Αθηνά Χατζή: Αυτό είναι το πιο σέξι προφίλ στο ελληνικό Bookstagram

Μονοθεματικό σήμερα το Ημερολόγιο: παρακάτω θα διαβάσετε μία συζήτηση που κάναμε με την Αθηνά Χατζή — έναν από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους βιβλιοφιλικούς λογαριασμούς στο Facebook, και μάλλον τον πιο επιτυχημένο φανερά ψευδώνυμο, που όμως μετακόμισε πρόσφατα στο Instagram. Ποια είναι λοιπόν η feet_and_heels_by_the_book, και γιατί κάνει αυτό που κάνει; (Και γιατί δεν θα μας δώσει λογαριασμό). Διαβάστε τι μας είπε. Την ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο της.

* * *

Κ.Α.: Προφανώς αγαπάτε τα βιβλία και θέλετε να μιλάτε και να γράφετε γι’ αυτά. Πώς σκεφτήκατε αρχικά να φτιάξετε ένα προφίλ στο Instagram αφιερωμένο στα βιβλία, με το συγκεκριμένο, σχετικώς «τολμηρό» στιλ;

Α.Χ.: Από μικρή μού άρεσε να γράφω τι σκέψεις μού δημιουργεί ένα βιβλίο, μία ταινία, σπανιότερα ένα τραγούδι ή ένας πίνακας. Δεν χρησιμοποιώ ποτέ τη λέξη κριτική, αφενός γιατί δεν έχω καμία ειδική γνώση επί του θέματος αλλά και επειδή συνεχώς υποκύπτω στο έγκλημα καθοσιώσεως για έναν κριτικό, να προσπαθώ να συνδεθώ με κάθε βιβλίο μέσω προσωπικών ιστοριών και βιωμάτων, με αποτέλεσμα να χάνω κάθε αντικειμενικότητα και πιθανότατα κάθε σύνδεση με τον συγγραφέα. Κάποια στιγμή αποφάσισα να το κάνω με πιο άρτιο τρόπο, με ένα κείμενο πιο οργανωμένο, κυρίως σαν τρόπο αποφόρτισης, και έτσι ένα καλοκαίρι, την περίοδο του dolce far niente που κυοφορείται κάθε κακό, δημιούργησα το προφίλ. Ο στόχος μου, από τη στιγμή που αποφάσισα να εμπλακώ με μια τέτοια πλατφόρμα, ήταν να φτάσει ο λόγος μου σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό κι επειδή το Instagram είναι 90% εικόνα, για να τραβήξω την προσοχή, θα έπρεπε να γίνω μία περσόνα που η εικόνα της να είναι χαρακτηριστική, μοναδική όσο γίνεται, να προκαλεί συζητήσεις αλλά και να ταιριάζει με την προσωπικότητά μου. Είμαι προβοκάτορας, μου αρέσει το εξεζητημένο ντύσιμο, έχω φετίχ με τα τακούνια αλλά και έντονο το στοιχείο του exhibitionism τόσο στη σεξουαλική μου ζωή όσο και στην καθημερινότητά μου. Έτσι γεννήθηκε η Αθηνά Χατζή.

Κ.Α.: Υποθέτω πως δεν είναι λίγοι εκείνοι —ενδεχομένως γυναίκες στην πλειονότητά τους— που ενδυναμώνονται από το στιλ σας, που το βλέπουν απελευθερωτικό. Από την άλλη, πολλοί το επικρίνουν. Τι μήνυμα θέλετε να περάσετε με το συνολικό κόνσεπτ;

Α.Χ.: Κανένα μήνυμα. Ξεκάθαρα το έκανα για το προσωπικό μου κέφι. Από κει και πέρα, από τη στιγμή που κάτι γίνεται δημόσιο, φεύγει από τον έλεγχο του δημιουργού και ο καθένας προσλαμβάνει ό,τι θέλει ανάλογα με το τι κουβαλάει μέσα του. Το μόνο που θα ήθελα να πω σε κάθε γυναίκα είναι μπορεί να γίνει η σταρ της ζωής της, να γίνει εντυπωσιακή, glamorous και κυρίως ποθητή από τον έναν (η και περισσότερους) που εκείνη επιθυμεί, αρκεί να μην αποποιηθεί τη γυναικεία της ταυτότητα εκτός κι αν αποφασίσει να την ανταλλάξει με εκείνη μιας θεάς. Είναι εξαιρετικά δύσκολο βέβαια να είσαι αληθινή γυναίκα (φαντάζομαι και αληθινός άντρας), υπάρχουν άλλοι πέντε-έξι ρόλοι στους οποίους η καθεμιά μας πρέπει να ανταποκριθεί, και γιατί όχι να διαπρέψει, απαιτείται καθημερινή, σκληρή προσπάθεια, και για αυτό ίσως δέχομαι άπειρα μηνύματα θαυμασμού από άντρες των οποίων οι γυναίκες τα έχουν παρατήσει. Μην τα παρατάτε, αυτό είναι το μόνο μήνυμα.

