Είναι πραγματικά απαραίτητο να θέτουμε νέους στόχους την Πρωτοχρονιά;

«May all your wildest dreams manifest in 2023», «Let's make 2023 your year», «Delete the old version of me» και «10 New Year's Resolutions You Might Actually Keep» είναι μόνο μερικά από τα κλισέ quotes που κατέκλυσαν την πρώτη μέρα του χρόνου την αρχική όλων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ίσως να έπεσες και εσύ μπροστά σε κάποιο clickbait άρθρο ή σε ένα “For you page” στο TikTok, όπου οι χρηστές ανακοίνωσαν τους στόχους τους για τη νέα χρονιά.

Σε αυτό το σκηνικό ήρθαν να προστεθούν αμέτρητα recap video για το 2022, στα οποία οι χρήστες παρουσίαζαν τις σημαντικότερες στιγμές της χρονιάς τους. Αν και πολλές φορές τα recap αυτά συμπεριελάμβαναν και κάποιες δυσάρεστες αναμνήσεις, η τελική αίσθηση που άφηναν τα βίντεο ήταν μιας ιδανικής αξιοζήλευτης ζωής. Στον πυρετό των απολογισμών κάποιοι εύλογα αναρωτήθηκαν: έχει πραγματικό αποτέλεσμα αυτό το New Year's resolutions πνεύμα της εποχής; 

Όταν οι άνθρωποι θέλουν να αλλάξουν κάτι στη ζωή τους, συχνά χρειάζεται να τοποθετήσουν ένα χρονικό ορόσημο, όπως η αρχή της εβδομάδας ή η αρχή ενός νέου εξαμήνου. Οι ψυχολόγοι χαρακτηρίζουν αυτό το φαινόμενο ως «το εφέ της νέας αρχής». Το μεγαλύτερο χρονικό ορόσημο, που μπορεί να θέσει κανείς, είναι η αρχή του νέου έτους. Μελετητές από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης διερεύνησαν μέσω ενός πειράματος μεγάλης κλίμακας τις αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς περισσότερων από 1000 ατόμων, προκειμένου να εξετάσουν το αν και κατά πόσο τις τηρούν, αλλά και το αν ο καθορισμός στόχων αυξάνει τελικά τις πιθανότητες επιτυχίας.

Σύμφωνα με τα πορίσματα του πειράματος, άνθρωποι που έχουν στόχους με θετικό προσανατολισμό σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας σε σύγκριση με αυτούς που βάζουν στόχους αποφυγής, όπως το ότι «δε θα ξαναφάω αργά το βράδυ». Οι περισσότεροι θέτουν στόχους σχετικά με τη σωματική τους υγεία. Αλλά υπάρχουν πολλά resolutions που σχετίζονται με την εργασία, τα οικονομικά και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες, όταν χρειάστηκε να αξιολογήσουν τους εαυτούς τους για την επίτευξη των στόχων τους, είπαν ότι πέτυχαν. Ενδεχομένως, έτσι εξηγείται και η βροχή δηλώσεων “2022 was the best year of my life” που συναντάται αυτή τη στιγμή στο διαδίκτυο.

Στον αντίποδα βρίσκονται όσοι πεισματικά αρνούνται να θέσουν νέους στόχους την Πρωτοχρονιά με το επιχείρημα ότι ο μήνας-συνώνυμο της νέας αρχής είναι ο Σεπτέμβριος. Αυτή δεν είναι μια θέση χωρίς επιχειρήματα. Τα ευρήματα της παραπάνω μελέτης, όμως, υποδηλώνουν ότι οι αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς είναι μια δυνητικά αποτελεσματική στρατηγική για την αλλαγή συμπεριφοράς. Ακόμη, οι συμμετέχοντες, οι οποίοι στα πλαίσια της έρευνας ένιωσαν κάποια υποστήριξη για να πετύχουν τους στόχους τους, είχαν μεγαλύτερη επιτυχία από εκείνους που δεν έλαβαν υποστήριξη. Αυτό μπορεί να σημαίνει πως τα motivation quotes, οι συμβουλές και οι οδηγίες στα άρθρα σχετικά με τον αποτελεσματικό καθορισμό στόχων θα μπορούσαν πράγματι να επηρεάσουν θετικά τους ανθρώπους.

Βέβαια, στη Σουηδία οι άνθρωποι παραμένουν δύσπιστοι όσον αφορά την πρακτική του “New Year's resolutions”. Οι δημοσκοπήσεις αναφέρουν ότι μόνο ένα 12-18% λαμβάνει αποφάσεις και θέτει στόχους την Πρωτοχρονιά. Ίσως να πιστεύεις και εσύ ότι οι Σουηδοί έχουν δίκιο και ότι οι στόχοι της νέας χρονιάς είναι αποφάσεις καταδικασμένες να αποτύχουν.

Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να σκοπεύεις να κάνεις κάτι και στο να το υλοποιείς τελικά. Την ίδια στιγμή, υπάρχει πραγματική απουσία ρεαλισμού σε όλα αυτά τα καλαίσθητα recap video των social media. Στην πραγματικότητα, παρά τα μεγάλα σχέδια και τους δημόσιους απολογισμούς, μόνο το 8% των ανθρώπων πρόκειται να πετύχει τους στόχους της Πρωτοχρονιάς, όπως αναφέρει η μελέτη του Πανεπιστημίου του Scranton. Ωστόσο, αξίζει να επιχειρήσει κανείς να βρεθεί στη μειοψηφία των ανθρώπων που τηρούν τις αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς και να εκμεταλλευτεί τα New Year's Resolutions ως μια αφορμή για να εστιάσει ξανά στους στόχους του.