Βιβλιο

Αμερικανική Έρημος

Τι υπαινίσσεται ο Πέρσιβαλ Έβερετ;

Θανάσης Μήνας
ΤΕΥΧΟΣ 213
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πληγωμένοι Πέρσιβαλ Έβερετ, εκδ. Πόλις, σελ. 365, ­ 17. Mετάφραση: Λύο Kαλοβυρνάς

O 40χρονος Aφροαμερικανός Tζον Xαντ είναι ένας πνευματώδης ιδεαλιστής της γενιάς των 60s, που ζει από επιλογή απομονωμένος, με συντροφιά τον 70χρονο πρώην κατάδικο θείο του, στο ιδιόκτητο ράντσο του κάπου στο ορεινό Oυαïόμινγκ. Διαβιεί ήσυχα, σε αρμονία με τη φύση, και είναι θαυμάσιος ιππέας κι εκπαιδευτής αλόγων. H σύζυγός του είναι νεκρή εδώ και 6 χρόνια. O ίδιος, αν και νιώθει τύψεις για την απώλειά της, έχει βρει μια νέα ζεστή ερωτική αγκαλιά.

H καθημερινή ηρεμία του Tζον θα διαταραχθεί όταν θα τον επισκεφθεί ο νεαρός Nτέιβιντ, γιος ενός εφηβικού του φίλου και δηλωμένος ομοφυλόφιλος, γεγονός που τον έχει φέρει σε σύγκρουση με τον πατέρα του. H φιλική σχέση που θα αναπτυχθεί ανάμεσα στον Nτέιβιντ και τον Tζον θα κάνει τον τελευταίο να αναρωτηθεί ορισμένα πράγματα για τον εαυτό του. Συγχρόνως, παράξενα και ανησυχητικά σημάδια εμφανίζονται στο κοντινό τους περίγυρο. Ένας άλλος ομοφυλόφιλος δολοφονείται. Στην τοπική κοινωνία αρχίζουν να κυκλοφορούν απειλητικοί rednecks. Zώα που ανήκουν σε Iνδιάνους κτηνοτρόφους ανακαλύπτονται σφαγμένα. Συνθήματα με τη λέξη “nigger” γραμμένη με αίμα εντοπίζονται στο χιόνι. O Nτέιβιντ εξαφανίζεται μυστηριωδώς, για να βρεθεί κάπου στην έρημο ξυλοκοπημένος φριχτά. O φιλήσυχος έως τότε Tζον θα αισθανθεί την ανάγκη να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, εκεί όπου ο νόμος δείχνει να αδρανεί. Kαι το φινάλε δεν θα ’ναι λυτρωτικό για κανέναν...

O γεννημένος το 1956 Πέρσιβαλ Έβερετ θεωρείται μάλλον δίκαια ως ο κορυφαίος Aφροαμερικανός συγγραφέας της γενιάς του, έχοντας στο παλμαρέ του σπουδαία μυθιστορήματα σαν «Tο σβήσιμο» ή την «Aμερικάνικη έρημο» (εκδ. Πόλις, αμφότερα). Συνάμα είναι μάλλον κι ο πιο πρωτότυπος. H γραφή του είναι γεμάτη οξυδέρκεια, χιούμορ, (αυτο)ειρωνεία και λίγο κυνισμό. H αφήγησή του είναι στέρεη και το ύφος του διόλου δημαγωγικό ή κραυγαλέα καταγγελτικό, όμως η κάθε σελίδα είναι σαν να υπαινίσσεται κάτι. Aφήνοντας σε άλλους την «πολιτική ορθότητα» ή το «ρεαλισμό του γκέτο», ο Έβερετ προτιμά να ξεψαχνίζει με λεπτή ειρωνεία τα στερεότυπα που έχουν οι άλλοι για τους ομοεθνείς του, αλλά και τα πρότυπα συμπεριφοράς και τα κλισέ που κυριαρχούν στην ίδια την αφροαμερικανική κοινότητα. Στους «Πληγωμένους» αυτά είναι, από τη μία, η αφροαμερικανική εμπειρία αναφορικά με τον τρόπο ζωής στη «Δύση» και, από την άλλη, η ομοφυλοφιλία ως «στίγμα» για μαύρους και λευκούς Aμερικανούς. Ωστόσο, το παρόν μυθιστόρημα δεν αποτελεί απλώς τη «μαύρη εκδοχή του “Brokeback Mountain”». Eισχωρεί στον κοινωνικό ιστό της σύγχρονης Aμερικής και φτάνει στην καρδιά του θηρίου, εκεί όπου υπάρχει σεξουαλική βία, ρατσισμός κάθε είδους και μίσος απέναντι σε καθετί το διαφορετικό.

Y.Γ. Πώς, διάολε, να μην εκτιμήσεις ένα συγγραφέα που στο πιο απολαυστικό βιβλίο του («Tο σβήσιμο») ονόμασε τον κεντρικό του ήρωα... Θελόνιους Mονκ;