Βιβλιο

Non Fiction, Βιογραφία, Ιστορία, Δοκίμιο, Φιλοσοφία: 25 βιβλία για τις γιορτές

Ξεφυλλίζουμε νέα βιβλία και προτείνουμε ιδέες και τίτλους

Στέφανος Τσιτσόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 940
12’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Βιβλιοπαρουσιάσεις: Νέες κυκλοφορίες non fiction, βιογραφίες, ιστορικά και φιλοσοφικά βιλία, δοκίμια, από διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους

Αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι μαγικά, όσο μαγικός είναι και ο κόσμος των καλών βιβλίων. Τα βιβλία που σου προτείνουμε είναι νέες κυκλοφορίες non fiction, βιογραφίες, ιστορικά και φιλοσοφικά βιλία, δοκίμια από τα ράφια των βιβλιοπωλείων. Δες τις βιβλιοπαρουσιάσεις μας και διάλεξε εκείνα τα βιβλία που σου ταιριάζουν και θα σε κάνουν να χαθείς για λίγο στις σελίδες τους.

25 βιβλία Non Fiction, βιογραφίες, ιστορικά και φιλοσοφικά, δοκίμια 

Wilfred Byford Jones, Η Ελληνική Τριλογία: Αντίσταση - Απελευθέρωση – Επανάσταση, εκδόσεις Historical Quest
Ο Wilfred Byford-Jones, Βρετανός αξιωματικός και δημοσιογράφος, αναχωρεί από το Κάιρο με το πολεμικό πλοίο «Αδρίας» και φτάνει στην Αθήνα στις 14 Οκτωβρίου. Κινείται στην επικράτεια υπό τον έλεγχο του Ε.Λ.Α.Σ., συναντά πολλούς παράγοντες της Αντίστασης και της ελληνικής πολιτικής σκηνής, μεταξύ των οποίων τους Σιάντο, Δαμασκηνό, Πλαστήρα, τους έγκλειστους δωσίλογους στις Φυλακές Αβέρωφ κ.α., αφηγείται συγκλονιστικά περιστατικά της Αντίστασης και της Κατοχής και περιγράφει την κατακλυσμιαία χαρά της Απελευθέρωσης. Παρών στην Πλατεία Συντάγματος τη Ματωμένη Κυριακή της 3ης Δεκεμβρίου 1944, λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 1945, ο συγγραφέας παραδίδει στον εκδοτικό οίκο Hutchinson το βιβλίο του The Greek Trilogy: Resistance – Liberation – Revolution, βασισμένο στις εμπειρίες του κατά την παραμονή του στην Ελλάδα από τις ημέρες της Απελευθέρωσης ως τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Η έκδοση συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Αναστάσης Γκίκας, Το Παλαιστινιακό Ζήτημα. Ιστορική αναδρομή στις ρίζες και την εξέλιξή του, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
«Όχι, η Ιστορία του Παλαιστινιακού Ζητήματος δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτώβρη 2023. Ούτε τα όσα συνέβησαν τότε ή τα όσα ακολούθησαν ήταν “πρωτόγνωρα”, κάποιος “κεραυνός εν αιθρία”. Απεναντίας, ήταν η οργανική συνέχεια μιας πορείας πολλών δεκαετιών, δίχως τη γνώση της οποίας κάθε απόπειρα ανάγνωσης και εκτίμησης των γεγονότων (είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα) οδηγεί αναπόφευκτα σε λάθος συμπεράσματα. Η παρούσα έκδοση για το Παλαιστινιακό Ζήτημα επιχειρεί να εμβαθύνει στην ιστορική διαμόρφωση και εξέλιξή του, εξετάζοντας –όσο το δυνατόν ολόπλευρα– μια σειρά παράγοντες που συνέβαλλαν καθοριστικά σε αυτό, “πιάνοντας” το “νήμα” της Ιστορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα έως και τον πόλεμο στη Γάζα που ξεκίνησε το 2023. Γιατί η Ιστορία έχει “σωστή πλευρά”. Και αυτή βρίσκεται με τους λαούς που αγωνίζονται».

