Heath Ledger: Το τελευταίο τρικ

Το άρθρο εκδόθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2008 του περιοδικού Jupiter

«Jack, I swear...» Με αυτήν την άκρως συγκινητική όσο και αινιγματική ατάκα έκλεινε το Brokeback Mountain, η ταινία που καθιέρωσε τον επίσης αινιγματικό Heath Ledger και έπεισε ακόμα και τους πιο δύσπιστους ότι ο νεαρός, που πρωτοέγινε γνωστός από τη νεανική ρομαντική κομεντί 10 Things I Ηate Αbout You, ήρθε για να μείνει. Το σκοτεινό πρόσωπο του νέου Joker είχε ακόμα πολλούς άσους στο μανίκι του.

Ο Heath Ledger γεννήθηκε στο Perth της Αυστραλίας την 4/4/1979. Δυστυχώς δεν έχουμε ώρα γέννησης, κάτι που θα μας έδινε περισσότερες πληροφορίες, οι πλανητικές του θέσεις όμως είναι αρκούντως κατατοπιστικές. Ήδη από την πρώτη ματιά ο χάρτης του παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν πολλοί πλανήτες σε έντονες θέσεις, τόσο από θετική όσο κι από αρνητική σκοπιά.

Ήλιος σε έξαρση στον Κριό, Σελήνη στο ζώδιο που κυβερνά τον Καρκίνο, Δίας σε έξαρση στον Καρκίνο, Αφροδίτη σε έξαρση στους Ιχθύς, Ερμής σε πτώση στους Ιχθύς. Επομένως έχουμε να κάνουμε με μια έντονη προσωπικότητα και σε καμιά περίπτωση αδιάφορη. Ένα πολύ έντονο επίσης στοιχείο του χάρτη του είναι τα τετράγωνα Ήλιου-Σελήνης-Πλούτωνα και η στενότατη αντίθεση Αφροδίτης-Κρόνου.

Πήρε το όνομά του από τον ήρωα του πασίγνωστου μυθιστορήματος της Emily Bronté «Ανεμοδαρμένα Ύψη», όπως και η αδερφή του (Catherine) τέσσερα χρόνια πιο πριν. Πολύ ρομαντικό, λένε κάποιοι. Όταν όμως στο ωροσκόπιό σου οι γονείς σου (Ήλιος, Σελήνη) έχουν πάρε-δώσε με τον Πλούτωνα, σίγουρα ο έρωτας που τους συγκινεί δεν είναι τύπου Jane Austen, αλλά ο σκοτεινός, παθιασμένος, ανεκπλήρωτος έρωτας του Heathcliff και της Cathy.

Δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τη σχέση του με τους γονείς του, μόνο ότι το όνομα Ledger είναι πολύ γνωστό στο Perth, ένα όνομα με κύρος και δύναμη, στο οποίο όμως ο ίδιος δεν έπρεπε να στηριχτεί, αλλά να χαράξει τη δική του αυτόνομη πορεία, όπως του υποδείκνυε ο Ήλιος του στον Κριό.

Με πολλή προσοχή όμως, γιατί ο Πλούτωνας, ο θεός του κάτω κόσμου, δεν αστειεύεται. Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση τα δύο φώτα να συνδέονται με τον Πλούτωνα. Η ζωή για ένα τέτοιο άτομο δεν είναι ποτέ απλή και καθόλου ασφαλής. Αισθάνεσαι ότι πρέπει να είσαι μονίμως σε εγρήγορση γιατί ο εχθρός καραδοκεί.

Είσαι σαν εκείνες τις γαζέλες που πάνε να πιουν νερό στην Αφρική και ξέρουν ότι πολύ κοντά τους βρίσκεται το λιοντάρι, έτοιμο να τις κατασπαράξει. Επομένως, η συνεχής επιφυλακή για τα πλουτώνια άτομα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους. Δεν είναι καθόλου ευχάριστο να ζεις έτσι, εξασφαλίζεις όμως την επιβίωσή σου με αυτόν τον τρόπο και ισχύει απόλυτα για σένα το κλισέ «ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό».

