Ένα κάποιο τέλος

Το χρειάζεσαι οπωσδήποτε αυτό το βιβλίο. Και όχι μόνο επειδή μόλις κέρδισε το Booker Prize, χαρίζοντας επιτέλους στον συγγραφέα του μια διάκριση την οποία στερήθηκε σε τρεις προηγούμενες περιπτώσεις.

Καταρχήν, σε μια περίοδο που η εκδοτική παραγωγή σπεύδει προς την επόμενη, ψηφιακή της φάση, το «The Sense Of An Ending» αποτελεί ένα σχεδιαστικό κομψοτέχνημα. Όπως σχολίασε και ο ίδιος ο συγγραφέας, «όσοι από εσάς είδατε το βιβλίο μου, ότι και να σκέφτεστε για το περιεχόμενό του, πιθανότατα θα συμφωνήσετε πως είναι ένα πολύ όμορφο αντικείμενο. Και αν το κανονικό βιβλίο, όπως έχουμε καταλήξει να το αποκαλούμε, θέλει να αντισταθεί στις προκλήσεις του ebook, θα πρέπει να δείχνει όμορφο, άξιο να αγοραστεί, άξιο να συλλεχθεί». Το design της Suzanne Dean προφυλάσσει την αξία του εντύπου απέναντι σε όλα τα Kindle αυτού του κόσμου.

Το Booker αποτελεί επίσης μια μεγάλη δικαίωση για τον νικητή. Σήμερα, που αρκετοί βρετανοί συγγραφείς στη δύση της ζωής τους διαγκωνίζονται για τον τίτλο του πιο καίριου της γενιάς τους, ο Τζούλιαν Μπαρνς βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή, μαζί με τον Ίαν Μακ Γιούαν και τον Μάρτιν Έιμις. Ωστόσο, το έργο του πρώτου, και πάντοτε συγκριτικά με τους περισσότερο διαφημισμένους συναδέλφους του, δεν υπήρξε ποτέ άνισο. Ο Μπαρνς παρήγαγε ορισμένα από τα κορυφαία έργα της τελευταίας εικοσαετίας, ενώ και η τελευταία δουλειά του είναι ένα μινιμαλιστικό, μεστό κομψοτέχνημα 150 σελίδων, που διαβάζεται μονοκοπανιά και μετά ξαναδιαβάζεται.

Βρέθηκε οριακά στο σημείο να χαρακτηριστεί νουβέλα, όντας το πυκνότερο βιβλίο που κέρδισε το Booker από το 1979. Τεχνικά, δεν υπάρχει σαφής προσδιορισμός της φόρμας που ονομάζουμε «νουβέλα». Είναι ταυτόχρονα μικρό μυθιστόρημα και μεγάλο διήγημα, ενώ έχει ειπωθεί πως στην κατηγορία υπάγεται το γραπτό που δεν ξεπερνά τις 60.000 λέξεις. Οπότε ας πούμε απλώς ότι μια νουβέλα ξεχωρίζει από τη μαστοριά της να κρύβει σε αμελητέο πακέτο πλούσια αγαθά, τα οποία περισσεύουν από το «The Sense Of An Ending». Εν μέρει αυτοβιογραφικό κείμενο, εν μέρει συνολική θεώρηση της ανθρώπινης ιστορίας, το «The Sense Of An Ending» αντλεί από το ατομικό προκειμένου να αναφερθεί στο οικουμενικό, αφηγούμενο τη ζωή του Τόνι Γουέμπστερ, του «μέσου ανθρώπου», που κοιτάζει προς τα πίσω με τέτοια ψύχραιμη, χαμηλότονη αυτεπίγνωση των αδυναμιών του, που σου απευθύνεται από την πρώτη αράδα προσωπικά. «Αυτά που βίωσες σπανίως είναι όμοια με αυτά που κατέληξες να θυμάσαι», ξεκαθαρίζει από την αρχή, «όμως μπορείς πάντοτε να είσαι σίγουρος για τις εντυπώσεις που σου άφησαν. Και αυτό είναι το καλύτερο που μπορείς να ελπίσεις».

Ο 65χρονος συγγραφέας, προφανώς αποπληρώνοντας τη σχέση του με τον χρόνο, ο οποίος διατρέχει τις σελίδες του «The Sense Of An Ending», δήλωσε πως θα να επενδύσει τις πρώτες από τις 50.000 λίρες του βραβείου του, αγοράζοντας ένα «ολόκληρο καινούργιο ρολόι».

*Το βιβλίο του Τζούλιαν Μπαρνς κυκλοφορεί στα ελληνικά στις 21 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, υπό τον τίτλο «Ένα κάποιο τέλος».