Βιβλία της θάλασσας

«Εθελοντης ναυαγος» Αλέν Μπομπάρ, μτφ. Μαρία Μαλαφέκα, εκδ. Μίνωας, 2008, σελ. 304

Ο Γάλλος βιολόγος Αλέν Μπομπάρ υπήρξε στ’ αλήθεια ένας «Εθελοντής ναυαγός». Το 1952 επιχείρησε να διασχίσει τον Ατλαντικό με μια αυτοσχέδια βάρκα 4,5 μ., χωρίς προμήθειες και με μοναδικό εξοπλισμό του μια πυξίδα. Σκοπός του ήταν να αποδείξει ότι ένας ναυαγός μπορούσε να επιβιώσει στον ωκεανό μέχρις ότου τον εντοπίσουν. Όπερ και εγένετο. 65 ημέρες μετά βγήκε νικητής σε τούτη την αναμέτρηση με τα κύματα, χωρίς η υγεία του να έχει υποστεί δυσμενείς επιπτώσεις, πέρα από τα 25 κιλά που έχασε. Το ταξίδι του γυρίστηκε το 1979 σε ταινία, με τη συμμετοχή του Ζακ-Υβ Κουστό. Ο Μπομπάρ πέθανε το 2005 σε ηλικία 80 ετών, όμως το όνομά του δεν ξεχάστηκε, χάρη στις σωστικές λέμβους που προς τιμήν του ονομάστηκαν λέμβοι Βombard.

“Porto Tango” Νίκος Σούλιας, εκδ. Κάκτος, 1999, σελ. 844

Πειραιάς, τέλη της δεκαετίας του 1950. Ένας έφηβος θα μπαρκάρει στα καράβια και θα ξεχυθεί στις θάλασσες της Δύσης και του Νότου. Θα φτάσει έως τη Νέα Υόρκη, όπου ψημένος πια θα γίνει ένα με τους παρίες του λιμανιού της πόλης. Θα γευθεί το άρωμα των Κρεολών και της τροπικής νύχτας της Καραϊβικής. Θ’ αφουγκραστεί τα μυθικά μπολέρο κι ύστερα, πιο νότια, τα τάνγκο, στους τόπους όπου αυτά γεννήθηκαν… Το χρονικό μιας ολόκληρης ζωής στις θάλασσες, γραμμένο με τρόπο ώστε να μυρίζεις την αλμύρα και να νιώθεις στο πετσί σου τον άνεμο των Τροπικών…

«Λόρδος Τζιμ» Τζόζεφ Κόνραντ, μτφ. Δέσποινα Κερεβάντη - Γιάννης Βαλλούρδος, εκδ. Ελευθεροτυπία, 2006, σελ. 399

Η συναρπαστική ιστορία ενός αξιωματικού του αγγλικού ναυτικού, που καταλήγει να γίνει φύλαρχος σε ένα απομακρυσμένο νησί κατοικημένο από Μαλαίους και Ινδονήσιους. Ενός ιδεαλιστή που είχε έντονη την ανάγκη της (αυτο)επιβεβαίωσης. Γραμμένο με χειρουργική ακρίβεια σε ό,τι αφορά τις θαλασσινές σκηνές, μιας κι ο δημιουργός του υπηρέτησε επί 16 χρόνια στο ναυτικό των Εγγλέζων. Μαζί με την «Καρδιά του σκότους» και το «Ο νέγρος και ο νάρκισσος», το αριστούργημα του Κόνραντ.

