Η 26χρονη Ηλιάνα Καρίμαλη, ιδιοκτήτρια του οινοποιείου Καρίμαλη στην Ικαρία, μιλάει στην ATHENS VOICE
«Ήμουν περίπου 5 χρονών όταν αποφάσισα ότι το να ανοίξω μία βάνα σε μία τρίτονη δεξαμενή θα βοηθούσε κάπου στις εργασίες του οινοποιείου. Άρχισε λοιπόν να τρέχει το κρασί στο δάπεδο του οινοποιείου και έτρεξε ο πατέρας μου να κλείσει τη βάνα, ενώ είχαν ήδη χαθεί αρκετά λίτρα κρασί. Αυτό που μου έκανε τρελή εντύπωση ήταν ότι δεν με μάλωσε καθόλου, δεν μου είπε κουβέντα! Μετά από χρόνια τον ρώτησα "Γιατί τότε δεν με είχες μαλώσει;" και μου απάντησε "Γιατί δεν ήθελα να σε αποθαρρύνω και να μη θέλεις να έρχεσαι στο οινοποιείο". Τότε κατάλαβα ότι, παρόλο που ποτέ δεν μου είχε πει να ασχοληθώ με το κρασί, κατά βάθος ήξερε ότι μπορεί να ήμουν εγώ αυτή που θα το αναλάμβανε μία μέρα» περιγράφει η 26χρονη πλέον Ηλιάνα Καρίμαλη. Εδώ και τρία περίπου χρόνια έχει αναλάβει τα ηνία του οικογενειακού οινοποιείου Karimalis. Στη διπλωματική της εργασία στη σχολή Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ ασχολήθηκε με την έρευνα των τοπικών ποικιλιών αμπέλου της Ικαρίας και με τη μελέτη της ζύμωσής τους. Ωστόσο, δεν είχε αποφασίσει να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση, πόσο μάλλον να αναλάβει κιόλας το οινοποιείο. Τα άλλα τρία αδέρφια της, μάλιστα, είχαν ακολουθήσει διαφορετικές πορείες στη ζωή τους.
«Κανένας από την οικογένειά μου δεν με είχε όχι απλά πιέσει, αλλά ούτε μου είχε αναφέρει να σπουδάσω κάτι σχετικό με το κρασί ώστε να αναλάβω την οικογενειακή επιχείρηση. Έκανα σενάρια ότι θα πάω να δουλέψω στο εξωτερικό ως χημικός μηχανικός. Μετά το πτυχίο λοιπόν ήρθε η στιγμή του "και τώρα;;;". Μην έχοντας ακόμα αποφασίσει ποιο θα είναι το επόμενο βήμα, άφησα τη φοιτητική εστία, ως πτυχιούχος πλέον, μάζεψα τα πράγματα μου και επέστρεψα στην Ικαρία όπου ξεκίνησε για μένα η χρονιά της συνειδητοποίησης. Κατάλαβα ότι βρίσκομαι σε έναν παράδεισο, που ποτέ όσο μεγάλωνα δεν είχα εκτιμήσει. Σκέφτηκα πόσο κρίμα θα ήταν να έφευγα σε μία άλλη χώρα και να μην αντίκριζα κάθε πρωί αυτή τη θέα. Έβλεπα μάλιστα προοπτικές σε όλο αυτό που είχαν δημιουργήσει οι γονείς μου κι έτσι άρχισε να μου κεντρίζει το ενδιαφέρον η δουλειά στα αμπέλια. Έμαθα να κλαδεύω, να βλαστολογώ, να κορφολογώ, να ξεφυλλίζω, ακόμη και να σκάβω».
Από τα λεγόμενα της Ηλιάνας φαίνεται ότι αυτό που την έκανε να θέλει τόσο πολύ να ακολουθήσει αυτήν την κατεύθυνση είναι το γεγονός ότι το επέλεξε μόνη της, όχι από ανάγκη, αλλά από αγάπη. Και άλλαξε η ζωή της. Όπως άλλαξε και η ζωή της οικογένειας τo 1999. Μέχρι τότε έμεναν στην Αθήνα, ώσπου αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη ζωή και τις δουλειές τους στην πρωτεύουσα για να ασχοληθούν με τη γη των προγόνων τους στην Ικαρία και να ακολουθήσουν τον ικαριώτικο τρόπο ζωής ξεκινώντας από το μηδέν. O Γιώργος Καρίμαλης, το διάστημα που εργαζόταν στην Αθήνα, πηγαινοερχόταν τα σαββατοκύριακα στην Ικαρία για να προετοιμάσει τους αμπελώνες και το οινοποιείο, λέγοντας δήθεν ότι πάει για αγροτικές εργασίες και η υπόλοιπη οικογένεια δεν είχε καταλάβει τι προετοίμαζε. Κατασκεύασε το οινοποιείο και μια μέρα σαν όλες τις άλλες ανακοίνωσε στην οικογένειά του ότι θα πάνε να ζήσουν στο νησί μόνιμα. Πολλά χρόνια αργότερα, αφού η κόρη του τελείωσε το μεταπτυχιακό της στην Αμπελουργία, της παρέδωσε την επιχείρηση. Από τότε η Ηλιάνα έγινε αγρότης, εργάτης, αμπελουργός, γευσιγνώστης, οινολόγος, πωλητής, μεταφορέας, υπεύθυνος μάρκετινγκ και εργοδότης. Και αφιερώνει ίσο χρόνο σε όλα, γιατί η παραμέληση ενός κομματιού πάει πίσω όλη τη δουλειά - έτσι συνήθως συμβαίνει σε όλες τις ενασχολήσεις με τη φύση.
