Γιατί έφαγα τον πατέρα μου

Πλειστόκαινη Εποχή. Μια οικογένεια πιθηκανθρώπων «σέρνεται» από τον πατέρα Έντουαρντ προς την ανθρώπινη εξέλιξη και τον πολιτισμό («…Αρχίσαμε να περπατάμε όρθιοι από παλιά, στη Μειόκαινη, κι είστε γελασμένες αν νομίζετε πως θ’ ανεχτώ να πάνε στράφι τόσα εκατομμύρια χρόνια προόδου μόνο και μόνο γιατί εσείς είστε μια χούφτα τεμπέλικα, άμυαλα κοριτσόπουλα»). Αυτός θα ανακαλύψει τη φωτιά και τις ευεργετικές ιδιότητες της εξωγαμίας («για να ανακατευτούν τα γονίδια, αλλά και γιατί ο νέος άντρας πρέπει ν’ αναζητήσει το ταίρι του, ν’ αγωνιστεί γι’ αυτό, να το κατακτήσει. Φυσική επιλογή. Επιβίωση του καλύτερου»). Εξωθεί τη σύζυγό του Μίλισεντ ν’ ανακαλύψει τη μαγειρική («από βλακεία μου υποθέτω την ανακάλυψα, αλλά θυμάστε πόσο υπέφερε ο πατέρας σας από καούρες όταν έτρωγε ωμό ελέφαντα…»), τους γιους του στην ανακάλυψη της βραχογραφίας, στην ανάγκη για εξημέρωση ζώων, στον έρωτα («όσο ζω θα διαλαλώ ότι είναι από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της Μέσης Πλειστόκαινης Εποχής»), στην προσπάθεια εξέλιξης της τεχνικής του οπλισμού της Παλαιολιθικής εποχής, αλλά και στο φόνο. Όλα αυτά δεν συμβαίνουν χωρίς οπισθοχωρήσεις, καυγάδες και διαμάχες στο αν η πρόοδος θα τους αποκόψει από τη φύση, με τον αμετάπειστο πατέρα να έχει ως μότο ζωής «η φύση είναι με το μέρος εκείνων που διαθέτουν τεχνολογική υπεροχή απέναντι στα άλλα είδη». Πρόκειται για ένα διαολεμένα πνευματώδες και ευρηματικό βιβλίο – ο Δαρβίνος θα το έκανε σίγουρα δώρο σε πολλούς φίλους (και εχθρούς του). Με ήρωες μια (τόσο αγγλική) οικογένεια πιθηκανθρώπων να τσακώνονται, χρησιμοποιώντας λεξιλόγιο του 20ού αιώνα, για το μέλλον τους (back to the future) αλλά και για θέματα που δεν έχουμε ακόμα λύσει. Πάντως, από το 1960 που εκδόθηκε, έγινε το αγαπημένο των ανθρωπολόγων, ακόμη κι αν βρήκαν μερικές χρονικές αστοχίες. Η ιστορία της συγγραφής του, μάλιστα, θέλει το συγγραφέα να συλλαμβάνει την ιδέα του βιβλίου, όταν ως ανθρωπολόγος συνάντησε το 1959 τον αναζητητή κρανίων ανθρωποπιθήκων, Louis Leakey. Του ζήτησε να του ερμηνεύσει ορισμένες βραχογραφίες και ο τελευταίος χόρεψε την ερμηνεία. Και αυτός ο χορός κρατάει ακόμα... για τους αναγνώστες.

Roy Lewis, Γιατί έφαγα τον πατέρα μου , μτφ. Έλση Τσούτη, εκδ. Άγρα, σελ. 182