Βασίλης Κοψαχείλης, Γεω-επιχειρηματίες - Από τον Ιάσονα στον Έλον Μασκ, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Στο πρώτο του βιβλίο ο διεθνολόγος και γεωστρατηγικός αναλυτής Βασίλης Κοψαχείλης προσεγγίζει τον τρόπο που οι σύγχρονοι γεω-επιχειρηματίες διαμορφώνουν τις εξελίξεις στην εποχή μας, καθώς η Γεω-επιχειρηματικότητα είναι μια νέα έννοια στη διεθνή πολιτική. Περιγράφει την ικανότητα ξεχωριστών ανθρώπων να καινοτομούν, συνδυάζοντας την οικονομική ισχύ με την κυριαρχία Μεγάλων Ιδεών στην παγκόσμια σκηνή. Οι γεω-επιχειρηματίες έρχονται με μια επαναστατική ατζέντα στην οποία, κράτη, αγορά και κοινωνίες δύσκολα θα προσαρμοστούν. Αθέατα οικοδομούν έναν νέο κόσμο ασύλληπτων προκλήσεων, που ξεπερνά τα γνωστά σημερινά όρια. Όλα και όλοι θα δοκιμαστούν σε νέους ανταγωνισμούς κυριαρχίας. Το βιβλίο ανήκει στη σειρά Προκλήσεις του Mέλλοντος, σε διεύθυνση Κωνσταντίνου Φίλη.

Αλέξης Ακριθάκης, Γράφοντας τη ζωγραφική, εκδόσεις Άγρα
Η ύπαρξη των ημερολογίων ρίχνει φως στις σκιές της ζωής του Αλέξη Ακριθάκη και χαρτογραφεί απόκρημνους τόπους. Συμβάντα, συναντήσεις, σκέψεις, σημειώσεις, αφορισμοί, εξομολογήσεις, ερεθισμοί, αποκαλύψεις, ζορισμένη εφηβεία, αλητεία, πρόσωπα, φίλοι, παρέες, ερωμένες, πάθη, γάμοι, λαγνεία, ζωγραφική, χρώματα, προοίμια έργων, έργα εν προόδω, ολοκληρωμένα έργα, Artist’s books, υλικά, ποσά, τεχνίτες, διευθύνσεις και τηλέφωνα ανά τις εποχές. Λογαριασμοί, συνταγές μαγειρικής, ποίηση, τρυφερότητα και απότοκα «ενός πληγωμένου, ευαίσθητου και αβόλευτου ψυχισμού», όπως προλογίζει ο Θάνος Σταθόπουλος. «Ο Ακριθάκης τρέχει, και από τις σκόρπιες σελίδες των τετραδίων ως τα πέρατα του κόσμου, από την αρχή της ζωής και ώς το τέλος της ζωής του, δεν σταματά να εκπέμπει σήματα και συνθήματα, σημεία και τέρατα, αφορισμούς και ποιήματα, έρωτες και παθήματα, ίχνη και πατήματα», παρατηρεί ο Ντένης Ζαχαρόπουλος.

Martin Wolf, Η κρίση του δημοκρατικού καπιταλισμού, εκδόσεις Αλεξάνδρεια
«Παρά τα ελαττώματά του», υποστηρίζει ο Γουλφ, «ο δημοκρατικός καπιταλισμός παραμένει μακράν το καλύτερο σύστημα για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Αλλά κάτι έχει πάει πολύ στραβά: η αύξηση της ευημερίας έχει επιβραδυνθεί και η μοιρασιά των καρπών της ανάμεσα στους υπερεπιτυχημένους λίγους και τους υπόλοιπους έχει γίνει πιο άνιση. Όμως το επερχόμενο κύμα του αυταρχισμού θα κατακλύσει στο τέλος κι αυτούς». «Μεταξύ των δημοσιογράφων που καλύπτουν τα οικονομικά θέματα, δεν υπήρχε ποτέ αμφιβολία ότι ο Μάρτιν Γουλφ βρίσκεται στο ψηλότερο σκαλί. Στα 35 χρόνια της σταδιοδρομίας του, κανείς δεν είναι περισσότερο διαβασμένος, καλύτερα πληροφορημένος ή πιο διορατικός από τον μόνιμο οικονομικό σχολιαστή των Financial Times», γράφει η Washington Post.

