Η Κιμ ξέρει: Αποκλειστική προδημοσίευση

Γνωρίσαμε την Τσο Ναμ-Τζου πριν από τρία χρόνια, με το μυθιστόρημά της «Κιμ Τζιγιάνγκ, γεννημένη το 1982» (μετάφραση Αλεξάνδρα Κονταξάκη, Μίνωας 2022), παγκόσμιο μπεστ-σέλερ που μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες και έκανε μεγάλη επιτυχία και στη χώρα μας. Σειρά έχει τώρα μία συλλογή διηγημάτων της 45χρονης συγγραφέως με έντονο ενδιαφέρον: οι ιστορίες οχτώ γυναικών που περικλείουν όλο τον μικρόκοσμο της σύγχρονης Κορέας. Προκλήσεις και αδικίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες από τα παιδικά τους χρόνια ώς τα γεράματα. Ιστορίες, άραγε, αποκλειστικά κορεάτικες… ή μήπως οι ιστορίες των γυναικών σε όλο τον κόσμο;

Η συλλογή διηγημάτων της Τσο Ναμ-Τζου «Η Κιμ ξέρει» (280 σελίδες, μετάφραση Ντόρα Δαρβίρη) κυκλοφορεί στις 20 Ιανουαρίου από τις Εκδόσεις Μίνωας. Διαβάστε παρακάτω ένα απόσπασμα — μια αποκλειστική προδημοσίευση για την A.V.:

* * *

Έβγαλα το κουτί πρώτων βοηθειών από το ντουλάπι της κουζίνας. Κουτιά με χάπια για την πίεση, που θα διαρκούσαν κάτι λιγότερο από τρεις μήνες, τέσσερις συσκευασίες με οφθαλμικές σταγόνες, αλοιφή για τη φαγούρα που με πιάνει τον τελευταίο καιρό, αλοιφή για τα εγκαύματα που έπαθα όταν κάηκα την άνοιξη, αντιόξινα και παυσίπονα, τσιρότα, οινόπνευμα για εντριβές, και ένα γιαπωνέζικο θερμό επίθεμα. Ξεχνάω συνεχώς να πετάξω τις παλιές σταγόνες για τα μάτια και την αλοιφή για το κάψιμο. Λίγο καιρό πριν, η νύφη μου έψαχνε στο κουτί για κρέμα. Είμαι σίγουρη ότι είδε τα ληγμένα φάρμακα, αλλά προσποιήθηκε ότι δεν το πρόσεξε.

Δύο φορές τη μέρα βάζω τις σταγόνες με το κίτρινο καπάκι, και τέσσερις τις σταγόνες με το γαλάζιο καπάκι. Έβαλα μια σταγόνα από το μπουκαλάκι με το γαλάζιο καπάκι σε κάθε μάτι. Τα μάτια μου με έτσουξαν, και δεν μπορούσα να τα ανοίξω. Οι ειδικοί στο κατάστημα οπτικών Jeong, δίπλα στον σταθμό του μετρό, δεν ήταν πολύ καλοί στις διαγνώσεις ούτε φέρονταν καλά στους ασθενείς, αλλά δεν σταματούσα να πηγαίνω λόγω της φαρμακοποιού στον πρώτο όροφο. Θυμάμαι την έκπληξη και τον ενθουσιασμό που ένιωσα όταν είχε ανοίξει για πρώτη φορά το φαρμακείο.

Η φαρμακοποιός ήταν μια ηλικιωμένη κυρία με άβαφτα γκρίζα μαλλιά μαζεμένα σε χαλαρή αλογοουρά. Έβγαλε οφθαλμικές σταγόνες από ένα μικρό κουτί και έγραψε επάνω «2 την ημέρα» και «4 την ημέρα» με ανεξίτηλους μαρκαδόρους, κι ύστερα κούνησε αυτές με το γαλάζιο καπάκι.

«Τσούζουν λίγο, αλλά είναι αποτελεσματικές. Τις χρησιμοποιώ καμιά φορά όταν αλλάζουν οι εποχές. Ωστόσο, δεν μπορείτε να τις χρησιμοποιείτε συνέχεια για μεγάλο χρονικό διάστημα, οπότε να ξανάρθετε αν συνεχιστεί η φαγούρα».

Στη συνέχεια, έβαλε τα μπουκαλάκια σε μια χάρτινη σακούλα με τη λίστα των φαρμάκων και τα δραστικά συστατικά τυπωμένα επάνω, και δίπλωσε τη μία άκρη προς τα κάτω. Δεν το έκανε για να σφραγίσει τη σακούλα ή να το χρησιμοποιήσει για λαβή. Απλώς πάντα το δίπλωνε έτσι πριν μου παραδώσει τη σακούλα. Μου άρεσε το τσάκισμα που έκανε η φαρμακοποιός. Τέλος. Όλα τα φάρμακά σας είναι μέσα. Έχουν δοθεί και οι εξηγήσεις. Μια απλή χειρονομία που δηλώνει ότι μπορώ να φύγω πια. Και το δίπλωμα ήταν χαριτωμένο.

