αυτής ελληνικής ιδέας, ταχύτατα διαθόθηκε ως μεγάλη είδηση ανά τον κόσμο. Μόνον στις Η.Π.Α. δημοσιεύτηκε σε 1823 εφημερίδες. Εκτενέστερα ασχολήθηκε με το αστρασφαληστήριο ο διεθνής ασφαλιστικός τύπος: «Η εξυπνότερη αντίδραση στον ασφαλιστικό κόσμο απέναντι στο αμερικανικό ταξίδι – θαύμα στη σελήνη, προήλθε από την ευρέως γνωστή ελληνική Ασφαλιστική Οργάνωση Ταμπουρά», έγραφε το Βρετανικό, Policy Holder Insurance Journal. «Ο άνθρωπος πάτησε στο φεγγάρι ... Η ασφάλεια τον συνόδευε», έγραφε το έγκυρο γαλλικό ασφαλιστικό περιοδικό, L’Argus. «Η ενέργειά του – το να ασφαλίσει τους αστροναύτες – το να παίξη χιλιάδες δολλάρια ανάμεσα σε προκλητικές πιθανότητες, μας δίνει το θάρρος να πούμε, ότι υπάρχουν στην εποχή μας άνθρωποι που έχουν μεγάλες πνευματικές παρακαταθήκες», σημείωνε η Αεροδιαστημική Επιθεώρησις. Αναρίθμητα τα δημοσιεύματα σε όλο τον κόσμο από την Αμερική ως την Ιαπωνία. Οι μεγαλύτεροι ασφαλιστές του κόσμου, αλλά και καθηγητές ασφαλιστικών σχολών, έγραφαν κατενθουσιασμένοι στον επινοητή του αστρασφαλιστηρίου σχόλια όπως: «Σας συγχαίρω διά την τόσον εμπνευσμένη ιδέαν και τόσον γενναιόφρονα πράξιν» ή «Πρόκειται για μια από τις πλέον αξιόλογες εκδηλώσεις δημοσίων σχέσεων που έχω δει», «Συγχαρητήρια διά το “σεληνασφαληστήριον” σας».

Η ΝΑΣΑ απέστειλε θερμό ευχαρηστήριο στην «Οργάνωση Ταμπουρά», υπογεγραμμένη από τους τρεις αστροναύτες. Ο ίδιος ο Edwin Aldrin, πιλότος της περίφημης Σεληνακάτου, απηύθυνε ιδιόχειρη επιστολή, στην οποία έλεγε: «Αγαπητέ κύριε Ταμπουρά, Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την εμπιστοσύνη, την οποία εκδηλώσατε εκδίδοντας υπέρ εμού ένα από τα πρώτα αστρασφαλιστήρια. Είμαι πάρα πολύ ευτυχής, που αυτή τη φορά δεν χρειάστηκε να καταβάλετε αποζημίωση».

ΜΟΥΣΕΙΟ ΝASA

Έκτοτε, ένα πρωτότυπο αστρασφαλιστήριο, όπως παραδόθηκε στο δερματόδετο ντοσιέ - φιλοτεχνημένο από τον βραβευμένο διεθνώς βιβλιοδέτη, Χρήστο Γανιάρη - εκτίθεται στο μουσείο της ΝΑΣΑ, στο Χιούστον του Τέξας. Στους ενδιαφερόμενους επισκέπτες διατίθενται αντίγραφά του.

Η ΣΕΛΗΝΑΚΑΤΟΣ «EAGLE»

Από τις 16 μέχρι και τις 25 Ιουλίου, όσο καιρό κράτησε το διαστημικό ταξίδι του «APOLLO 11», η «Οργάνωση Ταμπουρά» εξέθεσε στην Πλατεία Συντάγματος πιστό ομοίωμα της Σεληνακάτου «EAGLE». Εξωτερικά δεν διέφερε σε τίποτα από την πραγματική, παρά μόνον σε κλίμακα 1:3 και στο υλικό. Κατασκευαστής της ήταν ο Νίκος Βακαλάκης. Στο μεταξύ, το ομοίωμα της Σεληνακάτου είχε εκτεθεί στο Ζάππειο Μέγαρο, τον Μάϊο του 1969 στην 5η Διεθνή Αεροπορική Έκθεση, και στα Χανιά, όταν την ζήτησε η Ελληνική Αστροναυτική Εταιρία, για να την εκθέσει στο Παγκόσμιο Συνέδριο Αστροναυτικής Τεχνολογίας. Τον Σεπτέμβριο του 1969 παρουσιάστηκε και στην 34η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την 50ή επέτειο της εκτόξευσης του Apollo 11. θα εκτίθεται για τους επισκέπτες του Πλανηταρίου, στην είσοδο του Ιδρύματος Ευγενίδου.