Πριν φύγεις για διακοπές

«Ο μικρούλης έρως» Πασκάλ Κινιάρ

μετάφρ. Ι. Κατσάνος, εκδ. Μελάνι, σελ. 48

Τιμημένος με το βραβείο Γκονγκούρ για το βιβλίο του «Οι περιπλανώμενες σκιές», ο 50χρονος Πασκάλ Κινιάρ είναι ευρύτερα γνωστός ως ο σεναριογράφος της ποιητικής ταινίας «Όλα τα πρωινά του κόσμου» του Αλέν Κορνό. Σε τούτη τη νουβέλα του, ο «μικρούλης έρως» γεννιέται στη Νίκαια, στο γαλλικό Νότο, καταμεσής ενός καυτού καλοκαιριού. Στα δεκαεννιά της, η Πολίν Αρλέ συνδέεται ερωτικά με έναν 35άρη άντρα, που δείχνει κάπως κυνικός. Πρόκειται για «έναν έρωτα βουβό και αδιέξοδο», τον οποίο σημαδεύουν οι ήχοι από ένα βιολοντσέλο, που η ίδια χαϊδεύει τις χορδές του με μεγάλη μαεστρία. Μόνο που, όμοια με την ερωτική της σχέση, το βιολοντσέλο της είναι κι αυτό καταδικασμένο να παραδοθεί στην «απόλυτη σιωπή». Μια νουβέλα γραμμένη σαν ολιγόλεπτη σονάτα, με νότες γλυκιές όσο και μελαγχολικές, που «ακούγεται» απνευστί.

«Γράμματα στη μαμά, πέρα από την κόλαση» Ίνγκριντ Μπετανκούρ, Μελανί και Λορέντσο Ντελαουγιέ - Μπετανκούρ

μετάφρ. Έφη Κορομηλά, εκδ. Ωκεανίδα, σελ. 74

«Αφιερώνω αυτές τις αράδες σ’ εκείνους που είναι ο αέρας που αναπνέω, η ζωή μου». Το παραπάνω απόσπασμα είναι ένα μικρό δείγμα από την τελευταία επιστολή της Ίνγκριντ Μπετανκούρ προς τη μητέρα της, Γιολάντα, που αποτελεί το ήμισυ αυτής της έκδοσης. Τη συνοδεύει η απαντητική επιστολή της κόρης της Μελανί και του αδελφού της Λορέντσο, που διαβάζεται «σαν ένα μήνυμα αξιοπρέπειας και θάρρους» προς μια γυναίκα που είχε φτάσει πια στα όρια της αντοχής της. Συγκινητικό όσο κι επίκαιρο, καθώς συνέπεσε χρονικά με την πρόσφατη απελευθέρωση της Ίνγκριντ Μπετανκούρ ύστερα από 6 χρόνια ομηρίας στις ζούγκλες της Κολομβίας.

«Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗ»

Ντένις Μποκ, εκδ. Λαγουδέρα, σελ. 408

Από τα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όπου σώζει ζωές, ο ιδεαλιστής γιατρός Νόρμαν Μπέθιουν δεν διστάζει να συμμετάσχει στον Ισπανικό Εμφύλιο. Κι όταν οι πολιτικές ίντριγκες καταστρέφουν το ρομαντισμό της επανάστασης καταφεύγει στην αχανή Κίνα, στην υπηρεσία της μεγάλης πορείας του Μάο. Κοιτώντας όμως το μέλλον, «βλέπει» μόνο την κόρη του, την οποία δεν γνώρισε ποτέ…

