Ναι, μπροστά στο θάνατο όλα είναι ασήμαντα

Η φράση του Νταλάρα «Οι αντιθέσεις που είχα μαζί του στο παρελθόν, με κάνουν να λυπάμαι ακόμα πιο βαθιά. Μπροστά στη ζωή και στο θάνατο, όλα γίνονται ασήμαντα, μηδαμινά» είναι μεγάλη κουβέντα. Και θα μείνει.

Μερικές σκέψεις πάνω σε αυτή:

Καταρχάς την έγραψε ελάχιστα λεπτά μετά την ανακοίνωση του θανάτου του. Έχει τη σημασία του. Είναι άλλο πράγμα να πεις δυο καλά λόγια 2-3 μέρες μετά (αν πεις), και άλλο να εκφράσεις εκείνη τη στιγμή αυθόρμητα τα πρώτα σου συναισθήματα, για έναν άνθρωπο που κάποτε ήσουν σε σκληρή δικαστική διαμάχη.

Το άλλο είναι η «υποκρισία», λέξη που λέχθηκε για το κείμενο του Νταλάρα («υποκριτική ανακοίνωση»). Μην γινόμαστε εύκολοι κριτές ψυχών και συνειδήσεων. Η φράση «Οι αντιθέσεις που είχα μαζί του στο παρελθόν, με κάνουν να λυπάμαι ακόμα πιο βαθιά» συνιστά δραματική ομολογία ενός λάθους, ή έστω μιας υπερβολικής αντίδρασης από την πλευρά του (ποιος μας λέει ότι μόνο εκείνος έσφαλε;). Δυστυχώς το γεγονός ενός θανάτου είναι καταλυτικό, σαρώνει τα πάντα. Το κρίμα είναι ότι όλες αυτές τις μικρότητες, και το μάταιό τους, που μας πολιορκούν στη ζωή μας, τις καταλαβαίνουμε στο τέλος. Ποιος όμως έχει το αλάθητο για να δικάσει και να καταδικάσει για υποκρισία αυτόν που έστω και κατόπιν εορτής φαίνεται να λυγίζει;

Ο Νταλάρας καθάρισε το πιάτο του. Και υποχρεωμένος δεν ήταν. Αν δεν το έκανε, θα δέχονταν για 2-3 μέρες κάποια πικρά σχόλια, αλλά μέχρι εκεί. Από κει και μετά θα τον ξεχνούσαν. Όλα ξεχνιούνται (και ο νεκρός θα ξεχαστεί, όπως και τόσοι άλλοι…).

Ναι, μπροστά στο θάνατο όλα είναι ασήμαντα.

Αν μπορούσε αυτό να τυπωθεί ως κώδικας άπαξ δια παντός στα εγκεφαλικά κύτταρα, ο κόσμος θα ήταν καλύτερος. Αλλά δυστυχώς κρατάει λίγο, εξατμίζεται.

Κλείνω. Συχνά πυκνά λέω πως αν θέλεις να μετρήσεις τα συναισθήματά σου για έναν άνθρωπο, κλείσε τα μάτια σου και φαντάσου τον πεθαμένο, ανύπαρκτο. Αυτό που νιώθεις λέει αλήθεια. Και θα δεις ότι εκείνη τη στιγμή συγχωρείς πολλά λάθη του. Φανερώνεται μέσα σου μια νέα διάσταση του φίλου, του γνωστού, του συγγενή... του εχθρού.

Άπειρες οι συγγνώμες που δεν πρόλαβαν να ειπωθούν. Τα συναισθήματα που δεν εκφράστηκαν.

Γι’ αυτό τρέξε τώρα να του πεις τι νιώθεις. Τώρα που μπορεί να σε ακούσει.

Με το «αύριο» κανείς δεν έχει κάνει συμβόλαιο.