Άννα Κοέν, Το Λουλούδι της Αυλώνας, εκδόσεις Επίκεντρο
Το βιβλίο είναι μια προσωπική περιγραφή της διάσωσης της οικογένειάς της από το Ολοκαύτωμα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, χάρη στη γενναιοδωρία του αλβανικού λαού, καθώς και των αγώνων της Άννας ως ενός παιδιού που μεγάλωσε υπό την κομμουνιστική δικτατορία που υπέμεινε η οικογένειά της μετά τον πόλεμο. Γραμμένο με ειλικρίνεια και θάρρος, είναι η ιστορία μιας γενναίας και αξιοθαύμαστης γυναίκας, όπου περιγράφεται το απίστευτο πέρασμά της από την εμπόλεμη, φτωχή και στερημένη από τον πόλεμο Αλβανία στην πλούσια και γεμάτη ευκαιρίες Δύση. Σταθερά καθοδηγούμενη από τους δικούς της στόχους και τις αξίες της εβραϊκής οικογένειάς της, το Λουλούδι της Αυλώνας μπορεί να ιδωθεί και σαν μια εκδοχή για το τι σήμαινε κάποτε να μεγαλώνεις ως Εβραία στην κομμουνιστική Αλβανία.

Susan Sontag, Περί φωτογραφίας, εκδόσεις Gutenberg
«Συλλέγοντας φωτογραφίες, συλλέγουμε τον κόσμο. Όταν φωτογραφίζουμε, οικειοποιούμαστε εκείνο που φωτογραφίζουμε. Θέτουμε εαυτούς σε μια τέτοια σχέση με τον κόσμο ώστε μας δημιουργείται η εντύπωση ότι διαθέτουμε γνώση – και συνεπώς εξουσία. Οι φωτογραφικές εικόνες, περισσότερο από μαρτυρίες του κόσμου, δείχνουν να αποτελούν κομμάτια του, μικρογραφίες της πραγματικότητας τις οποίες καθένας μπορεί να φτιάξει»: Η Σούζαν Σόνταγκ μιλά για τη δύναμη των φωτογραφιών, τη σχέση φωτογράφου και θέματος, τα θολά όρια μεταξύ γεγονότων και αναδημιουργούμενων εικόνων τους, τις επιθυμίες που μας οδηγούν να καταγράψουμε τη ζωή μας. «Η πιο πρωτότυπη και διαφωτιστική μελέτη» (The New Yorker) για τη φωτογραφία. Έξι λαμπρά δοκίμια που πρωτοδημοσιεύτηκαν τη δεκαετία του 1970 στο περιοδικό The New York Review of Books και άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο κοιτάμε τις φωτογραφίες.

Nτοκουμέντα Συμμαχικών Διασκέψεων του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Γιάλτα-Μόσχα-Τεχεράνη-Πότσνταμ, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Στις διασκέψεις συμπυκνώνεται η διπλωματική ευλυγισία, η πείρα και η στοχοπροσήλωση των ηγετών των τριών δυνάμεων να προωθήσουν τον πολεμικό-στρατιωτικό τους στόχο, αλλά και να υπερασπιστούν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα του πολέμου. Συνολικότερα, ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις, ταξικές και εθνικές, των κρατών, είναι σίγουρο ότι ο πόλεμος έχει τη δική του δυναμική και αν κάτι δείχνει η πείρα εκείνης της εποχής και η γνώση των συζητήσεων στο κρατικό διπλωματικό πεδίο, είναι ότι σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης μία είναι η διέξοδος για τα λαϊκά συμφέροντα: «Η πάλη τους με την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος».

Peter Frankopan, Οι μεταμορφώσεις της Γης, εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα, αλλά η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι καινούριο. Από το Μπιγκ Μπανγκ μέχρι σήμερα, από την πτώση του πολιτισμού της κοιλάδας του Μότσε στη Νότια Αμερική ως αποτέλεσμα του Ελ Νίνιο μέχρι τις ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ισλανδία που είχαν αντίκτυπο στην Αίγυπτο και συνέβαλαν στην κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το κλίμα και το περιβάλλον έχουν διαμορφώσει τη φυσική ιστορία και την ιστορία της ανθρωπότητας. Σε μια συγκλονιστική αφήγηση που διατρέχει τους αιώνες και τις ηπείρους, ο πρωτοποριακός συγγραφέας των Δρόμων του μεταξιού δείχνει ότι η ανθρώπινη χρησιμοποίηση και εκμετάλλευση τη Γης απέφερε τεράστια οφέλη, συχνά όμως με ανυπολόγιστο τίμημα.