«Πικ» Τζακ Κέρουακ

μετάφρ. Γ. Λειβαδάς, εκδ. Απόπειρα, σελ. 135

O Πικ, φτωχός και ορφανός Αφροαμερικανός πιτσιρικάς ζει με τον παππού του στη Βόρεια Καρολίνα. Όταν ο παππούς του πεθαίνει, εμφανίζεται στη ζωή του ο μεγαλύτερός του αδελφός, ο Σλιμ, ένας χασομέρης σαξοφωνίστας της τζαζ που ζει στο Χάρλεμ. Ο Σλιμ θα πάρει τον Πικ μαζί του στη Νέα Υόρκη και ο μικρός θα ανακαλύψει για πρώτη φορά τη «Μεγάλη Αμερικάνικη Νύχτα» των απέραντων highways ταξιδεύοντας προς τον Βορρά. Θα κάνουν μόνο μια σύντομη στάση στο «Μεγάλο Μήλο» και μετά τα δυο αδέλφια θα βγουν «στο δρόμο» για την ηλιόλουστη Καλιφόρνια. Γραμμένο το 1969, το σύντομο αυτό μυθιστόρημα ήταν το τελευταίο σκίρτημα λίγο πριν το τέλος. Ο Τζακ ήταν ήδη κατεστραμμένος. Όπως σημειώνει κι ο Γιάννης Λειβαδάς στο επίμετρο, «την περίοδο της συγγραφής του Πικ, ο Κέρουακ βρισκόταν διαρκώς κλεισμένος στο σπίτι και εφοδιαζόταν απίστευτες ποσότητες αλκοόλ για να κάνει πιο υποφερτή την αναμονή του ταξιδιού του προς τον παράδεισο» – κάτι που συνέβη τον Οκτώβρη του ίδιου χρόνου. Η «αυθόρμητη πρόζα» του δείχνει εδώ σε σημεία «κουρασμένη» σαν τον ίδιο, όμως υπάρχουν και γενναιόδωρα σπέρματα από εκείνη την σαν-σε-ίλιγγο γραφή, που ηλεκτρίζει σαν ένα φρενήρες σόλο του Τσάρλι Πάρκερ. Το κύκνειο άσμα του Κέρουακ ήταν τρόπον τινά ο δικός του «Χακλμπέρι Φιν», στη «μαύρη» εκδοχή του.

«Σκιές στο φως» Συλλογικό έργο

επιμέλεια Έφη Κορομηλά, εκδ. Νεφέλη, σελ. 168

Οχτώ σπουδάστριες (Α. Σχοινά, Α. Γαλιάτσου, Φ. Σωφρονίδου, Μ. Σκλάνου, Μ. Ζάχου, Ε. Σαββίδη, Β. Σμπυρούνια, Γ. Μπουγά) του 2ου έτους στα Εργαστήρια Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών «αναμετρώνται» ως μεταφράστριες με τα «όσια» της γαλλικής λογοτεχνίας. Στην εισαγωγή, η Έφη Κορομηλά, που είχε την ιδέα, σημειώνει ότι δεν υπήρχε σαφές κριτήριο στην επιλογή των κειμένων. Η κάθε μεταφράστρια διάλεξε «εκείνο ή εκείνα που προτιμούσε». Ωστόσο, μπορεί κανείς να διακρίνει μια κάτι παραπάνω από ελαφριά προτίμηση στους εκπροσώπους του υπερρεαλισμού και στους «καταραμένους». Έτσι, στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν χαρακτηριστικά κείμενα των Apollinaire, Baudelaire, Bertrand, Lautreamont, Mallarme, Nerval, Proust και Verlaine. Όπως γράφει κι η Σχοινά, που καταπιάστηκε με το έργο του Lautreamont, «…παράξενοι ένοικοι καλούνται να γειτνιάσουν σ’ αυτή τη συλλογή. Τα κοινά τους χαρακτηριστικά; Το φανταστικό, η ελευθερία της κατάδυσης σε ιδιωτικά σύμπαντα όπου τίποτα δεν είναι ασφαλές και όλα μπορούν να συμβούν».

«Ιστορίες του φόβου και της νύχτας» Συλλογικό έργο

μετάφρ. Χρύσα Τσαλικίδου, εκδ. Εξάντας, σελ. 399

Επανέκδοση, με πιο προσεγμένο εξώφυλλο, μίας από τις καλύτερες ανθολογίες τρόμου και φαντασίας που κυκλοφόρησαν ποτέ στα ελληνικά. Δεκατέσσερις ιστορίες διαφορετικού ύφους και ιδιοσυγκρασίας, με κοινό παρανομαστή τον τρόμο. Ο πάντα ανατρεπτικός Ρέι Μπράντμπερι γράφει για έναν «Σκελετό» διαφορετικό από τους συνηθισμένους. Οι σύγχρονοι μετρ των υπερφυσικών Στίβεν Κινγκ και Κλάιβ Μπάρκερ δηλώνουν επίσης παρόντες, ο καθένας τους με δύο από τα πιο διαβολικά σε σύλληψη διηγήματά τους – «Ο μπαμπούλας» και «Μερικές φορές επιστρέφουν...», και «Ο γιος του Σελουλόιντ» και «Το σαρκοβόρο τρένο του μεσονυχτίου», αντίστοιχα. Πλάι τους πέφτει βαριά η σκιά του Έντγκαρ Άλαν Πόε, που «φορά» τη «Μάσκα του κόκκινου θανάτου» και σκορπίζει αφειδώς ανατριχίλες. Εξίσου μουντή κι απόκοσμη είναι η ατμόσφαιρα που σκεπάζει τις ιστορίες των κλασικών Ναθάνιελ Χόθορν («Το μαύρο πέπλο του εφημέριου»), Σόμερσετ Μομ («Ο άνθρωπος από τη Γλασκώβη»), Ρόουζμαρι Τίμπερλεϊ («Ο Χάρι»), Ουίλιαμ Θάκερεϊ («Το μαύρο πέπλο του εφημέριου») κ.ά., που σε πείθουν με την πρόζα τους ότι κάτι το απροσδιόριστα απειλητικό παραφυλά εκεί έξω. Όταν το πρωτοδιάβασα στη σκοπιά το καλοκαίρι του ’92, κρυφοκοιτούσα πίσω μου μην και παραμόνευε πουθενά ο Μέγας Κθούλου.

