Ο κόσμος της κυρίας Όλιβ

O «Κόσμος της κυρίας Όλιβ» έγινε best seller στην Αμερική, όπως επίσης και τα προηγούμενά της “Abide With Me” και “Amy and Isabelle”. Η Νεοϋορκέζα καθηγήτρια και συγγραφέας, που τιμήθηκε το 2008 με το βραβείο Πούλιτζερ (συνήθως δεν το δίνουν για πλάκα, σύντροφοι), έχει τον τρόπο της στο να υφαίνει καθημερινές ιστορίες με άξονα τις ανθρώπινες σχέσεις. Διαθέτει δε μια λεπτή ειρωνεία (την οποία αναδεικνύει η προσεγμένη μετάφραση) που εξουδετερώνει την υπερευαισθησία της στα σημεία που το ύφος της γίνεται υπέρ το δέον «συναισθηματικό».

Σπονδυλωτό μυθιστόρημα, το παρόν βιβλίο δομείται σε 13 ξεχωριστές κατά βάση ιστορίες τις οποίες συνδέει ο χαρακτήρας της συνταξιούχου καθηγήτριας μαθηματικών Όλιβ Κίτεριτζ. Ωστόσο, δεν είναι αυτή η κεντρική ηρωίδα αλλά ο «κόσμος της», όπως υπονοεί και ο τίτλος. Ο μικρόκοσμος της πόλης Κρόσμπι του Μέιν, στα βορειονατολικά των ΗΠΑ, κι οι ολοζώντανες περιγραφές του σκηνικού είναι ένα από πιο γερά χαρτιά της συγγραφέως.

Το μυθιστόρημα εξελίσσεται αργά, όμοια με τους ρυθμούς της ζωής σε μια μικρή πόλη. Ακόμη κι ο χαρακτήρας της Όλιφ δεν αναδεικνύεται ως πρωταγωνιστικός παρά μόνο –περίπου– στη μέση. Μέχρι τότε ο φακός εστιάζει στους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Λόγου χάρη στην άχαρη Ντενίζ, που τρομάζει όποτε διαβάζει στην εφημερίδα για μαριχουάνα και ελεύθερο έρωτα· στην Ντέιζι, την αλκοολική πιανίστρια που παραμένει προσκολημμένη στον παλιό έρωτά της· στον Κέβιν, παλιό μαθητή της Όλιβ και νυν σπουδαστή ψυχαναλυτικής, ο οποίος έχει αυτοκτονικές τάσεις· στο γιο της, που εξακολουθεί να ασφυκτιά (μαζί κι ο γάμος του) κάτω από την υπερπροστατευτικότητά της· και βεβαίως στο σύζυγό της, το συγκαταβατικό Χένρι, που βιώνει την πολύχρονη συμβίωσή τους «σαν ευχή και κατάρα μαζί».

Η αφήγηση είναι δοσμένη κατά τέτοιον τρόπο ώστε να σου δίνει την εντύπωση ότι κρυφακούς τα κουτσομπολιά σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Αυτό που συνδέει εξάλλου τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος είναι η αίσθηση της απομόνωσης και της απώλειας. Πρόκειται γι’ ανθρώπους που οι προκαθορισμένες επιλογές στη ζωή τους τούς οδήγησαν σε μια ανιαρή καθημερινότητα. Η Όλιβ τούς παρατηρεί και συγχρόνως τρέμει τις αλλαγές που φέρνει ο χρόνος – “The Τimes Τhey Αre A-Changin’”,  κατά πώς λέει κι ο ποιητής. Διόλου τυχαία, σε κάποιο σημείο ένας από τους χαρακτήρες αναπολεί την εποχή πριν τα 60s, πριν να έρθουν οι χίπηδες κι οι λοιποί μακρυμάλληδες που ακολουθούσαν τους Greatful Dead (τα σέβη μου!). Η ματιά της Στράουτ μοιάζει εκ πρώτης συντηρητική, όμως στο βάθος δεν είναι. Παιδί που γαλουχήθηκε με το μύθο των 60s, είδε εκείνη τη γενιά που απαίτησε πιο ριζοσπαστικά από ποτέ έναν άλλο κόσμο να παραδίδεται κατόπιν στον κομφορμισμό. Η ηρωίδα της, αν και φαινομενικά ανήκει στην άλλη πλευρά, βασανίζεται από το ίδιο υπαρξιακό πρόβλημα. Γερνάει σ’ έναν κόσμο που γερνάει το ίδιο γρήγορα μ’ εκείνη.

«Ο κόσμος της κυρίας Όλιβ»

Ελίζαμπεθ Στράουτ, μτφ. Βίκη Δέμου,

εκδ. Άγκυρα, σελ. 421