«Το ημερολογιο ενος τιμονιερη» Νίκος Καββαδίας, εκδ. Άγρα, 2005, σελ. 140

«Θυμάμαι την πρώτη μου αναχώρηση μ’ ένα μεγάλο ποστάλε. Τη στιγμή εκείνη που πραγματοποιούσα το λαμπρότερον όνειρό μου, ήμουνα γεμάτος αμφιβολία και φόβο. Θυμάμαι την κωμικοτραγικήν αρρώστια της θάλασσας, που για καιρό με βασάνιζε. Έπειτα τις αφίξεις στα χαρούμενα λιμάνια της Μεσογείου. Η Μαρσίλλια, η Νεάπολις, η Μπαρτσελόνα, οι βαμμένες γυναίκες των μπαρ, οι συχνές αναχωρήσεις, οι γυναίκες που ταξιδεύουνε, οι αποχαιρετισμοί, τα δάκρυα, οι σβησμένοι λυγμοί και τα μαντίλια που ανεμίζονταν μ’ είχαν τόσο μαγέψει, ώστε να σβηστεί κάθε αμφιβολία και φόβος που είχε γεννηθεί μέσα μου».

«Οι βατσιμανηδες της Μασσαλιας» Ζαν-Κλοντ Ιζζό, μτφ. Μαριλένα Κοραντζάνη, εκδ. Μεταίχμιο, 2005, σελ. 317

Το φορτηγό «Αλντεμπαράν» έχει δέσει στους κάβους της Μασσαλίας. Ο Λιβανέζος καπετάνιος Αμπντούλ Αζίζ, ο Έλληνας «δεύτερος» Διαμαντής και ο Τούρκος «μαρκόνης» Νεντίμ παραμένουν στα πόστα τους, περιμένοντας το νέο πλοιοκτήτη. Καθώς οι τρεις φίλοι εκμυστηρεύονται τις ιστορίες που κρύβουν, η Μασσαλία στέκει σιμά τους και τους «παρατηρεί» γεμάτη γοητεία και μυστήριο.

«Ο ναυτικός χάρτης» Αρτούρο Πέρεθ Ρεβέρτε, μτφ. Δημήτρης Δημουλάς, εκδ. Πατάκη, 2002, σελ. 534

Το κυνήγι ενός μυθικού ναυαγίου της Μεσογείου, που κρύβει στο βυθό ένα θησαυρό αμύθητο, με πρωταγωνιστές ένα ναυτικό που έχει ξεμείνει από καράβι και μια μοιραία γυναίκα που δείχνει να κρύβει πολλά. Έξοχος συνδυασμός αστυνομικού και θαλασσινής περιπέτειας, με αναφορές στην ιστορία και την τέχνη.

«Να εχεις και να μην εχεις» Έρνεστ Χέμινγουεϊ, μτφ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Καστανιώτη, 2005, σελ. 272

H δίψα του Χέμινγουεϊ για την περιπέτεια σε τρεις ιστορίες που διαδραματίζονται στο πλοιάριο ενός σκληροτράχηλου τυχοδιώκτη. Λαθρεμπόριο, πειρατεία, κυνήγι θησαυρών και λίγος έρωτας, σε μια «άνομη ζώνη», με φόντο τις ημέρες του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Με ήρωα τον Χάρι Μόργκαν, το πιο ακλόνητο alter ego του Χέμινγουεϊ, που θα ’χει για πάντα το πρόσωπο του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ.

«Οι θαλασσες του Νοτου» Μανουέλ Βάσκεθ Μονταλμπάν, μτφ. Βέρα Δαμόφλη, εκδ. Μεταίχμιο, 2001, σελ. 243

Ο Πέπε Καρβάλιο αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός επιχειρηματία, ο οποίος είχε αποδράσει από τον κοινωνικό του περίγυρο κι είχε εξαφανιστεί στις «Θάλασσες του Νότου». Μήπως όμως η εξαφάνισή του ήταν «στημένη»; Μήπως δεν είχε αρμενίσει ποτέ στις νότιες θάλασσες; Μήπως δεν είχε ξεμυτίσει μακρύτερα από το λιμάνι της Βαρκελώνης; Μία από τις δημοφιλέστερες περιπέτειες του Πέπε Καρβάλιο, τιμημένη με το Διεθνές Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας του 1981.