Παναγιώτης Γιαννάκης, Παντελής Βλαχόπουλος, Τρωτός άτρωτος, εκδόσεις Διόπτρα
Η ιστορία του «Δράκου» του ελληνικού μπάσκετ, που σήκωσε στους ώμους του όλη την Ελλάδα το 1987, όπως την αφηγήθηκε ο ίδιος στον διευθυντή του Sport24 Παντελή Βλαχόπουλο. Πρόκειται για μια βουτιά στην ιστορία της μυθιστορηματικής ζωής του. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης στις σελίδες αυτού του βιβλίου μιλά σε πρώτο πρόσωπο για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται, την κοσμοθεωρία του και τα ιδανικά τα οποία πρεσβεύει. Ιδανικά διαχρονικά, που μπορούν να αποτελέσουν φωτεινό μονοπάτι για τη νέα γενιά. Το μελαχρινό αγόρι με τα πεταχτά αυτιά από τη Νίκαια εξηγεί πώς ξεπέρασε όλες τις αντιξοότητες, τα εμπόδια, την αμφισβήτηση, και από το φτωχόσπιτο της οδού Πάτμου εισχώρησε με το σπαθί του στα σπίτια όλου του κόσμου.

Β. Μ. Μολότοφ, Προς την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΣΕ (1965), εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Η Σύγχρονη Εποχή εκδίδει για πρώτη φορά στα ελληνικά κείμενο του Β. Μ. Μολότοφ, ηγετικού στελέχους του Μπολσεβίκικου Κόμματος, προς την Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) το 1965. Στο κείμενο που δημοσιεύεται περιλαμβάνεται ένα μεγάλο μέρος της επιστολής του Μολότοφ. Ένα σημαντικό αρχειακό υλικό για την πορεία του Σοσιαλισμού τις κρίσιμες δεκαετίες 1950, 1960 στην ΕΣΣΔ. Πρόκειται για ένα ντοκουμέντο που, όπως θα διαπιστώσει και ο αναγνώστης, πραγματεύεται θεωρητικά και πολιτικά ζητήματα διαχρονικής σημασίας, τα οποία αποτέλεσαν τον πυρήνα της διαπάλης στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος μέχρι την κορύφωση με τις αντεπαναστατικές ανατροπές την περίοδο 1989-1991. Τον πρόλογο της έκδοσης επιμελείται το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Μάκης Ανδρονόπουλος, Το Γερμανικό Σύνδρομο, εκδόσεις Ελληνοεκδοτική
Το 2013, όταν η γερμανική πολιτική είχε εισβάλει στην καθημερινότητα των Ελλήνων με βίαιο και τιμωρητικό τρόπο, το Γερμανικό Σύνδρομο ήταν μια προσπάθεια γνωριμίας και κατανόησης της «γερμανικότητας» και του Sonderweg, της γερμανικής ιδιαιτερότητας, πέρα από τα ελληνικά στερεότυπα της Κατοχής και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα, το 2024, έχουν προστεθεί νέοι σοβαροί λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη βαθύτερη κατανόηση της «γερμανοσύνης» (Deuschtung) και των επιδιώξεών της. Το γερμανικό πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα, αν όχι παγκόσμιο. Για τούτο και η επικαιροποίηση του βιβλίου κρίθηκε σκόπιμη, ώστε να επανατοποθετηθεί το όλο θέμα «Γερμανία» σε τρέχοντες γεωπολιτικούς και γεωοικονομικούς όρους, ιδιαίτερα μετά την ανακοίνωση του κολοσσιαίου προγράμματος επανεξοπλισμού της χώρας αλλά και την πολιτική κρίση που ξέσπασε, λόγω της ύφεσης που έπληξε τη χώρα.

