Βάτραχοι και φρέσκο γάλα: μια μυθολογία ή μήπως όχι;

Η ιδέα ενός βατράχου μέσα στο γάλα μας σίγουρα μάς φαίνεται από αηδιαστική έως και ανησυχητικη διαδικασία… Η συγκεκριμένη παράδοση κρατάει τη σκούφια της από τη Ρωσία και ειδικότερα από τις αγροτικές παραδόσεις της χώρας. Ωστόσο, αυτή η εξωφρενική πεποίθηση βρίσκει ανταπόκριση έως σήμερα με αρκετούς να προσπαθούν να εξηγήσουν επιστημονικά κάτι που κινείται μεταξύ μυθολογίας και θεωρίας παλαιών φυσιοδιφών.

Το 2012 επιστήμονες στη Μόσχα εντόπισαν 76 πεπτίδια στις εκκρίσεις του Rana temporaria Linnaeus, γνωστού και ως κοινού ευρωπαϊκού βατράχου ή βουνοβατράχου.

Όπως ανακάλυψαν, πολλά από αυτά τα πεπτίδια διαθέτουν αντιβακτηριδιακές ιδιότητες, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να αναστείλουν την ανάπτυξη ορισμένων τύπων βακτηριδίων. Δεδομένου του παγκόσμιου ζητήματος που αφορά την αντοχή στα αντιβιοτικά, η ανακάλυψη με τον βάτραχο έγινε πρωτοσέλιδο, εφιστώντας την προσοχή σε πιθανές ιατρικές εφαρμογές με οφέλη. Τότε ήταν που η μελέτη των ρώσων επιστημόνων φάνηκε να εξηγεί κάπως την παλιά ρωσική πεποίθηση σχετικά με τη χρήση βατράχων για τη διατήρηση του γάλακτος. Και ναι, μια κάποια εξήγηση υπάρχει, ωστόσο ας το πούμε όσο πιο απλά γίνεται: κανείς δεν συνιστά να αρχισει το γάλα σας να κάνει παρεούλα με βατράχια.  

Κι αφού το διευκρινίσαμε κι αυτό, ας πάμε στο πώς οι επιστήμονες επιχείρησαν να εξηγήσουν αυτή την παλιά ρωσική θεωρία:

Η συντήρηση των τροφίμων στην εποχή πριν από την ψύξη ήταν δύσκολη. Οι αγρότες στα παλιά τα χρόνια βασίζονταν σε μεθόδους όπως τα κελάρια,το αλάτι, και τη ζύμωση για να διατηρήσουν τα τρόφιμα τους, αλλά ακόμα το γάλα παρέμενε ένα δύσκολο προϊόν για να διατηρηθεί φρέσκο, παρά το κρύο κλίμα της Ρωσίας. Και φυσικά όσο το φρέσκο γάλα παρέμενε εκτός ψυγείου τόσο περισσότερα ήταν τα βακτήρια που έκαναν την εμφάνιση τους, καθιστώντας το γάλα ξινό και μερικές φορές επικίνδυνο για κατανάλωση. 

Αν και μπορεί να μην καταλαβαίνουμε πλήρως τον αρχικό συλλογισμό πίσω από την παράδοση, οι βάτραχοι εμφανίζονται περισσότερο από μια φορές στη λαϊκή παράδοση της Ρωσίας. Μια παροιμία λέει για δύο βατράχους που πέφτουν σε ένα κουτί με γάλα, όπου ο ένας προσπαθεί απεγνωσμένα να επιζήσει και τελικά πνίγεται και ο άλλος επιπλέει και κολυμπάει μέσα στο γάλα με μανία. Μέχρι το πρωί το γάλα είχε γίνει στερεό βούτυρο…και ο βάτραχος είχε ξεφύγει. Μια άλλη ιστορία περιγράφει την Babushka-Lyagushka-Shakusha, τη μαγική, ευαίσθητη «Γιαγιά που χοροπηδά σαν βάτραχος», να κολυμπάει σε ένα «μπάνιο με γάλα».

Θα μπορούσε να υπάρξει ακόμα και μια πιο πρακτική συσχέτιση. Οι βάτραχοι είναι κρύοι και μαλακοί στην αφή, και οι άνθρωποι μπορεί να πίστευαν ότι αυτά τα χαρακτηριστικά θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο γάλα.

Σε μια ανταλλαγή επιστολών προς τον εκδότη του 1854 στους New York Times, ένας αγρότης περιέγραψε πώς το να βυθίσει τα κουτάκια του γάλακτος σε ένα ελατήριο για να τα διατηρήσει κρύα, αναπόφευκτα οδήγησε σε εισβολές βατράχων στο σημείο.

Ο ίδιος περιέγραψε ότι μετά το τυχαίο ψάρεμα βατράχων, το γάλα ήταν ακόμα σε τέλεια κατάσταση και εστάλη κανονικά στους πελάτες του. Πέντε μέρες αργότερα, ένας αγανακτισμένος αναγνώστης έγραψε ότι, παρά το γεγονός ότι διάβασε πολλές αφηγήσεις για βατράχους στο γάλα «η ιδέα να πιεις από το σημείο που υπήρχε εκεί ένας βάτραχος δεν είναι και η πιο ευχάριστη». Ίσως ο Ρώσος χωρικός του παρελθόντος να εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο μια βατραχοπόδαρη κατάσταση…που όμως έτυχε να λειτουργήσει. 

Πηγή: TheArchaeologist.com