«Κοινωνιολογία: Μάθημα ή Τέχνημα;»
Σε κάθε περίσταση, είμαι άτομο που προσπαθώ να μην τρομοκρατούμαι και το κυριότερο να μην τρομοκρατώ τους άλλους. Φέτος, κλήθηκα να διδάξω Κοινωνιολογία στη Γ΄ Λυκείου. Καλούμαι, δηλαδή, μαζί με την τάξη μου να μελετήσω την κοινωνία (κοινωνία + λόγος) και να εξηγήσω στα παιδιά τους κοινωνικούς κανόνες που συνδέουν και διαχωρίζουν τους ανθρώπους όχι μόνον ως άτομα, αλλά ως μέλη ομάδων, οργανώσεων και θεσμών. Τι να τους διδάξω, όμως;
Σε κάθε περίσταση, είμαι άτομο που προσπαθώ να μην τρομοκρατούμαι και το κυριότερο να μην τρομοκρατώ τους άλλους. Φέτος, κλήθηκα να διδάξω Κοινωνιολογία στη Γ΄ Λυκείου. Καλούμαι, δηλαδή, μαζί με την τάξη μου να μελετήσω την κοινωνία (κοινωνία + λόγος) και να εξηγήσω στα παιδιά τους κοινωνικούς κανόνες που συνδέουν και διαχωρίζουν τους ανθρώπους όχι μόνον ως άτομα, αλλά ως μέλη ομάδων, οργανώσεων και θεσμών. Τι να τους διδάξω, όμως;
Η σκέψη μου αμέσως ανέτρεξε στο έργο του Πλάτωνα, στον «Πρωταγόρα», όπου ο Σωκράτης ζητεί από το σοφιστή Πρωταγόρα να του εξηγήσει τι σημαίνει ευβουλία. Άραγε θα μπορέσω να καταφέρω μέσω συγκεκριμένων διδακτικών ωρών να μάθω στους μαθητές να σκέφτονται και να αποφασίζουν σωστά στην προσωπική και στη δημόσια ζωή τους; Θα καταφέρω να διδάξω στα παιδιά ποια είναι η υφή της ελληνικής κοινωνίας, χωρίς να τα τρομοκρατήσω ή χωρίς να χρησιμοποιήσω κάποιο «τέχνημα»;
Ως ονειροπόλο και αισιόδοξο άτομο, πιστεύω ακόμα ότι ο κόσμος, η κοινωνία, μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο. Πρέπει, όμως, να μεταλαμπαδεύσω αυτή την άποψη στα παιδιά ή πρέπει να τους τροφοδοτήσω τον κυνισμό της γενιάς μου;
Τα ερωτήματα αυτά με ταλανίζουν κάθε φορά, πριν μπω στην τάξη… Δεν θέλω να παρουσιάζω μια ωραιοποιημένη κατάσταση στα παιδιά, διότι ξέρω ότι μετά τη σχολική τους ζωή οι απογοητεύσεις πάσης φύσεως καραδοκούν.
Κάθε φορά, όμως, ο δυναμισμός, η λαχτάρα για δημιουργία των παιδιών με καθηλώνουν. Οι φόβοι μου καταλαγιάζουν και αποφασίζω πως δεν θα γίνω εκείνη που θα απογοητεύσει τα παιδιά. Ονειροβατώ; Μπορεί… αλλά μην ξεχνάτε: «Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία».
Με συγκίνησε στο κείμενό σας η φράση «γράφω γιατί δεν μπορώ να κοιμηθώ», θυμήθηκα όταν έγραφα και έκανα πράγματα γιατί δεν μπορούσα να κοιμηθώ, απ’ αυτά που έβλεπα και άκουγα, υπηρετώντας την προσωπική αλλά και τη συνολική συνείδηση που τότε οραματικά και ρεαλιστικά μπήκε στο τραπέζι. Αποτέλεσμα της υπηρεσίας ήταν να δομήσω προσωπική κάθαρση, αλλά χάσαμε τη συνολική συνείδηση που είχε κοντά οραματικά ποδάρια και ρεαλιστικά στηριγμένα σε προσωπικά συμφέροντα. Έτσι ναυάγησε η συνολικότητα χάριν της ατομικότητας. Συμπέρασμα, αν το σύνολο, ή αν θέλετε η πλειοψηφία, ενός λαού δεν έχει την ανάγκη της συνολικότητας αλλά αντίθετα την ευδαιμονία της ατομικότητας, τότε ας κοιμηθώ στη σιωπή μου, γιατί η αλλαγή θέλει συνειδητές πλειοψηφίες.
9°