Κ.Α.: Συνιστά το στιλ σας έναν τρόπο αμφισβήτησης των στερεοτύπων γύρω από τις «γυναίκες στη λογοτεχνία»;

Α.Χ.: Σίγουρα, αλλά το στερεότυπο δεν αφορά μόνο τις γυναίκες. Το διάβασμα είναι γενικά παρεξηγημένο σαν ενασχόληση. Κανείς δεν θα γίνει δημοφιλής στο σχολείο επειδή διαβάζει πολύ, ίσα-ίσα μπορεί να χαρακτηριστεί αντικοινωνικός ή παράξενος, και όταν σκεφτούμε κάποιον που διαβάζει πολλά βιβλία κάποια συγκεκριμένη εικόνα έρχεται συνήθως στο μυαλό. Πολλές φορές δουλεύει και αντίστροφα αυτό, οι αναγνώστες υιοθετούν μια ελιτίστικη συμπεριφορά και με stiff upper lip σχολιάζουν υποτιμητικά στους κλειστούς κύκλους τους τις συμπεριφορές των muggles. Καιρός να τελειώνει αυτή η ιστοριούλα. Μπορεί να σου αρέσει το διάβασμα, να φοράς πλισέ σκοτσέζικες φούστες, να μη μιλάς με άνθρωπο και να ακούς μόνο Μάλερ, αλλά μπορείς εξίσου καλά να φοράς τις δωδεκάποντες loubs, να συχνάζεις σε κοσμικά μαγαζιά και να τα σπας στα μπουζούκια. Με μια πρόταση, να είσαι περήφανη που διαβάζεις αλλά όχι επειδή διαβάζεις. Δεν κάνεις κάνα φοβερό κατόρθωμα.

Κ.Α.: Η ανωνυμία ήταν εξαρχής δεδομένη, προφανώς. Το μυστήριο γύρω από την ταυτότητά σας παίζει ρόλο στην προσέλκυση ακολούθων;

Α.Χ.: Σε κάθε κομμάτι της ζωής μας παίζουμε κάποιο ρόλο. Στα περισσότερα, τέλος πάντων. Αν ήμασταν απολύτως ειλικρινείς και λέγαμε τη γνώμη μας χωρίς περιστροφές, πιθανότατα δεν θα μας μιλούσε άνθρωπος. Στα κείμενά μου θέλω να είμαι απολύτως ειλικρινής. Οπότε η ανωνυμία μού δίνει αυτή την ελευθερία χωρίς να διακινδυνεύω να μη μου μιλάνε άνθρωποι που δεν τους αρέσει η γνώμη μου

Κ.Α.: Πώς επηρεάζει η αγάπη σας για τη λογοτεχνία και για συγκεκριμένους δημιουργούς ή τίτλους τις εκάστοτε στιλιστικές επιλογές σας;

Α.Χ.: Δεν θα έλεγα ότι τις επηρεάζει. Παλιότερα προσπαθούσα να ταιριάζω χρωματικά το εξώφυλλο του βιβλίου με τα ρούχα μου αλλά όχι πια.