«Το αγαπημένο μου κομμάτι είναι οι πιο “βρώμικες δουλειές”, εννοώντας φυσικά το να μπαίνω μέσα σε δεξαμενές και να τις καθαρίζω από τις οινολάσπες, να μεταφέρω τη σταφυλόμαζα στο πιεστήριο και να γίνομαι από την κορφή μέχρι τα νύχια μες στα σταφύλια, το να είμαι στο χωράφι με αρβύλα και να δουλεύω όλη μέρα, κι άλλα τέτοια», εξηγεί η Ηλιάνα. Η περίοδος του τρύγου τον Αύγουστο είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Αρχικά η μόνη δραστηριότητα της οικογένειας ήταν το οινοποιείο, αλλά με το πέρασμα των χρόνων άρχισε να λειτουργεί ως αγροτουριστική μονάδα και να δραστηριοποιείται και στον οινοτουρισμό. Αναπαλαίωσαν τις 500 ετών κατοικίες των προγόνων τους που βρίσκονταν μέσα στο κτήμα και τις μετέτρεψαν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια με το παραδοσιακό ύφος και την αρχιτεκτονική που είχαν ως αυθεντικές ικαριώτικες κατοικίες.
«Εκτός από τον τρύγο έχουμε να διαχειριστούμε και τον οινοτουρισμό. Εννοώ τα ενοικιαζόμενα δωμάτια που βρίσκονται μέσα στους αμπελώνες, τους τουρίστες που έρχονται για ξενάγηση και γευσιγνωσία, τα σεμινάρια και τις δραστηριότητες που διοργανώνουμε μέσα στο κτήμα. Όλη η οικογένεια εκείνη την περίοδο βρίσκεται σε non-stop απασχόληση, ο καθένας στον τομέα του. Η μητέρα μου και οι αδερφές μου στα δωμάτια, στην προετοιμασία πρωινών, γευμάτων και σεμιναρίων μαγειρικής. Ο πατέρας μου στα αμπέλια, στο οινοποιείο και στους φιλοξενούμενους κι εγώ πότε στον τρύγο, πότε στο οινοποιείο, πότε στις παραγγελίες, και πότε στις ξεναγήσεις και στα wine tastings με τους επισκέπτες» λέει η Ηλιάνα και συμπληρώνει «Φέτος ήταν μία καλή χρονιά για τα αμπέλια, βέβαια με μειωμένη παραγωγή σε σχέση με τις κανονικές αποδόσεις. Παρ' όλα αυτά δεν ήταν κάτι που μας επηρέασε, καθώς θέλαμε να μείνουμε συγκρατημένοι ως προς τις ποσότητες παραγωγής λόγω της κατάστασης που επικρατεί παγκοσμίως. Όπως όλοι, έτσι κι εμείς επηρεαστήκαμε από την πανδημία. Βέβαια αυτό που μας εντυπωσίασε θετικά ήταν το γεγονός ότι αυξήθηκε η κατανάλωση κρασιού από ιδιώτες στα σπίτια και ήταν και αυτό που μας έδινε ελπίδες αισιοδοξίας ότι θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε μέσα σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση που όλοι περνάμε. Ένα ακόμη θετικό ήταν τα social media που πήραν φωτιά μέσα στην καραντίνα. Καταφέραμε να κάνουμε πολλές ενέργειες ώστε να προωθήσουμε το οινοποιείο και να κρατήσουμε ζωντανό τον οινοτουρισμό έστω και virtual».
