Ληξιπρόθεσμα δάνεια

Τα αστυνομικά μυθιστορήματα είναι αυτά που αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της χώρας στην οποία διαδραματίζονται. Τα «Ληξιπρόθεσμα δάνεια» του Πέτρου Μάρκαρη φτάνουν ακόμα πιο μακριά. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της σειράς «Η τριλογία της κρίσεως» και ασχολείται με την κρίση και με ό,τι νεότερο σε προβλήματα έχει να επιδείξει η Ελλάδα. Είναι από τις σπάνιες φορές που κάποιος συγγραφέας «καθαρογράφει» τα ζητήματα μιας χώρας όσο είναι ακόμα ζεστά, δένοντάς τα με πλοκή και φυσικά σασπένς. Σε ό,τι αφορά στην πλοκή, αναζητείται δράστης που σκοτώνει πρόσωπα που σχετίζονται με το χρήμα, από διευθυντές και διοικητές τραπεζών μέχρι στελέχη. Επιπλέον η πόλη γεμίζει με αφίσες που προτρέπουν όσους χρωστάνε στις τράπεζες να μην πληρώνουν τις δόσεις των δανείων και των πιστωτικών τους καρτών.  

Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τα βιβλία του Μάρκαρη (γεν. 1937), αυτός που καλείται να δώσει λύση στο γρίφο είναι ο αστυνόμος Χαρίτος. Ο Κώστας Χαρίτος ζει με τη γυναίκα του Αδριανή στο Παγκράτι, συνεχίζει να διαβάζει με την ίδια μανία λήμματα από το λεξικό, τα αγγλικά του παραμένουν μέτρια και η σχέση του με την τεχνολογία προβληματική. Αντιπαρέρχεται στις έριδες του γραφείου και στις οικογενειακές διενέξεις με σθένος. Δύο σημαντικές αλλαγές συντελούνται στο βιβλίο αυτό, παντρεύεται η κόρη του Κατερίνα και αλλάζει το αγαπημένο του Μιραφιόρι για ένα αυτοκίνητο που διαθέτει πλοηγό και που μάλλον τον εκνευρίζει, γιατί γνωρίζει καλά τα κατατόπια της πρωτεύουσας.

Η άλλη αληθινή πρωταγωνίστρια είναι η Αθήνα. H πρωτεύουσα σκιαγραφείται όσο πιο πιστά γίνεται. Περπατάς στους δρόμους, από το Κορωπί στην Πειραιώς, από την Αλεξάνδρας στη Μητροπόλεως και από τα στέκια των μεταναστών στις σήραγγες του μετρό. Ακούς φωνές, βρισιές, συνθήματα και κορναρίσματα και νιώθεις την ταλαιπωρία και το κυκλοφοριακό έμφραγμα που δημιουργούν οι καθημερινές πορείες και διαδηλώσεις  στους δρόμους της. 

Σαν αναγνώστες νιώθουμε οικεία με τα βιβλία του Μάρκαρη, είτε γιατί ξαναβρίσκουμε ένα αγαπημένο πρόσωπο όπως ο Χαρίτος να διαλευκάνει υποθέσεις στο γνώριμο τοπίο της Αθήνας, είτε γιατί η οικονομική κρίση και ό,τι ταλανίζει σήμερα τους Έλληνες, όπως το ασφαλιστικό, οι  μισθολογικές περικοπές και οι αυξήσεις στους φόρους, είναι δεδομένα οικεία. Θα είχε ενδιαφέρον να μεταφραζόταν το μυθιστόρημα σύντομα στο εξωτερικό. Ίσως να ήταν ο καλύτερος τρόπος να συστήσεις την ελληνική κοινωνία, τη νοοτροπία, τις συμπεριφορές και τη δομή της στους ξένους που παρακολουθούν την κατάσταση στη χώρα μας.

Ληξιπρόθεσμα δάνεια, Πέτρος Μάρκαρης, εκδ. Γαβριηλίδη, σελ. 428