Μια τέχνη που ζει από το θάνατο και άλλες φανταστικές ιστορίες

Στη σειρά «Ισπανόφωνοι και πορτογαλόφωνοι συγγραφείς», κυκλοφόρησε, σε μετάφραση της Δήμητρας Παπαβασιλείου, η συλλογή διηγημάτων του Benito Pérez Galdós(1843-1920) με τίτλο Μια τέχνη που ζει από το θάνατο και άλλες φανταστικές ιστορίες.

Μια επιδημία που έχει ενσκήψει στη Μαδρίτη, τρομοκρατώντας τους κατοίκους της με την ανατριχιαστική «μουσική» της· ένας μικρός κι ανέστιος εφημεριδοπώλης που ερωτεύεται μια δεσποινίδα του καλού κόσμου, με απρόβλεπτα αποτελέσματα· ένας διανοούμενος που ψάχνει απεγνωσμένα το κεφάλι του· μια επανάσταση των λημμάτων του λεξικού με άδοξη κατάληξη· μια χριστουγεννιάτικη γιορτή που διαταράσσεται από ένα παράδοξο πανδαιμόνιο· ένας άνδρας που πλανεύεται από μια μυστηριώδη συνταξιδιώτισσα· ένα πρωτότυπο αριστούργημα, στο οποίο καλούνται να συνεργαστούν ένας Έλληνας κι ένας Ισπανός καλλιτέχνης από διαφορετικές εποχές· ένας φιλοπερίεργος επιβάτης που προσπαθεί να διαλευκάνει ένα έγκλημα μέσα στο τραμ· ένας άσωτος υιός που επιστρέφει στο πατρογονικό σπίτι για να πεθάνει, μια κινούμενη πόλη και μια απαρηγόρητη, παρ’ ολίγον αυτόχειρ σ’ ένα απρόσμενο συναπάντημα μ’ ένα χαμίνι του δρόμου…

Ο Μπενίτο Πέρεθ Γκαλδός, ο μεγαλύτερος, κατά γενική ομολογία, Ισπανός μυθιστοριογράφος μετά τον Θερβάντες και, συνάμα, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους του Ρεαλισμού του 19ου αιώνα στην ισπανική λογοτεχνία και όχι μόνο, αποδεικνύει, με τα αφηγήματα αυτού του τόμου, μια «αναπάντεχη» όψη του ταλέντου του: εκείνη του συγγραφέα διηγημάτων, και μάλιστα φανταστικών! Ποιος θα μπορούσε όμως να διερευνήσει και να συμπυκνώσει καλύτερα τις πολλαπλές εκφάνσεις του φανταστικού από έναν μεγάλο δεξιοτέχνη του ρεαλισμού, που χρησιμοποιεί ακόμη και… νατουραλιστικές περιγραφές προκειμένου να ενισχύσει την πίστη μας στο μη εξηγήσιμο, το παράδοξο και το ανοίκειο;

Τα δώδεκα αφηγήματα της συλλογής διαβάζονται με τρεις τρόπους (ιδανικά, συνδυάζοντας και τις τρεις οπτικές γωνίες σε μια πολυπρισματική ανάγνωση): ως υποδειγματικά διηγήματα του φανταστικού αυτά καθαυτά· ως αντιπροσωπευτικά δείγματα του έργου αυτού του μεγάλου Ισπανού κλασικού, καθώς μας δίνουν την ευκαιρία να γνωρίσουμε το ύφος, την τεχνοτροπία, τους χαρακτηριστικούς ανθρώπινους τύπους και την προβληματική του μέσα από σύντομες, αυτοτελείς αφηγήσεις· ως παραδείγματα της (εν πολλοίς άγνωστης) ισπανικής φανταστικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, αυτής της μεγάλης μήτρας που γέννησε το περίφημο λατινοαμερικάνικο φανταστικό, δημοφιλέστατο στη χώρα μας χάρη σε μια πλειάδα μεταφρασμένων συγγραφέων, οι λογοτεχνικοί προπάτορες των οποίων παραμένουν ακόμη, λίγο πολύ, στην αφάνεια…