Δρόμος αντοχής

Μια συνάντηση υψηλών προδιαγραφών. Ένας μεγάλος δρομέας, ο Εμίλ Ζάτοπεκ, συναντάει στο τέλος μιας γεμάτης εμπόδια διαδρομής ένα μεγάλο συγγραφέα, τον Ζαν Εσνόζ.

Στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου ένα μόνο άτομο εμφανίζεται πίσω από την πινακίδα Czechoslovakia, ντυμένος μ’ ένα σορτσάκι και μια ξεθωριασμένη φανέλα. Το στάδιο αντικρίζει τον Εμίλ Ζάτοπεκ και πέφτει κάτω από τα γέλια, χωρίς ακόμη να ξέρει πώς αντικρίζει ένα μελλοντικό παγκόσμιο πρωταθλητή (9 φορές) – μια μέρα μάλιστα θα υπολογιστεί ότι μόνο στην προπόνηση έχει τρέξει τρεις φορές το γύρο της γης!

Ο Ζάτοπεκ (1922-2000) γεννήθηκε στη Μοράβια, την πόλη του άνθρακα και του χάλυβα. Δούλευε σε εργοστάσιο παπουτσιών όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην πατρίδα του. Τον πρώτο αγώνα που συμμετέχει τον έχει οργανώσει η Βέρμαχτ. Τρέχει βαριά, άχαρα, ακανόνιστα, κουνώντας το κεφάλι. Απορρυθμίζει και εξαντλεί τους αντιπάλους του. Το τρέξιμο είναι γι’ αυτόν ψυχαγωγία. Ο Τσέχος με το παρατσούκλι «ατμομηχανή», που προπονείται μόνος του, κερδίζει συνέχεια, προπονείται μανιωδώς στην αντοχή και την ταχύτητα, επινοεί την έννοια του τελικού σπριντ. Είναι ο ταχύτερος άνθρωπος στον κόσμο. Η σοσιαλιστική πια Τσεχία μετατρέπει τον Εμίλ σε εργαλείο προπαγάνδας, του δίνει κομματική θέση. Χρόνια αργότερα ο Ζάποτεκ παίρνει θέση στο πλευρό της «Άνοιξης της Πράγας» και θα το πληρώσει. Οι Σοβιετικοί, μπαίνοντας στη χώρα, τον διαγράφουν από το Κόμμα, τον στέλνουν στα ορυχεία ουρανίου και μετά τον «προάγουν» σε οδοκαθαριστή. Κανένας οδοκαθαριστής στον κόσμο δεν έχει επευφημηθεί τόσο πολύ. Ο Εσνόζ καταφέρνει σε 20 κεφάλαια να συμπεριλάβει τα σπουδαιότερα γεγονότα της ζωής του δρομέα. Το αποτέλεσμα μοιάζει με «τυπωμένο ντοκιμαντέρ», καθώς ανεκδοτολογικά επεισόδια εναλλάσσονται με γκρο πλάνα στο πρόσωπο του Εμίλ, όταν αγωνίζεται, αλλά και με πολιτικά γεγονότα της εποχής. Όλα δοσμένα με ειρωνεία, χιούμορ και πολύ κομψότητα. Από τα απολαυστικότερα βιβλία που διάβασα, έστω και με τις περιορισμένες αθλητικές μου γνώσεις.