Μάκης Καραγιάννης, Η Τέχνη του Μυθιστορήματος, εκδόσεις Επίκεντρο
Τις τελευταίες δεκαετίες η τέχνη του μυθιστορήματος, ως έννοια, υποσκελίστηκε από τον αδηφάγο ιμπεριαλισμό της θεωρίας της λογοτεχνίας. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει, κυρίως, τις βασικές του πτυχές −αφήγηση και αφηγητής, ο χαρακτήρας, η πλοκή, ο χρόνος, το θέμα, το ύφος, η αλήθεια και οι συμβάσεις του είδους−, όπως διαμορφώθηκαν στην ιστορική τους προοπτική μέσα από τα μεγάλα μυθιστορήματα. Από τις προμπαλζακικές απαρχές έως τις σύγχρονες μεταμυθοπλασίες του μεταμοντερνισμού, χρήσιμες για αναγνώστες και συγγραφείς που θέλουν να κατανοήσουν την παγκόσμια τέχνη του μυθιστορήματος, απολαύστε ένα βιβλίο προκλητικό που αναλαμβάνει το ρίσκο να θέσει τα δάχτυλα επί τον τύπον των ήλων, να κρίνει βιβλία, συγγραφείς, θεωρητικούς και αισθητικά ρεύματα, να μιλήσει για την κατάσταση του μυθιστορήματος σήμερα.

Μάνος Δανέζης, Σκέψεις ψυχής - 24 συνεντεύξεις για το ορατό και το αόρατο, το σύμπαν και την κοινωνία, εκδόσεις Δίαυλος
Τα επιστημονικά, θεολογικά και κοινωνικά θέματα που απασχολούν τον Μάνο Δανέζη παρουσιάζονται τουλάχιστον 30 χρόνια σε ομιλίες, εκπομπές και βιβλία. Πρώτη φορά παρουσιάζονται συγκεντρωμένες οι ερωτήσεις, απορίες αναγνωστών/ακροατών και οι απαντήσεις του συγγραφέα μέσα σε 24 συνεντεύξεις. «Βασική προσπάθειά μας όλα αυτά τα χρόνια είναι η σύνδεση της επιστημονικής γνώσης με τις γενικότερες κοινωνικές αναγκαιότητες. Οι ερωτήσεις/απορίες οι οποίες διατυπώνονται από φίλους κατά τη διάρκεια των διαλέξεων, ή μέσω αλληλογραφίας από αναγνώστες, δεν αφορούν πάντα καθαρά επιστημονικά θέματα, αλλά συχνά και θέματα γενικότερης κοινωνικής αλλά και θεολογικής συγκρότησης».

Γεράσιμος Γασπαρινάτος & Ανδρέας Δημάτος, 100 χρόνια Α.Ε.Κ - Η ιστορία της Α.Ε.Κ. μέσα από την εξέλιξη του γηπέδου της, εκδόσεις Κάπα Εκδοτική
Το γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια έχει κομβική θέση στην εκατοντάχρονη ιστορία της Α.Ε.Κ. Σχεδόν από την ίδρυση του συλλόγου οι Ενωσίτες επένδυσαν σε αυτό ατελείωτους κόπους, πόρους και όνειρα. Μόχθησαν για να το περιφράξουν, να το στρώσουν, να χτίσουν πέτρα πέτρα τις εξέδρες του, να το φυτέψουν, να το φωταγωγήσουν, να το… ξαναχτίσουν. Και βέβαια, μέσα σε αυτό έζησαν το σύνολο σχεδόν των μεγάλων στιγμών της Α.Ε.Κ. και πανηγύρισαν τα 12 από τα 13 πρωταθλήματα του συλλόγου και διεθνείς διακρίσεις. Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου ξετυλίγεται η πλούσια και συναρπαστική ιστορία του γηπέδου της Α.Ε.Κ. Παρουσιάζονται οι ιδρυτές της, σημαντικοί πρόεδροι και παράγοντες του συλλόγου, παραγνωρισμένοι πρωταγωνιστές και άγνωστα γεγονότα.