Τα τετράγωνα του Πλούτωνα με τα φώτα στο χάρτη του Heath Ledger ενεργοποιήθηκαν -και μάλιστα πολύ έντονα- το 1989, όταν είχαμε Κρόνο, Ουρανό και Ποσειδώνα στον Αιγόκερω να δημιουργούν Σταυρό με τον Ήλιο, τη Σελήνη και τον Πλούτωνα του. Ασφαλώς και είχαμε κάποια σημαντικά γεγονότα. Πρώτον, οι γονείς του χωρίζουν.

Αν ποτέ η Σελήνη του στον Καρκίνο (που δεν θα έπρεπε λόγω Πλούτωνα) ζούσε με το όραμα μιας ενωμένης, στοργικής και μόνιμης οικογενειακής ευτυχίας και σταθερότητας, οι όποιες ελπίδες της διαψεύστηκαν. Συγχρόνως, τον γράφουν οι γονείς του στο σχολείο αρρένων Guildford, το οποίο θα είναι και το δεύτερο σπίτι του για τα επόμενα δέκα χρόνια.

Ένα σχολείο στρατιωτικής σχεδόν εκπαίδευσης, που ίσως να ταιριάζει σε Κριούς, όχι όμως για έναν Κριό που ο Ήλιος του βρίσκεται σε τρίγωνο με τον Ποσειδώνα, ο κυβερνήτης του Ήλιου του στους Ιχθύς και γενικά με τόσο έντονο το ιχθυακό στοιχείο (Άρης, Αφροδίτη, Ερμής στους Ιχθύς) στο χάρτη του.

Έτσι, προτίμησε τα σπορ από τα όπλα, στα οποία ήταν και πάρα πολύ καλός. Την ίδια περίοδο, τέλος, ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή στο ρόλο του Πίτερ Παν, έχοντας ζηλέψει από την αδελφή του που ήταν μέλος θεατρικής ομάδας. Παράλληλα, στο σχολείο, αποφασίζει να βαδίσει στα χνάρια του τότε ειδώλου του Gene Kelly και χορογραφεί και προετοιμάζει μια ομάδα αγοριών για έναν εθνικό διαγωνισμό χορού, όπου και κερδίζουν.

Δεν είναι μόνο αξιοθαύμαστο το ότι έπεισε τόσους συμμαθητές του να πάρουν μέρος σε διαγωνισμό χορού, αλλά και το ότι κατάφερε να τους συντονίσει και να δείξει για πρώτη φορά πόσο πειθαρχημένα αντιμετωπίζει την τέχνη, κάτι απόλυτα δικαιολογημένο με την αντίθεση της Αφροδίτης στους Ιχθύς με τον Κρόνο στην Παρθένο.

Ως Κριός, επίσης, δεν φοβήθηκε ποτέ το ρίσκο. Στα πρώτα του βήματα, δέχεται να παίξει έναν γκέι ποδηλάτη για μια τηλεοπτική σειρά με το σκεπτικό ότι καθώς τέτοιοι χαρακτήρες δεν υπάρχουν στην τηλεόραση, σίγουρα θα τον προσέξουν. Και δικαιώνεται. Στη συνέχεια, μετά την επιτυχία, του 10 Things I Hate About You, απορρίπτει όλα τα σενάρια που του έρχονται, προτιμώντας να ζήσει ένα χρόνο μέσα στη φτώχεια παρά να τυποποιηθεί σε παρόμοιους ρόλους.

Επανέρχεται στο προσκήνιο ως γιος του Mel Gibson στο The Patriot. Δικαιώνεται κι εδώ και γνωρίζει ξανά επιτυχία. Και βέβαια, το μεγαλύτερο ρίσκο όλων, ο ρόλος του Ennis Del Mar στο Brokeback Mountain, ένας ρόλος που τον καθιέρωσε και του χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ.

