Ποδοσφαιρικό σαφάρι στη Δυτική Αφρική

Αν για ένα πράγμα ξεχωρίζουν οι αφρικανικοί λαοί, αυτό δεν είναι άλλο από την αγάπη τους για το ποδόσφαιρο. Οι χοροί στις εξέδρες, τα μουσικά όργανα και τα τραγούδια κατά τη διάρκεια των ματς, οι περίφημες βουβουζέλες, οι φολκλόρ εμφανίσεις και οι ποδοσφαιριστές που ενδιαφέρονται περισσότερο για τις ντρίμπλες και τα κόλπα παρά για το τελικό αποτέλεσμα.

Προς τι, όμως, αυτή η «τρέλα» για τη μπάλα; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπάθησε να δώσει ο Emile - Samory Fofana, ο οποίος άφησε το Παρίσι και ταξίδεψε ως το Μάλι, τη χώρα καταγωγής του, για να δει από κοντά και να απαθανατίσει με τη φωτογραφική του κάμερα τον τρόπο με τον οποίο έχει επηρεάσει το δυτικό ποδόσφαιρο τους ντόπιους.

Το φωτογραφικό πρότζεκτ που έχει το όνομα «Champions League Koulikoro» εκτυλίσσεται ολόκληρο στον κεντρικό και πολυσύχναστο δρόμο Koulikoro της πρωτεύουσας του Μάλι, Μπαμάκο, όσο και στις τριγύρω από αυτόν γειτονιές.

Το ποδόσφαιρο στο Μάλι είναι το πιο δημοφιλές άθλημα, με τα παιδιά να παίζουν σε κάθε γειτονιά, δημιουργώντας αυτοσχέδια τέρματα με πέτρες και ρούχα. Και μπορεί η χώρα να μην έχει καταφέρει να προκριθεί ποτέ ως σήμερα στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου, έχει, όμως, να υπερηφανεύεται πως τη φανέλα με το εθνόσημο έχουν φορέσει ποδοσφαιριστές όπως ο Σεϊντού Κεϊτά, ο οποίος έχει αγωνιστεί μεταξύ άλλων ομάδων και στη Μπαρτσελόνα, ο Φρέντι Κανουτέ και ο Μοχάμεντ Σισσοκό.

Το ενδιαφέρον του Emile για το ποδόσφαιρο στην Αφρική ξεκίνησε από τα πρώτα του παιδικά χρόνια. Το πρώτο του ταξίδι στο Μάλι το έκανε σε ηλικία μόλις 1 έτους, με τη συνοδεία μόνο της μητέρας του, μιας και ο πατέρας του ζούσε παράνομα στη Γαλλία και δεν μπορούσε να βγει εκτός συνόρων.

Από τότε επισκέφτηκε τη γενέτειρά του αρκετές φορές και αυτό που του προξένησε εντύπωση ήταν πως όσο περνούσε ο καιρός τόσο αυξάνονταν και οι ποδοσφαιρικές φανέλες που κυκλοφορούσαν στους δρόμους.

Τα φωτογραφικά ντοκουμέντα που κατάφερε να τραβήξει ο Emile με τη φωτογραφική του κάμερα είναι εντυπωσιακά. Παιδιά να φορούν φανέλες του Ζιντάν από την εποχή του αγωνιζόταν στη Γιουβέντους των 90s, γυναίκες με εμφανίσεις του Λάμπαρντ και του Ράσφορντ να κουβαλούν ολόκληρα δέματα στα κεφάλια τους, λεωφορεία με το σήμα της Τσέλσι, ταξί στα χρώματα της Ρεάλ Μαδρίτης, ακόμη και βενζινάδικο της Τσέλσι. Ποδοσφαιρική πανδαισία.

Αυτό που κυριαρχεί στο μάτι είναι το πλήθος των ντόπιων κατοίκων του Μάλι που φορούν ποδοσφαιρικές φανέλες στο δρόμο, μερικές εκ των οποίων, ιδιαίτερα σπάνιες. Πώς, όμως, έφτασαν αυτές ως εκεί; Όπως εξηγεί ο Emile Fofana, οι προελεύσεις τους είναι τρεις: από αγορές που πουλούν fake ποδοσφαιρικές εμφανίσεις εισηγμένες από την Κίνα, από επίσημες μπουτίκ, ή το πιο πιθανό, από τα παζάρια «Yougou Yougou».

