Εμβληματικές πρωτοβουλίες διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής την εποχή των Μνημονίων

Αντικείμενο της Μελέτης είναι η ανάδειξη εμβληματικών πρωτοβουλιών των Ελληνικών Κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δύο πρώτων Μνημονίων Σταθερότητας της Ελληνικής Οικονομίας, οι οποίες δημιούργησαν το απαραίτητο πλαίσιο ωρίμανσης νέων πολιτικών διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής, καθώς προσανατολίζονταν στη δημιουργία ενός συνεκτικού και ολοκληρωμένου δικτύου κοινωνικής ασφάλειας των ευπαθών ομάδων. Οι σχετικές πρωτοβουλίες αφορούσαν το πεδίο της κοινωνικής ένταξης, που συνθέτει το νέο πλαίσιο παρεμβάσεων του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και άλλων θεματικών κοινωνικών πολιτικών για την ολοκληρωμένη καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Πρόκειται για την Πράσινη Βίβλο για την Εθνική Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης (2013) και την Εθνική Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης (2014), δύο κείμενα αρχών που εισάγουν για πρώτη φορά στην Ελληνική κοινωνικοπολιτική συζήτηση το ιδεολογικό υπόδειγμα του Ενεργητικού Κοινωνικού Κράτους και το επιχειρησιακό μοντέλο της Ενεργητικής Ένταξης, το οποίο συμπληρώνει τις παραδοσιακές αναδιανεμητικές επιδοματικές πολιτικές καταπολέμησης της φτώχειας, επιδιώκοντας τρεις θεμελιώδεις προτεραιότητες: α) στήριξη του εισοδήματος για να διασφαλίζεται αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων χωρίς επαρκείς πόρους, β) σύνδεση με την αγορά εργασίας μέσω μέτρων προώθησης στην απασχόληση, γ) βελτίωση των συνθηκών πρόσβασης σε υπηρεσίες. Η Μελέτη τεκμηριώνει ότι οι στρατηγικές πρωτοβουλίες της περιόδου 2013-2014 δεν επικυρώθηκαν κατά την περίοδο 2015-2016 με τις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα σηματοδοτούσαν την προώθηση μίας γνήσιας διαδικασίας αναθεώρησης του Ελληνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλειας. Οι επιπτώσεις της συγκεκριμένης επιλογής είναι δυσανάλογες, καθώς η Ελληνική πολιτεία παραμένει θεσμικά ευάλωτη -και κατά τη διάρκεια υλοποίησης του Γ' Προγράμματος Οικονομικής και Δημοσιονομικής Πολιτικής- απέναντι στις αυξημένες κοινωνικές προκλήσεις σε συνθήκες κρίσης.