Η Ικαρία αποτελεί ένα τουριστικό μέρος από μόνη της. Στα ικαριώτικα πανηγύρια, διάσημα σε όλη την Ελλάδα, που ρέει άφθονο το κρασί με τη συνοδεία βιολιού, οι ντόπιοι είναι πρώτοι στον χορό. Τα πανηγύρια αυτά κρατάνε από την αρχαιότητα κι από τις Διονυσιακές γιορτές όπου ο Πράμνιος Οίνος της Ικαρίας χρησιμοποιούταν για τη λατρεία του θεού Διονύσου. Στην πορεία πήραν θρησκευτικό χαρακτήρα και διοργανώνονται όταν γιορτάζει ο πολιούχος του κάθε χωριού. Σε πολλούς επισκέπτες και φιλοξενούμενους στο κτήμα η Ηλιάνα μαθαίνει τα βήματα του Ικαριώτικου έτσι ώστε να πηγαίνουν στα πανηγύρια... έτοιμοι! Στην Ικαρία δεν υπάρχουν προκαταλήψεις, είναι ένα από τα λίγα μέρη που θα δεις και γυναίκες να σέρνουν τον χορό. Μάλιστα, σε βιντεάκια στο youtube με Ικαριώτικους, η Ηλιάνα χορεύει με την ξαδέρφη της πρώτες σχεδόν σε όλα. Ποιο κρασί όμως θεωρεί καλό;
«To κρασί στα πανηγύρια είναι χύμα κατηγορίας και δεν αντιπροσωπεύει κάθε φορά τα κρασιά από τα οινοποιεία του νησιού. Θα θέλαμε να αναγνωρίζεται περσότερο η δουλειά μας τοπικά στα εστιατόρια και τα μαγαζιά. Καλό κρασί γενικά θεωρώ αυτό που δεν έχει κάποια αλλοίωση, είναι ισορροπημένο και ταυτόχρονα πολύπλοκο σε άρωμα και γεύση. Δεν μου αρέσει να χαρακτηρίζω "κακό" κάποιο κρασί, γιατί ξέρω πόσο κόπο κρύβει από πίσω και, όπως θέλω να σέβονται τον δικό μου κόπο, έτσι σέβομαι κι εγώ τον δικό τους. Φυσικά το κρασί και οτιδήποτε στηρίζεται στην ανθρώπινη γεύση κρίνεται με υποκειμενικά κριτήρια. Προφανώς και κάποια κρασιά θα μου αρέσουν περισσότερο από κάποια άλλα. Αλλά κάτι που με κάνει να θυμάμαι ένα κρασί, καλώς ή κακώς είναι η κατάσταση κάτω από την οποία το ήπια. Η ψυχολογία παίζει μεγάλο ρόλο».
Τα κρασιά που παράγονται στο Karimalis Winery είναι φυσικά ή, αλλιώς, κρασιά ελαχίστων παρεμβάσεων. Αυτό σημαίνει ότι επεμβαίνουν όσο το δυνατόν λιγότερο στη διαδικασία παραγωγής και δεν χρησιμοποιούν πρόσθετα σκευάσματα προσπαθώντας να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τον αρχαίο Πράμνιο οίνο της Ικαρίας. Τα προϊόντα που βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στην αγορά είναι το Αραλλέ και ο Φιλόσοφος από τα ερυθρά, το Καλαμπελέ από τα λευκά. Αραλλέ μάλιστα είναι λέξη της τοπικής διαλέκτου και σημαίνει το άραγμα, η ξεκούραση, κάτι που εκτιμάται ιδιαίτερα στην ικαριώτικη κουλτούρα. Το Καλαμπελέ είναι η τοποθεσία με τα λευκά σταφύλια και ο Φιλόσοφος είναι μία ονομασία που έχει δώσει ο Γιώργος Καρίμαλης λόγω της παλαιότητας του κρασιού. Η Ηλιάνα, ωστόσο, ονειρεύεται κι άλλες ετικέτες.
«Αγαπημένο μου κρασί θα έλεγα ότι είναι το Καλαμπελέ, με αυτό το χρυσαφένιο του χρώμα και τη γεμάτη γεύση, το οποίο θα το συνδύαζα πολύ άνετα με τα παραδοσιακά ικαριώτικα πιταράκια. Γενικά, επειδή είμαι χορτοφάγος, μου αρέσει να συνδυάζω τα κρασιά με vegetarian φαγητά και θα έλεγα ειλικρινά ότι με έχει κουράσει να βλέπω παντού συνδυασμούς κρασιών μόνο με κρέατα. Μου αρέσει να πίνω λευκά ξηρά κρασιά και αφρώδη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποκλείω και τα υπόλοιπα είδη. Γενικά ως οινολόγος μου αρέσει και θέλω να δοκιμάζω τα πάντα, άλλωστε η γνώση χτίζεται με τη δοκιμή. Όσα περισσότερα δοκιμάζει κάποιος, τόσο καλύτερη και σωστότερη άποψη και εμπειρία αποκτά πάνω στη γευσιγνωσία. Το όραμά μου είναι να καταφέρω να επεκτείνω το οινοποιείο και να μπορώ να δημιουργώ περισσότερα και διαφορετικά κρασιά. Κοιμάμαι και ονειρεύομαι ετικέτες, ονόματα και κρασιά που θέλω να φτιάξω! Ο επόμενος στόχος μου είναι ένα αφρώδες κρασί που έχω σκοπό να φτιάξω στον επόμενο τρύγο!»
Μιλήσαμε με την Αγγελική Γρατσία, στην οικογένεια της οποία ανήκει το οινοποιείο, για όλα εκείνα που κάνουν ξεχωριστή την τέχνη της παραδοσιακής αμπελουργίας
11°