Amedeo Feniello, Δαίμονες, Άνεμοι, Δράκοι: Πώς ο άνθρωπος έμαθε να υπερνικά καταστροφές και κατακλυσμούς, εκδόσεις Historical Quest
Τον 14ο αιώνα, στο τέλος του Μεσαίωνα, τότε που ολόκληρος ο πλανήτης συγκλονίστηκε από μια σειρά πολύ βίαιων γεγονότων: λοιμοί, περιβαλλοντικές καταστροφές και κλιματική αλλαγή. Ξαφνικά ήταν σαν να απελευθερώθηκαν μαζί δαίμονες, άνεμοι και δράκοι για να τιμωρήσουν την υπερηφάνεια του ανθρώπου. Από την Κίνα στην Ευρώπη εξαπλώθηκε η μαύρη πανούκλα, ενώ από τη μια άκρη της Ευρασίας ως την άλλη, αισθητές έγιναν οι συνέπειες μιας απρόσμενης αλλαγής της θερμοκρασίας και η αρχή αυτού που ονομάζεται «μικρός παγετώνας». Ωστόσο, ο άνθρωπος ήταν σε θέση να αντιδράσει στο τραύμα των δραματικών αυτών αλλαγών. Σιγά-σιγά εμφανίστηκαν πραγματικά «προσαρμοστικά τοπία», νέες μορφές κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής οργάνωσης που ώθησαν τον κόσμο σε μια νέα φάση. Ο Ιταλός ιστορικός Μεσαιωνικής Ιστορίας μάς προσφέρει ένα συναρπαστικό μάθημα που έρχεται από το παρελθόν έχοντας πολλά να μάς διδάξει σήμερα.

Στέργιος Χατζηκυριακίδης, Τεχνητή Νοημοσύνη & Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα - Ιστορία / Χρήσεις / Ανησυχίες, εκδόσεις Δίαυλος
Αν αναρωτηθήκατε πώς εργαλεία όπως το Chat GPT, το Gemini ή το Claude «καταλαβαίνουν» τη γλώσσα σας, αυτό το βιβλίο είναι για εσάς. Ο καθηγητής Υπολογιστικής Γλωσσολογίας Στέργιος Χατζηκυριακίδης μάς ξεναγεί στον συναρπαστικό κόσμο των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων, μέσα από μια ιστορική αναδρομή τόσο της Τεχνητής Νοημοσύνης γενικότερα, όσο και της Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας ειδικότερα. Με χιούμορ, φιλοσοφικές πινελιές και πρακτική αντιμετώπιση, ο συγγραφέας εξηγεί με απλά λόγια πώς αυτά τα μοντέλα μεταμορφώνουν και θα συνεχίσουν να μεταμορφώνουν την καθημερινότητά μας. Παράλληλα εξηγεί και αναδεικνύει όχι μόνο τις εφαρμογές τους, αλλά και τους κοινωνικούς, οικολογικούς και υπαρξιακούς προβληματισμούς που τα συνοδεύουν.

Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, Μαυροκορδάτος και Τρικούπης, Βενιζέλος και Καραμανλής: Οι αρχιτέκτονες του πολιτεύματος - Από τις όχθες του Τάμεση στην πλατεία Συντάγματος, εκδόσεις Μεταίχμιο
Στους απολογισμούς των διακοσίων ετών από την Επανάσταση του 1821, οι επιδόσεις της νεότερης Ελλάδας στο πεδίο του πολιτεύματος και των θεσμών συστηματικά υποβαθμίζονται. Τουναντίον, υπερτονίζονται οι πελατειακές σχέσεις, οι εμφύλιες διενέξεις και οι εκτροπές μιας διαδρομής η οποία, παρ’ όλα αυτά, ήταν συγκριτικά πολύ ανοδικότερη από την αντίστοιχη των γειτόνων μας και πολλών ακόμη ευρωπαϊκών χωρών. Σε ποιους τελικά οφείλεται ο θετικός αυτός απολογισμός; «Μαυροκορδάτος, λοιπόν, Τρικούπης, Βενιζέλος, Καραμανλής. Εκτός από́ την πανθομολογούμενη ευστροφία, την πολιτική́ οξυδέρκεια και τον πραγματισμό́ τους, είχαν και κάτι άλλο κοινό́: την πεποίθηση ότι το Σύνταγμα “μετράει”. Γι’ αυτό́, στον βαθμό́ που τηρείται, το Σύνταγμα μετατρέπει την εξουσία σε αυθεντία. Ταυτόχρονα, οριοθετεί́ τη νομιμότητα και μέσω αυτής νομιμοποιεί́ την εξουσία». 

