Υπόθεση Jacob

Ο William Landay στην «Υπόθεση Jacob» (εκδ. Διόπτρα) στήνει ένα δικαστικό θρίλερ βάζοντας στο εδώλιο του κατηγορουμένου για φόνο το γιο του εισαγγελέα.

Τα τελευταία χρόνια με τη μεγάλη έξαρση της αστυνομικής λογοτεχνίας παιδιά (από μικρά μέχρι έφηβοι) βγήκαν στο προσκήνιο των ιστοριών είτε ως κατηγορούμενοι είτε ως θύματα («Αντίλαλοι νεκρών» του Johan Theorin, «Το στίγμα» της Chevy Stevens κ.ά). Εδώ, ένας μαθητής σε προάστιο της Βοστόνης βρίσκεται δολοφονημένος. Ο βοηθός της εισαγγελέα Άντριου Μπάρμπερ αναλαμβάνει την υπόθεση, αν και θεωρείται εν μέρει ασυμβίβαστη η ενέργειά του αφού το θύμα είναι συμμαθητής του γιου του. Όταν τα στοιχεία δείχνουν ως πιθανό δολοφόνο το γιο του Μπάρμπερ, Τζέικομπ, ο ίδιος θα «παραιτηθεί» προκειμένου να τον υπερασπιστεί και να προστατεύσει την οικογένειά του από το μένος της μικρής κοινωνίας.

Η φράση της Παλαιάς Διαθήκης «Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα» στοίχειωσε μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και ταινίες (από τα θεατρικά του Ίψεν μέχρι το «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν» της Λάιονελ Σράιβερ). Το ίδιο συμβαίνει κι εδώ, καθώς εισβάλλει στη δικαστική αίθουσα το κρυφό παρελθόν του πατέρα του. Οι τρεις προπάτορές του (αρχής γενομένης από τον προπάππου του) είχαν καταγραμμένα στο βιογραφικό τους μια σειρά εγκλημάτων, μεταξύ αυτών και φόνους. Ο ίδιος παρέμεινε άμεμπτος, μήπως όμως πέρασαν στο DNA του γιου του εγκληματικά γονίδια; Σε μια εποχή που η γενετική κερδίζει συνεχώς έδαφος εμπλουτίζοντας τη φαρέτρα της έμπνευσης των συγγραφέων με καινούργιο υλικό, ο Landay αφήνει να αιωρείται σχεδόν μέχρι τέλους το ερώτημα του ρόλου των γονιδίων, δίνοντας από το στόμα γιατρού την πληροφορία στους γονείς (και σ’ εμάς) πως ο Τζέικομπ έχει ένα μεταλλαγμένο γονίδιο, το «ΜΑΟΑ νοκ-άουτ», που δημιουργεί προδιάθεση για εγκληματικές ενέργειες. Μόνο που παίζει ρόλο το περιβάλλον για να δώσει… καρπούς. Μια είδηση που φέρνει τους γονείς σε αμηχανία, τους τοποθετεί μπροστά στις ευθύνες τους ως διαπαιδαγωγούς και ανάβει το κόκκινο λαμπάκι στην αγωνία. Μήπως τελικά ο Τζέικομπ είναι ο δολοφόνος;

Ο συγγραφέας διαχειρίζεται ένα ακανθώδες, δύσκολο θέμα. Τον ενδιαφέρει περισσότερο το σασπένς και λιγότερο να εισχωρήσει σε βάθος στα ζητήματα που θίγει. Όμως δεν κάνει καμία έκπτωση και τελικά καταφέρνει εκτός από το να μας κρατήσει μέχρι τέλους το ενδιαφέρον να πει μια αλήθεια, διά στόματος του πατέρα, για τον τρόπο που οι γονείς βλέπουν τα παιδιά τους: «Έχεις ακούσει ποτέ σου για την επιβεβαιωτική προκατάληψη; Είναι η τάση να βλέπεις τα πράγματα στο περιβάλλον σου έτσι ώστε να επιβεβαιώνεις τους προϊδεασμούς σου, αντί να βλέπεις τα πράγματα που συγκρούονται με όσα ήδη πιστεύεις. Νομίζω πως κάτι τέτοιο συμβαίνει και με τα παιδιά. Βλέπεις αυτό που θέλεις να δεις». Μια σκέψη που εξηγεί επιπλέον γιατί οι γονείς πέφτουν πολλές φορές από τα σύννεφα με τις πράξεις των παιδιών τους. Το βιβλίο έμεινε για 29 εβδομάδες στη λίστα με τα Best seller των «New York Times». Μτφ. Μαρία Κωνσταντούρου.