Στη σκιά του Πλούτωνα

Διαλέγει επίτηδες το ρόλο του Ennis. Τον ιντριγκάρει ίσως περισσότερο ο ρόλος ενός ανθρώπου που ερωτεύεται έναν ομόφυλό του και πηγαίνει κόντρα στις αντιλήψεις του, παρά ο ρόλος του Jack, που αποδέχεται πιο εύκολα αυτό που αισθάνεται. Πιθανότατα γιατί ο ρόλος αυτός ταιριάζει γάντι στο χάρτη του. Πρώτα απ' όλα με την αντίθεση Αφροδίτης - Κρόνου που δείχνει το καταπιεσμένο συναίσθημα και ότι οι σχέσεις πρέπει να έχουν και την αποδοχή της κοινωνίας.

Αλλά κυρίως, γιατί η σχέση του Jack και του Ennis έχει πολλά πλουτώνια χαρακτηριστικά. Κανείς από τους δύο δεν μπορεί να εγκαταλείψει τον άλλο, παρά τα τεράστια προβλήματα. Ο Jack θέλει να φύγει γιατί δεν μπορεί να αντέξει άλλο αυτήν την κατάσταση, με τον Ennis να αντιστέκεται τόσο σθεναρά στα συναισθήματά του. Δεν μπορεί όμως, είναι πάνω από τις δυνάμεις του.

«Μακάρι να ήξερα πώς να σε αφήσω, Ενις...» Από την άλλη μεριά, ο Ennis θέλει να φύγει γιατί είναι σε μία σχέση που παραβιάζει όλες τις αρχές του, αλλά δεν μπορεί. «Εξαιτίας σου είμαι έτσι, Τζακ...» Η σχέση αυτή έχει μια δική της δυναμική και κανείς από τους δύο δεν μπορεί να την ελέγξει. Τι τέλεια σχέση - έστω και στην οθόνη - για κάποιον με τόσο έντονο Πλούτωνα!

Η όψη Ήλιος-Πλούτωνας όμως είναι η όψη που, όπως λέει η Liz Greene, διαλύει τις οικογενειακές κατάρες. Συνήθως υπάρχει κάτι τοξικό στο οικογενειακό παρελθόν, το οποίο το άτομο με αυτήν την όψη καλείται να εξαγνίσει. Ο θείος του Heath Ledger, Neil, ήταν ομοφυλόφιλος και όταν το κατάλαβε ο πατέρας του, τον έδιωξε από το σπίτι, λέγοντάς του πως είναι άρρωστος και χρειάζεται θεραπεία.

Η σκιά αυτής της αδικίας επιβάρυνε την οικογενειακή ψυχή και φαίνεται πως ο ρόλος αυτός την αποκατέστησε. Ο ανιψιός κερδίζει παγκόσμια αποδοχή και αναγνώριση, υποδυόμενος ένα χαρακτήρα με έντονες ομοιότητες με αυτόν του θείου του. Αυτό που κάποτε αντιμετωπίστηκε ως μίασμα, γίνεται ξαφνικά αντικείμενο λατρείας.

Το χρονικό του Κρόνου

Στην προσωπική του ζωή δεν είχε τέτοια προβλήματα, υπήρχε όμως ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Πολλές από τις σχέσεις του ήταν με γυναίκες αρκετά χρόνια μεγαλύτερές του, ένα συχνό φαινόμενο για τα άτομα με αντίθεση Αφροδίτης - Κρόνου. Πρώτον με τη Lisa Zane (αδελφή του Billy), δώδεκα χρόνια μεγαλύτερή του. Μετά με τη Naomi Watts, έντεκα χρόνια μεγαλύτερή του, και τέλος με τη Heather Graham, εννέα χρόνια μεγαλύτερή του.