Γεώργιος Ι. Καραγιάννης, Επιστολές προς Διόδωρον, εκδόσεις Επίκεντρο
Το Επιστολές προς Διόδωρο, δεν είναι ένα βιβλίο με την κλασική σημασία του όρου – δηλαδή ένα εκτενές, ενιαίο κείμενο με αρχή, μέση, τέλος. Δεν εντάσσεται βέβαια ούτε στην κατηγορία ποίηση, αλλά τα «ποιήματά» του έχουν ρυθμό, εκφραστικότητα και συνδυάζουν σημασίες. Αρκετά από αυτά μάλιστα διαθέτουν λυρικό ήχο ή ερωτικό ύφος. Αυτοτελή μεν τα κείμενά του, αλλά όχι ανεξάρτητα, αφού μία υπόγεια νοητή κλωστή δένει το ένα με το άλλο, συγκροτούν ένα βιβλίο που μπορεί επίσης να μην είναι πολιτικό δοκίμιο, αλλά παρουσιάζει πολιτικές σκέψεις· δεν είναι κοινωνιολογική μελέτη, αλλά προτείνει κοινωνικές αλλαγές· δεν είναι ιστοριογραφία, αλλά βρίθει ιστορικών στοιχείων. Δοκιμάστε να μπείτε στην κοσμοθεωρία του.

Φραντσέσκα Σταυρακοπούλου, Θεός: Μια ανατομία, εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Η θεολογία και η θρησκειολογία μάς διδάσκουν ότι ο Θεός της Βίβλου δεν είχε σώμα: στην Παλαιά Διαθήκη, φανερωνόταν μόνο στα αινιγματικά λόγια των προφητών του, και στην Καινή, στο σώμα του Χριστού. Η παρουσίαση του Θεού ως ενσώματου και αρσενικού είθισται να θεωρείται απλώς μεταφορική, συμβολική ή ποιητική. Όμως, σ’ αυτή την αποκαλυπτική μελέτη, προϊόν διεξοδικής έρευνας στις βιβλικές πηγές, η διακεκριμένη ελληνοβρετανίδα θεολόγος (αν και άθεη) Φραντσέσκα Σταυρακοπούλου εξετάζει το σώμα αυτού του Θεού, από το κεφάλι μέχρι τα χέρια, τα πόδια και τα γεννητικά όργανα, εξερευνώντας τους τόπους και τα τεχνήματα. Μελετώντας τις συνθήκες και τις εμπειρίες του κόσμου πριν από τη Βίβλο στον οποίο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, η συγγραφέας ανιχνεύει όχι μόνο τις πηγές της παλαιότερης μονοθεϊστικής θρησκείας αλλά και τις καταβολές του Δυτικού πολιτισμού.

Arthur Schopenhauer, Περί του θεμελίου της ηθικής, εκδόσεις Ροές
Στην πραγματεία του αυτή, ο Σοπενχάουερ υποστηρίζει ότι το θεμέλιο της ηθικής είναι η συμπόνια. Αυτή συνιστά το, κατά την άποψή του, αυθεντικά ηθικό ελατήριο των ανθρώπινων πράξεων, το μόνο που διαφοροποιείται τόσο από τον εγωισμό, ο οποίος έχει ως σκοπό την ικανοποίηση των ιδίων επιθυμιών, όσο και από την κακία, η οποία έχει ως σκοπό τον πόνο του άλλου. Η πραγματεία Περί του θεμελίου της ηθικής συγκαταλέγεται στα «μικρά» εκείνα συγγράμματα του Σοπενχάουερ που πλαισιώνουν το κύριο έργο του (Ο κόσμος ως βούληση και παράσταση), συνιστώντας ένα από τα κλασικά έργα για το ζήτημα αυτό, μια επίκαιρη και σήμερα απάντηση στο κεντρικό πάντα αυτό φιλοσοφικό ζήτημα.