Καθημερινά υπολογίζεται πως στην Αφρική φτάνουν τόνοι από μεταχειρισμένα ρούχα, κυρίως, Ευρωπαϊων οι οποίοι θέλουν να τα ξεφορτωθούν. Ανάμεσα σ’ αυτά, λοιπόν, υπάρχουν δεκάδες ποδοσφαιρικές εμφανίσεις μεγάλων συλλόγων τις οποίες μπορεί να αγοράσει κανείς ακόμη και με 1 ευρώ!

«Αρκετοί Αφρικανοί δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν καινούργια ρούχα. Όλοι τους φορούν ή έχουν φορέσει Yougou Yougou. Τα ρούχα αυτά μπορείς να τα βρεις παντού στην Δυτική Αφρική» εξηγεί ο ίδιος.

Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει αυτούς τους ανθρώπους να φορούν φορούν με τέτοια μανία φανέλες της ποδοσφαιρικής ελίτ της Ευρώπης; «Το ποδόσφαιρο εξακολουθεί να λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ των δύο ηπείρων. Η φανέλα το αντιπροσωπεύει με τον καλύτερο τρόπο. Δεν πρόκειται για ένα τυχαίο ρούχο, αλλά για ένα αντικείμενο το οποίο φέρει πάνω του ποικίλα σημεία και έννοιες. Μπορεί να δείξει την υποστήριξη σε μια ομάδα, να αποτελέσει μια έκφραση της μόδας, ένα αθλητικό ένδυμα, αλλά κι ένα ρούχο το οποίο φορούν αρκετοί εργάτες στη Δυτική Αφρική για να δουλέψουν. Υπάρχουν πολύ διαφορετικές διαστάσεις πίσω από αυτές» υποστηρίζει ο ίδιος.

Το ποδόσφαιρο, όπως εξηγεί, σήμερα έχει γίνει ένα παγκόσμιο αγαθό. «Όταν η φανέλα ενός Αργεντινού ποδοσφαιριστή που αγωνίζεται στη Premier League σε μια ομάδα της οποίας μεγάλος χορηγός είναι μια αεροπορική εταιρία από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σχεδιάζεται από μια αμερικανική εταιρεία ένδυσης, παράγεται στην Κίνα και τελικά καταλήγει να φοριέται από ένα παιδί 11 χρονών στο Μάλι, πράγματι το ζήτημα είναι γεωπολιτικό».

Οι ευκαιρίες, όμως, δεν είναι πάντοτε ίδιες για όλους. « Στον κόσμο του ποδοσφαίρου είναι πιο εύκολο για τους αθλητές να διασχίσουν αυτά τα σύνορα, απ’ ό,τι γι’ αυτούς που κατάγονται από την Αφρική. Πολύ λίγοι Αφρικανοί ποδοσφαιριστές γίνονται αστέρες. Όσοι το καταφέρνουν, φιλοξενούν τα όνειρα μιας ολόκληρης ηπείρου. Κυριολεκτικά κάθε παιδί στην περιοχή έχει όνειρο να γίνει επαγγελματίας παίκτης».

«Για εκατομμύρια νέους φαίνεται πως είναι ο μόνος τρόπος για να καταφέρουν κάτι, να πετύχουν. Το ποδόσφαιρο γεμίζει το χρόνο τους, το μυαλό τους. Δομεί τις ζωές τους. Τους βοηθά να διατηρήσουν τη ψυχική τους ηρεμία. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε αυτό τον ρόλο του, ως φάρμακο».

Όπως εξηγεί ο Emile Fofana, το ποδόσφαιρο είναι ένας τρόπος, μέσα σ’ όλες τις δυσκολίες που βιώνουν, να νιώσουν περήφανοι για την καταγωγή τους. «Το μόνο που χρειάζεται είναι παίκτες όπως οι Ετό, Ντρογκμπά, Μανέ και Σαλάχ, προκειμένου ολόκληρα έθνη να γιορτάσουν για την ταυτότητά τους. Αυτή είναι η δύναμη του αθλήματος: ένα γήπεδο, ένας παίκτης, ένα γκολ κι ένα κύμα το οποίο δονεί ολόκληρη την ήπειρο».

Για περισσότερες φωτογραφίες του προτζεκτ «Champions League Koulikoro» μπορείτε να επισκεφτείτε το προφίλ του Emile - Samory Fofana στο Instagram.