«Κουρσάροι στη στεριά» Πάτρικ Ο’ Μπράιν, μτφ. Άννα Καζούρη, εκδ. Ψυχογιός, 2000, σελ. 296

«Το νησι των θησαυρων» Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, μτφ. Μαργαρίτα Λυμπεράκη, εκδ. Καστανιώτη, 2000, σελ. 303

Άσε τα «τουριστικά» που πλημμύρισαν την πιάτσα ύστερα από τους «Πειρατές της Καραϊβικής». Αν η ψυχή σου διψάει για περιπέτειες μ’ αγριωπούς κουρσάρους, για ναυμαχίες στ’ ανοιχτά και μαχαιρώματα στα καπηλειά του λιμανιού, για βραδιές γεμάτες ρούμι κι έρωτες της μιας στιγμής, μπάρκαρε σε τούτες τις φρεγάτες. Ο πλοίαρχος Τζον Σίλβερ κι ο καπετάνιος Τζακ Όμπρι πάντα ζητούν γενναίους άντρες…

«Τα λιμανια της Ανατολης» Αμίν Μααλούφ, μτφ. Νίκη Ντουζέ, εκδ. Ωκεανίδα, 1998, σελ. 230

Ο Λιβανέζος Αμίν Μααλούφ διηγείται εδώ την ιστορία του τόπου του μέσα από την οδύσσεια του Οσιάν. Ο νεαρός ήρωας θα ξεκινήσει ένα ταξίδι που θα τον φέρει από τα βάθη της Ανατολίας, στη Βηρυττό, το «Παρίσι της Μέσης Ανατολής» κι από εκεί στη Δαμασκό και στο Παρίσι. Τοποθετημένο στην περίοδο ανάμεσα στους δύο Παγκόσμιους πολέμους, εξιστορεί κατά κάποιο τρόπο το πέρασμα από την περίοδο της αποικιοκρατίας στην ίδρυση των εθνικών κρατών της Μέσης Ανατολής.

«Η θαλασσα του Νοτου» Φρανσίσκο Ρεμπογιέδο, μτφ. Ιφιγένεια Σταυροπούλου, εκδ. Κέδρος, 2005, σελ. 492

Η μυθιστορηματική ιστορία του εξερευνητή Ματέο δε Γουαδαλούπε, που σαλπάρει στις αρχές του 16ου αιώνα από την Ισπανία προς τις Δυτικές Ινδίες. Θα ναυαγήσει στ’ ανοιχτά του Πουέρτο Ρίκο, θα αντιμετωπίσει κουρσάρους της Καραϊβικής, θα προσορμίσει στην Κούβα και στο Μέχικο και, τελικά, θα βρει αγκυροβόλι στο νησί της Εσπανιόλα.

«PEΪBEN ΣITY» Xάρης Xριστοφορίδης, εκδ. Eλληνικά Γράμματα, σελ. 506

Σε μια ζοφερή κοινωνία του μέλλοντος, στην πόλη Pέιβεν Σίτυ, όπου οι κάτοικοι είτε βουλιάζουν στην απάθεια είτε στρέφονται στη διαστροφή και το έγκλημα, ο ντετέκτιβ Nτέμιαν Kρόου θα κληθεί να ανακαλύψει τον κατά συρροή δολοφόνο που προβαίνει σε τελετουργικούς φόνους, αφήνοντας κάθε φορά πίσω του κι ένα σύμβολο του ζωδιακού κύκλου...