Κ.Α.: Το προηγούμενο προφίλ σας αντιμετώπισε πολύ ιντερνετικό μίσος. Συνέβη απότομα ή σταδιακά; Το περιμένατε; Φοβηθήκατε; Στενοχωρηθήκατε; Σας τρόμαξε όλο αυτό;

Α.Χ.: Το προφίλ στο Facebook εννοείτε. Ναι, συνέβη από την πρώτη ανάρτηση σε μια βιβλιοφιλική ομάδα όπου δέχτηκα χυδαίες επιθέσεις παρότι η πολιτική της ομάδας ήταν ότι κάθε ποστ ανεβαίνει μετά την έγκριση των διαχειριστών. Η δεύτερη ανάρτησή μου προσέλκυσε πάνω από χίλια σχόλια ενώ ο μέσος όρος είναι 5 ή 6. Στην τρίτη οι διαχειριστές με μπλόκαραν. Τα περισσότερα σχόλια ήταν ενθαρρυντικά αλλά τα άσχημα ήταν πραγματικά εκτός ορίων. Πώς ένιωσα; Στη δουλειά μου για ένα οκτάωρο κάθε μέρα είμαι με 180 σφίξεις, περνάω διά πυρός και σιδήρου, οπότε, όχι, κρίσεις ασήμαντων αγνώστων δεν μπορούν ούτε να με τρομάξουν ούτε να με φοβίσουν. Σίγουρα ήταν έκπληξη, καθώς δεν περιμένεις από υποτιθέμενους βιβλιόφιλους να ακούσεις χαρακτηρισμούς που δεν ακούς ούτε στα γήπεδα, όπως έκπληξη ήταν και ο φθόνος εκ μέρους εκείνων που θεωρούν τον χώρο μαγαζί τους και που οδήγησε τελικά στον αποκλεισμό μου. Και φυσικά, όχι, δεν στενοχωρήθηκα. Μπορώ να πω ότι με κάποια σχόλια γελάω ακόμα όποτε τα θυμάμαι. Όλο αυτό ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον ανθρωπολογικό πείραμα και μπορώ να πω ότι είμαι πολύ σοφότερη τώρα.

Κ.Α.: Πώς διαμόρφωσε αυτή η εμπειρία την προσέγγισή σας στη δημιουργία του καινούργιου προφίλ;

Α.Χ.: Αυτό που αποκόμισα ήταν ότι αυτό που κάνω όντως προσελκύει το ενδιαφέρον και δημιουργεί συζητήσεις. Αυτό κι αν ήταν τεράστια έκπληξη. Οπότε αποφάσισα να συνεχίσω με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, απλά άλλαξα μέσο. Θεωρώ το Instagram πολύ λιγότερο τοξικό από το Facebook.

Κ.Α.: Τι πιστεύετε ότι παρακινεί τους ανθρώπους να επικρίνουν ή να κρίνουν με βάση κάποιες φωτογραφίες που ίσως δεν βρίσκουν του γούστου τους και όχι με βάση το κυρίως περιεχόμενο των αναρτήσεων;

Α.Χ.: Όλοι κρίνουν, ας μη γελιόμαστε, ακόμα και κάποιον που συναντάς στον δρόμο τον κρίνεις από την εμφάνιση του, από τον τρόπο που περπατάει, από την αύρα του. Σίγουρα όμως δεν θα του πεις ότι δεν σου αρέσουν τα ρούχα ή τα παπούτσια του, εκτός αν είσαι τελείως κάφρος. Τώρα το τι παρακινεί ορισμένους ανθρώπους να εκφράσουν την κακή γνώμη τους σε κάποιον που δεν τους μπαστακώνεται στο σπίτι ή στη δουλειά τους και που μπορούν να τον αποφύγουν απλώς πατώντας ένα κουμπί, νομίζω εμπίπτει στις αρμοδιότητες γιατρών συγκεκριμένων ειδικοτήτων. Γιατί επικρίνεται η εικόνα και όχι το κείμενο; Αυτό ήταν εξαρχής το μεγάλο διακύβευμα. Ήξερα ότι, αν οι τολμηρές εικόνες δεν συνοδεύονταν από ένα πολύ δυνατό κείμενο, όλο αυτό το ζηλόφθονο παρεάκι θα με έσκιζε κυριολεκτικά. Όχι χωρίς περηφάνια, θα πω ότι μετά από τόσα χρόνια δεν βρέθηκε ούτε ένας, ακόμα και ο πιο κακόβολος, να μου πει τι βλακείες είναι αυτά που γράφεις.

Να γίνεις πιο δυνατή από όλο αυτό· και για να έχεις δύναμη πρέπει από μικρή να χτίσεις αυτοπεποίθηση, και αυτό δεν γίνεται με τσιτάτα αυτοενθάρρυνσης της new age mambo jambo psychology.