Όταν βλεφάρισα μερικές φορές, κόμποι δακρύων αυλάκωσαν τα μάγουλά μου. Πήγαν χαμένες οι οφθαλμικές σταγόνες μου. Ταμπονάρισα τις άκρες των ματιών μου με τα μανίκια μου και σκέφτηκα πως έμοιαζαν με αληθινά δάκρυα. Δεν ήταν η θλίψη που έκανε τα δάκρυα να κυλούν, αλλά ήταν τα δάκρυα που προκαλούσαν τη θλίψη. Μαραμένα κλαδιά έτρεμαν έξω από το παράθυρο της κουζίνας.

Στο οίκημα για ασθενείς με Αλτσχάιμερ όπου ζούσε η μεγαλύτερη αδερφή μου, η Γκούμτσου, υπήρχε μια μεγάλη αίθουσα αναψυχής. Τα περισσότερα παράθυρα στο κτίριο ήταν μικρά και καλυμμένα με χαρτί επίστρωσης, με αποτέλεσμα στο εσωτερικό να δημιουργείται μια αποπνικτική ατμόσφαιρα, αλλά η αίθουσα αναψυχής είχε ένα παράθυρο από το δάπεδο ώς την οροφή που έβλεπε σε μια δαμασκηνιά. Η αδερφή μου κι εγώ καθόμασταν στο παράθυρο τουλάχιστον μία φορά όταν την επισκεπτόμουν. Μου κρατούσε το χέρι και μου ζητούσε να ξανάρθω πριν πέσουν τα άνθη. Την επισκέφτηκα άλλες δύο φορές πριν πέσουν τα άνθη. Πήγαινα όταν το δέντρο ήταν καλυμμένο με πράσινα φύλλα, αλλά και όταν έπεφταν τα φύλλα. Μα η Γκούμτσου πάντα έλεγε: «Γιατί άργησες τόσο πολύ να έρθεις;» Και όταν έφευγα: «Να ξανάρθεις πριν πέσουν τα άνθη».

Η Γκούμτσου δεν μπορούσε να δει καλά, είχε χάσει τα περισσότερα δόντια της, πολλά ούλα της είχαν υποχωρήσει και της είχαν τοποθετήσει καθετήρες σε δύο βουλωμένες φλέβες. Αυτά δεν ήταν συμπτώματα του Αλτσχάιμερ. Γιατί, πέρα από αυτό, ήταν και πολύ μεγάλη σε ηλικία. Δεν ήταν ασθένειες, λοιπόν; Ήταν και τα γηρατειά ασθένεια; Είπα στον εαυτό μου ότι θα έπρεπε να την επισκέπτομαι πιο συχνά.

Η Γκούμτσου έλεγε συχνά πως ήθελε ροδάκινα, οπότε της έφερα ροδάκινα κομπόστα αφού δεν ήταν η εποχή τους. Επίσης, πήρα και ένα στοματικό διάλυμα γιατί η αναπνοή της μύριζε άσχημα όταν μιλούσαμε πολύ κοντά η μία στην άλλη. Δεν ήμουν σίγουρη ότι θα μπορούσε να το χρησιμοποιήσει. Η γυναίκα που τη φρόντιζε συμπαθούσε πολύ την αδερφή μου. Όταν έθιξα το ζήτημα του στοματικού διαλύματος κατά την τελευταία επίσκεψή μου, με προειδοποίησε ότι η Γκούμτσου θα αρρώσταινε αν το κατάπινε κατά λάθος.

«Δεν ξέρω γιατί χρειάζεσαι στοματικό διάλυμα όταν η ανάσα σου μυρίζει υγεία».

Η Γκούμτσου συνεχώς ξεχνούσε να πίνει νερό και καθόταν με το στόμα της να χάσκει, με αποτέλεσμα τα χείλη της να είναι πάντα σκασμένα. Η φροντίστρια της έβαζε βούτυρο κακάο και η Γκούμτσου πλατάγιζε τα χείλη της. Η φροντίστρια την κοιτούσε και έλεγε:

«Είσαι όλο χάρη».

«Πώς είπατε;»

«Έχει γεράσει με χάρη».

Η Γκούμτσου όλη της τη ζωή έσφιγγε το σαγόνι της και αγριοκοίταζε τα πάντα, με τέτοια ένταση μάλιστα, που είχαν χαραχτεί ρυτίδες στις άκρες του στόματός της και στο κέντρο του μετώπου της, σαν βαθιά κοψίματα από λεπίδα. Συνήθιζε να κομπάζει πως είχε βελούδινο δέρμα επειδή όλη της τη ζωή την πέρασε μέσα στον ατμό από την κατσαρόλα, αλλά η απαλότητα χάθηκε μόλις παραιτήθηκε από το εστιατόριο και στο πρόσωπό της εμφανίστηκαν κοκκινίλες που την έκαναν να μοιάζει μεθυσμένη. Επίσης, γέμισε γεροντικές κηλίδες. Πώς είχε γεράσει με χάρη, λοιπόν;

«Όταν της βάζω βούτυρο κακάο, κάνει Μποπ, μποπ. Όταν της βάζω λοσιόν στο χέρι, ταμπονάρει το μέτωπο και τα μάγουλά της και τρίβει απαλά. Ποτέ δεν την πασαλείφει παντού. Πάντα στηρίζει το φλιτζάνι της με το ένα χέρι και ανοίγει τα βιβλία με προσοχή για να μην τσακίσουν. Κάθε χειρονομία της είναι πολύ μελετημένη».