«Ο μαγος του Αρχιπελαγους» Ούρσουλα Λε Γκεν, μτφ. Λιλί Ιωαννίδου, εκδ. Τρίτων, 1998, σελ. 177

Η απομακρυσμένη βραχονησίδα του Γκοντ στη Βορειοανατολική θάλασσα είναι ένας τόπος μυστηρίου και μεγάλης κοσμικής δύναμης. Είναι το μέρος όπου εκπαιδεύονται οι μάγοι, που ύστερα μπαίνουν στην υπηρεσία αυτών που διαφεντεύουν το Αρχιπέλαγος. Μάγοι, μάγιστροι και περιπλανώμενοι γητευτές που αναζητούν τη γνώση, φωτισμένοι και σκοτεινοί άρχοντες που συγκρούονται για την εξουσία, ιππότες που αντιμετωπίζουν υπερφυσικές δυνάμεις, δράκοι με ανθρώπινη ευφυΐα, συνθέτουν τούτο το μυθικό κόσμο που έπλασε η πένα της Ούρσουλα Λε Γκεν. Το πρώτο και καλύτερο βιβλίο του περίφημου «Έπους της Γαιοθάλασσας», αποτελεί το magnus opus στην εργογραφία της μεγάλης κυρίας της λογοτεχνίας του φανταστικού.

«Το μπαρ κάτω απ’ τη θάλασσα» Στέφανο Μπένι, μτφ. Άμπυ Ράικου-Σταύρου, εκδ. Καστανιώτη, 2002, σελ. 234

Καλωσήλθες στο πιο γκροτέσκο μπαρ που έγινε ποτέ. Εκεί που συχνάζουν ο παγκοσμίου φήμης σεφ Γκασπάρ Ουράλφ, ο καπετάνιος Σαρλμόν, ο Κραπούτνικ Αρμεντιλίνα από τον Άρη, η Πρίσιλα Μαπλ που εξιχνιάζει εγκλήματα, ο Πρόντο Σακόρσο κι η Μπούτι Πέιτζ, αλλά και διαβολάκοι, αερικά, κιθάρες με μαγικές ιδιότητες… Όλοι έχουν να διηγηθούν κι από μια ιστορία. Κι εσύ θα τους ακούσεις υπομονετικά. Επειδή τούτες οι ιστορίες είναι τόσο απίστευτες που στο τέλος φαντάζουν πιστευτές…

«Κορτο Μαλτεζε - Η μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας» Ούγκο Πρατ, εκδ. Παρά Πέντε, 2002, σελ. 180

Μα είναι λογοτεχνία; Στοιχειώδες, Γουότσον. Αν υφίσταται ένα κόμικ που αξιώνει τιμές μυθιστορήματος είναι τούτο εδώ. Σκίτσα που θα απλώσουν μπρος στα μάτια σου τις πιο κοραλλένιες θάλασσες που αντίκρισες ποτέ σου. Διάλογοι που θα σου αποκαλύψουν τα κρυμμένα μυστικά του Νότιου Ειρηνικού και της Πολυνησίας. Ήρωες τόσο «ζωντανοί» που νομίζεις ότι θα πηδήξουν έξω από το χαρτί για να σ’ αρπάξουν. Δολοπλοκίες, περιπέτεια, έρωτας. Μια μπαλάντα για τους «ευγενείς τυχοδιώκτες» των Επτά Θαλασσών και, βεβαίως, για τον Μαλτέζο καπετάνιο με την μπατατούκα και τις φαβορίτες, που «κάποτε μια γριά τσιγγάνα τού είπε ότι δεν έχει γραμμή της ζωής στην παλάμη του κι αυτός πήρε το μαχαίρι και έφτιαξε μία».

«MIKPEΣ IΣTOPIEΣ ΓIA META TA KAΛOKAIPIA» Άννα Φραγκεδάκη-Mυτιληναίου, εκδ. Έσοπτρον, σελ. 112

«Ποτέ δεν είχα κάτσει να σκεφτώ πόσο σκληρή εποχή είναι το καλοκαίρι. Aφού βγάζει το σώμα μας σε κοινή θέα, μας αφήνει να παλεύουμε με την ψυχή μας...». Συλλογή διηγημάτων με φόντο το καλοκαίρι και πρωταγωνιστές τα ανθρώπινα συναισθήματα και σκέψεις.