Ένας συγκινητικός αποχαιρετισμός καθηγήτριας σε νέους πτυχιούχους

Μια υπέροχη και συγκινητική ομιλία για την αλληλεγγύη στους καιρούς μας έδωσε η πανεπιστημιακός και συγγραφέας Αγγέλα Καστρινάκη κατά την τελετή αποφοίτησης της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. 

Ο λόγος της όπως τον ανέβασε η ίδια στο facebook:

«Αυτές τις μέρες παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας. Αν θα αντέξει το σύστημα υγείας, αν θα χωρέσουν οι ΜΕΘ όλους τους ασθενείς. Πολλούς από εμάς μας έχει πλησιάσει η αρρώστια, ίσως και μας έχει αγγίξει. Αγαπημένα πρόσωπα ίσως έχουν ασθενήσει με ελαφρύτερα ή βαρύτερα συμπτώματα. Ταυτόχρονα, όμως, δίπλα στα θλιβερά αυτά δεδομένα, παρακολουθούμε και μια άλλη όψη της πανδημίας: την εκπληκτική προσφορά κάποιων συνανθρώπων μας. Και αυτή επίσης βρίσκεται πολύ κοντά μας: οι δέκα νοσηλεύτριες από την Κρήτη, καθώς και οι άλλες και άλλοι από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας που πήγαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη Θεσσαλονίκη‧ γιατροί που επίσης εθελοντικά, αφήνοντας πίσω τις οικογένειές τους, πηγαίνουν εκεί όπου τους καλεί το καθήκον. Πολλοί οι άνθρωποι που προσφέρουν με κίνδυνο της υγείας τους και της ίδιας τους της ζωής.
Ζούμε ακραίες καταστάσεις, και αυτές οι παραπάνω συμπεριφορές αποτελούν πολύ συγκινητικά παραδείγματα αυταπάρνησης. Όμως για να λειτουργήσει μια κοινωνία οφείλει και σε καιρό ειρήνης –γιατί τώρα είμαστε, όπως όλοι γνωρίζουμε, κατά κάποιον τρόπο σε καιρό πολέμου– να ξαναβρεί αυτές τις συμπεριφορές. Λέω να ξαναβρεί, επειδή σε μεγάλο βαθμό η ικανότητα να νιώθουμε τον άλλον έχει ατονήσει τον τελευταίο καιρό, όπου κλεινόμαστε ο καθένας και η καθεμία πιο πολύ απ’ ό,τι άλλοτε στη στενά ατομική ή οικογενειακή μας κάψουλα. Η λέξη «ενσυναίσθηση» εισήχθη τώρα τελευταία στο λεξιλόγιό μας, επειδή ίσως θελήσαμε να περιγράψουμε αυτό που μας λείπει, το ζητούμενο: το να μπαίνουμε στη θέση του διπλανού μας.
Τώρα που οι κάψουλες οι κυριολεκτικές, με τους ασθενείς, αυξάνουν, οι κάψουλες που μας κρατούν κλεισμένους στο εαυτό μας φαίνονται κάπως να ανοίγουν. Ξεμυτίζουμε προς τον άλλο άνθρωπο. Όλη η κοινωνία μας εξυμνεί γιατρούς και νοσηλευτές – και τις δέκα γενναίες κοπέλες απ’ την Κρήτη. Κοιτάμε τα πρόσωπά τους και δακρύζουμε. Ναι, η πανδημία μπορεί να μας ξαναδώσει το πρόσωπο της αλληλεγγύης, να μας κάνει να αισθανθούμε βαθύτερα ό,τι λέει ο όρκος που σε λίγο θα απαγγείλετε: «θα δείχνω έμπρακτα την αλληλεγγύη μου σε όσους την χρειάζονται».
Είναι πράγματι ο καιρός της αλληλεγγύης. Όταν τόσο πολύ ο ένας εξαρτάται από τον άλλον, όταν η υγεία σου ή και η ζωή σου κρέμεται από τη δική μου συμπεριφορά, συναισθάνομαι την ευθύνη και δρω σαν ο άλλος να είναι ο ίδιος μου ο εαυτός. Σε αυτό πρέπει να κατατείνουμε. Παραμερίζοντας τις μεταβολές συμπεριφοράς και κοσμοαντίληψης που φέρνει η πανδημία (τις φοβίες, την καχυποψία προς τους διπλανούς μας, τον τρόμο αλλά και την ηδονή του τρόμου για μια υποτιθέμενη παγκόσμια πλεκτάνη), ας διαλέξουμε συνειδητά να κρατήσουμε το ευγενές αίσθημα, την αλληλεγγύη.
Σε λίγο θα έχουμε το εμβόλιο. Μια νέα σπουδαία κατάκτηση της επιστήμης. Θα αρχίσουμε πάλι να κυκλοφορούμε ελεύθερα και να ανασαίνουμε χωρίς φόβο. Ό,τι ζούμε τώρα θα μείνει σαν εφιάλτης ή σαν παράξενο όνειρο με μασκοφόρους. Προφανώς θα γυρίσουμε στην κανονικότητα αργά ή γρήγορα. Αυτό το μάθημα όμως της αλληλεξάρτησης και άρα της αλληλεγγύης είναι καλό να μας μείνει ες αεί. Τότε πραγματικά θα εκπληρώσετε αυτό στο οποίο τώρα θα ορκιστείτε.
Σας συγχαίρω λοιπόν θερμά για την επίτευξη του στόχου σας, για το απτό αποτέλεσμα των προσπαθειών σας, το πτυχίο σας. Χαρείτε το, βρείτε τον βηματισμό σας εκτός του κελύφους του Πανεπιστημίου και ετοιμαστείτε να χρησιμοποιήσετε τα εφόδιά σας, όσα σας δώσαμε, όσα κατακτήσατε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με εφευρετικότητα, αισιοδοξία και θερμή αίσθηση συμμετοχής στην κοινωνία των πολιτών».