Η Γκούμτσου είχε μεγαλώσει τα μικρότερα αδέρφια της για λογαριασμό των φτωχών γονιών μας και φρόντισε ώστε και τα πέντε παιδιά της να έχουν να φάνε και να μορφωθούν, δουλεύοντας ακούραστα, χωρίς καμία βοήθεια από τον ανίκανο σύζυγό της. Μια πολύ συνηθισμένη οικογενειακή ιστορία. Όταν σκέφτομαι την αδερφή μου, η λέξη που μου έρχεται στον νου είναι «πεισματάρα».

Δεν ήξερα πως τα βιβλία άρεσαν τόσο πολύ στην Γκούμτσου. Προφανώς κρατούσε το βιβλίο όσο της επέτρεπαν τα χέρια της και μισόκλεινε τα μάτια που έβλεπαν με δυσκολία. Διάβαζε παντού: στο δωμάτιό της, στην αίθουσα αναψυχής, στην τραπεζαρία. Η νύφη μου μου μίλησε για τα βιβλία με τις μεγαλύτερες γραμματοσειρές, κι έτσι της αγόρασα συνδρομή στο περιοδικό Good Thoughts που τυπωνόταν με μεγάλη γραμματοσειρά, όπως και μερικές επιτυχημένες συλλογές δοκιμίων, κι αυτές με μεγάλη γραμματοσειρά.

Μια μέρα, βρήκα την Γκούμτσου να κοιμάται κρατώντας το περιοδικό στα χέρια της. Η φροντίστρια μου είπε πως συνήθως την έπαιρνε ο ύπνος ενώ διάβαζε. Τράβηξα προσεκτικά το περιοδικό από τα χέρια της και ρώτησα τη φροντίστρια αν άρεσαν στην Γκούμτσου τα βιβλία που της έφερνα.

«Δεν είμαι σίγουρη. Είναι φορές που κολλάει στην ίδια σελίδα μέρες ολόκληρες. Νομίζω πως την ανακουφίζει να κρατά το βιβλίο».

«Δεν ήξερα πως η αδερφή μου έχει χόμπι».

«Έτσι συμβαίνει σε πολλούς ηλικιωμένους με Αλτσχάιμερ. Όσοι δεν έκρυβαν τίποτα, ούτε προσποιούνταν ότι ήταν άλλοι, κάνουν ακριβώς ό,τι έκαναν πάντα· όσοι έκρυβαν το αληθινό τους πρόσωπο ξεσπούν όταν χάνουν τα λογικά τους».

* * *

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Μια γυναίκα γεννιέται. Μια γυναίκα κινηματογραφείται δημόσια χωρίς τη συναίνεσή της. Μια γυναίκα βιώνει ενδοοικογενειακή βία. Μια γυναίκα χειραγωγείται. Μια γυναίκα υφίσταται διακρίσεις στον εργασιακό της χώρο. Μια γυναίκα γερνάει. Μια γυναίκα γίνεται διάσημη. Μια γυναίκα μισείται και αγαπιέται και μισείται ξανά. Στις βιογραφίες αυτές περικλείεται ο μικρόκοσμος της σύγχρονης Κορέας, καθώς και οι προκλήσεις και οι αδικίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες από τα παιδικά τους χρόνια ώς τα γεράματα. Όπως και στο βιβλίο «Κιμ Τζιγιάνγκ, γεννημένη το 1982», οι μοίρες αυτών των οκτώ γυναικών είναι οι μοίρες των γυναικών σε όλο τον κόσμο. Τίποτα και κανείς δεν γλιτώνει από τη διερευνητική ματιά και την αποκαλυπτική πένα της Τσο Ναμ-Τζου — ούτε καν η ίδια.

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ: Η Τσο Ναμ-Τζου γεννήθηκε το 1978 στη Σεούλ της Νότιας Κορέας. Αποφοίτησε από το Τμήμα Κοινωνιολογίας στο Ewha Womans University και δούλεψε σαν τηλεοπτική σεναριογράφος για εννέα χρόνια. Το μυθιστόρημά της «Κιμ Τζιγιάνγκ, γεννημένη το 1982» (μετάφραση Αλεξάνδρα Κονταξάκη, Μίνωας 2022), την έκανε παγκοσμίως γνωστή. Ζει με την οικογένειά της στην Κορέα.