Βιβλιο

«Ραντεβού στο Ποζιτάνο» με τη Γκολιάρντα Σαπιέντσα

Η συγγραφέας φωτίζει τα παράδοξα και τις αντιθέσεις της ιταλικής κοινωνίας

Άρης Σφακιανάκης
ΤΕΥΧΟΣ 938
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αναγνώστης με αιτία: «Ραντεβού στο Ποζιτάνο» της Γκολιάρντα Σαπιέντσα. Παρουσίαση του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη

Πριν χρόνια είχα βρεθεί με μια παρέα δημοσιογράφων στη νότια Ιταλία. Το πλοίο μάς άφησε στο Μπάρι, όπου κάποιο αλάνι Λατίνο επιχείρησε να κλέψει την τσάντα της Ρένας Βλαχοπούλου, της γνωστής ηθοποιού, που για κάποιον λόγο ήταν μαζί μας. Η Βλαχοπούλου αντιστάθηκε στον θρασύ κλέφτη και τον πέταξε πέρα φωνάζοντας, «Τι κάνεις, βρε; I sono una putana Greca!»

Ύστερα από αυτό το χαριτωμένο επεισόδιο, το ταξίδι μας συνεχίστηκε προς τη Νάπολη και την Πομπηία, περνώντας από την ακτογραμμή του Αμάλφι. Το λεωφορείο μας περνούσε ακροβατώντας από απόκρημνες λοφοπλαγιές, όπου κοιτούσαμε έντρομοι να ανοίγονται χαίνοντα βάραθρα στο πλάι του στενού αμαξιτού. Αφήσαμε πίσω μας, χωρίς να σταθούμε δυστυχώς, το γραφικό Ποζιτάνο, στα σκαλοπάτια του οποίου ανεβοκατέβαινε ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ στην τελευταία (ασπρόμαυρη) σειρά του Netflix.

Μου είχε μείνει απωθημένο το Ποζιτάνο, κι έτσι μόλις είδα στις προθήκες των βιβλιοπωλείων το μυθιστόρημα της Γκολιάρντα Σαπιέντσα, «Ραντεβού στο Ποζιτάνο», έσπευσα να το αγοράσω.

Η Σαπιέντσα (1924-1996) υπήρξε ηθοποιός, φίλη του Βισκόντι και συνάδελφος του Μαστρογιάνι, κι όταν αποχώρησε του μάταιου τούτου κόσμου άφησε πίσω κάποια βιβλία που δεν ευτύχησε η ίδια να δει τυπωμένα. Το πιο γνωστό ανάμεσά τους είναι το «Η τέχνη της χαράς» (όχι, δεν είναι εγχειρίδιο αυτοβοήθειας), που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Πατάκη.

Τα μυθιστορήματά της είναι αυτοβιογραφικά, κι έτσι ο αναγνώστης ακολουθεί τη συγγραφέα στα περίπλοκα μονοπάτια της ζωής της. Αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς από τις πρώτες κιόλας σελίδες του «Ραντεβού στο Ποζιτάνο». Η ηρωίδα βρίσκεται σε αυτό το χωριουδάκι της κοστιέρας Αμαλφιτάνα σε κάποια ανάπαυλα από τα γυρίσματα μιας ταινίας. Εκεί γνωρίζεται με μια πανέμορφη κοπέλα, ένα ξωτικό μοναχικό και απροσπέλαστο, που αρέσκεται να κολυμπάει μακριά από την τύρβη των άλλων, κι ωστόσο όταν συναντάει τυχαία την Γκολιάρντα, αναγνωρίζει μια αδελφή ψυχή και την καλεί στην έπαυλή της, που αιωρείται πάνω από τους κήπους και τα φτωχικά σπιτάκια του Ποζιτάνο. Ενός Ποζιτάνο που φοβάται την τουριστική ανάπτυξη, την οποία βλέπει να έρχεται καταπάνω του με τη μορφή νταλίκας που έχασε τα φρένα. Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1950.

Οι δυο φίλες περνάνε αρκετό χρόνο μαζί, ξεδιπλώνουν η κάθε μια τη ζωή της και τα προβλήματα που ανέκυψαν στον δρόμο, μιλάνε για τους έρωτες και τα πάθη τους, ενώ περιπλανιούνται ασθμαίνοντας στα ανηφορικά σοκάκια του Ποζιτάνο ή βουτάνε στα διάφανα νερά του. Ενίοτε αντιμετωπίζουν γελώντας κάποια καταιγίδα που κατσαρώνει τα ξανθά τους μαλλιά.

Υπάρχουν και κάποια κρυμμένα μυστικά –πάντα υπάρχουν– που κάποτε βγάζουν το κεφάλι τους σαν σμέρνες φονικές.

Οι 237 σελίδες του βιβλίου με έκαναν να αποφασίσω ότι αυτό που χρειάζομαι τώρα είναι ένα ταξίδι στο Ποζιτάνο. Μπορεί να έχει γίνει πλέον θέρετρο τουριστικό, αλλά, απ’ ό,τι φαίνεται στις φωτογραφίες, δεν έχει χάσει τη σαγήνη του.

Ραντεβού στο Ποζιτάνο, λοιπόν.