Συνήθως τα άτομα με αυτήν την όψη διαλέγουν μεγαλύτερους σε ηλικία συντρόφους, ψάχνοντας αγωνιωδώς κάποιον μέντορα, έναν Πυγμαλίωνα, που θα βάλει τάξη στο χάος της ζωής τους. Ή, απογοητευμένοι από τις οικογενειακές τους σχέσεις όπου δεν υπήρχε και ιδιαίτερη τρυφερότητα, αναζητούν πατρικά και μητρικά υποκατάστατα.

Δεν ξέρουμε αν ίσχυε κάτι τέτοιο και για τον Heath Ledger, πάντως στα πλατό του Brokeback Mountain γνωρίζει τη Michelle Williams, παντρεύονται και αποκτούν ένα παιδί, τη Matilda. O κύκλος των μεγαλύτερων γυναικών φαίνεται να κλείνει. Με το που μπαίνει ο Κρόνος στην Παρθένο όμως, χωρίζουν. Και αρχίζουν τα προβλήματα.

Έχει τελειώσει τα γυρίσματα του Σκοτεινού Ιππότη, όπου υποδύεται τον Joker, μια ταινία που σπάει όλα τα ρεκόρ εισιτηρίων όπου κι αν προβάλλεται. Ο ίδιος δε, είναι καταπληκτικός. Οι κριτικοί γράφουν διθυράμβους για την ερμηνεία του και ήδη συζητείται το όνομά του για τα επόμενα Όσκαρ. Δεν παίζει απλά τον Joker, είναι ο Joker! Ο ήρωας των κόμικς γίνεται χαρακτήρα κατά τέτοιο μοναδικό τρόπο που λέγεται ότι απέχει παρασάγγας από την προγενέστερη ερμηνείας του Τζάκ Νίκολσον. Ένας ρόλος όμως που ίσως του στοίχισε ακριβά.

Το τελευταίο διάστημα παραπονιόταν για αϋπνίες και για στρες και άρχισε να παίρνει φάρμακα. Και ξαφνικά σκάει η βόμβα. Στις 22-1-2008 βρίσκεται νεκρός στο διαμέρισμά του από συνδυασμό αλκοόλ και συνταγογραφούμενων χαπιών. Στην αρχή πολλοί μιλούν για αυτοκτονία, η επίσημη εκδοχή όμως είναι ότι πρόκειται για ατύχημα. Όποια και να 'ναι η αλήθεια, φαίνεται πως η επιστροφή του Κρόνου σε συνδυασμό με την αντίθεση του προοδευμένου Ερμή - που κυβερνά το νευρικό σύστημα - με τον Πλούτωνα έκανε τα πράγματα πολύ δύσκολα.

Η αλήθεια είναι ότι οι πλανήτες στους Ιχθύς δεν συμπαθούν καθόλου τον Κρόνο, ο Κριός είναι το ζώδιο της πτώσης του Κρόνου και ο Καρκίνος (η Σελήνη του) το ζώδιο της αδυναμίας του. Οι περισσότερες πλανητικές θέσεις του Heath Ledger δηλαδή ήταν αντίθετες στην κρόνια ενέργεια, η οποία όμως από το Σεπτέμβριο του 2007 και για 2,5 χρόνια περίπου θα ήταν κυρίαρχη στη ζωή του.

Οι βουτιές στο υποσυνείδητο καλό θα ήταν να σταματήσουν και ο ρεαλισμός να καταστεί άμεση προτεραιότητα. Κάτι πήγε στραβά όμως, που ίσως δεν μάθουμε ποτέ. Θα 'πρεπε μάλλον να ακολουθήσει τη δική του συμβουλή, που ως Ennis Del Mar έδινε στον Jack Twist: «Εάν δεν μπορείς να το διορθώσεις, Τζακ, θα πρέπει να το αντέξεις».