Παγκόσμια Ημέρα Ζώων 2021: Ταΐζοντας αδέσποτες γάτες στην πόλη

Η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 4 Οκτωβρίου, στη γιορτή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, που έχει ανακηρυχθεί από την Καθολική Εκκλησία προστάτης των ζώων. Είναι η διεθνής ημέρα δράσης για τα δικαιώματα των ζώων. Για να την τιμήσουμε, θα δώσουμε τον λόγο στη Μαρία Κοντού, μία από τους πολλούς ανθρώπους στις πόλεις μας που φροντίζουν αδέσποτες γάτες. Η Μαρία Κοντού είναι διεθνολόγος, ζει στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και έχει ένα εργαστήρι όπου σχεδιάζει και φτιάχνει με τον σύζυγό της χειροποίητα αντικείμενα για οικόσιτες γάτες, στο οποίο μάλιστα φιλοξενεί και αρκετές γάτες του δρόμου σε μόνιμη βάση. Στο σπίτι της ζουν άλλες τέσσερις. Ξέρει όλες τις αδέσποτες που ταΐζει με το όνομά τους — και το ξέρουν κι αυτές, και πάντα την ακούν όταν τις φωνάζει.

Κ.Α.: Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε με τις γάτες;

Μ.Κ.: Ξεκίνησα να ασχολούμαι με τις γάτες το 1997, ταΐζοντας κάποιες αδέσποτες που σύχναζαν στη φοιτητική μου γειτονιά, αλλά συστηματικά και μεθοδικά άρχισα το 2011.

Κ.Α.: Πόσες γάτες φροντίζατε όταν αρχίσατε τον εθελοντισμό και πόσες φροντίζετε σήμερα; Έχει ενταθεί το πρόβλημα από τότε ή όχι;

Μ.Κ.: Εκείνη τη χρονιά τάιζα 4 ή 5, πλέον ταΐζω σε καθημερινή βάση 22, κάποιες φορές και περισσότερες. Ναι, το πρόβλημα με τον μειωμένο αριθμό στειρώσεων και τις ανεξέλεγκτες γέννες έχει διογκωθεί και έγινε μεγαλύτερο με τα lockdown καθώς ορισμένοι άνθρωποι που φρόντιζαν τις γάτες έγιναν λιγότερο ενεργοί κυρίως στο θέμα των στειρώσεων. Δυστυχώς πλέον παρατηρείται εντονότατο φαινόμενο πολλά ζώα να εγκαταλείπονται από τους ιδιοκτήτες τους και οι δήμοι να μην έχουν την ενεργή παρουσία που οφείλουν να έχουν. Έχουμε λοιπόν μεγάλο αριθμό γατιών και μικρό αριθμό εθελοντών.

Κ.Α.: Θέλω να μου περιγράψετε μια μέρα σας. Πότε ξεκινάτε το τάισμα και πόση ώρα κρατάει όλο αυτό; Και είναι κάτι αυτό που, να υποθέσουμε, γίνεται καθημερινά;

Μ.Κ.: Το τάισμα γίνεται καθημερινά από το 2014, και, αν νιώθω για κάτι περήφανη είναι ότι ελάχιστες μέρες δεν βγήκα στους δρόμους. Ακόμα όμως κι αν λείπω φροντίζω πάλι να φτάσει φαγητό στις γατοαποικίες είτε μέσω φίλων είτε μέσω γειτόνων. Προσπαθώ να βγαίνω συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα γιατί οι γάτες είναι πλάσματα της συνήθειας και δεν θέλω να χάνουν το γεύμα τους. Προσαρμόζω λοιπόν το πρόγραμμά μου με βάση το τάισμα και επιδιώκω να είμαι συνεπής. Τους φωνάζω όλους με τα ονόματά τους και περιμένω να εμφανιστούν. Αν κάποιος δεν εμφανιστεί, κουνάω τα κλειδιά μου — είναι κάτι σαν το συνθηματικό μας. Φυσικά μαζί με το φαγητό βάζω και νερό στα μπολάκια και προσπαθώ να διατηρούνται οι χώροι σίτισης καθαροί. Σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα σε περιόδους καύσωνα, βγαίνω δύο ή και τρεις φορές την ημέρα για να εφοδιάσω τα κουπάκια με φρέσκο δροσερό νερό.

Κ.Α.: Δεν είναι όμως μόνο το θέμα του φαγητού. Μιλήστε μου, αν θέλετε, για τις στειρώσεις.

Μ.Κ.: Οι στειρώσεις είναι το Α και το Ω. Ο ταϊστής πρέπει πρωτίστως να στειρώνει, ή να ζητάει βοήθεια αν δεν μπορεί να το κάνει μόνος του. Η στείρωση είναι μία πράξη αγάπης απέναντι στις γάτες. Και φυσικά εξοργίζομαι όταν ακούω τη γελοία και αβάσιμη άποψη ότι με τη στείρωση… επεμβαίνουμε (!) στη φύση. Με τη στείρωση προσφέρουμε ποιότητα ζωής στη γάτα και της δίνουμε την ευκαιρία να ζήσει.