Ανδρέας Πανταζόπουλος, ΠΑΣΟΚ, από τη δημοκρατική τάξη στο κινηματικό χάος; εκδόσεις Επίκεντρο
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στον τόμο υποστηρίζουν ουσιαστικά τη θέση ότι, με την υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα, μια νέα πολιτική διαίρεση, αυτή ανάμεσα στη μεταμοντέρνα σύγχυση, δηλαδή στο χάος, και την τάξη, τη διασαλευθείσα τάξη της φιλελεύθερης και δημοκρατικής αντιπροσώπευσης, όπως τη γνωρίσαμε και στην Ελλάδα, έστω με τις οικείες μεταπολιτευτικές ιδιαιτερότητες ή στρεβλώσεις, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό ή δυτικό αντιπροσωπευτικό κανόνα, έκανε και εδώ την εμφάνισή της. Θέλοντας να ριζοσπαστικοποιήσει και να ανατρέψει τον συσχετισμό των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων προς την κατεύθυνση ενός νεοκινηματικού, οριακά αντισυστημικού, πολιτικο-πολιτισμικού αριστερισμού, κοινωνιακού και αξιακού, με «κοινωνικό πρόσημο» και «δικαιωματοκρατικού», αυτός ο προσανατολισμός ενισχύθηκε από τα διαλυτικά φαινόμενα που κυριαρχούν στον ευρύτερο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, τροφοδοτώντας τις αυταπάτες για τη συγκρότηση μιας «νεο-λαϊκομετωπικής», μιας «αριστερής σοσιαλδημοκρατίας».

Bruce Springsteen, Born to Run, εκδόσεις Key Book
Ο Bruce Springsteen αφηγείται γλαφυρά το πάθος που είχε να γίνει μουσικός, τα πρώτα του live στα μπαρ του Asbury Park και την άνοδο των E Street Band. Με αφοπλιστική ειλικρίνεια μοιράζεται για πρώτη φορά τις προσωπικές του μάχες που ενέπνευσαν τις καλύτερες δουλειές του και μας δείχνει γιατί το τραγούδι «Born to Run» αποκαλύπτει πολλά περισσότερα απ’ όσα νομίζαμε. Το Born to Run θα είναι διαφωτιστικό για όποιον έχει απολαύσει τα τραγούδια του Bruce Springsteen, αλλά το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια αυτοβιογραφία ενός θρυλικού αστέρα της ροκ. Είναι ένα βιβλίο για εργάτες και ονειροπόλους, για γονείς και παιδιά, για ερωτευμένους και μοναχικούς, για καλλιτέχνες, φρικιά ή για όποιον άλλο θέλει να βουτήξει στα νερά του ιερού ποταμού του ροκ εν ρολ.

Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν, Για την εξαφάνιση των τελετουργιών (Μια τοπολογία του παρόντος), εκδόσεις Opera
Αποφεύγοντας την ξεπερασμένη νοσταλγία των τελετουργιών του παρελθόντος, ο Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν εξετάζει το ιστορικό της εξαφάνισής τους ως μέσο μελέτης και διάγνωσης των παθολογιών του παρόντος. Αντιπαραβάλλει την «ανθρώπινη κοινότητα χωρίς ανάγκη επικοινωνίας», αφού η ένταση της συντροφικότητας που κάποτε παρείχε δομή και νόημα στην ύπαρξη, αντικαταστάθηκε με τη σημερινή «επικοινωνία χωρίς κοινότητα», με την κατάργηση των συλλογικών συναισθημάτων. Αποτέλεσμα είναι, συμπεραίνει, ότι ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος στην εκμετάλλευση και τη χειραγώγηση από τη νεοφιλελεύθερη ψυχοπολιτική.

Yuval Noah Harari, Nexus, εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Οδηγώντας μας μέσα από την Εποχή του Λίθου και τη διαμόρφωση του κανόνα της Βίβλου, μέχρι την εφεύρεση της τυπογραφίας, την ανάδυση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την πρόσφατη επανεμφάνιση του λαϊκισμού, ο Yuval Noah Harari μάς καλεί να σκεφτούμε τη σύνθετη σχέση ανάμεσα στην πληροφορία και την αλήθεια, τη γραφειοκρατία και τη μυθολογία, τη σοφία και την ισχύ. Εξετάζει πώς συστήματα όπως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Καθολική Εκκλησία και η Σοβιετική Ένωση χρησιμοποίησαν τις πληροφορίες για να πετύχουν τους στόχους τους, καλούς ή κακούς. Μιλάει για τις επείγουσες επιλογές που έχουμε μπροστά μας καθώς η μη ανθρώπινη νοημοσύνη απειλεί την ίδια μας την ύπαρξη, διερευνώντας τον ελπιδοφόρο ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στα δύο άκρα και ανακαλύπτει ξανά την κοινή μας ανθρώπινη ιδιότητα.