«Μερικά σύννεφα» Paco Ignacio Taibo II

μετάφρ. Κ. Ηλιόπουλος, εκδ. Άγρα, σελ. 176

Ο Έκτορ Μπελασκοαράν Σάιν μοιάζει λίγο με τον άνθρωπο που τον γέννησε, τον Πάκο. Είναι κι αυτός πράος μέχρι να χρειαστεί να αγριέψει, συνεσταλμένος και συγχρόνως πληθωρικός, συμπονετικός με τους αδύναμους και σκληρός με τους ισχυρούς, πολύ μα πολύ σουρεάλ και, προπάντων, αριστερός έως το κόκαλο. Γνωρίζει επίσης καντάρια ολόκληρα από την παγκόσμια ιστορία και πολιτική, τα οποία αραδιάζει με την κάθε ευκαιρία σε παραπομπές, όχι για να σε μπερδέψει, αλλά για να σε βάλει στην πρίζα. Όσο και να ψάξεις, δεν θα βρεις στην πιάτσα πιο ζόρικο κι απρόβλεπτο αστυνομικό ντετέκτιβ. Για να μην το ξεχάσω, όπως κι ο μπαμπάς του έτσι κι ο Έκτορ πίνει ολημερίς γαλόνια πέπσι, όταν δεν προτιμά το καθαρό μεσκάλ. Saludos, amigo. Hasta La Victoria Siempre.

«Ubik» Φίλιπ Κ. Ντικ

μετάφρ. Τίνα Θέου, εκδ. Τόπος, σελ. 296

Ένα θαυματουργό προϊόν που θεραπεύει τα πάντα, ακόμη και το θάνατο. «Ένας τραγελαφικός κόσμος ασύλληπτης κοινωνικής εκμετάλλευσης […], άγριας βιοτεχνολογίας, που επιτρέπει να διατηρούνται οι εγκέφαλοι των πεθαμένων σε ειδικούς ψυκτικούς θαλάμους ως «μισοζωντανοί». Δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1969, ένα χρόνο μετά το προφητικό “Do Androids Dream of Electric Sheep?”, το “Ubik” είναι πιθανότατα το πλέον σατιρικό από τα μυθιστορήματα που μας άφησε ο πιο ρηξικέλευθος από όλους τους συγγραφείς του φανταστικού. Ο Ντικ παραλληλίζει τη φουτουριστική αυτή κοινωνία με την αμερικάνικη καταναλωτική κοινωνία της εποχής του και συγχρόνως εξετάζει σε βάθος τη σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία και τον «έλεγχο της σκέψης». Κωμικό αλλά κι εφιαλτικό συνάμα, με έμφαση στις μεταφυσικές αναζητήσεις του συγγραφέα, το “Ubik” θέτει ερωτήματα πάνω στο ζήτημα της σωτηρίας της ψυχής, κάνοντας ευθείες αναφορές στις «Ιδέες» του Πλάτωνα αλλά και στο «Ι Τσινγκ».

«ΠΡΙΝ ΞΥΠΝΗΣΩ» Robert J. Wiersema

εκδ. Ηλέκτρα, σελ. 460

Η τρίχρονη Σέρι Μπάρετ παρασύρθηκε μπροστά στα μάτια της μητέρας της από φορτηγό και έπεσε σε κώμα, με μια σειρά από απροσδόκητα γεγονότα να ακολουθούν. Ένα μεταφυσικό θρίλερ που κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο με τη ζωντάνια των χαρακτήρων και της πλοκής.

«ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ ΜΟΥ ΓΕΜΙΣΑΝ ΦΩΣ» Άννα Τσεκούρα

εκδ. Ατραπός

Η Αρετή, μια δυναμική και γεμάτη ζωντάνια γυναίκα που από παιδί πάλευε με φαντάσματα και φρικτές αναμνήσεις, γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο του Ανδρέα, ενός ανθρώπου γεμάτου μυστικά – που ούτε καν ο ίδιος γνώριζε. Μια ανθρώπινη, ερωτική ιστορία και κάπου ανάμεσα η μοίρα, η οποία σπάνια επιστρέφει αυτά που κλέβει…