Κ.Α.: Πέρα από τις απαραίτητες στειρώσεις, αν βρείτε μια άρρωστη γάτα, τι κάνετε;

Μ.Κ.: Η περίθαλψη είναι μέρος της φροντίδας. Όταν έχω άρρωστη γάτα, τη μεταφέρω στον κτηνίατρο για εξετάσεις ή νοσηλεία (μερικές φορές είναι χρονοβόρα διαδικασία το πιάσιμο μιας γάτας και εξαιρετικά αγχωτικό), γιατί μία γάτα που νοσεί και ζει στον δρόμο υποφέρει πολύ περισσότερο από μία γάτα σπιτιού. Το δύσκολο κομμάτι είναι όταν πρέπει να δεχτεί φαρμακευτική αγωγή ενώ ζει στον δρόμο. Εκεί ίσως χρειαστεί να βγω περισσότερες φορές στους δρόμους για να της δώσω το χάπι ή να βεβαιωθώ ότι τρώει.

Κ.Α.: Πόσα χρήματα ξοδεύετε πάνω-κάτω για τροφή και κτηνιατρικά έξοδα;

Μ.Κ.: Το κόστος είναι το μεγάλο αγκάθι για κάθε εθελοντή. Δεν μπορώ να σας απαντήσω με ένα συγκεκριμένο ποσό, θα έλεγα ότι είναι μεγάλο, ή ότι θα μπορούσα κάθε χρόνο να πραγματοποιώ ένα μεγάλο ταξίδι. Έχω μειώσει αρκετά τις καταναλωτικές ανάγκες και επιθυμίες μου. Κάθε φορά που σκέφτομαι να αγοράσω κάτι, αυτόματα μετατρέπω το πόσο σε φαγητό, στειρώσεις ή αποπαρασιτικά. Μέσα από τη φροντίδα των γατιών άλλαξα τρόπο σκέψης και φιλτράρω καλύτερα τι είναι απαραίτητο και τι όχι. Εγώ δεν έχω ζητήσει οικονομική βοήθεια προς το παρόν μέσω των socialmedia, όπως αναγκάζονται να κάνουν αρκετοί, αλλά έχω δεχτεί βοήθεια σε κροκέτες ή αποπαρασιτικά. Αν δεν μπορώ να αντεπεξέλθω σε ένα μεγάλο ποσό, όπως για παράδειγμα σε μία εγχείρηση, φυσικά και θα ζητήσω βοήθεια.

Κ.Α.: Τι είναι οι «γατοαποικίες» που είπατε και πριν;

Μ.Κ.: Οι γατοαποικίες είναι περιοχές όπου συχνάζουν πολλές γάτες που μένουν εκεί σταθερά. Και, ίσως σας φανεί περίεργο, αλλά εκεί υπάρχει ιεραρχία, σεβασμός και ισορροπίες. Οι γατοαποικίες που αποτελούνται από στειρωμένα ζώα είναι ήσυχες, χωρίς καβγάδες, και η ηρεμία τους διαταράσσεται μόνο αν εμφανιστεί κάποιο νέο μέλος, όπως για παράδειγμα ένας αρσενικός γάτος.

Κ.Α.: Μπορείτε να υπολογίσετε το εμβαδόν της περιοχής που φροντίζετε; Σε τι ποσοστό της πόλης αναλογεί;

Μ.Κ.: Εγώ ταΐζω σε δύο οικοδομικά τετράγωνα, δηλαδή μία σταγόνα στον γατοωκεανό. Πολύ συχνά σκέφτομαι, αν σε δύο τετράγωνα όλα κι όλα ζουν τόσες γάτες, πόσες ζουν σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα, και πόσες από αυτές είναι ταϊσμένες ή υγιείς όπως οι δικές μου;… Βαρέλι δίχως πάτο αν δεν αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των στειρώσεων. Το πρόβλημα δεν θα εξαφανιστεί ως διά μαγείας, χρειάζεται μέθοδος, οργάνωση και συνεργασία.

Κ.Α.: Πόσοι άλλοι άνθρωποι σαν κι εσάς υπάρχουν άραγε στη Θεσσαλονίκη; Πέραν των φιλοζωικών οργανώσεων, εννοώ.

Μ.Κ.: Υπάρχουν πολλοί εθελοντές φιλόζωοι στην πόλη και είναι καλό να γνωριζόμαστε μεταξύ μας, κυρίως όσοι φροντίζουμε, στειρώνουμε και ταΐζουμε σε γειτονικές περιοχές. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν μια ευκαιρία να γνωρίζουμε αρκετούς ανθρώπους, αλλά αρκετοί ηλικιωμένοι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά. Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας είναι πολύτιμοι γιατί έχουν περισσότερο χρόνο και είναι πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν, κυρίως στο τάισμα. Θα ήταν χρήσιμο ένα μητρώο φροντιστών-ταϊστών ανά περιοχή ιδίως σε περιπτώσεις ασθένειας ή διακοπών. Θα νιώθαμε όλοι καλύτερα αν ξέραμε ότι υπάρχει κάποιος που θα γεμίσει τα κουπάκια νερό και φαγητό όσο εμείς λείπουμε.

Κ.Α.: Πώς μπορεί να περιοριστεί ο αριθμός των αδέσποτων;

Μ.Κ.: Ένας τρόπος υπάρχει: στειρώσεις. Μόνο στειρώνοντας θα πάψουμε να απεγκλωβίζουμε γατάκια από υπόγεια ή αυτοκίνητα, να βλέπουμε χτυπημένους αρσενικούς και ταλαιπωρημένες μάνες. Και φυσικά να σταματήσει η εγκατάλειψη των κατοικίδιων, μία μεγάλη πληγή. Και σε αυτή την περίπτωση δεν αρκεί ο νόμος: είναι θέμα παιδείας και αλλαγής νοοτροπίας.