Κ.Α.: Πώς χειρίζεστε η ίδια την αρνητικότητα και ποιες συμβουλές θα δίνατε σε ανθρώπους που επίσης αντιμετωπίζουν μίσος στο διαδίκτυο;

Α.Χ.: Οι αρνητικές γνώμες με επηρεάζουν μόνο αν προέρχονται από ανθρώπους που εκτιμώ. Από κάθε άλλον οι κρίσεις μού δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τον κρίνοντα παρά για τον κρινόμενο. Τώρα για το μίσος ή μάλλον τη μισαλλοδοξία που εξελίσσεται στη μάστιγα της εποχής, και όχι μόνο στο διαδίκτυο, η απάντηση δυστυχώς είναι μόνο η δύναμη. Να γίνεις πιο δυνατή από όλο αυτό· και για να έχεις δύναμη πρέπει από μικρή να χτίσεις αυτοπεποίθηση, και αυτό δεν γίνεται με τσιτάτα αυτοενθάρρυνσης της new age mambo jambo psychology. Πρέπει να δουλέψεις σκληρά πετυχαίνοντας μικρούς στόχους και μικρές νίκες, πρέπει να κυνηγήσεις τα όνειρά σου και να ματώσεις για αυτά και να φτιάξεις μια αστραφτερή πανοπλία για να κυκλοφορείς έξω στον κακό κόσμο, αλλά και ένα χρυσό κλουβί για να μπορείς να κρυφτείς αν τα πράγματα πάνε πραγματικά στραβά.

Κ.Α.: Εκτός από επικριτικά, λαμβάνετε μηνύματα από ανθρώπους που επηρεάστηκαν θετικά από τη δουλειά σας;

Α.Χ.: Το καλύτερο μήνυμα που θα μπορούσα να πάρω είναι από ανθρώπους που μου λένε ότι με κάποιον τρόπο τούς άγγιξε το κείμενο μου. Κοινότοπο, ξέρω, αλλά τα κλισέ για κάποιο λόγο υπάρχουν. Επίσης μού αρέσει να μου λένε γυναίκες ότι τους αρέσει το στιλ μου. Τα σχόλια των ανδρών για την εμφάνισή μου τις περισσότερες φορές με κάνουν να γελάω.

Κ.Α.: Πώς σάς αντιμετωπίζουν οι εκδότες; Έρχονται σε επαφή μαζί σας; Σας στέλνουν βιβλία, σας ζητούν συνεργασία;

Α.Χ.: Ελάχιστοι, στα δάχτυλα του ενός χεριού. Δεν ξέρω γιατί. Ίσως δεν θέλουν να συνδεθούν με ένα τσουλάκι. Ίσως δεν τους αρέσουν τα κείμενά μου. Πολλοί συγγραφείς όμως μου ζητούν να διαβάσω τα βιβλία τους.

Κ.Α.: Πώς επιλέγετε τα βιβλία που συζητάτε; Υπάρχουν συγκεκριμένα είδη ή συγγραφείς στους οποίους εστιάζετε κυρίως;

Α.Χ.: Μεγάλο ζήτημα πώς επιλέγει κανείς βιβλία. Ξεκάθαρα έχω αγαπημένους συγγραφείς των οποίων τα βιβλία θα αγοράσω. Από κει και πέρα εμπιστεύομαι δυο-τρεις κριτικούς και κυρίως το ένστικτο του αναγνώστη που μετά από τόσα χρόνια έχει υπεροξυνθεί και δεν με απογοητεύει παρά μόνο σπάνια. Υπάρχει κι ένας άνθρωπος που με ξέρει καλά και μου προτείνει βιβλία contra tempo που δεν θα διάλεγα ποτέ. Από αυτά τα βιβλία έχουν προκύψει μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες αναγνώσεις μου. Δεν θα διαβάσω κάποιο βιβλίο του συρμού ή επειδή έχει προκαλέσει συζητήσεις μόνο και μόνο για να προσελκύσω άτομα στο προφίλ. Διαβάζω ό,τι γουστάρω και μόνο.

Κ.Α.: Ποια είναι η πιο παράξενη ή αξιομνημόνευτη αντίδραση που είχατε ποτέ; Μία από fan και μία από hater.

