Ποιος θυμάται τον Αλφόνς

Ποιος είναι ο Κλέμενς Αλφόνς Ανδρέα Χοχάουζερ; Γεννήθηκε στην Αυστρία, έφυγε στα 16 του από το σπίτι, περιπλανήθηκε στον κόσμο για να καταλήξει τη δεκαετία του ’20 στο Πήλιο. Δούλεψε ως βοηθός αγρότη, βοσκός, ψαράς, μπερδεύτηκε με τους ντόπιους και έστησε ένα μοναστηριακό ξενώνα στο Τρίκερι, χωρίς ηλεκτρικό και νερό, στον οποίο κατέλυσαν (μεταξύ άλλων) από τον Χατζηκυριάκο Γκίκα μέχρι την Γκρέτα Γκάρμπο και τους Ρότσιλντ. Παντρεύτηκε Eλληνίδα, το όνομά του συνδέθηκε με το θάνατο/δολοφονία μιας τουρίστριας, την ανακάλυψη του αγάλματος του Ποσειδώνα του Αρτεμισίου, ενώ δεν έλειψαν και οι ψίθυροι πως υπήρξε συνεργάτης των Ναζί. Και σαν μην έφτανε η περιπετειώδης ζωή, είχε κι έναν αινιγματικό θάνατο (1981) – ανέβηκε μόνος του να πεθάνει στο βουνό.

Το βιβλίο μοιάζει με διάδρομο όλο πόρτες. Ανοίγοντας κάθε μία εμφανίζονται μπροστά σου μαρτυρίες, ντοκουμέντα, γράμματα και αποσπάσματα από εφημερίδες, βιβλία, ταινίες ή ντοκιμαντέρ, ν’ απαντούν σε… μια ερώτηση του συγγραφέα. «Σκότωσε την τουρίστρια ή την έφαγαν οι καρχαρίες;» «Παρέδωσε πραγματικά το χάρτη με τα μονοπάτια του Πηλίου στους Γερμανούς;» «Είχε τόση οικολογική συνείδηση;» Ο Κώστας Ακρίβος έστησε με μαεστρία το βιβλίο του δουλεύοντας σε τρεις άξονες. Χρησιμοποιεί τις μαρτυρίες των ανθρώπων που γνώρισαν τον Α.Χ. για να καταδείξει το πώς οι ιστορίες μετατρέπονται σε μύθους. Κάθε καινούργια μαρτυρία προσθέτει στοιχεία και γεννά νέα ερωτηματικά που απαντώνται από ντοκουμέντα. Είναι ο δεύτερος άξονας, που λειτουργεί όπως οι σκηνές από τα επίκαιρα σε μια ταινία εποχής – δεν αφήνει περιθώρια για αμφιβολίες. Παράλληλα αναπτύσσεται ο τρόπος που επηρεάζει η ιστορία του Αλφόνς τη ζωή του συγγραφέα/ήρωα, καθώς «βυθίζεται» στη ζωή του πρώτου, ώστε να επιτευχθεί η σύνδεση με το σήμερα – τι μας διδάσκει το παρελθόν; Όμως, το βιβλίο δεν είναι εξαιρετικό μόνο εξαιτίας της δομής του ή κυρίως για την ενδιαφέρουσα ζωή του… σύγχρονου «Κενταύρου», αλλά και γιατί φέρνει δύο συναισθήματα να παλέψουν σε ρινγκ. Τη συγκίνηση για τη φιλοσοφία ζωής αυτού του πρωτοπόρου στη σκέψη ανθρώπου με την οργή για την απληστία, την έλλειψη αγάπης των Ελλήνων για τον τόπο τους, με τα γνωστά αποτελέσματα… («Θέλουμε να κατασκευάσουμε δενδροκομεία και να φυτέψουμε στο Πήλιο έλατα. Δεν θέλουμε να αποκτήσουμε έδαφος. Θέλουμε, όσο είναι δυνατόν, να αφήσουμε την περιοχή στη φυσική της κατάσταση, χωρίς επεμβάσεις και αλλοιώσεις. Για τα κτίσματα να χρησιμοποιήσουμε την αναγκαία ύλη από την περιοχή. Να μοιράζουμε δίκαια τα κέρδη. Οι παραγωγοί φρούτων, λαχανικών, γάλακτος, τυριού, αυγών, πουλερικών, αρνιών και κατσικιών θα έπρεπε να οργανωθούν σε συνεταιρισμούς…». Όχι δεν είναι απόσπασμα ομιλίας της υπουργού Τ. Μπ., αλλά απόσπασμα από γράμμα του Αλφόνς το 1969! Σε άλλο, πάλι, γράφει: «Πρώτα απ’ όλα θέλω να τους δώσω να καταλάβουν πως αν χαθεί το δάσος ή οι παραλίες γεμίσουν σκουπίδια και πέσει παντού τσιμέντο (αυτό το είδος το αγαπούν εδώ υπερβολικά), τότε να μην περιμένουν καμία ευτυχία για τον τόπο τους στο μέλλον»). Ευχαριστούμε, κύριε Ακρίβο, που μας συστήσατε τον Αλφόνς Χοχάουζερ.

Ποιος θυμάται τον Αλφόνς

Κώστας Ακρίβος, σελ. 314,

εκδ. Μεταίχμιο