Το χαμόγελο του Μάνου!

Νιώθω σέβας και θαυμασμό για τον συντονιστή Τάσο Τεφρωνίδη, αλλά και όλους όσοι εμπλέκονται με τη σελίδα στο facebook «Παλιές Φωτογραφίες της Ξάνθης». Και είναι μια γλυκιά, καθημερινή πλέον συνήθεια, να τσεκάρω ό,τι νέο υλικό ανεβάζουν τα μέλη του, το λες και homesick, μιας και αυτή, η Ξάνθη, είναι η πόλη μου, ασχέτως αν κατοικοεργάζομαι μακριά της.

Ένα σμάρι από φιλότιμους και εργατικούς Θρακιώτες, που ξεψαχνίζοντας είτε προσωπικά αρχεία είτε διασώζοντας- μεταγράφοντας εικόνες από παλιές εφημερίδες, άλμπουμ και περιοδικά, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ανυπέρβλητο αρχείο, διασώζοντας μια Ξάνθη που δεν υπάρχει πια. Τόποι, άνθρωποι, γειτονιές, καθημερινότητα μα και στιγμές της Ιστορίας που σημάδεψαν την πόλη, ταξινομούνται ευλαβικά, σχολιάζονται και συνομολογούν, για να μην πω συγγράφουν, τη ζωή της Ξάνθης ανά τους αιώνες.

Μια πολύ σπάνια φωτογραφία της πλατείας της με τον Ποδονίπτη Ξάνθης το 1917. Η πόλη ήδη έχει παραδοθεί στους Βούλγαρους από τους Οθωμανούς με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου τον Ιούλιο του 1913.

Και με ένα δέος ανυπέρβλητο, σκρολάρω και μελετώ μια από τις πιο πρόσφατες αναρτήσεις, που επιμελήθηκε ο Μανώλης Σ. Χούμας, έναν απίστευτο ασπρόμαυρο θησαυρό από τα παιδικά χρόνια του Χατζιδάκι στη Θράκη, πριν κατεβεί στην Αθήνα για να γίνει ο Μάνος της Ελλάδας. Σπάνια ασπρόμαυρα μεμοραμπίλια μετά λιτού πλην εύστοχου σχολιασμού, που καθοδηγεί και συστήνει στον αναγνώστη το οικογενειακό κατ' αρχήν δένδρο του συνθέτη και κατόπιν σχολιάζει την κάθε φωτογραφία ξεχωριστά, προσδίδοντας στη συνολική ανάρτηση μια ελεγειακή ποιητική.

Ο Μάνος Χατζιδάκις καθισμένος στο μασπιέ, 3ος από αριστερά στη μεσαία σειρά. Η φωτογραφία έχει ληφθεί το 1928, μάλλον, στον Τεκέ (Εύμοιρο) της Ξάνθης.

«Το 1923 ο νομικός Γεώργιος Χατζιδάκις απ' το Ρέθυμνο της Κρήτης, πατέρας του Μάνου, εγκαθίσταται στην Ξάνθη και ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου. Σύντομα παντρεύεται την Αδριανουπολίτισσα Αλίκη Αρβανιτίδου και το 1925 γεννιέται ο γιος τους Μάνος ή Μίνως, ενώ δύο χρόνια αργότερα γεννιέται και η κόρη τους Μιράντα.

Ξάνθη, Γεώργιος Χατζιδάκις, ο πατέρας του Μάνου.

Η Αλίκη Αρβανιτίδου - Χατζιδάκι με τα δυο παιδιά της, το Μάνο και τη Μιράντα το 1930. 

»Στην Ξάνθη και σε ηλικία τεσσάρων χρόνων ο Μάνος, με δασκάλα την Αρμένισσα Άννα Αλτουνιάν, μπαίνει στο χώρο της μουσικής όπου η μοναδική ιδιοφυΐα του θα τον κατατάξει στην κορυφαία θέση των Ελλήνων μουσικών.

Η Άννα Αλτουνιάν, η πρώτη δασκάλα μουσικής του Μάνου Χατζιδάκι.

»Τα πρώτα του γράμματα μαθαίνει στην ιδιωτική σχολή του Αντώνη Μελισσείδη, που στεγάζεται σ' ένα παλιό κονάκι της οδού Βενιζέλου (πρώην Χρύσης). Στο κονάκι αυτό ιδιοκτησίας Λεονταρίδη και μετέπειτα Βαρτάν Μπαλατλιάν στεγάστηκε στη δεκαετία του 1960 το φροντιστήριο Μανωλίκα.

Εντυπωσιακό κονάκι επί της οδού Βενιζέλου με συμμετρική διάταξη σε σχήμα «Ε». Σ' αυτό στεγάστηκε, σ' όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου σχεδόν, το Ιδιωτικό σχολείο «Αντώνης Μελισσείδης», όπου ο Μάνος Χατζιδάκης το φθινόπωρο του 1931 πέρασε την πόρτα του κτηρίου ως μαθητής του νηπιαγωγείου.

Ξάνθη 1930, ο Μάνος σε ηλικία πέντε ετών.

»Το 1932 οι γονείς του Μάνου χωρίζουν και η Αλίκη με τα δύο παιδιά φεύγει για την Αθήνα. Ο Γεώργιος Χατζιδάκις το 1938 σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα. Η λαμπρή καλλιτεχνική πορεία του μεγάλου μουσικού είναι λίγο ή πολύ γνωστή στους Έλληνες».

Δείτε, νοσταλγήστε και πάρετε μια εικόνα μέσω των διηγήσεων του Χούμα, από τον αέρα, τον κοσμοπολιτισμό και τη μυστηριακή, ρομαντική και αρχόντισσα πόλη, που στα καλντερίμια και τις γειτονιές της πρωτάνθισε, διάβασε, έπαιξε και τραγούδησε ο Μάνος. Και να κλικάρετε τακτικά σε τούτο το γκρουπ του fb, «Παλιές Φωτογραφίες της Ξάνθης», το δικό μου Life magazine σε ό,τι έχει να κάνει με τα κατατόπια, τους δαίδαλους και την ανεξερεύνητη πόλη, που η γοητεία και τα μυστικά της μοιάζει να μην τελειώνουν ποτέ.

Ο Μάνος Χατζιδάκις σε ηλικία ενός χρόνου το 1926.

Ξάνθη 1930, η μητέρα Αλίκη Αρβανιτίδου - Χατζιδάκι και οι φίλες της ετοιμάζουν ίσως αποκριάτικη στολή για το Μάνο, που χαμογελάει αινιγματικά στο φακό.

Ξάνθη 1931, ο Μάνος και η αδελφή του Μιράντα.

Πηγή: Παλιές Φωτογραφίες της Ξάνθης