Α.Χ.: Από hater, προτάσεις του τύπου πώς μπορεί μια τσούλα να ασχολείται με τα ιερά μας βιβλία, άνοιξε καλύτερα only fans. Πράγμα που δεν το βρίσκω πολύ κακή ιδέα. Από fan, κάτι αξιομνημόνευτα πέδιλα Zanotti. Παρεμπιπτόντως, για όποιον ενδιαφέρεται να γίνει αξιομνημόνευτος, φοράω νούμερο 37.

Κ.Α.: Βλέπετε το προφίλ σας να εξελίσσεται στο μέλλον, ή προτιμάτε να το διατηρήσετε στο σημερινό του στιλ;

Α.Χ.: Προς το παρόν, μου αρέσει πώς τρέχει αυτή τη στιγμή. Μου αρέσει και όλη αυτή η αναζήτηση, να βρω τα κατάλληλα ρούχα και τα κατάλληλα σκηνικά, με τρελαίνει η διαδικασία της φωτογράφησης, νιώθω πολύ ωραία, πολύ σέξι.

Κ.Α.: Θα σκεφτόσασταν να αποκαλύψετε την ταυτότητά σας μια μέρα, ή η ανωνυμία είναι απαραίτητη για την καλλιτεχνική και προσωπική σας ελευθερία;

Α.Χ.: Όχι, όχι, ποτέ. Κάποιοι πολύ δικοί μου το ξέρουν φυσικά. Δεν έχω κανένα λόγο να το κάνω. Το μυστήριο εξάλλου πιστεύω συμβάλλει στη γοητεία.

Κ.Α.: Τι θέλετε να παίρνουν κυρίως οι άνθρωποι από το προφίλ σας;

Α.Χ.: Μόνο ομορφιά! Με την ευρύτερη έννοια φυσικά, ίσως καλαισθησία θα έπρεπε να πω… Αν μπορούσα να αυξήσω λίγο την ομορφιά που υπάρχει στον κόσμο, έστω και στο ελάχιστο, τότε θα ήμουν πολύ χαρούμενη.

Κ.Α.: Σας ενδιαφέρει να στείλετε ένα μήνυμα στους επικριτές σας; Εάν ναι, ποιο θα ήταν αυτό;

Α.Χ.: Θα πρέπει να διαχωρίσω αυτούς που δεν τους αρέσει ή που ακόμα και απεχθάνονται αυτό που κάνω και για τους οποίους δεν έχω τίποτα άσχημο να πω, ίσα-ίσα τα σχόλια τους τα αποζητώ γιατί με βοηθούν να εξελιχθώ, από εκείνους που κάνουν αήθη σχόλια σε προσωπικό επίπεδο και αδυνατούν να σκεφτούν πως βρίζουν μια περσόνα κι όχι έναν άνθρωπο. Είναι τόσο αστείο, ή γελοίο —δεν ξέρω ποια λέξη ταιριάζει—, όσο το να αποκαλείς στον δρόμο τον Αρτέμη Μάτσα προδότη, συγχέοντας τον ηθοποιό με τον άνθρωπο. Η γιαγιά μου έλεγε ότι, αν δεν έχεις να πεις κάτι καλό, μη λες τίποτα. Εγώ δεν είμαι σαν τη γιαγιά μου. Θα τους πω συνεχίστε, με διασκεδάζετε.

Αν μου επιτρέπετε όμως, θα προσέθετα εγώ μία ερώτηση. Αν θα ήθελα να γράψω εγώ κάτι. Και θα απαντούσα: Νομίζω η Ελλάδα έχει περισσότερους συγγραφείς από όσους μπορεί να καταναλώσει. Και πολύ λίγους αναγνώστες. Θα μείνω στην πλευρά των ολίγων. Ίσως κάποτε να εκδώσω ένα λεύκωμα με τις φωτογραφήσεις μου και τις κριτικές μου, αν φυσικά κρίνω ότι θα ενδιέφερε κάποιον. Αλλά μέχρι εκεί.

* * *

Το Ημερολόγιο κυκλοφορεί τρεις φορές την εβδομάδα: κάθε Σάββατο, κάθε Κυριακή, και κάθε Τετάρτη. Θυμίζουμε: όποιος έχει μια σκέψη που θέλει να μοιραστεί μαζί μας, να μας τη στείλει με μέιλ. Σας ευχαριστούμε πολύ.